Category Archives: 2015

Apr6

Undergrünnen – Undergrunnen / Ørkesløs Fryd

Posted on by
Standard

Ein fengslande og energisk miks av kraut, afrobeat og garasjerock.                                            8

          

Først, ei skånsellaus innrømming av ei stygg forsømming:
Eg, ja nettopp eg, gjekk forbi då Undergrünnen serverte sitt debutalbum tidleg på hausten i fjor. Eg las plakaten, men eg gjekk forbi. Det stod skrive der at dei var tre. Tre menn eg kjente til frå fleire soniske ærend tidlegare. Den rytmiske pilaren (og vel så det) i Low Frequency in Stereo, bassisten Per Steinar Lie og trommisen (og tangenttraktøren) Ørjan Haaland, var to av dei. Den tredje var Pål Jackman, som mellom anna har ei fortid (og nåtid) i det sjangerblandande balkanjazzpunkorkesteret Wunderkammer. Så her låg det til rette. Ja sidan Wunderkammer og spesielt Low Frequency In Stereo jo har forsynt meg med musikk eg har groova salig nøgd til mang ein gong låg det verkelig bra til rette. Men eitt eller anna må ha forstyrra meg, tatt merksemda mi bort, og sendt meg vidare på mi vandring, forbi Undergrünnen. Hmm (slikt finst ikkje unnskyldningar for). Og ikkje tok eg meg saman heller, vende tilbake, og tok stega inn og ned i det, når plakaten ved eit par høve blei repetert for meg. Hmm (pinlig). Ikkje før det nylig låg ein EP framføre meg, med den heidundrandes energiske låta Ørkesløs Fryd i førarsetet, og ein video av same låt kort tid etter dukka opp. Då vakna eg, ja du verden som eg vakna.

Legenda fortel at Undergrünnen vart til i Hauge Kretsfengsel. Ganske så tilfeldig og ganske så plutselig. Etter at Per Steinar Lie fekk ein førespurnad om han kunne møte opp der med bandet sitt. Innan sånn cirka 24 timar. Men berre ein av dei andre i bandet var i byen, så han kalla opp Jackman i staden og spurde om han tok sjansen. Dei møtte naturleg nok ikkje opp på scena med eit stort og grundig innøvd repertoar. Men ein tone fant dei no, og ein gnist må ha blitt tent, for det er fyrige tilstandar over stoffet dei presenterer på plata.

«Jungelkraut, krautjive, bongojive» ytrar Pål Jackman i den fabelaktig titulerte låta Garpaskjær Zulujive. Lokalt versus afrikansk versus monotoni med framdrift a la krautrock kan ein vel kanskje kalle det den har å by på. Det er ikkje den mest typiske Undergrünnenlåta, den varer i 9 minutt, vi høyrer Jackman resitere meir eller mindre uforståelige ord og uttrykk, og vi høyrer ein synthesizer svirle og boble og ta ein betydelig del av det soniske bilde. Sånn elles er det gitaren som helst tar den delen av bildet. Gitaren til Jackman i hovudsak. Det ryktast at den har vore til Elfenbenskysten. Og fått spelt seg med eit band derifrå. Eg innbiller meg at eg kan høyre det. Høyre det i tonen.

Afrobeat og krautrock putta inn i ein garasje der arven frå Amerika sitt i veggane, og så spelt og sunge som om det er funne opp i Haugesund, kan kanskje vere ein annan måte å seie det på. Tenker eg. Når eg høyrer Salighet så Svir, med sin rytmiske virvelvind i ryggen. Når eg høyrer Skjønne Du Ingenting, med sin grasiøse kor-respons frå eit par kvinnestemmer. Og ikkje minst når eg høyrer Tennene I No Stort. Den framoverlena, luftige, litt jazzaktig groovande favoritten, med innslag av hammondorgel og mange ord med Å i seg – «Såååå solo e blitt blå, dagen e blitt grå, ka gjer du dååå?».

Tekstane – i den grad eg klarar å snappe dei opp, og lytte dei ut – sviv vel oftast rundt i det absurde, blant ordspel, rim, kraftuttrykk og eit visst svartsyn. Dei blir sunge med Jackmansk kraft på  klingande Haugesundsdialekt, men nødvendigvis ikkje høgt og tydelig fremst i lydbildet.

Heilt fremst i lydbildet er ikkje Jackman si røyst når vi kjem til sporet E-støt heller. Men aldri er den meir harmdirrande. Full av ein resiterande harme retta mot ideologisk trongsyn. Eit i sanning elektrisk støyt der både kommunismen og kapitalismen blir raljert med – «Heller rive verden av hengslene enn å skifta til heilt ny olja nå … Latterlig … Me må jo for all del ikkje forstyrra det fria markedet det e jo tross alt fritt … Latterleg, alt e latterlig».

Og drivet er tett, groovet er på, i låt etter låt. Det einaste nummeret med kvilepuls er instrumentalen Svartbakk, der tonane frå Jackman sin gitar er lyriske og rytmikken meir tilbakelena.

Ep’en har også ein instrumental. Adieu, ein saftig orgeldriven ein. Elles byr den på to remiksar av høvesvis Tennene I No Stort og E-støt (C-støt), som for så vidt ikkje står særlig tilbake frå albumversjonane, men heller ikkje bringe inn spektakulært nye moment. Her er også ein halvert, meir syntetisk og stemmeforvrengt versjon av Garpaskjær Zulujive, som berre er halvparten så bra som albumversjonen. Det store høgdepunktet på ep’en er og blir tittellåta. Ei låt som var blant dei første som trioen sydde i hop (allereie den der dagen i fengselet). I denne tyr dei meir til den klassiske garasjerock attityden enn i nokon av sine andre låtar. Og det gnistrar bra rundt Jackman når han slynge ut sine ikkje spesielt optimistiske linjer over verdens tilstand – «me me me me me me me me me treng ikkje merr tid … ser ut på et hav av idioti … me me me me me me me me me treng å bli satt fri».

Frenetisk suggererande.

TIDAL: UNDERGRÜNNEN – UNDERGRUNNEN           TIDAL: UNDERGRÜNNEN – ØRKESLØS FRYD EP

Des23

Musikalsk årsoppgjer 2015

Posted on by
Standard

Berre ei liste

Dei førti (for ikkje å seie femti) beste albuma eg har høyrt i år (av slike som kom ut i år). I ei ikkje heilt tilfeldig rekkefølge, men bra er dei alle.

  1. Father John Misty – I Love You, Honeybear
    Uvanlige kjærleikssongar i eit faderlig sterkt folkpopmelodisk famntak. Der kontrastane lever i beste velgåande. Behaget eksisterer side om side med ubehaget. Uroa luskar i fotspora til roa. Smektande strykarar er ikkje garantistar for at fred og fordragelegheit er neste stasjon. Men det vakre er skånsellaust vakkert, og eg kapitulerte.
  2. Kendrick Lamar – To Pimp A Butterfly
    Det er sting i formidlinga, dobbel- og trippeltyding i det uttalte. Det er ein rå poesi i linje etter linje, og ein sonisk nyanserikdom som kontinuerlig held seg på sporet. Det er slikt som er med på å gjere utslaget, i årets mest funky reise.
  3. Ezra Furman – Perpetual Motion People
    Song etter song storma den over meg. Energisk i si framferd, melodisk i sitt vesen. Full på fridom og sing-a-long. Ein skikkelig ukomplisert og uimotståelig rakkar viste den seg å vere. Viser den seg framleis å vere. Eg byrjar å få ein mistanke om at den kan ha evig liv.
  4. Sufjan Stevens – Carrie & Lowell
    Elleve vakre songar. Folkpopmelodiar som kjem grasiøst smygande, og som blir verande. Elleve sakrale og stille skrik. Hjerteskjerande linjer om sakn, lengsel og uforståelige kjensler. Om ei mor som ikkje var der, og som no er død.
  5. Girl Band – Holding Hands With Jamie
    Bråk, til tider eit helsikkes bråk. Men ikkje eit meiningslaust eit. Ein herlig miks av dei motoriske faktene frå krautrocken, den klassiske lågt/høgt-dynamikken, og ei hardcore-innstilling. Noko i den duren i alle fall.
  6. Courtney Barnett – Sometimes I Sit and Think, And Sometimes I Just Sit
    Finurlige tekstar som kan kalle fram eit skeivt smil, eller få ein til å grunne litt. I eit laust, ledug og energisk rock’n roll uttrykk der det meste er upolert, og ganske så uimotståelig.
  7. Tame Impala – Currents
    Popsongar i ein straum av åttitalets synthlyd miksa med funk og disco, men utan at kjærleiken til  sekstitalets psykedelia-tonar er blitt kasta over bord.
  8. Simon Joyner – Grass, Branch & Bone
    Ni folksongar der den akustiske gitaren leiar an. Ei halvskakk og vakker songpoetisk ferd inn til svunne draumar og gulna minner.   
  9. Ought – Sun Coming Down
    Ein postpunkenergi som riv og slit, som koplar på og koplar feil. Mørkesøkande og ikkje heilt ufarlig, men først og fremst livlig påkopla.
  10. TRAAMS – Modern Dancing
    Med groovet godt intakt byr denne sør-engelske trioen opp til ein postpunkdans av det friske slaget.
  11. Sleater-Kinney – No Cities To Love
    Bandcomeback må ikkje vere traurige greier, det kan gnistre også. Ja nesten «shake it like never before».
  12. Destroyer – Poison Season
    Dunkle kammertonar, brunstige blåsarar, og giftig og svartsynt poesi. 
  13. Laura Marling – Short Movie
    Med litt meir elektrisitet enn tidlegare zoomar Marling igjen inn på tilværets dilemma.
  14. Daniel Romano – If I’ve Only One Time Askin’
    Country på gamle måten anno 2015: Trist og friskt.
  15. Sun Kil Moon – Universal Themes
    Ein gretten gubbe og hans empatiske sider.
  16. Syntax TerrOrkester – Bydrifter
    Rock i original kledning, poesi på reinspikka karmøysk – aldeles storarta.
  17. Punch Brothers – The Phosphorescent Blues
    Mandolin. Banjo. Fele. Akustisk gitar. Kontrabass. Slikt blir det fort bluegrass av. Punch Brothers vil det annleis.
  18. Tønes – Vindbrest
    Gjenkjennelig surrealisme og underfundig realisme, slik berre Tønes gjer det.
  19. Erlend Ropstad – Det Beste Vi Får Til
    Like mykje som songar og viser og slikt vil eg kalle det poesi.
  20. Dig Deeper – How You Spend Your Days
    Eit norsk rockeband som lever opp til namnet sitt, og finn skatten.
  21. Protomartyr – The Agent Intellect
    Frå avdelinga «nyare postpunk det gnistrar litt av».
  22. Ryley Walker – Primrose Green
    Ein angloamerikansk folkrocktone dyppa i jazz og leduge arrangement
  23. Kurt Vile – B’lieve I’m Goin Down
    Vile og songane hans går sin slacke gode gang.
  24. Fjorden Baby! – Oh Yeah!
    Med koking og loking og det som meir groovy er har bergensbanden skapt gode tilstandar her inne i kroken.
  25. Wolf Alice – My Love Is Cool
    Ein kvartett frå London som albumdebuterer med pop i tonane og blod i sikte.
  26. Robert Forster – Songs To Play
    Ein ny dose sympatiske popsongar frå den levande Go-Betweens legenda.
  27. Vince Staples – Summertime ’06
    Ei dyster og motsetningsfull affære, i eit fortetta sonisk landskap
  28. New Order – Music Complete
    Hook er hekta av. Keyboardet er ganske så framtredande. Det same er også ein panoramisk og velgjerande poptone.
  29. Nadia Reid – Listen To Formation, Look For the Signs
    Ein albumdebutant frå New Zealand med ein folk/americana tone av det særdeles innbydande slaget på tapetet.
  30. Israel Nash – Silver Season
    Ein texanar ifrå Missouri har komme fram til sin psykedeliske sesong.
  31. Viet Cong- Viet Cong
    Eit tvilsamt bandnamn. Ei mørk og dyster ferd inn i dei meir dystopiske krokane av postpunken.
  32.  Susanne Sundfør – Ten Love Songs
    Samspelet mellom slikt som fenger og slikt som har motstand i seg. Spretten synthpop og dunkle strykarar. Susanne Sundfør får med sjølvsagt eleganse slikt til å funke i hop.
  33. Algiers – Algiers
    Soul og gospel og postpunk. Full energi, knyta nevar og revolusjon i blikket.
  34. Corrina Repp – The Pattern of Electricity
    Skjørt og nakent. Elektrisk og uroleg. Melodisk og dirrande. Verdt å vitje.
  35. The Switch – B For the Beast
    Der popen blir innhaldsrik, kaleidoskopisk og skikkelig påskrudd.
  36. Jamie xx – In Colour
    Jamie frå The xx sin soloalbumdebut er intrikat og minimalistisk, sakte synthflytande og basskraftig. Fargerik, og rytmisk som ein døsig ettermiddagspuls.
  37. Car Seat Headrest – Teens of Style
    Einmannsband. Skranglete låg-fidelity med pophooks og folktristesse.
  38.  Beach House – Depression Cherry
    Ny forsyning med draumande popsongar på sakte puls. (Eit av to album frå duoen dette året).
  39. Low – Ones and Sixes
    Trioen har denne gongen vikla meir elektroniske lydar inn i sine dulmande tonar, utan at det skadar.
  40. Dungen – Allas Sak
    Når gitaren og fløyta og groovet finn sin skapnad, og bilder av aude trefylte landskap veks fram, då er eg i Dungens psykedeliske og suggestive verd. Alltid ein god stad å vere.
  41. Panda Bear – Panda Bear Meets the Grim Reaper
  42. Waxahatchee – Ivy Tripp
  43. Deerhunter – Fading Frontier
  44. Young Thug – Barter 6
  45. Jim O’Rourke – Simple Songs
  46. Julia Holter – Have You In My Wilderness
  47. Daniel Kvammen – Fremad I Alle Retninga
  48. Twerps – Range Anxiety
  49. Autobahn – Dissemble
  50. Best Coast – California Nights

Og så har eg lest ein del bra bøker. Strengt tatt har eg vel brukt minst like mykje tid på det som på musikken. Både gamle og årsferske bøker. Av den siste sorten (årsferske i alle fall i norsk omsetting), fekk eg hug til å nemne nokre:

Roberto Bolaño – 2666
Den chilenske forfattaren Roberto Bolaño døydde i 2003, 50 år gammal. Han var då i siste fase for å ferdigstille sitt storverk 2666. Året etter vart boka utgjeven. Sannsynlegvis så godt som i den forma forfattaren sjølv såg den føre seg. I år ligg den så føre i norsk omsetting. Det er ei tjukk bok (940 sider). Den består av fem bøker. Fem forteljingar. På eitt vis separate forteljingar, på eitt vis nestar dei seg alle i hop i den siste forteljinga. Boka kvalifiserer tvillaust til karakteristikken «ein mangslungen og gåtefull roman». Den er ikkje fullt ut til å forstå. Den går fleire vegar. Hovudvegar, sidevegar, grusvegar, gjengrodde vegar, blindvegar. Den fylgjer desse vegane med ein desperasjon i seg. Og skildrar lidenskap og djevelskap, galskap og draumar. Den er ambisiøs så det held. Den er ein feber av ei bok, og eg må så definitivt lese den fleire gonger.

Elena Ferrante – Mi briljante venninne / Historia om det nye namnet
To bøker, halvparten av ein kvartett. Napoli-kvartetten.
Med eit direkte språk, fritt for dilldall, fortel Elena Ferrante ein medrivande historie om oppvekst, vennskap, kjærleik, fiendskap, vald og makt (og meir til). Sentralt i historia finn vi forteljarstemma til Lena og hennar venninne Lila, og det kontrastfulle vennskapet mellom desse to — både blømande og destruktivt, både støttande og rivaliserande. Lena kjempar seg, til trass for si låge sjølvkjensle, utav kvartalet og til ei universitetsutdanning. Lila, den tøffe og kreative, blir att der og kjempar ein slags sjølvdestruktiv kamp med mann, nabolag og mafiaen.
Bøkene er omsett til levande nynorsk og har ei skikkelig pageturnerkraft (i løpet av 2016 vil kvartetten bli fulltalig).

Patti Smith – M Train
For nokre år sidan fascinerte ho med historia om vennskapet mellom seg og Robert Mapplethorpe (Just Kids). Denne gongen møter vi i hovudsak den godt vaksne Patti Smith. På reise til Berlin, til Mexico, til Japan, eller vandrande rundt i New York (særlig då til stamkafeen sin på hjørnet). Innimellom vitjar ho, i tankane, tida ho hadde med ektemannen sin Fred Smith (fram til han brått døydde i 1994). Ho deltar på ein konferanse om polarforsking, vitjar Frida Kahlo museet, ser på engelsk krim på eit Londonhotell, men ikkje minst fortel ho om litteratur ho er glad i. Og det er i dei passasjane eg kanskje synk djupast inn i boka. Når ho fortel om sin kjærleik til bøker av Jean Genet, Sylvia Plath, Michail Bulgakov, W.G. Sebald, Haruki Murakami, Roberto Bolaño, og så vidare.
Side etter side driv så makelig og godt forbi, heilt naturleg, assosiativt og sympatisk.

Jonathan Franzen – Renhet
Ikkje Franzen si beste bok (Den tittelen kjempar framleis Korrigeringer og Frihet om), men på sitt vis ei absolutt fengslande nok bok. Skitnare enn tittelen tyder på. Fortalt frå perspektivet til fleire av bokas karakterar, men med den unge kvinna Pip som hovudaktør. Eit namn som bringe tankane i retning Dickens-klassikaren Store Forventninger. Og noko Dickens er det vel kanskje over måten fleire av karakterane blir skildra på. Boka går fram og tilbake i tid. Femner mellom anna ein historie frå det delte Berlin, og tar føre seg internettets overvakings- og publiseringsmogelegheiter. Franzen har sannsynlegvis ein politisk intensjon med desse perspektiva. Personleg synst eg at han er betre, ja drivande god, når han teiknar opp sine romanfigurar på godt og vondt, og skriv fram strålande dialogar.

Og ikkje heilt ny av året, men gjenutgitt som trilogi i år, Jon Fosse sine tre eineståande kortromanar Andvake/Olavs draumar/Kveldsvævd:
Utanfor tid og rom, i eit suggererande gjentakande språk fortel Fosse historia om to (Alida og Asle) som elskar kvarandre. Ei vakker kjærleikshistorie. Samstundes: ei uhyggelig historie, ei historie som også inneheld død, sakn og bitter fortviling. Den er ikkje festa fast i slikt som logisk sett nødvendigvis kan skje akkurat slik det her skjer, den har noko bibelsk og legendeprega over seg, men gjer likevel frå seg ei kjensle av å vere rå røyndom, ei dirrande kjensle av at dette handlar om ekte levande menneske. Slike som elskar og frys og kjempar og gjer handlingar som ikkje kan rettast opp att.
Det er vakkert, det er trist, og det set evigvarande spor.

Des14

TRAAMS – Modern Dancing

Posted on by
Standard

Med groovet intakt byr TRAAMS opp til ein postpunkdans av det friske slaget.                   8

  Det gjer vondt med det same. Sytten sekundar med statisk støy direkte inn i øyregangane er ikkje noko å trakte etter. Det kan unngåast, utan høyretelefonar eller med moderat lyd går det greitt. Det eg ikkje vil unngå er resten av Modern Dancing. For når realiteten no eingong er slik at eg har oppdaga denne plata – noko det for så vidt ikkje er ein sjølvsagt ting at eg skulle gjere då det ikkje akkurat har godt gjetord om den – så viser det seg ganske raskt at den har eit vesen det er beint fram umogeleg å seie nei takk til. Med eller utan høyretelefonar er Modern Dancing noko slikt som ein ekstatisk malstraum det er reint herlig å bade i. Så eg badar, og dansar, og gliser, og lurer på kor eg var då TRAAMS kom med si første plate.

Chichester er ein småby i Sør-England, og det er vel strengt tatt alt eg veit om Chichester. Om eg då ikkje reknar med at eg no veit at det er der dei tre som utgjer TRAAMS held til. Utan at nett det spelar den store rolla her. Kor dei tre bur altså. Dei kunne for så vidt like godt budd i Leeds. Noko dei altså ikkje gjer, men like fullt har dei spelt inn plata der, i Leeds, med produserande støtte frå frontfiguren i Leedsbandet Hookworms, han som helst berre gjer seg tilkjenne med initialane MJ. Han og TRAAMS trivst i hop, dei har ei felles forståing for at eit pulserande krautslekta groove kan ha særdeles mykje for seg.

Denne MJ hadde fingrane sine borti debutalbumet til TRAAMS også, ikkje like mange, men eit par-tre fingrar i alle fall. Grin er den korte og smått beiske tittelen på det albumet. To lengre spor (på vel sju minutt), Head Roll og Klaus, har ei sentral og sterkt krautish rolle der. Og elles er det punk og postpunk og grunge og vilter uro og røffe tilhøve. Slikt som definitivt går an å sette pris på.

I den grad eg klarar å snappe opp det tekstlige innhaldet på Grin etterlet den seg eit noko dystert inntrykk. Modern Dancing er då lystigare i både tittel og faktisk tekstlig uttrykk (litt i alle fall). Sjølve begrepet «modern dance» dukkar opp i fleire av songane, og skapar ein idé hos meg om at låtskrivaren har livets og vår tids skiftande vesen (på godt og på vondt) i tankane når han tyr til dette, og at dette blir eit slags gjennomgåande tema.

Med platas tittel i mente klarar eg ikkje å stå imot freistinga å dra fram eit av postpunkens gylne album, Pere Ubus The Modern Dance. Som kanskje ikkje var eit typisk postpunk album (kva no det måtte vere), men i alle fall ei skingrande vital skive. Modern Dancing er på ingen måte The Modern Dance opp av dage (så kanskje var det litt søkt å dra den parallellen). Men plata har så definitivt postpunkfakter over seg, kanskje tydeligare slike enn The Modern Dance (kva no det måtte tyde), og så er den ei skingrande vital skive. Så la oss seie at den er der, i ånda, i energien, i pågangsmotet. Om enn kanskje ikkje i groovet, eller i den soniske faktoren som nok har meir New York (Television vs Sonic Youth) enn Cleveland over seg, eller i den (noko Pere Ubu-fjerne) popfaktoren eg ensar i fleire av melodiane.

På den eine sida kan ein vel seie at det er groovet og det det gjer. På den andre sida er det vokalisten med gitaren, Stuart Hopkins, og det han gjer. Trommis Adam Stock har eit bastant tak om rytmikken. Han er ingen virtuos men ein effektiv trommis, han forsvinn gjerne inn i monotonien. Den temposterke suggererande monotonien. Der han har ein nådelaus støttespelar i bassisten Leigh Padley. Ein fyr som også rett som det er trer fram i dei sentrale strøk av lydbildet og serverer kraftfull basskost. Rundt omkring desse to, dette groovet, held så Hopkins på med gitaren sin, finn melodiske linjer, tar nokre riff, eller driv ut i atonale former. Som vokalist opererer han frå det snakkesyngande til det gaulande. Med eit bra nærvær som eit kjennemerke. I lag skapar dei tre den eine energibomba av ein låt etter den andre.

You’re not my friends,
You’re not my friends,
You’re all so strange,
You’re all so strange,
Get off!

Den største energibomba ber den heilt korrekte tittelen Succulent Thunder Anthem, og er eit skikkelig sonisk åtak, der både rabiate tendensar, foraktelige snerr og bitande utsegn gjer seg gjeldande. Låta fylgjer i hælane på den pulserande doble kraftpopopninga Costner/AnB. Og det stilnar ikkje akkurat hen etter den heller. For med unntak av ei lita vridd og ugod vise kalla Car Song så er det ganske så fritt for pustepausar her. Nærast over mot pophjørnet finn eg Silver Lining. Punk i eit Ramones-sjikt blir levert med Gimme, Gimme, Gimme, Gimme (Love). Medan Bite Mark både er melodisk medrivande, gitarausande og herlig monotonmotorisk. Midt i dette feltet står kanskje likevel tittelkuttet opp og fram som det aller sterkaste enkeltsporet. Med sitt eggande groove, sitt konsentrerte melodiske vesen, sin varme gitartone som etter kvart tar skikkelig fyr, sitt vemod, og sitt mantra «I see you dancing, I know you can’t help it”

TRAAMS er visstnok ei forkorting av noko såpass vidløftig som Time Reference Angle of Arrival Measurement System. Men vidløftig vil eg ikkje kalle trioen frå Chichester. Her snakkar vi høgspent tempo og ein dans som berre må dansast.

TIDAL: MODERN DANCING

Nov29

Erlend Ropstad – Det Beste Vi Får Til

Posted on by
Standard

Det beste Erlend Ropstad får til er så uendelig mykje meir enn godt nok.                               8

  Like mykje som songar og viser og slikt vil eg kalle det poesi, ja stor poesi i grunn. Ikkje fordi orda, orda åleine på kvitt ark og mellom to permar, fullt ut ville ha kvalifisert til å bli kalla stor poesi. Det er ikkje det. Det er det samla uttrykket som blir til poesi. Det som oppstår i klangen mellom røysta til Erlend Ropstad, tonane rundt den og orda som kryp fram. Nærværet han der skaper, heilt blotta for affektar. Måten han med si tørrvarme og vakkert ufullkomne røyst heilt naturleg formidlar slikt som hender mellom menneske.

Frå Erlend Ropstad for nokre år sidan sette seg i glaskarmen og byrja på nytt, til han no bøyer seg djupfølt over pianotangentane og hentar fram det beste han får til, har han vore ein av dei norske artistane eg har hatt størst glede av å lytte til. Frå eit tidlegare liv med engelsk som songspråk slo han for drygt to år sidan over på morsmålet. Plasserte ein akustisk gitar i fanget og song om oppveksten i sørlandsbygda Vennesla, på målføret han snakkar til dagleg. Året etter rigga han opp eit meir elektrisk lydbilde inne i Värmland ein stad. Song om svenske visesongarar og slikt som skjedde Her Om Natta. Og så, idet endå eit år har gått fullfører han eit aldri så lite hat trick med Det Beste Vi Får Til.

Det er ei plate Erlend Ropstad har gjort ganske så mykje på eiga hand. Han har med seg ein trommis på ein del spor, elles spelar han og syng det aller meste sjølv. Ei sonisk kjelde han denne gongen nyttar flittigare enn på dei to førre platene er synthesizeren, men elles er det no gitaren og pianoet då. I eit lydbilde som oftare er opent og nennsamt enn det er lydfullt og røslig. Det kan kanskje kallast viser, eller kanskje ikkje, men nett det er ikkje så viktig.

Ein song her er kanskje det næraste Ropstad har vore ein popsong på desse tre albuma. Den heiter Bare Kom, har eit enkelt synth-tema gåande tvers igjennom seg, eit ekspanderande driv og eit rett så fengande refreng. «Det er det at du kanskje kommer tilbake» syng han midt i dette refrenget, og songens vesen får meg til å tenke at nett det kan komme til å skje, at kvinna som har dratt sin kos vil komme tilbake.

Då er eg meir usikker på om det ligg til rette for forsoning og nye sjansar i ein del av dei andre songane på plata. Ta no for eksempel det melodisk storflotte og sonisk noko ureine opningssporet Som Om Jeg Nesten Ikke Fins. Same kor mykje hovudpersonen der ropar på meire vin eller praktiserer kunsten å halde seg fast i ingenting stiller eg meg tvilande til at ting vil ordne seg. Same kor mykje han forandrar på allting har eg ei kjensle av at han ikkje kjem til å bli sett av ho han ynskjer å bli sett av.

Eller kva med nestentittelkuttet Det Beste Jeg Får Til. Eg synst det høyrest mørkt ut der også. Trommeslagaren serverer stakkato rytmikk, Ropstad lagar svirlande synthgrums og anna gnissel, og syng at «det er ikke det at jeg er ensom, men denne dagen var ikke god», kvinna som var her dagen før kjenner songens hovudperson no berre avtrykket av. Noko handlingslamma funderer han rundt temaet «det beste jeg får til», utan å legge att eit solid inntrykk av at det vil vise seg som godt nok.

For eit år sidan kalla han plata si Her Om Natta. Natta figurerer i ein og annan song denne gongen også. Før Satt Vi Oppe Helt til Morgenen er tittelen på ein av desse. Ein noko dunkel låt med mykje god synthsvir, og ord som vitnar om rastløyse, om ei tid som har gått, om måneskinn og soloppgang. Før Det Er For Sent heiter ein annan song med mykje natt i seg. Ein spartansk orkestrert ein. Eit einsamt piano trillar fram nattblå tonar, medan Ropstad vandrar inn i etterpåklokskapens sfærar og slår fast at «det er for sent når natta tar deg igjen», med ein viss desperasjon i tonefallet.

Lettare er tonen i En Sang Til, der han vender seg til ei kvinne og formidlar forhåpningar om ei bra framtid, i takt med eit riff lånt hos Sweet Jane. Og apropos lånte tonar, det er noko kjent med pianotonane i låta Stor Stein også, men i skrivande stund har ikkje ein noko tilårskomen musisk hukommelse (min) klart å sirkle inn kor dei kjem ifrå. Vakre er dei no uansett, og sterk er songen dei er ein del av, ikkje minst på grunn av det bistre synthtemaet som går tvers igjennom den. Det er heller ikkje fritt for at songens ateistisk orienterte innhald gjer eit visst inntrykk. Egpersonen, som kanskje er Ropstad sjølv, møter ein kamerat frå barndomen. Kameraten held framleis fast i trua frå bedehuset, vår mann tvilar sterkt. I ei ånd som har ein viss slektskap til ein vidgjeten opningssetning av Patti Smith uttaler han saker som dette:

Aldri be for meg er du snill,
Jeg har aldri bedt noen om å dø for min skyld,
Det beste jeg gjorde var å gå meg vill.
…
Det fins ikke noe sted som du skal slippe inn,
Etter det her fins ingenting.

Klart og tydelig uttalt. For så vidt ikkje ein typisk Erlend Ropstad sak. På den andre sida: det er heller ikkje typisk Ropstad å vere uhandgripelige eller å stadig ty til metaforar. Men i avslutningssporet Den Eneste finn han likevel grunn til å tydeliggjere eigen metaforbruk. Her har han for seg kor «forbanna vanskelig» det kan vere å seie dei små riktige orda, og at han nok derfor i staden kan ha tydd til jorda og snøen, havet og månen, eller kanskje ein metafor om å symje motstraums oppover ei elv når det eigentlig har vore noko langt meir intimt og personlig han har vilja formidle. «Jeg kunne ha vært tydeligere» erkjenner han, «men nå vet du det» legg han til. Og set eit godt punktum på det som vel må vere hans beste plate.

TIDAL: DET BESTE VI FÅR TIL

http://www.youtube.com/watch?v=I6t82HB_d70

Nov22

Israel Nash – Silver Season

Posted on by
Standard

Ein texanar ifrå Missouri har komme fram til sin psykedeliske sesong.                                    7

  Bakom eit blåleg cover med psykedeliske krusefiksar finn eg fleire fargar. I ein song med den Dolly Partonske tittelen A Coat Of Many Colors syng Israel Nash: «I don’t live like others, I see twice as many colors». Når det kjem til det der med fargar så er han nok inne på noko. For dette er psykedelia gitt. Sveipa i ei drakt med trådar til folk og country svevar varmegjevande tonar mot ein. Dei gjer det imidlertid ikkje på eit vis som kan seiast å vere annleis, nei heller ganske så velkjent. Slik det blei gjort i den psykedeliske gullalderen. Men aller mest får det meg til å tenke på Neil Young (i selskap med Crosby, Stills and Nash). Ja reint skummelt likt den ærverdige canadiaren lyde det innimellom. Med nettopp A Coat Of Many Colors som den kanskje aller tydeligaste representanten i så måte. Utan at låta fell tvers igjennom av den grunn. Den blir på ein måte for fin til det. Ikkje er den, slik eg insinuerte innleiingsvis, eit statement over kva Israel Nash har føre seg på plata heller, men i staden ein sympatisk song om å kaste fordommar over bord. Om eg oppfattar det rett då, der inne frå det psykedeliske tåkelaget. Det er jo ikkje sikkert, men at det er sympatisk det er eg ganske så sikker på.

Israel Nash har gitt ut nokre plater før han. Utan at eg har godt grundig til verks for å bli kjent med sakene. Noko eg har retta litt opp i no. Eg har funne fram til eit par plater han har gitt ut som Israel Nash Gripka. Der han vel meir minner meg om Ryan Adams enn om Neil Young. Ryan Adams på det nest beste (ikkje heilt Heartbreaker-kvalitetar altså), pluss ei handfull låtar med eit Stonesy countryrockpreg. Greie plater, men dei grip ikkje heilt fatt i meg. Betre, ja riktig så bra, er albumet Rain Plains, der han har lagt frå seg Gripka-delen av namnet sitt og ført countryrocken inn i eit større og meir variert sonisk bilde. Blant anna handlar det om eit og anna psykedelisk strøk. No to år seinare, på Silver Season, handlar det om meir enn eit og anna strøk, denne gongen har Nash rett og slett dyppa heile greia i varm syre.

Nærpå 50 minutt og gjennom ni låtar flyt han og bandet hans rundt i ein kosmisk tilstand, der grunnkompet er akustisk, groovet er godt, og steelgitaren buktar seg. Songaren syng stort sett i eit lyst toneleie (som Young), eller han får med seg nokon og velsignar orda med harmonisong. Kva han har å melde på det tekstlige plan kan vere noko utfordrande å få tak i. For det er ikkje berre på nemnte A Coat Of Many Colors at det psykedeliske tåkelaget ligg som ei hinne over sakene. Eg meiner likevel å oppfatte at det handlar vel så mykje om levelige og gode tilstandar som om dei meir mismotige. Enten han tar eit mektig flott og draumeluftig farvel med Los Angeles i LA Lately, eller han koplar inn litt gospel og gjer fred og kjærleiksorda «we should love one another» til eit mantra i The Rag & Bone Man. Men i den kanskje sterkaste songen på plata dukkar pessimisten i Israel Nash opp. I Parlour Song sitt mørkt luskande smått dampande soniske bilde gjer han Neil Young sine ord «out of the blue and into the black» om til «out of the window and into the night». Og tek vegen heilt inn til ein stad der ein mann uttalar at han er «so tired of the people», der meiningslaus nedskyting av skulebarn skjer. Der det er ingen grunn til å sjå lyst på det, og dei siste orda er desse: «sooner or later we’ll surrender our gun, but not until we’ve shot everyone».

Men det er altså ikkje typisk for Silver Season å oppsøke mørket og tragedien, det typiske er å finne groovet, varmen, og så lene seg tilbake og sjå på verda som ein stad med ei framtid.

TIDAL: Silver Season

Nov12

Fjorden Baby! – Oh Yeah!

Posted on by
Standard

Med koking og loking og det som meir groovy er skapar bergensbanden gode tilstandar inne i kroken. 7

 Då er ikkje Tryllefløyten lenger berre ein opera av Mozart. Då er Tryllefløyten også ein norsk popsong. Ein ganske så storarta ein. Smidd i vinnande melodiske former, virvla inn i boblande og flytande synth-straumar, og tilgodesett eit varmt groove. Men utan at songaren av den grunn finn det opportunt å synge om varme ting. Sånn lettare flegmatisk, noko nedtrykt og smått arrogant gjentar og gjentar (og gjentar) han at han «har bagasje med». Og slik eg forstår det kunne han gjerne tenke seg å bli kvitt noko av denne bagasjen. Han vender seg i alle fall til både lege, terapeut og ei kvinne, og han spør «kan eg forandre meg, kan du forvandle meg, til en an person, er det en konspirasjon?». Rim og ordspel, skarrande r’ar og fiffige vendingar er i omløp. Kontrastar gjer seg til kjenne, tonane har dansen i seg, og Fjorden Baby! har signert tre minutt og femtito sekundar som vel kan vise seg å bli ein liten norsk popklassikar (i alle fall her inne i kroken hos meg).

Oh Yeah! heiter plata der Tryllefløyten er å finne. Bergenskvintetten si fjerde plate. Den er ikkje dårligare enn det beste dei har gjort av slikt før (les Fjordkloden (2013), les Se Deg Rundt i Rommet (2011)). Det finst altså fleire songar enn Tryllefløyten som gjer susen her, ja jaggu gjer det det.

Har En Drøm syng Sturle Kvilekval frå ein noko annan stad enn det Jørn Hoel gjorde. Ein ganske så motsetnadsfull stad. Der refrenget representerer harmonien, samsongen og varmen, medan dei to versa er av det sleipe slaget, slike som «henger der på hjørnet og venter på at noe skal skje». Ferdigkokt blir det noko slikt som tre minuttar med groovy poplist. Eit ord eg heller ikkje finn det heilt framand å nytte om songen Igjen og Igjen. Albumets førstesingel, med John Olav Nilsen som duettpartnar til Kvilekval. I ein ganske utstrakt leik med klisjear, ordspel og skuldspørsmål naglar dei to ein temmelig fengande sak fast i øyregangane. Vel og merke med særdeles god hjelp frå eit lettspelande band, og spesielt synth-maestro Nam Phoung Nguyen. Hans leikne og lette psykedeliske strøk er heilt avgjerande for låtas utkome (for fleirtalet av dei andre låtane på plata også forresten).

Bandet har på ingen måte stega utav terrenget dei har helde til i sidan dei første gong let høyra ifrå seg. Dei er framleis sjelefrendar av The Aller Værste, og dei har sine anglofile trekk, frå Clash sine meir dubprega steg til Madchesterbølgja sin rytmiske kok og medrivande arroganse. Men mest er dei jo seg sjølve då, smidige og melodiske, og med ein elastisk evne til å variere sitt eige uttrykk ut i mang slags retningar. Frå opningssporet Sigøyneren sin skurrande gitarlyd til røffe elektropfunk-fakter a la Primal Scream i Slangetemmer. Sistnemnte med eit rapvers frå Store P.

«Igjen og igjen og igjen og igjen» lyde refrenget i ein allereie omtalt låt. Og slik er det med mange av songane til Fjorden Baby!. Linjer blir gjentatt. Nokre gonger ein gong, som ei slags poengtering, andre gonger meir utstrakt, i pop-allsongens teneste. Det flotte med det er at songaren (i alle fall nesten) alltid klarar å få det til å funke som ein uttrykksfull mani. Det repeterande finst der i groovet også. Saman med ein dansande og lettbeint kåtskap. Eit groove som kanskje ikkje har vore feitare på nokon Fjorden Baby! plate enn det er på denne. Og som gjer sitt til at sju av ti låtar bringer eit glis fram i ansiktet mitt.

TIDAL: OH YEAH!

 

Nov4

Protomartyr – The Agent Intellect

Posted on by
Standard

Frå avdelinga «nyare postpunk det gnistrar litt av».                                                                  7

  «Why does it shake?» spør songaren, i eit essensielt spor mot slutten av plata. Eit for så vidt relevant spørsmål det, av fleire grunnar. Rundt han går det føre seg. Ein rytmeduo gjer det tett og med driv. Dei er på på på. Ein gitarist serverer sakene dirrande med desorienterte tonar. Han er her her her. Og songaren syng om både evig ungdom og kroppslig og mentalt forfall. «I’ll be the first to never die» syng han, «nice taught» legg han lakonisk til. «Why does it shake – the body, the body, the body – Why does it move – the fear, the fear, the fear» gjentar han fleire gonger i songens siste fase. Medan energien rår i klassisk postpunkmodus. I det der feberherja lendet mellom Joy Division og Pere Ubu.

Joe Casey heiter songaren som spør og formulerer seg slik. Hans dunkle barytonrøyst har sin tumleplass hos Detroit-kvartetten Protomartyr. Der den ikkje fer i all slags retningar, men ytrar sin tvitydige dysterskap i eit ikkje spesielt vidt leie ein stad mellom song og snakkesong. Men effektfullt nok. Ordet effektfullt går det an å henge som merkelapp på gitarspelet til Greg Ahee også. Tonalt eller atonalt. Mest det siste. Der det i råskap flyt, brenn og herjar.

Bandnamnet som kvartetten har plukka opp frå tidleg kristen tid, handlar om liding, død og sterk overtyding. Kor deskriptivt dette er for songane til bandet er eg noko usikker på, men dei har så avgjort i langt større grad sitt utspring i det grublande og mørksindige sinnelaget enn i det lyse desse songane, så heilt malplassert er det vel ikkje. Platetittelen, The Agent Intellect, er henta frå Aristoteles, og handlar om interaksjonen mellom intellektet og eins oppfatning av eigen identitet. Eg har inga klokkeklar formeining om korleis dette korresponderer med dei tolv songane på plata heller. Sånn bortsett frå at i den grad eg klarar å sense kva Casey syng om så handlar det mykje om det evige slitet å forstå seg sjølv og ikkje minst andre. Altså, at ein stort sett ikkje forstår så mykje, og at ein viss resignasjon då fort kan bre om seg.

Som når Casey i Dope Cloud gjer eit mantra utav linja «that’s not gonna save you man», eller i Pontiac 87 hevdar at «there’s no use being sad about it», eller hardnakka påstår i Clandestine Time at «they don’t see us, us, us, us, us …». Og ikkje minst når han i den absolutt sviande energiske, men samstundes ikkje så reint lite fengande, I Forgive You, trør til med dette refrenget:

What’s the matter with you?
Why you keep on making that mistake?
I forgive you
But I feel it’ll happen all again

Noko annleis er det med Ellen. Den over seks minuttar lange, og smått episke, songen Ellen. Der ein død mann sender, frå sitt hinsidige tilvære, eit kjærleiksbrev til si levande men sterkt demente kone. Dei to er Joe Casey sine eigne foreldre. Songen er ikkje utan gripande potensiale, men sentimental er den ikkje.

The Agent Intellect er Protomartyr sitt tredje album på tre år. For når snart førti år gamle Joe Casey endelig tok steget inn i eit rockeband var det sjølvsagt ikkje tid for å lene seg tilbake. Då blir det til at produktiviteten glødar, og jammen er det ikkje fritt for at tonane gjer det også.

Okt25

Girl Band – Holding Hands With Jamie

Posted on by
Standard

Det er meir enn fire grunnar til at dei hamnar på utsida av kategorien «typisk girlband».      8

 Det finst bråk, og så finst det bråk. Bråk som kan vere beint fram uuthaldelig, eller i alle fall sterkt forstyrrande og ganske så ubehagelig. Og så finst det bråk som er uthaldelig, til tider noko forstyrra men ganske så behagelig i grunn. Sa eg verkelig behagelig? Ja det gjorde eg. Meinte eg det? Nei du, det kan nok vere at eg ikkje fant det heilt presise ordet der. Men la det no henge der i lufta, og dirra, dirra i takt med etterdønningane av den siste gjennomspelinga av debutalbumet til Girl Band.

Slå saman albumtittelen Holding Hands With Jamie med bandnamnet Girl Band og du vil kanskje sjå føre deg ein jentekvartett som syng uskuldsreine poplåtar om ungdomsforelskingar og slikt. Det er ikkje situasjonen her. Ikkje det at det hadde vore noko gale om det er det som hadde vore situasjonen. Men den er altså noko annleis, situasjonen altså.

Girl Band er fire unge menn frå Dublin. Og dei lagar bråk, til tider eit helsikkes bråk. Sånn stort sett med hjelp av dei enklaste middel, eit trommesett, ein bassgitar, ein elektrisk gitar og ei røyst. Tonalt og ikkje minst atonalt. Disharmoni sett i eit system, eit rytmisk system, eit eggande system. Forma av dei motoriske faktene frå krautrocken, hardcore-innstillinga til band som Big Black, den klassiske lågt/høgt-dynamikken til band som Pixies, og techno-råskapen til band som Chemical Brothers. Noko i den duren.

Dei fire fant saman i 2011, og har etter kvart skaffa seg eit rykte som eit heftig konsertband. Eit par ep’ar har dei også sendt i frå seg i tida som har gått sidan starten. Med låtar som har spent frå det bra bråkete til det litt ufokuserte. Eg finn lite anna enn den førstnemnte kategorien her på debutalbumet.

Girl Band opererer og driv med sitt nokre brutale og skarpt dansbare skritt til venstre for den konvensjonelle rocketone. Eg opplever dei ikkje som fangbare og heilt enkle å plassere i nokon slags bås. Og bra er vel det? Spesielt enkle å ha med å gjere blir dei vel kanskje heller ikkje opplevd å vere. Men når det er sagt, så har eg ikkje personlig opplevd kvartetten som spesielt vanskelig å komme innpå, og å trivast i selskap med (i den grad trivast er rette ordet då, noko eg forsyne meg trur at det er).

Interaksjonen mellom kontrollert monotoni og ustyrleg villskap treff meg, derfor treff Girl Band meg. Songar som dansar på stupet av samanbrot men som like fullt aldri bryt saman tiltalar meg, derfor tiltalar Girl Band meg. Ein vokalist som opererer vel så mykje som ein del av det rytmiske som at han tar melodiske grep vil eg som ei avveksling gladelig omfamne, derfor omfamnar eg Girl Band.

Det gjer jo heller ingenting at bandet utfordrar idear om kva eit bråkete band skal tematisere i songane sine, eller at dei driv inn i reinspikka absurditetar, eller snur eitt og hitt litt på hovudet. Paul heiter ein av låtane deira. Ein personlig favoritt. «My daughter Paul» er eit av omkveda i låten, «Daddy long legs put his shoes back on and pissed with the seat down» er eit anna, «better not ask our bleached moustache» eit tredje. Og gudane veit kor dei vil hen med slikt (eller forresten, eg trur ikkje ein gong gudane veit det). Men eg veit at låta varer tett på sju minutt, og at det tar 1 minutt og 40 sekund før den elektriske gitaren til Alan Duggan gjer seg til kjenne. Fram til dess har Dara Kiely sunge og snakka frå sentrum av eit heilagt groove. Eit slikt eit som både her og andre stader på plata kjem seg av brunstige tonar frå Daniel Fox sin bassgitar og av suggererande trommespel frå Adam Faulkner si side. Når Duggan kjem inn med gitaren startar ekspansjonen, vegen inn i og ut av det totale bråk. Kort fortalt: eksplosivt stoff.

Og eksplosiv er Fucking Butter også. Eitt minutt lenger enn Paul og like eksplosiv. Det rytmiske er noko meir intrikat enn i Paul-låta, men ikkje med mindre suggestiv kraft. Duggan sin gitar kvin og skrik og ber seg, meir enn at den spelar konvensjonelle akkordar. Noko den vel sant og seie stort sett gjer plata igjennom. Slik blir eit sonisk uvær skapt, ei låt av det sterkt offensive slaget, der Dara Kiely i åtaksmodus formidlar linjer om tvilsame smørbrød, ei merkelig joggeskoannonse, og gjentar nokre gonger at han «like you like girls, not telling you why», før han i siste fase slår eit oppglødd slag for sjokoladepålegget Nutella («Nutella, Nutella, Nutella, no tell her, Nutella, no tell her, Nutella»).

Fucking Butter  er ikkje den einaste songen der Kiely har for seg slikt ein puttar i munnen, altså mat av ymse slag og kvalitet. I det krakilske opningssporet Um Bongo har ein «chicken fillet roll» ei sentral rolle.  I den metallisk perkussive og riffrøffe Baloo (med ein katt, «Proffesional Cat», og ikkje ein bjørn som hovudrolleinnehavar) blir det servert «sardines and puke soup». Medan Kiely i det smått arrogante og rytmisk tette åtaket Pears For Lunch har oppdaga fruktavdelinga. Sjølv om låta strengt tatt handlar om heilt andre ting enn frukt. Som det å sjå på Top Gear med buksa nede, innsmurt i Sudocrem, eller å gje uttrykk for at ei kvinne ikkje er så lett å forstå seg på, og i den samanhengen høglytt sukke «wish I was a wife» samstundes som gitaristen spelar ei psyko gitarlinje.

Så ja, dei er altså noko for seg sjølv desse fire irske rakkarane. Ikkje det at dei gjer noko heilt nytt. Dei har som alle andre naska i frå historia, men når dei skrur det heile i hop blir dei i grunn høyrandes ut som Girl Band og ingen andre. Og det går det jo an å sette pris på.

Okt19

Kurt Vile – B’lieve I’m Goin Down …

Posted on by
Standard

Vile og songane hans går sin slacke gode gang.                                                                                    7

  Her er ein banjosong, her er nokre pianosongar, her er fleire songar med fingerplukka akustisk gitar som instrumentell hovudkjelde, og her er eit par el-gitar og banddrivne greier. Variasjon altså. Eller, vent litt, dette er Kurt Vile, og då er ikkje variasjon det første ordet som spring meg i hu. Slik har det ikkje vore, og slik er det nok ikkje med B’lieve I’m Goin’ Down… heller.

Det er noko med Kurt Vile som får meg til å tenke på J.J. Cale. Den ærverdige gitaristen og songaren frå San Diego som gav ut eit drygt dusin med plater frå tidleg på syttitalet til godt inn på totusentalet. Alle i eit laidback folkbluesmodus som var Cale sitt eige. Han hadde funne sin tone, og heldt seg til den, heldt seg veldig til den. Døsig, beherska, sympatisk, og ikkje utan tiltrekkingskraft. Vile har funne sin tone han også, og har helde seg til den, i song etter song, på plate etter plate. Den er ein ganske annan enn Cale sin, det er den, men eg kan seie om lag det same om dan: Døsig, beherska, sympatisk, og ikkje utan tiltrekkingskraft.

Det er blues i tittelen, og det er natt i tonen – the wee wee hours og der omkring. Men Kurt Vile syng ikkje the blues og går heller ikkje heilt til botn av natta, han held seg i det melankolske mellomsjiktet. Der ein til dømes vaknar om morgonen, kanskje litt utpå dagen, men like forbanna om morgonen, ser seg i spegelen, og så kan ein ikkje dra kjensel på ansiktet som ser tilbake på ein. Ja og kanskje dreg ein det endåtil så langt som å nekte å kjemme håret til denne framandkaren. Deretter går dagane, ja heile veka, men då laurdagen kjem synst hovudpersonen at tida er komme for å spørje seg: «“Who’s this stupid clown blocking the bathroom sink?”, han som attpåtil kler seg i kleda mine. «I gotta say pretty pimpin’» lyde det lakonisk frå songaren, og vi er i gang. Opningslåta ber den smått suspekte tittelen Pretty Pimpin, og er ingenting mindre enn ein melodisk attraktiv og skikkelig bra Vile-låt.

«The laws of physics have shown that a man must walk through life via peaks and valleys» påpeikar Vile ein anna stad på plata. Ei særdeles lite sensasjonell påpeiking. Den ganske sjølvsagte tittelen på ein song med slik ei ytring i seg må vere That’s Life tho, og ganske så riktig er tittelen omtrent det. «That’s life tho, so sad, so true, that’s life tho, almost hate to say» lyde refrenget, og eg tenker vi er ganske nær kjernen for kva det handlar om. Desse songane til Vile. Eg ser på dei som refleksjonar kring livets gang, spelt og formulert frå ein velbrukt sofakrok. Mannen er nok ikkje heilt fatalist (kven er no det?) men ordtaket om å spele med dei korta ein har fått utdelt er nok illustrerande for meir enn ein Vile-song. Eller «roll with the punches» som Vile syng i ein eksplisitt song her, om livet. Den ganske så popfengande og pianopryda Life Like This.

Og livet det skjer, og vi prøver å gjere noko med det. Gje det eit innhald, drive rundt i det. Men kva det eigentlig er til for får vi aldri eit svar på. Noko som likevel ikkje stansar oss i å prøve å finne det. Nokon søker etter svaret på eit guddommelig plan – «Some bow down a hundred times a day or more, to find a way, to get back down to the temple one day». Andre prøver å finne noko kontemplativt i omgjevnadane ein trør rundt i. Og då kan kanskje vers nummer to starte slik: «There’s a desert down below the earth’s core, A hidden staircase in the house that you reside in». Songen heiter Wheelhouse, har eit enkelt og effektivt groove, ein ørkenvind susande i bakgrunnen og elektriske gitartonar som nøkternt søker midnattstimen. Kurt Vile spelte høvelig nok inn songen i eit studio i Joshua Tree.

Plata er sånn elles spelt inn både litt her og der, og har fått eit luftig og upretensiøst vesen. Den er ikkje fargelagt med dei same psykedeliske vibbene som førre Vile-plate, den storarta Wakin On A Pretty Daze. B’lieve I’m Goin’ Down er i grunn ganske så jorda, enkel og melodifokusert. Med Vile si fingerplukking på ein akustisk gitar som den mest markante lydkjelda. Men aldri som ei einsleg ei. Den nemnte banjosongen (I’m an Outlaw) handlar heller ikkje berre om ein banjo, om frisk fjelluft og oldtimes, eg høyrer eit orgel der også, og eit stringent groove, og ein songar som syng om ein fyr «on the brink of self-implosion».

Undervegs presenterer Vile typiske Vile-titlar som All In a Daze Work og Kidding Around, før han avsluttar med ein av dei finaste songane på plata, Wild Imagination. Ein melodisk varm sak, med eit groove som får ting til å røre på seg, og ein Vile som gjer uttrykk for at han er redd for at han føler «much too many feelings».

Sist gong eg skreiv nokre ord om ei Vile-plate (Wakin On A Pretty Daze) avslutta eg med å hevde at eg sleit med å komme meg utav den. Eg har nok ikkje blitt fanga like fast i B’lieve I’m Goin’ Down. Men du verden, den har sin gode dose av solide Vile-spor.