Category Archives: 2011

Des31

Musikalsk årsoppgjer 2011

Posted on by
Standard

Eitkvart år er eit bra musikkår, seier dei hos det svenske musikkmagasinet Sonic. Eg seier meg samd. 2011 føyer seg inn i rekka. Eg kjenner meg vel forsynt av tonar som har gitt næring og gjort inntrykk i år også. Nokre av dei har komme frå heimlandet. Aller mest verdt å nemne i så måte er nok hallingtrubaduren Stein Torleif Bjella og hans underfundig melankolske Vonde Visu. Av andre aktverdige framstøyt føler eg trong til å halde opp Martin Hagfors sin popintrikate I Like You, Tom Roger Aadland sin livserfarne Det Du Aldri Sa, The Last Hurrah sitt dronefolk-album Spiritual Non-Believers, og The Captain & Me, som i afrocalifornisk lyddrakt varta opp med eit konseptalbum (Migrant) om ein afrikansk flyktning.

Den ferdigredigerte lista over dei ti eg har sett aller størst pris på skiltar imidlertid ikkje med anna enn slikt som kjem frå det store engelskspråklige utland. Frå det same utland har eg aller først lyst å nemne ei god handfull eg synst det var litt vanskelig å utelate, men som likevel blei det. Utelete. Eg nemner, i fleng: Okkervil River (I Am Very Far), Sarabeth Tucek (Get Well Soon), Bon Iver (Bon Iver, Bon Iver), Bill Callahan (Apocalypse), Akron/Family (S/T II: The Cosmic Birth And Journey of Shinju TNT), The Decemberists (The King Is Dead), The War On Drugs (Slave Ambient), Southeast Engine (Canary), The Low Anthem (Smart Flesh). Men altså, først og fremst, og aller mest handla det om desse:

10. Girls – Father, Son, Holy Ghost
Utan blygsel serverer dei låtar som den neonspirituelle Vomit, surfande Honey Bunny, rifftunge Die, og meir til. Utan blygsel tek dei litt her, låner litt der, og skaper eit popbilde som er både enkelt, fengande, intrikat, mangfaldig og elastisk poptastisk.

9. Gillian Welch – The Harrow & The Harvest
Åtte år sidan førre plate, og ho er den ho er. Saman med mannen sin, David Rawlings, leverer ho tradisjonsbundne tonar i organisk forfatning. Ti asketiske og akustiske songar som på ulikt vis er rota i sørstatsgotikken og dens hang mot å spegle det dystre og amoralske.

8. Abigail Washburn – City Of Refuge
Ho kan sin banjo, og ho kan sin americana, men aller viktigast er det at ho kan noko om musikalsk poding. Med å dryppe nokre doggfriske dråpar av Kina i det amerikanske lagar Abigail Washburn noko som er litt annleis, og som har ein frodig personlegdom ein slett ikkje møter så ofte.

7. Laura Marling – A Creature I Don’t Know
Ei plate skapt av ei kvinne med ei tydelig stemme. Ei som lagar songar ut frå sitt eige indre. Ikkje sjølvutleverande og hudlause songar, men songar der ho med nøye avmålt distanse til det personlige og private ser seg sjølv som menneske, som kvinne, på den store gåtefulle og krevjande scena kalla tilværet. Laura Marling er kanskje ung, men ho er ikkje født i går. Og har ikkje lenger berre ein akustisk gitar.

6. Fleet Foxes – Helplessness Blues
Den er absolutt annleis enn debuten, og den er absolutt veldig Fleet Foxes. Pecknold har ikkje svikta sine idear. Plata har ei mørkare sjel, den dansar i mindre grad med lette popsteg, og den held seg i eit ganske så samanhengande sonisk bilde. Den har meir lyd enn debuten, den har større kompleksitet, nokre fleire psykedeliske manerar, og den vil nok av fleirtalet bli opplevd som litt vanskeligare.
Samstundes, den har varmen. Den vellydande og harmonimerka Fleet Foxes-varmen. Og den kjennes nær, imøtekomande open, og velkommen.

5. Bonnie Prince Billy – Wolfroy Goes To Town
Årets Bonnie Prince Billy plate er i rosa omslag, og med eit knippe låtar som etterlet seg eit temmelig så spartansk inntrykk. Men rosa er den berre utanpå, inni er det svart. Og spartansk er ikkje synonymt med nusselig om noko skulle falle for å tru det. Ta heller då ein smak på tittelen; Wolfroy Goes To Town. Nemlig, ulven er på ferde.
Ulveframferd av typen uling og gauling er sjølvsagt heilt fråverande. Denne ulven luskar og smyg mot målet, men vondt kan den bite. Både mot gud, djevel, venn, fiende, lykka og kjærleiken. Og langs vegen den går legg den etter seg eit titals storarta songar.

4. A.A. Bondy – Believers
A.A. Bondy manar fram diffuse snapshots og gåtefulle stemningsleie. Gjennom ti låtar dyppa i gårsdagens regn, brennmerka med melankoliens render, og omslutta av eit heimsøkt drag. Folk noir. Ti opptrinn som skjeler mot både røyndom og draum. Og glipa imellom. Ti scener der atmosfæren dei lever under fortel like mykje som orda dei er forsynt med. Ti scener av det slaget som stort sett er like mørke som natta, og like lumske som vegen heim ein tåkete morgon.
Med andre ord, slike som held til i eit tematisk territorium det har komme mange songar ut av. Men å legge det fram like meisterlig, i ord, tonar og sonisk habitt, som det A.A. Bondy gjer på si tredje soloplate er slett inga vanlig hending.

3. My Morning Jacket – Circuital
Med Circuital gjer Louisville-banden det tittelen hintar om, dei vender blikket mot dit dei starta ut. Mot ein storslagen americana med staselige sørstatstakter. Men dei er også eit popband, eit sveitt og rytmisk band, eit funky band. Eit mangslunge band.
Og ein 33 år gamal songar med ei sublim røyst, som syng om tilværet sett frå ein vaksen mann sin synsvinkel. Som duellerer manndomen og ungdomen, og talar om pliktkjensla og ansvaret kontra fridomen og opprøret. Ikkje med eit moraliserande eller urokkelig blikk. Meir med eit undrande og leikent blikk. Eit som ser livet som ein sirkel, og dansar med det, og ikkje mot det. Eit fint blikk. På ei plate full av overskot og melodisk danselyst. På ei plate som smiler. Så eg smiler tilbake.

2. P.J. Harvey – Let England Shake
Tjue år inn i eit musikarliv som aldri har vore prega av stillstand har P.J. Harvey laga eit meisterverk. Ikkje sitt første, men kanskje sitt beste. Om krigen. Tolv poetiske, men ubarmhjertige krigsreportasjar, og elsk/hat songar om ein nasjon iferd med å visne på rot. «England’s dancing days are done» syng ho. «Let’s head out to the fountain of death & splash about» held ho fram.
Krig er ikkje vakkert. PJ Harvey zoomar direkte inn på slagmarka og fortel kva som er sjå. Ho er ein referent, ingen agitator. Ein poetisk songreporter, med sans for det konsise, og for kontrastar.
Let England Shake er ei plate om krigen og om England, men meir enn det handlar den om mennesket. Først og fremst handlar den om mennesket. Og slik femner den vidare enn vidt, og treff nærare enn nært.

1. Josh T. Pearson – Last of the Country Gentlemen
Texanaren Josh T. Pearson har vore i meir enn ein heis, og han har gjort seg sine erfaringar. På Last of the Country Gentlemen fortel han om nokre som har sett evigvarande spor. Dei handlar om livet med kvinna, om livet utan kvinna, om livet i selskap med alkoholen, om livet med Gud, og utan Gud, og om livet med musikken.
Han syng ikkje høgt, men eg høyrer han godt. Det går ei fortvilingas skjær igjennom han, han kviskrar, han sukkar, han skjelv, han svelgjer nokre ord, eg kan høyre klumpen i halsen hans. Han er intenst til stades, han er i feber, desperasjonen kryp rundt anklane hans, ein brann ulmar i bringa hans, han har noko han må få sagt, noko han må tilstå, eit tyngande skriftemål, han syng det. Som ein countrysongar. På sitt særeigne vis, som ein countrysongar. Ein tålmodskrevande og omstendelig countrysongar. Med ein gitar, ein kamerat på fiolin, og 100% sjel.

 

Nokre veker etter at denne lista vart publisert på Groove.no fant eg fram ei Kurt Vile plate eg hadde lagt til sides. Den steig etterkvart veldig i kurs, og må vel seiast å vere blant dei aller beste platene gitt ut i 2011:
Kurt Vile – Smoke Ring For My Halo

Seinare skulle også Hiss Golden Messenger sin Poor Moon bli ei kjær plate.

 

 

Des11

Josh T. Pearson – Last of the Country Gentlemen

Posted on by
Standard

Ein særeigen texanar legg sitt hutrande hjerte til skode, i eit spartansk og episk meisterverk.

cover  Lift To Experience. Texanaren Josh T. Pearson har vore i meir enn ein heis, og han har gjort seg sine erfaringar. På Last of the Country Gentlemen fortel han om nokre av dei. Erfaringar som har det til felles at dei ikkje høyrer til på solskinsdagar, eller smakar av honning og fryd. Men erfaringar er det, og fast har dei sett seg, og spesielt godt gjer dei ikkje.

Lift To Experience. Det var bandet hans det. For ti år sidan. Ein trio som Josh fekk samla i hop på slutten av 90-talet. Plata kom i 2001, heitte The Texas-Jerusalem Crossroads, og var dobbel. Gitaren til Pearson var sannsynlegvis blitt vaska i ei hallusinerande veske, og gav godt med lyd i frå seg. Gjennomgangstemaet var apokalyptisk. Jorda låg aude, men ein ny edens hage vaks fram, i Texas. Kevin Shields elska bandet, kritikarane også. Eit års tid reiste dei rundt og heldt smått legendariske konsertar. Så avslutta og oppløyste Josh heile greia.

Og så? «I just went out there and prepared for the end of the world», fortel Pearson i eit intervju med nettstaden Louder Than War. Ei tid gøymte han seg vekk på ein liten Texasplett nesten utan fastbuande. I eit område han også hadde vore i barndommen. Ein barndom som dei første åra handla om å følgje etter ein far som reiste rundt og predika kristendommens ufortreffelige vesen. Inntil faren ein dag reiste vidare åleine. Misjoneringa hans hadde imidlertid sett sine spor i den unge Josh, og var så absolutt med han då han laga si utgåve av Openbaringa, The Texas-Jerusalem Crossroads.

Det er fleire vegkryss i Texas. Vel ein rette vegen i nokre av dei kan ein komme heilt til Paris. Det gjorde Pearson ein dag. Og han likte seg i den franske hovudstaden. Med ein akustisk gitar som næraste kompanjong fant han eit lite publikum på små klubbar i byen. Men det er vegkryss i Paris også, så snart var han i Berlin. Han likte seg i Europa. Han har stort sett helde seg i Europa dei siste åra. Og songar har han laga, og songar har han sunge, men plater har det ikkje blitt av det. Ein splittsingel saman med favorittbandet The Dirty Three er det einaste av det slaget. Josh sitt bidrag der er ein langsam og mørkkledd versjon av Hank Williams sin I’m So Lonesome I Could Cry.

Warren Ellis spelar fiolin i The Dirty Three. I eit intervju Josh T. Pearson gjorde med Warren Ellis, for nettstaden The Line Of Best Fit, for nokre år sidan, eit intervju som vel meir utarta seg til å bli ein samtale, sa Ellis: «I’ve had the pleasure of seeing you many times Josh, in Lift To Experience and solo, and you are one of my favourites, you deliver always, and you are real. You should get on with your album».

Vel, Josh gjorde det. Etterkvart. Eit par kalde februardagar i 2010, i Berlin, spelte han inn sju songar. Åleine. Han og gitaren, og nokre få klunk frå eit piano. Langsamt. Seinare fylte ei handfull fiolinistar, deriblant Warren Ellis, inn nokre tonar til i det spartanske bildet.

Kjenslevare, gripande tonar. Inne i songar som tar seg tid. Innover, framover, eller i sirkel. Fire av songane andar ikkje ut før dei har helde det gåande i over ti minutt. Helde det gåande med Josh T. Pearson sine skildringar om livet med kvinna, om livet utan kvinna, om livet i selskap med alkoholen, om livet med Gud, og utan Gud, og om livet med musikken.

So with my unfinished books, haunted dark symphonies
Binding lost broken chords, chained up and down melodies
With all of my love, I must leave you for these
My holy ghost note comfort songs to rock’n roll you to your gentle sleep
……………………
Last of the country gentlemen, you knew it all along
I cannot give you all my love when I’m married to the song

Slik syng han det i tittelsporet. Eit tittelspor som handlar om å kjenne seg nokså fortapt, i musikken, i livet, i kjærleiken, og som tar på seg å gjere ei lita oppsummering av det som har hendt tidligare på plata. Eit tittelspor som ikkje blei spelt inn i Berlin, men i Paris, og som ikkje er å finne på CD-utgåva, berre på den doble vinylutgåva (samt på cd’en som ligg ved denne).

Den songen kjem nesten heilt til slutt. Først syng han Thou Art Loosed. Ei lågmælt hymne. Med si venaste, Jeff Buckley-slekta, røyst. «Don’t cry for me baby» syng han, «I’ll learn to live without you», før han i siste fase fleire gonger gjentar linja «I’m off to save the world». Og eg undrar litt på om songen kanskje handlar litegrann om ein far som ein gong berre drog sin veg.

Sweetheart, I Ain’t Your Christ handlar om ei kvinne, men endå meir om songaren. Han forstår seg ikkje på henne. Han kjenner avmakta koke i panna. Og han er berre ein mann, ein enkel syndar, heilt utan tankar om å bere noko kors.

It ain’t Christmas time it’s Easter, honey bunny,
And I ain’t the saviour you so desperately need.
…………….
I’ll pack my bags and say goodbye,
And my return in your lifetime is more unlikely than King Jesus Christ’s.

Songaren har ikkje særlig med lys retta mot seg, men han er nær, veldig nær. Han syng ikkje høgt, men eg høyrer han godt. Det går ei fortvilingas skjær igjennom han, han kviskrar, han sukkar, han skjelv, han svelgjer nokre ord, eg kan høyre klumpen i halsen hans. Han er intenst til stades, han er i feber, desperasjonen kryp rundt anklane hans, ein brann brenn midt inne i han, han har noko han må få sagt, noko han må tilstå, han syng det.

Countrysongar? Det synst eg absolutt ja. På sitt vis er dette countrysongar. Tonen er der, livet er der, og ånda til Hank Williams. Josh bringe det fram på sin høgst personlige måte, men ikkje heilt utan eit visst ekko frå andre som har vore der før. I tilværets mørklagte ytterkant. Mannen har stira inn dit Bonnie Prince Billy stira i 1999. Han har vore On the Beach, der Neil Young ein gong var. Han har sannsynlegvis høyrt Nick Cave sitt Boatman’s Call, og han har gjort seg sine nattlige tankar i selskap med Leonard Cohen sine Songs of Love and Hate.

Love and Hate. Mest av alt handlar dette om kjærleiken, men altså ikkje heilt den same som Salomo i si tid såg det verdt å prise med høgsong. Pearson er nok heller der Mykle var og ser på kjærleiken som ein einsam ting. Og ikkje minst som ein upålitelig fylgjesvenn. Så la oss kalle dette for Pearsons lågsong. Eit knippe tyngande skriftemål.

Oppgjerets time. Ein vanskelig time. Han prøver seie Sorry With A Song, men det er ikkje så enkelt. Sjølv om han veit det så inderlig vel, betre enn nokon, at han gjorde sine mistak, mistak som gneg, og var berre hans. «Still, I can barely say I’m sorry with a fuckin» song». Då er det kanskje litt lettare å be om fred. Slik den demonforfylgte drankaren i Woman, When I’ve Raised Hell gjer. Ei bøn, til si kvinne, om berre å få lov å sitte og drikke seg i søvn, i selskap med sine spøkelse. Han kan ikkje skjøne at det er noko å kave seg opp med. Dette er ikkje det det ser ut som, dette er ikkje trøblete åtferd. For det skal du ha heilt klart for deg «woman, when I’ve raised hell, you’re gonna know it, there won’t be a shadow of doubt in your bright little mind».

Tvil er det derimot nok av i kvart einaste eitt av Honeymoon’s Great! Wish You Were Her sine tretten minutt. Songaren sin tvil. Han er på bryllupsreise, men tankane handlar plagsamt mykje om ei anna kvinne enn den han reiser saman med. Han prøver å be galskapen vekk, han prøver å drikke den vekk, men nyttelaust. «God knows I ain’t no Christ, Christ knows I’d never dream of harmin» my wife, but I’m thinkin» the honeymoon’s great and I can’t stop wishin» that she were her».

Det blir sannsynlegvis med draumen. For det er vel mest ein draumar han er? Ein draumar som kjem frå «a long line in history of dreamers». Slik omtalar i alle fall songaren seg sjølv i Country Dumb. Som ein redningslaust fortapt draumar, med særdeles innskrenka evner til å løfte seg sjølv ut av tilstanden, som «the kind who will always need a saviour». Ein slik ein som ber om hjelp til å Drive Her Out. Og som derfor gjer eit lite mantra av den bedande linja «help me get her out of my mind». Sånn heilt til slutt.

Last of the Country Gentlemen. For deprimerande? For tålmodskrevande? For gusten og motlaus? For intenst verkelig? For sterk? Spørsmåla kan stillast. Svara for kvar einskild lyttar kome fram til. Eg, eg opplever at songane som driv ut av denne plata treff eit eller anna avgjerande midt inne i meg som få songar maktar treffe. Så då, då er det vel ei heilt spesiell plate då?

9/10

Først publisert på Groove.no (i 2011)

TIDAL: JOSH T. PEARSON – LAST OF THE COUNTRY GENTLEMEN

Des11

PJ Harvey – Let England Shake

Posted on by
Standard

Poetiske men ubarmhjertige krigsreportasjar, og elsk/hat songar om ein nasjon iferd med å visne på rot.

9

cover

Det har stått skrive nå, mang ein stad, frå New Musical Express til Los Angeles Times, PJ Harvey har laga eit meisterverk. Ho har kalla det Let England Shake, og det har blitt eit meisterverk. Det er ikkje tull heller, tjue år inn i eit musikarliv som aldri har vore prega av stillstand har ho laga eit meisterverk. Ikkje sitt første, men kanskje sitt beste.

Som tittelen ber bod om har heimlandet hennar ei sentral rolle denne gongen. Men ikkje som ein svingande dansepartnar i frisk og god 60-tals form. «England’s dancing days are done» syng PJ i tittelsporet. «Let’s head out to the fountain of death & splash about» held ho fram. Det er eit England som haltar ho ser, eit England som gjer henne trist, eit England i krig. Ho syng om det, i sterkare former enn dei aller fleste som har prøvd seg på noko liknande har klart å få til.

Det ho ikkje gjer er å gå i dei gamle protestsongarane sine fotspor, og formulere seg med slagord og fredsretorikk. Ho tar heller ikkje på noko vis Bono-vegen, og serverer armhevande anthem, eller prøver seg som ein krakilsk Rotten og spyttar ut salver av «there is no future in England’s dreaming»-sorten. Ho skildrar. Ho ser, ho luktar, ho høyrer, ho smakar, ho drøymer, ho tenker, ho fortel. Ho er ein reporter, ingen agitator. Ein poetisk songreporter, med sans for det konsise, og for kontrastar.

Mykje er skrive, fortalt og søkt forklart omkring krigens vesen. Frå heltedyrkande epos og rettferdiggjerande avhandlingar til smertefulle forteljingar og krystallklare antikrigserklæringar. PJ Harvey zoomar direkte inn på slagmarka og fortel kva som er sjå. Det er ikkje eit vakkert syn.

Ho fortel det i første person, ho fortel det i tredje person, ho fortel det ikkje med fleire ord enn kva som må til. Ho hadde ein indre film gåande, har ho fortalt, då ho skreiv desse orda. Skreiv dei poetisk, usminka og brutalt.

I have seen and done things I want to forget;
I have seen a corporal whose nerves were shot,
climbing behind the fierce, gone sun,
I have seen flies swarming everyone,
soldiers fell like lumps of meat,
these are the words, the words are these,
death lingering, stunk, flies swarming everyone,
over the whole summit peak,
flesh quivering in the heat.

The Words That Maketh Murder heiter den songen. Første singel er den også. Den passar neppe som soundtrack til neste middagsselskap. Men vent litt, hadde teksten vore annleis, hadde den vore av ord som skildra ei framtid med solskin på seg kunne den i alle fall vore soundtracket til det som skal skje etter middagen. Den har tonen i seg til det. Ein oppstemt og grøderik tone. PJ Harvey har nemlig hatt ein tanke om at melodien ikkje skal legge ytterligare bør til tekstens tunge linjer. Som ein ballong av lettgass fraktar tonane i staden orda opp frå sin dystre grunnstilling. Utan at alvoret og mismotet som orda talar om forvitrar, det blir berre tydeligare, for tonane er jo så gjennomsiktige.

Alle dei tolv songane er i større eller mindre grad bygd i dette mønsteret av mørke linjer og lysare tonar. Med god hjelp frå trufaste samarbeidspartnarar som Mick Harvey, John Parish og Flood lukkast ho med å få dette grepet til å funke (eller var det kanskje heller funkle?) heile vegen. Dei oppsøkte ei kyrkje i PJ Harvey sine heimtrakter i Dorset for å gjere det, og gjorde det heile unna på nokre veker. Dama sjølv hadde då brukt eit par år på grunnarbeidet.

Temaet stod klart for henne. Det neste var orda. Dei var viktige, så ho ville gjere dei gode. Ho ville vere poet, ho skreiv dei som dikt. Eg les dei, og tenker at jo, dei har meir enn nok pust i seg til å klare seg utan ein respirator av tonar. Likevel, når dei nå har fått desse tonane, som PJ slett ikkje brukte lange tida på å gje dei, desse eteriske og vakre tonane, synst eg nå absolutt dei skal ha dei. Det kler dei.

Eg har omtalt tonane som oppstemte og grøderike. Å gje ein presis karakteristikk av kor hen i sjangerlandskapet dei høyrer til opplever eg imidlertid alt anna enn enkelt. Det er noko udefinerbart over dei. Den engelske folktonen er så definitivt der, spor av blues er å høyre, populærmusikk av ymse alder og tone kan sporast, og av og til knurrar det litt ekstra myndig frå ein elektrisk gitar. I korte passasjar kan eg saktens dra kjensel på noko eg har høyrt før. Men det fortel vel ikkje så mykje anna enn at PJ Harvey ikkje lever og andar i eit vakuum. Ho haustar sine tonar der slike veks som best, og danderer små bukettar som først og fremst har hennar eige preg. Denne gongen meir enn nokon gong.

Tolv songar som har veldig lite improvisert og tilfeldig over seg. Dei har blitt det dei er fordi PJ Harvey ville dei skulle bli akkurat slik. Dei seier det dei har å seie, og så trekk dei seg tilbake. Eg tenker på dei som stramt økonomiserte soniske noveller. Kvar med sitt personlige temperament, sin melodiske psyke, si stemme.

Den høge tonen PJ Harvey leidde røysta si fram mot då ho laga White Chalk i 2007 hentar ho stadig vekk fram på dette albumet også. Lengst opp i det tonale register strekk ho seg i On Battleship Hill. Ein folkinfluert song om eit gammalt slag. Der Mick Harvey sender inn ei hutrande rekke med pianotonar i siste fase, og PJ trekker den desillusjonerte konklusjonen «cruel nature has won again». Ein natur som så definitivt også har sigra i All And Everyone. Ei dødsmesse som representerer den mest dramatunge sida av albumet. Men ikkje utan luft under tonane, absolutt ikkje utan luft. PJ spelar på autoharpe, slik ho gjer på fleire av spora, og syng gjer ho på ein sånn bitande Patti Smith-måte som ho av og til nyttar, om bilde ho har sett, der «death was everywhere, in the air, and in the sounds».

Litt sampling og låneri tyr PJ og hennar menn også til. Tittelkuttet har ei Parish-spelt xylofonstrofe av den gamle landeplaga Istanbul (Not Constantinople) som eit subtilt gjennomgangstema. Written On The Forehead blir særdeles effektfullt løfta fram av ei sampling av reggaelåta Blood & Fire. Eit løft som endar med ei total samansmelting i aller siste fase, «let it burn, let it burn, let it burn burn burn». Og The Words That Maketh Murder stiller til slutt – etter at nok blod og lemlesting er registrert og omtalt – det Eddie Cochran-lånte spørsmålet «What if I take my problem to the United Nations?».

Då syng Mick Harvey og John Parish også med. Det gjer dei fleire gonger. I The Glorious Land, med sitt gromme groove og snedige revelje-element. Om eit land totalsmadra av krigens brutalitet. «And what is the glorious fruit of our land? It’s fruit is deformed children, it’s fruit is orphaned children». Afghanistan? Mick Harvey si stemme gjer seg også gjeldande i Hanging In the Wire. I ein følsam duett med PJ Harvey syng han her om soldaten som kavar i piggtråden. Ein piggtråd full av «unburied ghosts» i eit nådelaust nakent landskap, der det er ingen fuglar som syng «the white cliffs of Dover», men lyden av gevær kan han høyre, og den lyden kjem stadig nærmare.

Og heime i England er det ingen medisin å oppdrive mot ein bitter smak som har sett seg fast. Songen heiter berre England, og PJ syng den med ei støvplaga Björk-liknande røyst. Syng «A whitered vine, reaching from, the country that I love, England, you leave a taste, a bitter one». Den kan greitt oversettast til å gjelde andre heimland også. Andre land ein kan nære ein kjærleik overfor, men som også kallar fram ugne kjensler. Personlig kjenner eg i alle fall ein slik nasjon ganske så godt.

PJ Harvey har laga ei plate om England og om krig, men meir enn det handlar den om mennesket. Først og fremst handlar den om mennesket. Og slik femner den vidare enn vidt, og treff nærare enn nært. Hos meg har den sett seg bom fast i ryggmargen.

Først publisert på Groove.no (i 2011)

 

Des11

Girls – Father, Son, Holy Ghost

Posted on by
Standard

Med pophistoria som sparringpartnar prikkar Girls, smidig og uforfalska, inn det eine vinnartreffet etter det andre.

8

cover

Nokon slepp unna med det, andre ikkje. Girls slepp unna så det suse. Straffeutmålinga for deira ganske så hemningslause tjuveritokt i pophistoria lyde på slikt som eit terningkast fem her, eit terningkast seks der, og 9,3 hos hypesentralen over alle hypesentralar. (Ok, ja eg har registrert nokre lunkne mottakingar også).

Det finst knapt ei strofe på Father, Son, Holy Ghost som eg ikkje meiner å kjenne att frå ein eller annan stad. Og då var den slett ikkje kledd i Girls klede. Då var det andre som hadde den i seg, og på seg, og vrengte den av seg. Det er berre eit problem i så måte, eit avgjerande problem, eg klarer aldri heilt å finne ut kor eg har den frå. Denne strofa. Før ei anna dukkar opp, frå ein annan kant, og så ei til, frå ein tredje kant. Og der kjem det ein vri, og der eit temposkifte, og så ein uventa sving. Og slik viser Girls seg å vere beint fram uimotståelige. Ja jammen gjer dei det. Og strengt tatt visste eg det, at det var slik eg kom til å oppleve det. For eg har då høyrt Album (debuten), og eg har då høyrt Broken Dreams Club (ep’en som dukka opp i mellomtida).

Det handlar vel, tenker eg, om eg skal vere 100% ærlig mot meg sjølv, eigentlig berre om kor vidt eg likar songen eller ikkje. Så får den vere original eller uoriginal eller eigenarta eller reprodusert så mykje den vil. Likar eg den, ja så likar eg den. Likar eg den ikkje, ja så får andre gjere det. Eg likar Vomit. Eller meir presist, eg elskar Vomit. Låta Vomit. Den sentralt plasserte og forførande Vomit. Ei låt som snik seg rundt i mørke bakgater på ein intens men dempa nattlig puls, «looking for you, baby». Ei låt som gnistrar til ut i dei frenetiske og spirituelle former, og blir til ei innstendig bøn under eit fargerikt neonlys, i selskap med eit gospelkor, «come into my heart, my love». Men kvifor i all verden har låtskrivaren valt å kalle den Vomit? Den handlar då om ein kjærleikshungrande stakkar som sannsynligvis ikkje får sine bøner og sitt håp oppfylt, gjer den ikkje? Kva har det med oppkast å gjere? Frontfigur Christopher Owens oppklarar det sjølv i eit intervju på Pitchfork. Han har latt seg inspirere av ei strofe i Salomos Ordspråk: «Lik hunden som snur seg til sitt eige spy, er ein dåre som tek opp att sin dårskap». Ei vraka sjel søker attende dit ein ny fiasko ventar han.

Christopher Owens skulle ikkje vere heilt ukjent med eit og anna ord ifrå Bibelen. Han vaks opp med ei mor i ei sekt (Children of God) som nok hadde sine heftige omgangar med den boka. Christopher fant etterkvart desse tilhøva nokså utrivelige og sinnsøydeleggande, så han stakk av og drog ut i verda på eiga hand. Han vart kamerat med ein gjeng punkarar, byrja sysle med musikk, spelte gitar med Holy Shit, starta band med kjærasten sin, kalla bandet Curls, då ho drog sin veg døypte han det om til Girls, og fekk med seg ein fyr i staden, Chet JR White. I 2009 kom debutalbumet. Ein særdeles godt mottatt og herlig viltveksande popmiks.

Det er mindre miks over Father, Son, Holy Ghost. Den er skapt i eit meir samanfallande bilde, eit rikare, meir gjennomtenkt og produsert bilde. Utan at bandet har kasta viktige tilstandar som det å vere livgjevande og uanstrengte overbord av den grunn. Girls veit, betre enn dei fleste, kva som må til for å få ein popsong til å virke. Virke så grundig at det er umogeleg å gjere noko anna enn å sleppe den inn.

Det at albumet har eit heilskapelig vesen betyr ikkje at låtane er støypt i ei og same form. Absolutt ikkje. Låtane er av ulik bakgrunn dei, har ulik puls, og fer ulikt åt. Honey Bunny kjem i godt driv med surf-gitar og Beach Boys-avtrykk. Love Like A River er ein soulballade med ein vennlegsinna gitarsolo og godgjerande orgeltyngde. Alex er ein poplåt som dansar ved sida av Teenage Fanclub. Magic trur eg må ha vaska seg i eit par-tre spretne Buddy Holly-låtar. Die vitjar prog-sfærar med eit hardrockriff i hoftehøgde. Medan Just Like A Song og Jamie Marie lever sitt liv i ganske så spartanske og semiakustiske former.

Tekstlig handlar det om kjensler. Sterke kjensler, om kjærleik, sakn, og meiningssøking. Formulert av songaren på eit likefram og oppriktig vis, tidvis naivistisk, totalt frigjort frå ein trong til å seie det med store og klamme ord. Sårt, einsemdsskildrande og søkande i gripande My Ma: «I’m looking for meaning in my life, and you my Ma». Med eit angrande blikk i Jamie Marie: «I went and found the modern world, but I miss the way life was when you were my girl». Og med eit dystert blikk i Die: «No nothing’s gonna be just fine, No we’re all going straight to hell tonight». Det er no likevel den vesle strofa «looking for love» som står for meg som den mest talande for kva albumet handlar om. Songaren syng den i Vomit, fleire gonger, og den svevar som ei håpefull (og heilag) ånd over det meste her.

Det er ingen opplagt sak at dei enkle og oppriktige formuleringane til Owens kjem frå det med livet intakt. Pophistoria er full av dei som har formulert seg på identisk vis og enda opp som platte floskelskaparar. Lina er tynn og alt anna enn enkel å balansere på. Kva som gjer at Girls så bramfritt klarer det eig eg på ingen måte svaret på. Anna enn at eg opplever noko udefinerbart ekte hos bandet som få er unt å utstråle. Dei pakkar ikkje sanninga inn. Dei legg ikkje skjul på at det er flust av tonar der ute som berre må elskast, må omfamnast. Derfor, sitrande av inspirasjon, tek dei litt her, låner litt der, og skaper eit popbilde som er både enkelt, fengande, intrikat, mangfaldig og elastisk poptastisk. Klart eg blir med på notane, heilt prinsipplaust med.

Først publisert på Groove.no (i 2011)

Des11

Akron/Family – S/T II: The Cosmic Birth and Journey of Shinju TNT

Posted on by
Standard

Ein nokså eineståande kombinasjon av kosmiske krumspring og den melodiske lykketilstand.

8

cover

Det skjer saker og ting når Akron/Family er på ferde. Ikkje fordi dei er ein stor familie, dei er berre tre. Det blir sagt at dei er frå både Brooklyn og Portland. Tonane dei har fanga, og ivrig spreier rundt seg kjem imidlertid langt vidare ifrå. Sånn har det vore før, sånn er det nå. Sånn var det då dei i 2009 kom med den friske oppfordringa Set «Em Wild, Set «Em Free. Sånn er det i år når dei lanserar The Cosmic Birth and Journey of Shinju TNT. Kva nå det måtte tyde, for å sitere dei sjølve.

Dei hevdar hardnakka at dei opphaldt seg i Japan då desse tretten songane vart skrivne. I Akan Nasjonalpark på den nordlige øya Hokkaido, i ei hytte like ved foten av den aktive vulkanen Mount Meakan. Sjølve innspelinga vart så gjort i ein nedlagt jernbanestasjon i Detroit. Dei neste månadane nytta dei til å spreie litt forvirring og skape litt myte omkring heile utgjevinga. Den blei oversendt plateselskapet Dead Oceans stykkevis og delt, saman med gåtefulle tingestar og mystiske meldingar. Men nå er plata altså her. Og, ironisk nok, meir heilskapelig i si form enn eg kan minnast å ha høyrt dei vere før.

Vel, vel, heilskapelig og heilskapelig, eg snakkar då naturligvis i Akron/Family-målestokk. For sjølvsagt humpar og sprett, trillar og trallar, dansar og svevar dette i fleire retningar enn kva dei fleste band for seg til å bestille. Den fridomsfulle folktonen er der, den psykedeliske fargerikdomen er rundelig, og dei er meir enn villige til å utøve litt avantgardistiske fakter. Det soniske spranget i frå, la meg seie, det barske rittet Silly Bears til finstemte Cast A Net kan vel heller ikkje seiast å vere anna enn betydelig. Like fullt sit eg med ei kjensle av å lytte til ei plate som heng i hop, og slett ikkje eit überkreativt lappeteppe.

Det handlar om kontrastar. Det handlar om sommartankar, vårdraumar og solskin, men også om sur blåst og smertefull nedbør. I ein krok kan ein ane dei temte tankar, og lene seg mot varlige tonar, men ikkje langt unna, berre like om hjørnet, lever dei sveitte ideane og desperate tonane. Dei naive og truskuldige utspela er aldri langt unna, men møter heile tida på uregjerlig sonisk motstand. Sakene deira både luktar og smakar av honning, men dei funkar som syre.

Ikkje minst Silly Bears. Med syregitar, skurrande bass og motoriske taktar driv den på, med sitt, medan den unisone songen handlar om andre ting. «Wherever its laughing, dancing and honey, I’ll be there» er slikt som dei syng. Som om Ole Brum på tur med Merry Pranksters skulle vere ein god idé. Vel, dei får meg overtydd om at det er ein beint fram glimrande idé.

I ei langt meir kongruent form opptrer Cast A Net. Og byr på eit mantra, «cast a net, and cast it wide», lokkande harmonistemte «aa-aah-ooh», ein mild akustisk gitar, vennlige keyboard-skyer, og ein fjern tamburin. Eller, sympatisk folkpsykedelia som ein kunne få mistanke om var henta rett utav songboka til Fleet Foxes, for å nytte litt andre ord.

Det dempa, sfærisk lydstrøymande og svalt dansande overtar heilt i albumets siste fase. Frå Fuji II til Creator. Her er det klukk og klunk under ein vid og blid himmel, og særdeles lite gnissel. I albumet sin første halvdel er det berre Island som lever under slike tilhøve. Vakre Island med sine drøymande symjetak i varme soniske bølgjer, «la-la-la-la-la-la…the gulf of Mexico».

Det er andre tilstandar kring Island. Den elektriske gitaren gjer seg der sterkt gjeldande. I riff og prog og syreform. Lysten på å treffe dei høge tonar i Another Sky. Og den gjer det, og det blir nedbør og bråk, men slett ikkje berre det. Another Sky femner også kring dei flottaste melodiske linjene på heile plata, og lovar på det viset evig truskap mellom sonisk røvarverksemd og imøtekommande humanisme, «beneath another sky». So It Goes er ein litt annan historie. Ein to og eit halvt minutt kort rakkarphant på ei ikkje heilt stødig riff-ferd i nabolaget til You Really Got Me, og slike ting. Der songaren passerer heimlause og utstøytte, og kjem heim igjen utan vekslepengane han putta i lomma etter ein heldig og god handel på supermarknaden, «so it goes».

Akron/Family er ikkje bandet med dei poetiske eller spesielt tankevekkande tekstane. Til tider er vel tekstane heller noko einfaldige og prosaiske. Akron/Family er heller ikkje på langt nær det første bandet som miksar ihop eit folkpsykedelisk rockebrygg. Det er berre det at det er noko med miksen og innsatsen her som på eit vis glatt annullerer alle slags innseiingar. Kanskje har det noko med sjarm å gjere, kanskje noko med mystikk, eller kanskje noko med overskot. Til sjuande og sist blir dei nå i alle fall dei de er, og ingen andre. Sånn var det sist, sånn er det nå, og kanskje er årets plate den aller sterkaste dei har levert. Kanskje.

Først publisert på Groove.no (i 2011)

Des11

A.A. Bondy – Believers

Posted on by
Standard

Han fronta eit rockeband, så vart han trubadur. No rissar han inn sin tydeligaste signatur ein dunkel stad i mellomrommet.

8

cover

Akkurat då eg hadde skrive ferdig årsbestelista mi dukka A.A. Bondy opp. Så eg la den vekk. Eg høyrde det var grunn til det. Believers tok meg med inn i natta. A.A. Bondy mana fram diffuse snapshots og gåtefulle stemningsleie. Av det slaget det så absolutt går an å ha divergerande syn på, men som vanskelig kan hevdast å vere struttande av optimisme og idyll. For det som her blir formidla er nok stort sett like mørkt som natta, og like lumskt som vegen heim ein tåkete morgon. Med andre ord eit tematisk territorium det har komme mange songar ut av. Men å legge det fram like meisterlig, i ord, tonar og sonisk habitt, som det A.A. Bondy gjer på si tredje soloplate er slett inga vanlig hending.

Heilt førebudd på at det skulle bli slik var eg ikkje. Hans førre plate, When The Devil’s Loose, var eit stykke americana med den akustiske gitaren i ei framtredande rolle. Vellydande og bra, men ikkje velsigna med ein distinkt signatur. Utan at eg har sett meg djupt og inderlig inn i det han har produsert av musikk før den tid, trur eg eg kan hevde at dette med eigenart nok har vore eit endå tydeligare problem der. I sine år som songaren og gitaristen Scott Bondy i bandet Verbena spesielt. Eit band som eksisterte frå midten av nittitalet og nokre få år inn i dette århundre. Og som med produsenthjelp frå folk som Dave Fridmann og Dave Grohl gjekk vegen frå Stones-pastisj, via Nirvana-pastisj til Foo Fighters-platte. Då plate nummer tre floppa var det over.

Auguste Arthur Bondy (for så heite han) kasta skreppa over skuldra og drog nordover frå heimbyen Birmingham, Alabama, og fant ein heim i Catskill Mountains utafor New York. Der reparerte han brønnpumper, leste Cormac McCarthy, og spelte gitar. Akustisk gitar. Det blei songar av det også. Arkaisk folk-country-blues som han etter ei tid fylte opp sin solodebut American Hearts med. Fyren var gjenfødt, og hadde skapt noko som var vel verdt ein lytt eller sju.

Når eg no høyrer Believers er det nesten så eg er freista å forfekte at han er gjenfødt atter ein gong. Men det er han ikkje, han har berre tatt nokre steg inn i noko som fortonar seg litt annleis. Inn i noko der den akustiske gitaren er bortimot fråverande, der det er den elektriske gitaren, steel-gitaren, pianoet, gnisselet og resonansen som kolorerer sakene.

Det uskarpe omslagsbildet av ein einsam nattevandrar på ein veg i utkanten av der folk finst er ein god illustrasjon på kva som ventar på innsida. Ti låtar dyppa i gårsdagens regn, brennmerka med melankoliens render, omslutta av eit heimsøkt drag. Folk noir. Ti opptrinn som skjelar mot både røyndom og draum. Og glipa imellom. Ti scener der atmosfæren dei lever under fortel like mykje som orda dei er forsynt med.

Bondy syng sine smått enigmatiske tekstlinjer i eit nært samspel med det soniske. I nokre songar, som i det monotont pulserande og psykisk kimande opningssporet The Heart Is Willing får lyden frå instrumenta ei såpass dominant rolle at teksten slit med å gjere seg til kjenne. Eg meiner likevel å høyre at det handlar om ein fyr som står der einsam innerst i skuggen, og tilbyr sitt villige hjerte til ei neppe like villig kvinne. Men utan at det fører til blodutgyting. Slik det førekjem i eit og anna spor elles på plata.

Yesterday your arms were wide
Now by fingers they are tied
To the pistol at your side
Mercy me

Drmz er den mystiske tittelen. Dreams skulle det bli om vi oversette det til ein meir vanlig stavemåte. «All tangled up in dreams» synge songaren når han når fram til refrenget. Så då skulle det vel vere grunn til å tru at hendinga han refererer til har sin scene på ei pute, og ikkje i ei stove. Og bakom syng steelgitaren, og tonen er country, og vakker.

You’re dead, and all there was, a killer inside
Won’t get to heaven tonight
Fucking around with the killer inside
And all you want is a ride

Og då heiter songen Rte. 28/Believers. Og eg får ei vag kjensle av at vi nærmar oss ein Jim Thompson-roman der sheriffen er djevelen sjølv. I eit langsamt flytande lydbilde som både har noko godt og noko vondt med seg.

Behind the red door, in American skin
There is a murder of roses
In the midnight hiss, come cover me there
For I am electric nothing

Surfer King handlar det då om. Ein nesten guddommelig skikkelse som songens hovudperson har eit løynlig håp om skal rydde opp i all horror og vondskap som har klistra seg til han. Songens varme tone signaliserer vel at det ikkje skulle vere ein heilt umogeleg utgang. Ein varme, og ein tiltalande tone, som fort tok tak i meg, og som eg har ingen intensjonar om å riste av meg.

I eit lite intervju eg har lest med Bondy oppfatta eg at han følte seg litt snurt over at plata i så overveldande grad blei plassert i eit nattebilde. Han hadde jo skrive fleire av desse songane på dagtid, fortalte han, ja endåtil i sollys. Eg trur eg skal fylgje han litt. Believers er ikkje midt inne i eit botnlaust mørke. Den heiter ikkje Believers heilt utan grunn. Den forfektar ei tru på at det går ein veg ut her ifrå. Sjølv der feberen brenn og vegen ser endelaus ut er det ei demring i sikte (Hiway/Fevers). Og uansett kor «far away from the world» songaren erklærar å vere i ørkenrockaffæren The Twist, så er det kanskje berre ein draum. Rett nok ikkje ein heilt god ein, men like fullt ein draum.

Draum eller røyndom, Believers fjernar seg aldri frå sitt eige fortetta og ulmande univers. Nett det kan eg ikkje gjere anna enn å sette inderlig pris på. Og så får eg finne fram den der årsbestelista mi igjen, og gjere ei lita endring.

Først publisert på Groove.no (i 2011)

Des11

Tom Roger Aadland – Det Du Aldri Sa

Posted on by
Standard

Han treng slett ikkje hjelp av Dylan for å formulere livet om til ord og tonar denne Aadland.

cover

Sist gong song han ein an mann sine songar. Blod På Spora heitte plata dei songane var å finne på, Bob Dylan heitte den andre mannen. Tom Roger Aadland hadde mota seg opp til noko få andre ville gjort, han hadde gjendikta Blood On The Tracks. Det opprivande albumet frå den tida då Dylan skilde lag med Sara. Aadland fant tonen, og orda, og blei Dylan, på nynorsk. Han kom frå det med respekten intakt. Men, Blod På Spora har nok ikkje evna å overleve særlig lengre enn dit augeblikkets interesse rakk. Naturlig nok, tenkjer eg, og nappar Blood On The Tracks ut av hylla.

«No er allting i eit anna spor», syng Aadland. I år. Hans eige spor, skuldar eg å legge til. Eit bra spor det. Denne Dylan luskar framleis litt rundt i tonelandskapet. Blant viser, blues og rock. Men dette, det er Aadland sine songar det, det er eg aldri i tvil om.

Sporet er mindre blodig også, denne gongen. Mindre tufta på opprivande mellommenneskelige tilhøve, bitre erklæringar og det lidande kjensleregisteret. Mindre, men absolutt ikkje reinska for slikt. Det Du Aldri Sa har sine songar om kjærleik som er godt i stykke. Den har sine songar om kjærleik det aldri blei noko av. Men, den har også sine songar om kjærleik som lever, og har ei framtid.

Aadland formidlar det meste han vil seie om slike ting med ei til tider drivande god songpoetisk formidlingsevne. Og det er her hans fremste styrke er å finne, i tekstbiten. Med poengterte og minneverdig einlinjarar og gode historier. Noko som løftar dei gode, men kanskje ikkje eksepsjonelt originale, melodiane opp i ei låtsfære eg lar meg fascinere av. Det er jo heller ikkje noko minus at Aadland har med seg ein alt anna enn baktung gjeng av lokale musikarar, frå band som The Low Frequency In Stereo og Bergen Mandolinband.

Han var ikkje så heilt ung (42 år) då han albumdebuterte i 2007 med det engelskspråklige og Irlandinnspela albumet Obviously Embraced. Han er ikkje så mykje yngre i dag. Tekstane talar om levd liv, om erfaringane, og om det som aldri blei sagt. Albumtittelen har han klipt utav opningssporet Fall For Deg For Alvor. Ein song om dei tapte sjansars bitre ettersmak. Om dama som ein gong plasserte eit uutslettelig avtrykk i sjela hans, men som glapp unna.

I dagar og i netter såg eg etter deg
Eg kjenner kvar ein hårnålssving av det som blei min veg
Eg skulle ikkje ha sirkla, eg skulle ha gått beint
Eg skulle ha teke det du aldri sa slik det var meint 

Ein song som saman med avslutningssporet Postkort I Oktober er høgdepunktet på plata. I den siste tar songaren rolla til ein som observerte nokre hendingar litt frå utsida. Ein som lever i desse glashusa ute på bygda, men som prøver å forstå, i staden for å kaste steinar. Han fortel det i ein song som eg opplever som eit vakent avkom av ein fusjon mellom Tangled Up In Blue og If You See Her Say Hello. Det handlar om ei rastlaus kvinne, ein heimekjær mann, og eit barn. Kvinna drar. Ho var på eit vis ikkje laga for å bli. «Du høyrde denne svake songen» syng Aadland om henne, «Der andre ikkje høyrde nokon ting». Han tek ikkje parti, han syng heller eit refreng.

Rekk ut handa når du vaknar
Sjå ut glaset før du dreg
Nemn eit ord for det du saknar
Og kom gjerne innom meg 

Det er mykje bra i det som gjer seg til kjenne mellom desse to songane også. I den varleg/mektige Tyngde Og Lette, med Linn Frøkedal i ei duettrolle. I countrysongen Der Eg Er No, som prisar det å vere to i ro, kontra det å vere ein på ei evig reise. Og i den regntunge og lågt smygande ulmebluesen Skipet Mitt, med slagferdige linjer som dette:

Båten min gjer tretten knop
I lasta har eg eit periskop
Eg kan sjå attende på alt eg har gjort
Er det rart eg reiser bort? 

Ei gjendikting har han med denne gongen også. Fiskarmannens Blues heiter den, og alle tenker då at det er hans versjon av ei kjent Waterboys-låt. Og alle har heilt rett. Den er heilt grei den, men kanskje likevel platas minst interessante augeblikk. For Aadland kan laga songar heilt og halde frå eige bryst han. Ja han er best når han gjer det slik. Det Du Aldri Sa heiter beviset.

Først publisert på Groove.no (i 2011)

Des11

Bonnie Prince Billy – Wolfroy Goes To Town

Posted on by
Standard

Det er ikkje mykje bråk på den siste plata til Bonnie Prince Billy, men her er uro, og flust av meisterlige songar.

8

cover

Så er det årlige albumet til Bonnie Prince Billy her. Denne gongen i rosa omslag, og med eit knippe låtar som etterlet seg eit temmelig så spartansk inntrykk. Men rosa er det berre utanpå, inni er det svart. Og spartansk er ikkje synonymt med nusselig om noko skulle falle for å tru det. Ta heller då ein smak på tittelen; Wolfroy Goes To Town. Nemlig, ulven er på ferde, igjen.

Det har den vore ofte. Ei av dei mest klassiske linjene i heile Bonnie Prince Billy sitt livsløp lyde slik: «Why can’t I be loved as what I am, a wolf among wolves and not as a man among men». Og han har opptrett som både Superwolf og The Signifying Wolf. Han har stira inn i mørket, og høyrt ulven skrape på døra. Han har hatt ulven djupt i seg, og kjent seg som «an evil one». Han har hatt den i hælane, og han har jaga den bort. Men han har aldri blitt ferdig med den. I år kallar den seg Wolfroy, men det er berre utanpå, inni høyrer eg den aldri bli omtalt med det namnet. Der heiter den helst «I» eller «we».

Kva songane her har lyst å fortelje sit eg ikkje pr i dag med eit detaljert og ferdig svar på. Eg kjenner meg sant å seie ganske så langt unna å ha eit ferdig svar på det. Men dei har poesi i seg, det merkar eg, og spenning, kjenner eg, og mystikk, og ei mistru til at det går an å komme rakrygga og levande i frå dette her. Frå denne byturen han har gitt seg ut på, eller tilværet om du vil.

Ulveframferd av typen uling og gauling er sjølvsagt heilt fråverande. Denne ulven luskar og smyg mot målet, men vondt kan den bite. Både mot gud, djevel, venn, fiende, lykka og kjærleiken. Og glefsande kan den formulere seg, og nokså upålitelig. For den er som vi veit seg sjølv og sine lyster og sin svolt nærmast ulven. Det same kan vel seiast om dei han har sine rendezvous og samanstøyt med igjennom plata. Dei er av ulveslekt dei med, trur eg. Slikt kan det vanskelig bli oppbyggelige og trygge songar utav. Det blir det naturligvis ikkje heller, men Billy har invitert med seg ein engel til å gje tilhøva ein annan dimensjon enn kva han hadde klart berre med si eiga røyst.

Angel Olsen. Frå Chicago. Syng er alt ho gjer, men det gjer ho. Langt i frå heile tida, men når ho smett innom så skjer det eit eller anna. Kveikjande, glødande, eggande. Slike ting. Viktige ting. Plata hadde ikkje vore den same utan Angel Olsen si røyst.

Dei fem andre Billy har med seg er alle menn. Nokre har spelt med han fleire gonger. Slik som gitaristen Emmett Kelly. Han og dei andre spelar stort sett varlig, og syng litt harmoni. Til tonar og linjer som tar seg den tida som trengst. God tid.

Det opnar i pur countryskapnad, og med ein tilsynelatande audmjuk songar. «I’m no match for honest men» syng han. Sjølvransakande? Nedkjempa? Vel, kanskje ikkje heilt. Etterkvart reiser han seg og hevdar at det også er saker og ting som er lett match for han. «Those dreams» for eksempel. Og gud. Gud er god, og gud er dårlig. Men «bad god leaves us free», og det er vel i grunn best, høyrer eg Billy tenke. Det er ikkje den einaste songen der gud får seg ein kilevink og to. «God isn’t listening» lyde det i Time To Be Clear, sånn like før Angel Olsen tar eit ordlaust «dara-dara-dam»-tak i songen. Medan Billy i den alt anna enn oppløftande We Are Unhappy nokså nådelaust slår fast at «faith is destroyed, emptiness showing god’s cruelty deployed».

I Quail And Dumplings derimot får gud eit betre skussmål. Saman med ein gjeng lakeiar vert han her omtalt som «our bosom friend», ein det kjennes greitt å lengte etter, ein kvinnelig gud vel å merke. Og platas kvinne, Angel Olsen, syng sine aller sterkaste linjer. Eldfull og freidig, stiller ho spørsmål med menyen, men konkluderer til slutt lakonisk: «Fuck birds in bushes! Let’s take em in hand!». Sånn rett før Billy sjølv kjem opp med fylgjande statement: «Weather ain’t judgement and money ain’t love, the crimes of a criminal ain’t dealt from above». I ei låt som er utstyrt med albumets mest livfulle og melodisk tilgjengelige oppsyn.

Melodisk lett tilgjengelig er ingen gjennomgansmelodi for plata. Dei må vel heller seiast å ha eit noko marginalt tonalt vesen dei fleste låtane. New Whaling til dømes, der Billy i eit smalt toneleie står fram som ein djevelsk skapnad som har gjort ende på både det eine og det andre som har kryssa hans spor. Innimellom Billys dystre sjølvrapportering dukkar så Angel Olsen og eit par herrar fleire gonger opp med eit harmonisk «So far and here we are». Særdeles effektfullt, og på alle vis nyttig for låtas endelig fasong.

Platas mest siterte linje er «as boys we fucked each other». Ei slik ei som Billy plar dra fram iblant. New Tibet heiter songen, og «fucked» slik denne låta etterkvart fer i veg tolkar eg har meir med slåssing og faenskap enn med knulling å gjere. Sonisk har den eit forsiktig ekspanderande vesen. Tematisk finn eg ikkje heilt utav kva den har med Tibet å gjere, etter mitt skjønn handlar den om folk med ganske alvorlige psykopatiske trekk. Slike lyde konklusjonen: «We leave fear of future, love for others, and guilt untouched on our shelves».

Black Captain er ei sårare affære. Ei med eit sakn i seg. Eit sakn etter ein vital læremeister, ein guru, som no har forsvunne inn i den demente tilstanden. Cows er ein annan sak, ein nifsare sak. Billy syng frå sitt djupaste og mørkaste kammer: «Human grace has never been, nor will be. You’re welcome here … but others are not welcome here». Ein el-gitar gjer seg etterkvart til kjenne. Og heilt til slutt strøymer det på stemmer frå fleire hald, og låta blir nokre effektfulle sekund til engelsk folk frå Wicker Man-trakter.

«Night noises are my noises» hevdar Billy i siste låt. Eg finn ingen grunn til å tvile på det. Albumet er som de vel har forstått på ingen måte plaga av støy og ulydar, men til gjengjeld har det flust av nattas stille krypande uroskapande vesen i seg. Førsteinntrykket mitt var at Billy kanskje hadde plassert seg i eit vel eindimensjonalt bilde denne gongen. Det inntrykket har endra seg undervegs. No opplever eg plata som gjennomsyra av noko lumskt dirrande eg må ha meir av. Og endå meir av. Kva sisteinntrykket blir veit berre natta.

Først publisert på Groove.no (i 2011)

 

Des11

The Cave Singers – No Witch

Posted on by
Standard

Eit ukomplisert og listig folkrockgroove kan vere godt nok det.

7

cover

Det har blitt mykje folk dei siste åra. Folkrock og folkpop og frifolk og acid-folk og psykedelisk folk og antifolk og … kort sagt all slags folk. Så å skape interesse, og markere særpreg, med den slags i 2011 er vel kanskje ikkje det enklaste å gje seg ut på. The Cave Singers har like fullt prøvd nokre år dei, og prøver igjen. Og sannelig, det er jo noko der.

Gitaren, det er noko med tonen til gitaren. Korleis den buktar seg listig strakaste vegen framover. Gjentakande og enkelt, ikkje brautande, ikkje virtuost. Forsiktig dyppa i psykedelia, absolutt ikkje dynka. Fokusert i si gjerning, suggererande i si utkome. Derek Fudesco heiter han som spelar på den gitaren. For nokre år sidan spelte han bassgitar i den energiske postpunkgjengen Pretty Girls Make Graves.

Så blei det altså folk. Saman med Marty Lund og Pete Quirk. Den første ein åndsnærverande trommeslagar, den andre ein songar med ei mildt raspande røyst. På sine to første plater baud dei på lettfattelige og organiske folktonar i eit popmelodisk ganglag. Dei utvidar repertoaret sitt litt her på si tredje plate.

Då dei skulle spele inn sine to første plater tok dei vegen frå heimbyen Seattle over grensa til Vancouver. Colin Stewart, som blant anna har jobba med Black Mountain, produserte (og eit par Black Mountain-folk teikna seg på deltakarlista). Randall Dunn har også jobba med Black Mountain, og med Sunn O))) og Boris. Han har produsert No Witch. Kanskje ikkje sensasjonelt at det då blir litt meir lyd over sakene denne gongen. Meir rock.

Meir, men ikkje av dimensjonar som skaper dei om til noko anna. I alle fall ikkje i første omgang. Opningssporet Gifts and the Raft er folkharmoni i frå gata til bysbarna Fleet Foxes. Swim Club er akustisk og trivelig countryrock. Det er når Black Leaf kjem seglande at noko anna er i emning. Ein sørstatsgruff med riff og orgelvrinsk. Falls bankar deretter på ei mektig dør og slepp til gospelkoret. Før Outer Realms i neste omgang viser seg som ein myndig rakkar, med eggande tablarytmikk og luft under tonane.

Djupast ned i det psykedeliske mudderet grev dei seg med Faze Wave, og uttalar linjer som «I ain’t the man I am, no no no, I ain’t the man I was». På sitt festligaste er dei i låvegospelsaken Haystacks. På sitt beste er dei i Haller Lake. Der gitaren buktar seg i sine listigaste former, og dei ganske så enkelt berre finn god-groovet, og held tak i det, og held tak i det. Nonchalant og glødande.

Dei er The Cave Singers frå USA sitt nordvestlige hjørne. Dei har krydra tonane med både litt Afrika og litt Asia. Litt. Dei har gjeve sakene ein liten injeksjon meir søle. Ein liten. For framleis er det nå folk dei helst er. Folk med evner til å mane fram noko medrivande frå tonane sine, utan å ty til hekseri av noko slag.

Først publisert på Groove.no (i 2011)

Des11

Danielson Famile – Best of Gloucester County

Posted on by
Standard

Ein sympatisk, men noko ujamn, dose med skakk og uflidd popmusikk.

5

cover

Det skulle ta si tid denne gongen, men til slutt samla Daniel Christopher Smith troppene og fekk spelt inn ei ny plate. Under diverse Danielson-namn har han gjort slikt sidan midten av nittitalet. Samla troppene og laga popmusikk som ikkje heilt høyrest ut som normal popmusikk.

For fem år sidan presenterte han albumet som mange rekna som hans største stund, Ships. Det er eit album der han tok nokre skritt i retning av eit meir konvensjonelt popmønster, samstundes som det var Danielson-rart og underlig nok. Kva han har gjort desse åra som har gått sidan den gongen veit eg ingenting om, men årets Best Of Gloucester County (hans åttande plate) fylgjer i hovudtrekk leia han staka ut på Ships. Med eit litt mindre tilfredsstillande sluttresultat.

Best Of Gloucester County, Noko Ujamn kunne også vore ditt namn. På ditt beste byr du på ein treffsikker popsnert, gode psykedeliske overskotsfintar og funksjonelt spetakkel. Andre stader opplever eg at du glir noko utav fokus, har eit ufullendt skissepreg, eller kler deg i grå og tamme melodiske former.

Best Of Gloucester County, den sprett litt hit, og sprett litt dit. Den er sjarmerande, den er irriterande. Den er popgod, den er halvgod. Den er meir formlaus enn formfullendt, den er meir laus enn den er fast, og den er absolutt meir sprudlande enn den er alvorlig. Den gjer unna sin aller beste låt først.

Complimentary Dismemberment Insurance har Smith fantastisk nok funne på å kalla opningssporet. «Open up the Book of Daniel» oppfordrar han til, og ein fengande poprøvar som talar om draumars kraft, og om familiært ansvar kontra det å sveve rundt i dei ansvarsfrie og tilsynelatande mindre krevjande sfærar manifesterer seg. «Open up the Book of Daniel» oppfordrar han til, og ynskjer kanskje rette merksemda mot ei bok i Bibelen? Den om profeten Daniel som tydde kongens draumar, las skrifta på veggen, og hamna i løvehola, men stengte løvegapet.

Som den gode kristne han er har Smith med seg Bibelen inn i popmusikken sin. Ikkje som eit forkynnande element, men for å vise at den er ein del av han. Akkurat som kjærleiken, døden, Captain Beefheart, The Kinks, Syd Barrett, eksentrisiteten, humøret og rastløysa er ein del av livet hans. Og kanskje Norge? Han er i alle fall gift med ei norsk dame. Emil Nikolaisen har spelt med han fleire gonger, og gjer det på denne plata også. Og så har han laga ei låt kalla Lil Norge. Ei låt han syng saman med fru Elin Smith og svenske Jens Lekman. Ei festlig og sympatisk lita popsak med fin sprett og fleire blåsarar. Eit tenkt møte mellom to gamle venner som kanskje ikkje heilt har vore på talefot i det siste. To land? «Can we be friends again, my dear», syng svensken, for så å legge til «bring all that oil money here». Det heile endar med ei forsonande oppfordring om å rive ned nokre gjerder.

I sitt mest skrikande hjørne er Smith i bluespopavantgardenummeret Grow Up. Meir blues slik Smith ser det, og gjer det, kjem i Denominator Bluise. I snikande selskap med ein smålumsk gitar og nokre bibelsitat. Og eg er med på notane. Det er når han presenterer den trøyttande vaudeville-greia People’s Party, den anonyme popsongen You Sleep Good Now, den tåkepreikande og retningslause Olympic Portions, og den fargelause instrumentalen Hosanna In the Forest at eg gjespar, og skippar.

Så ja, det finst grunnar til å ikkje bry seg nemneverdig om Best Of Gloucester County. Men fylgjene vil i tilfelle vere at ein går glipp av ein og annan attraktiv poprakkarfant, og det kan jo vere litt dumt.

Først publisert på Groove.no (i 2011)