Monthly Archives: november 2016

Nov24

Lambchop – FLOTUS

Posted on by
Standard

Kurt Wagner har skaffa seg vokalprosessor — Men Lambchop er no Lambchop likevel.    8

Bilderesultat for lambchop flotus  Til slutt kjem The Hustle. Men den kom først også. The Hustle dukka opp i august som første singelen frå FLOTUS, Lambchop sitt ellevte studioalbum. Litt av ein singel du. Atten minuttar lang, med kjappe hakkande beats og eit elektronisk lydbilde, pluss litt klarinett putring som ekstra ingrediens. Ikkje eit heilt gjennomsnittleg Lambchop opplegg altså. Etter ein cirka fem minuttar lang instrumental innleiingsfase, som til trass for sin hurtige puls ikkje drar særleg vidt omkring, byrjar Kurt Wagner å synge. I sitt tempo. Det der bedagelege og sympatiske. «I don’t want to leave you ever, and that’s a long long time» syng han, som om han gjer ein lovnad til ei kvinne. Og det er vel i grunn det som skjer også. Om det ikkje er han som lovar, så blir det i alle fall gjort. Wagner er nemleg i bryllaup, og det går det jo an å synge litt om. Det som skjer på dansegolvet til dømes. «Do the hustle» lyde oppmodinga, inspirert av ein gammal disko-låt. Å kalle greiene Lambchop har føre seg her for disko blir no likevel feil. Det svirrar vel meir rundt i ein krysning av Kid A-era Radiohead og ambient Eno-musikk, men med den dere tydelege Lambchop-signaturen.

For det er no ein gong slik med Kurt Wagner og hans Lambchop at uansett kva svingar som er blitt gjort undervegs på ferda, sidan det midtre nittitalet, er det noko kjært og velkjent med det som kjem utav det. Denne gongen også. Aldri har dei vel svinga seg lengre unna utgangspunktet, men dei kjem seg ikkje unna. Ei viktig årsak er å finne i den humane røysta til Wagner. Den er no ein gong det kjennemerket den er. Når det er sagt, på FLOTUS gjer han eit alvorleg forsøk på å gjere den ukjenneleg.

Kva han gjer? Han brukar vokalprosessor, eller autotune. Ja det gjer han. Ikkje for å dekke til eigne manglar, men for å sjå kva han i kreativitetens namn kan få til. I eit lite essay han har skrive om bakgrunnen for plata fortel Wagner at når han gjennom åra har hatt røykestunder ute på verandaen har han ofte hatt musikk frå nabohuset som soundtrack. Hiphop for det meste. Det, kombinert med at han dei siste åra har latt seg imponere av produksjonane til Kendrick Lamar og Kanye West, har ført han inn på sporet. Ein liten svart boks han såg hiphop-duoen Shabazz Palaces nytte seg av tok han endå nærmare. Leiken var i gang. Kanskje han også kunne kreere noko musikk kona likte?

Kva Wagner syng om på andresporet Directions to the Can skal eg absolutt ikkje ha noko meining om. Det kjem altfor utydeleg fram. Røysta hans er tidvis prosessert over i eit falsett-lende han tidlegare nådde utan maskinell hjelp, men som han for nokre år sidan erkjente at han ikkje lenger meistra. Innimellom snakkar han. Elles glir røysta rundt og inn imellom jazzige Tony Crow-spelte pianotonar, elektroniske lydkjelder, og eit groove som gror seg til. Så pass gror det seg til at kanskje Can i tittelen viser til det legendariske tyske krautrockbandet.

Kva Wagner syng om i song etter song er nok ikkje meint å finne utav. Den i ulik grad, og på forskjellig vis, manipulerte klangen av røysta hans glir rundt i det soniske bildet utan at det nødvendigvis blir gjenkjennelege ord av det den uttrykke. Eit varmt bilde, farga av Crow sitt pianospel, av synth og programmert lyd, av eit nedpå og hyggeleg groove, eller eit som går meir på. Det er musikk med litt jazz i seg, med litt easy listening i seg, med litt ambient i seg, med lite fucked-up country i seg. Det er musikk eg lenar meg godt inntil utan å vere redd for at den sviktar. Det er musikk som har den motsette verknaden av det ein har vore redd for at maskiner har, kulde og framandgjering. Kurt Wagner bevarer det menneskelege i røysta.

I tillegg til The Hustle er heller ikkje det popspretne nummeret Writer forsynt med prosessert vokal.  Dermed kjem ei bra rekke med underfundige Wagner-strofer tydeleg fram i dagen. «Once there was a writer, now there are a reader» startar han, og held fram med linjer som «once there was a doer, now a thinker» og «once there was a fool, always a fool». Men den beste teksten presenterer han i opningsnummeret. Det tolv minuttar lange opningsnummeret In Care of 8675309. Talrekka der er identisk med eit telefonnummer referert til i tittelen på ein liten åttitals-hit av powerpop-gruppa Tommy Tutone (867-5309/Jenny). Det kan jo ikkje vere tilfeldig, sjølv om eg ikkje er i stand til å finne ein einaste verken sonisk eller tekstleg kopling mellom dei to songane. Sannsynlegvis ein av desse små Wagner-fintene det der. Det er ein song rik på tekst, og sjølv om Wagner si røyst hakkar og knitrar litt, er det ikkje spesielt utfordrande å få med seg kva han syng om. Eller det vil seie, akkurat kor han vil hen i løpet av teksten er ikkje klart. Men det er eit fint vemod der, som eg tenker tar for seg tida som går, og at det ikkje er stort anna å gjere med det enn å leve det beste ein kan. Wagner drar inn dei store ting og dei nære ting, religion, politikk, sjukdom, vennskap og kjærleik, og spørsmål det ikkje finst svar på (og som han heller ikkje ynskjer å høyre noko svar på) – «Whoever said you had the answer, Living by the ghost of the house of cancer… Please I beg you do not answer, Just board it, care the house of cancer».

I den innramminga har Wagner og hans Lambchop nok ein gong laga ei plate eg berre held fram med å lytte på , og lytte på.

TIDAL: LAMBCHOP – FLOTUS

Nov16

Kate Tempest – Let Them Eat Chaos

Posted on by
Standard

Eit dikt, ein historie, eit usminka og nådelaust hiphop-album.                                      8

Bilderesultat for kate tempest let them eat chaos  Det er natt. Klokka er presis 4:18. Forteljaren zoomar inn på ei gate i London. Husværa der er av ulik standard. Der er «rich flats, broke flats, new flats, old flats, luxury bespoke flats, and this-has-got-to-be-a-joke flats». Folka som bur i gata er forskjellige, slik folk er. Dei aller fleste søv på denne tida av døgnet, men sju av dei gjer det ikkje, og skal få ei hovudrolle i historia som skal forteljast. Ein av dei er «fourteen doors from home», dei seks andre oppheld seg bak kvar si dør. I denne gata. I London. Eit uvær er på veg dit.

Kate Tempest fortel. Ho er ein medrivande forteljar. Rytmisk og glødande. Uttrykksforma ho nyttar seg av kan kanskje kallast spoken word, men meir riktig tenker eg det er å kalle den for rap eller hiphop. Eg tenker uansett at Kate Tempest dansar over dei eventuelle skiljelinjene utan å bry seg det minste om dei. Det avgjerande her er at ho har eit stålgrep om diksjonen om rytmen om setningsmelodien og om orda. Ikkje minst om orda, om fortellinga.

For to år sidan kom Kate Tempest med albumet Everybody Down. La meg kalle det hennar debutalbum. Det er ikkje heilt presist, men eg gjer det likevel. Albumet blei ikkje oppdaga av underteikna før interessa for årets utgjeving sendte meg dit. Og det sjølv om det absolutt blei tildelt ein smule åtgaum frå ymse hald, ja det hamna endåtil på kortlista til Mercury-prisen. Den gongen som denne gongen fortalte Kate Tempest ein historie. Om tre noko forhutla individ (og deira omgangskrets) i utkanten av fellesskapet. Dei har sitt å slite med, i tillegg til søvnen, dei sju ho vender blikket mot på Let Them Eat Chaos også – «They shiver in the middle of the night, counting their sheepish mistakes».

Kate gjekk gjennom tenåra som fan av det amerikanske hiphop kollektivet Wu-Tang Clan, og med ein draum om sjølv å entre ei scene og rappe for berre livet. Men det skulle vere som diktformidlar av lyrikk skrivne av dei store meistrane (Blake, Yeats, Beckett) at ho byrja skaffe seg eit aldri så lite rykte. Dei siste fem åra, eller der omkring, har ho skaffa seg eit renommé innan fleire former for tekstformidling. Ho har skrive skodespel. Blitt lønna med ein prestisjefull pris for monologen Brand New Ancients (som forresten dukka opp på plate før Everybody Down). Ho har nyleg debutert som romanforfattar, og ho har gitt ut ei diktsamling.

Let Them Eat Chaos er også ei diktsamling. Eller meir presist, eit langt dikt. Gitt ut i bokform av forlaget Picador Poetry. «This poem was written to be read loud» skriv Kate framføre der diktet tar til. Ho tar grunnleggande tak i utsagne på albumet. Fordelt over tretten låtar framføre ho heile diktet med pasjon og artistisk overtyding.

Hennar instrumentale fylgje er ikkje rikhaldig. Men det er der, og det har sin effekt. Produsent Dan Carey (Franz Ferdinand, Bat for Lashes m.fl.) nyttar seg ikkje av stort anna enn ulike synth-tema, frå dei kalde til dei varme, frå dei melodiske til dei atonale, pluss ein bassgang og enten maskinelle beat eller eit meir konvensjonelt tromme-groove. Det har vel ein viss slektskap til slikt som har blitt kalla dubstep, og er akkurat nok.

Picture a vacuum
An endless and unmoving blackness
Peace, or the absence at least, of terror

Kate Tempest startar fortellinga i eit bilde som kan minne om bibelens skaparfortelling. Det handlar om jorda. Den vakre jorda. Men snart dukkar menneska opp, og ein by – «let’s call her London». Kate svevar over byen, ser folk som møtes tilfeldig, forelskar seg, driv frå kvarandre igjen, ho nærmar seg gata dette skal handle om, og ho halvsyng ei strofe som skal bli gjentatt nokre gonger: «Is anybody else awake? Will it ever be day again?».

Og så dukkar dei opp . Dei sju som ikkje søv. Ein låt til kvar. Først den traumatiserte Gemma, så helsearbeidaren Esther, den skjøre småbarnsmora Alisha, Pete som ranglar bort kvart pund han får inn, den «vellykka» Bradley som ikkje får tak på korleis det er å leve, Zoe som har sortert alt ho har i ulike kasser, og Pius som saknar Thorne, men stadige har med seg framande damer heim frå puben, fordi ho ikkje kan opna hjarta sitt til «anybody but strangers».

Parallelt med at Kate fortel om dei sju er også jorda vi bur på, klimakrisa, kapitalismen, krig og verdens flyktningar tema som blir opplevd som sentrale i fortellinga. Europe is Lost er eit sterkt nummer i så måte. Der Kate fylgjer dei urolege tankane til Esther, frå ho innleiingsvis filosoferer over at «Europe is lost, America lost, London lost» til ho til slutt slår fast at det er «No trace of love in the hunt for the bigger buck, Here in the land where nobody gives a fuck».

Og stormen kjem nærmare. «Hard rain falling on all the halfhearted» ytrar Tempest. Litt inspirert av ein gammal Dylan-song kanskje. «Massacres, massacres, massacres, new shoes» tenker Esther. «I know I exist, but I don’t feel a thing» sukkar Bradley. «Good place for a bad time» kunngjer Pete. Og Pius? Vel, «She doesn’t love, she just devours».

Så er stormen her. Som ein bibelsk apokalypse. Og «Seven broken hearts, seven empty faces are heading out of doors». Halvkledde, med og utan sko, og dei møtest, og dei smiler til kvarandre, og dei ropar «amazing!» mot himmelen, medan regnet vaskar dei.

What we gonna do to wake up?
We sleep so deep, it don’t matter how they shake us
If we can’t face it, we can’t escape it
But tonight the storm’s come

Kate Tempest snur litt om på det. Ho er komme fram til siste nummer og vender seg til dei sovande. Dei altfor mange sovande. Som med sitt «tunnel vision» ikkje ser kor dette ber i veg. Som ikkje ser kor ansvaret ligg. Som med sitt tomme og verdilause liv ikkje finn det verdt å engasjere seg. «But it was our boats that sailed, killed, stole, and made frail» påpeikar Kate. Og ein kan ikkje seie at ho er nådig. Men ein kan kanskje seie at ho sår eit lite håp til slutt, at ho ser ein sjanse. Den er ikkje sensasjonell. Den handlar om kjærleik utan atterhald, og om ei tøff dame som tryglar sine «loved ones to wake up and love more». Utan at plata på nokon måte forfalle til ei «make love not war»-oppleving av den grunn. Den er for skitten og illusjonslaus til det.

TIDAL: KATE TEMPEST – LET THEM EAT CHAOS

Nov11

So long Leonard Cohen

Posted on by
Standard

 

Bilderesultat for leonard cohen

«I’m your man» song Leonard Cohen. Og det var jo det han var, og poet, og songar.

«I was born with the gift of a golden voice» song Leonard Cohen. Og hadde all grunn til å gjere det.

«How lonely does it get?» spurde han Hank Williams. Han fekk aldri noko svar, men han kunne høyre Williams hoste heile natta lang «a hundred floors above … In the Tower of Song».

No har Leonard Cohen reist opp dit, og sitt i ein gammal elegant sofa saman med Hank Williams. Hank klimprar på gitaren, Leonard smiler lunt og lurt medan han syng «you’ll be hearing from me baby, long after I’m gone». Og bakom dei to står «twenty-seven angels from the Great Beyond» og syng «du-ram-dam-dam-de-du-ram-dam».

 

Nov4

Leonard Cohen – You Want It Darker

Posted on by
Standard

Vis poesi om kjærleiken, alderdomen, livet, døden og gud.                                                8

Bilderesultat for leonard cohen you want it darker   «You want it darker» syng den gamle mannen. You Want it Darker heiter også plata der han syng det. Eg trur ikkje det er eit spørsmål, for eg ser ikkje noko spørsmålsteikn. Men eg trur det er noko som liknar, eg trur det er ei utfordring. Adressert til det eller den som har ordna det slik at eit menneske før eller seinare døyr. Det skal den gamle mannen også gjere. Kanskje ikkje i morgon, eller til neste år. Kanskje ikkje på lenge, men han har ikkje tenkt å gøyme seg. Han set seg heller i det sterkt opplyste vindauget, nonchalant med ein sigarett mellom fingrane, stirar rett ut i mørket, og syng «Hineni, Hineni» (Her er eg, her er eg), «I’m ready, my lord».

For fjortande gong sidan han platedebuterte (og det er no snart femti år sidan) er Leonard Cohen her med eit studioalbum. Det har av og til gått lang tid mellom kvar utgjeving, men det har det ikkje gjort dei siste åra. Mannen er blitt rett så produktiv på sine eldre dagar. You Want it Darker er hans tredje album i løpet av ein femårsperiode. Old Ideas blei til Popular Problems, og begge hadde gode songar å by på, men You Want It Darker har dei beste.

Instrumentelt er det lågmælt og minimalistisk slik det plar vere på ei Cohen plate. Likevel tør eg hevde, og det utan at eg har sett meg ned og gjort ei opptelling, at det er fleire instrument i arbeid her enn på dei nærast føregåande platene til mannen. Keyboard, synth og trommeprogrammeringa som han ofte har nytta seg av sidan åttitalet er også noko mindre dominant. Her er gitar, piano og trommer minst like så sentralt. Noko sonen Adam Cohen nok har sin del av ansvaret for. Han tok nemleg over produsentjobben frå faren sin makker dei seinare åra, Patrick Leonard, tidleg i innspelingsfasa. I arrangement og tone har han henta fram spor av eit tidleg syttital, slik det er å finne på plater som New Skin For the Old Ceremony og Songs of Love and Hate.

Men stemma eg høyrer er hundre prosent 2016. Den er like gammal som den 82 år gamle mannen. Den er grovhogd og rusten, og kjem frå djupet. Vidstrakte toneflukter har Cohen aldri lagt ut på, denne gongen i endå mindre grad enn før. Han snakkesyng og halvsyng, resiterer og har ein fullkomen kontroll over det han har føre seg.

Albumtittelen lyg ikkje, det er mørkt. I alle fall ganske så mørkt. Langs linjene og innunder krokane på song etter song. Frå opningslinja av. «If you are the dealer, I’m out of the game» lyde det der. Den gamle mannen stirar vedkomande som har delt ut korta i augo. Han kjenner på seg at denne utdelaren ikkje vil han noko vel no. Denne guden som slett ikkje alltid er ein vennleg og god gud. Men for all del, tenker den gamle mannen, medan han viser i strofe etter strofe at han kjenner sin bibel, er det slik du vil ha det så kastar eg korta eg. I tekst og i tone og i Cohensk framføring er tittelsporet ein beint fram storarta song. Eit kor frå synagogen hmm’ar og syng med, orgeltonar flyt rundt i periferien, og eit dempa men absolutt suggererande groove (i Massive Attack-lendet) har taket på sakene.

Til lyriske gitartonar og ein sakte puls kjem Cohen i songen Leaving the Table tilbake til metaforen frå opningslinja. «I’m leaving the table, I’m out of the game» syng han no, men denne gongen handlar det ikkje om den gamle mannen og ein gud, denne gongen handlar det om den gamle mannen og eit kjærleiksforhold. Eller kanskje heller slutten på eit. For «I don’t need a lover, so blow out the flame» hevdar han. Og syng igjen ei strofe som er i slekt med noko han formidla i tittelsporet – «You want it darker, we kill the flame». Då med den vesens forskjellen at i den eine songen handlar det om at kjærleiken døyr, medan det i den andre er livet sjølv som ebbar ut.

I wish there was a treaty
I wish there was a treaty
Between your love and mine

Songen heiter Treaty, er sonisk nøysam og dirrande. Den kan handle om den gamle mannen og hans ynskje om at eit bestemt kjærleiksforhold var betre forankra enn kva det i røynda er. Men vel så gjerne kan den handle om den gamle mannen og hans noko problematiske forhold til bibelens Gud – «I’m so sorry for the ghost I made you be, Only one of us was real – and that was me». Eit spøkelse kan ein vel ikkje seie at mannen har å hanskast med i songen On the Level. Ein sonisk sett ganske så fengande sak, med sprek kvinnekoring og godt groove. Det han har å hanskast med er ei kraftfull freisting. Han står den i mot, han snur ryggen til djevelen, men samstundes må han konstatere at han snur ryggen til ein «angel too». Det er i grunn ikkje noko han inst inne ville, å vinne over denne freistinga. For «a man like me» erkjenner den gamle mannen «don’t like to see temptation caving in».

I albumets siste del dukkar fiolinen opp som sonisk fylgjesvenn. Med ganske så vemodige tonar i It Seemed the Better Way (der også synagogen-koret frå tittelsporet dukkar opp igjen). Vemodige med ein grunn, vil eg tru. Igjen grip Cohen tak i bibelske bilde. Som det at det no er for seint «to turn the other cheek». Eller med mogeleg referanse til han som snakka om å snu det andre kinnet til: «At first he touched on love, but then he touched on death». Og så var det det der med sanningsgehalten i religionen som har vakse fram etter denne skikkelsen då. «Sounded like the truth» medgjer songaren før han slår fast at det ikkje er «the truth today». «The Truth» med stor T har også ei rolle i låta Steer Your Way. Sanninga du trudde på i går, og slikt som «Fundamental Goodness and the Wisdom of the Way». Ja kor har slikt tatt vegen? Det er ein song der songaren også kjem med nokre audmjuke råd om korleis det kan vere mogeleg å leve eit anstendig liv. «Steer your way through the ruins of the Altar and the Mall, Steer your way through the fables of Creation and the Fall …» og så vidare, og så vidare. Medan fiolinen spelar tonar i eit bluegrass-modus og eit par kvinner, Dana Glover og Alison Krauss, korar eterisk.

Til slutt kjem det eit postludium. Ein strykarkvartett spelar ein sørgmodig låt, og den gamle mannen resiterer eit vers han let stå att då han avslutta Treaty – «It’s over now, the water and the wine». Og ei sterk Cohen-plate har komme til sin ende.

TIDAL: LEONARD COHEN – YOU WANT IT DARKER

header-news

Nov1

Tre på dialekt

Posted on by
Standard

Også verdt å høyra på: 
Bilderesultat for music
Hellbillies, Erik Lukashaugen, Æ/Likholmen

 
Bilderesultat for hellbillies søvnlaus  Hellbillies – Søvnlaus

Noko er med det gamle og noko er nytt på den ferske Hellbillies-plata. «Eg tenkjer finne staden der ein ny song kan ta te» blir det sunge og kora i ein av songane som vel kan få karakteristikken ganske så typisk Hellbillies. Men som like fullt ikkje er heilt typisk. Tom Roger Aadland har nemleg skrive teksten, både til den og sju andre songar. Det har han jo ikkje gjort for Hellbillies før, men du verden han er jo nesten som skapt for rolla, kan eg høyre. Den gamle tekstforfattaren, Arne Moslåtten, er ikkje heilt ute. Han har bidratt med fire tekstar, om slikt som nett-troll, gamal lærdom, og det å være heilt på tur.

Gitarist Lars Håvard Haugen har produsert. Og aldri har Hellbillies låte tyngre. Aldri har det brunne meir febrilsk frå gitarstrengene, eller koka like kraftig frå orgelet. På sitt aller beste i låta «På tur». Eit seigt beist av ei låt, som like fullt har eit luftig vesen. Noko eit djervt temposkifte og eit medrivande instrumentalparti midtvegs i låta gjer sitt til.

Like mykje som at dette er det tyngste albumet til Hallingkvintetten er det eit av deira sonisk sett mest varierte. I det meir kontemplative hjørne er det at ein kan finne den ganske så innbydande og smått twangy folkrockballaden «Ny song kan ta te». Medan OnklP blir kasta inn i ringen i avslutningssporet «Natta Norge» for eit rap-parti av det absolutt vitale slaget. Og Søvnlaus eller ikkje, vitalt er i grunn eit ord som kan få lov å stå og beskrive albumet. Slett ikkje verst det, etter alle desse åra, og alle desse platene.

TIDAL: HELLBILLIES – SØVNLAUS

Bilderesultat for erik lukashaugen finnskogvegen  Erik Lukashaugen – Finnskogvegen

Frå noko lenger aust i landet kjem Erik Lukashaugen. Ein visesongar som verken har ein lang platekarriere bak seg, eller som vel er vidare kjent utover heimtraktene. Finnskogvegen er hans tredje album, og hans andre der han framfører songar basert på dikt. På debutalbumet frå 2013 presenterte han eigne tonesettingar av tretten Hans Børli-dikt. Denne gongen har han tonesett dikt av den noko mindre kjente Tore Hestbråten.

Lukashaugen har med seg ein musikkgjeng som kallar seg Arbeidslaget. Dei handsamar instrument av ymse slag, med hovudvekta på slike som ikkje er elektriske. Eg høyrer eit samspel som har smil om munnen, i eit luftig og vennlegsinna lydbilde. Eg høyrer stillferdige viser, eg høyrer nokre eg vil kalla sprelske, eg høyrer nokon med litt jazzig åtferd, eg høyrer melodiar det ikkje er spesielt vanskeleg å synast bra om.

Dikta til denne Hestbråten er alle skrivne på Solør-dialekt. Ein dialekt som Elverum-buen Lukashaugen i utgangspunktet ikkje snakkar, men som han er tru mot når han syng desse ti songane. Songar som handlar om tidlegare tider, barndomsminner og andre minner. «Hå prekte fälk om fär» blir det spurd i ein song, ein livleg og ganske så fornøyeleg ein om ein fyr som ikkje er spesielt oppdatert på dagens tv-underhaldning. Fornøyeleg kan ein vel kanskje også kalle «Ei lita skihistorie», der hovudpersonen minnast lange dagar i åttemetersbakken med påfølgjande naglebit og ein herleg oppattvarma middag. «Førjulsmareritt» er på si side ein ikkje helt fjern slektning av Prøysen sin «Romjulsdrøm». Medan avslutningssporet «Fär seint» vel er albumets mest melankolske stund. Ein slik ein der hovudpersonen ser tilbake på alle vala livet har bydd på, men der eitt, spesielt eitt, skulle vore gjort om igjen. Det valet handlar om kjærleik.

Rett så trivelege saker å bli kjent med dette i grunn.

TIDAL: ERIK LUKASHAUGEN – FINNSKOGVEGEN

Bilderesultat for æ endetidsbilda  Æ/Likholmen – Endetidsbilda/Blindskär

Lenger nord. Eit godt stykke lenger nord. På ei øy der Tore Hestbråten frå omtalen over visstnok budde ein mannsalder, Hamsun-øya Hamarøy, held no Erling Ramskjell til. Under sitt alterego Æ er han denne hausten ute med eit album som har fått den ikkje altfor optimistiske tittelen Endetidsbilda. Ikkje nok med det, som ei viktig kraft i bandet med det ikkje altfor oppløftande namnet Likholmen, er han også ute med seksspors minialbumet Blindskär.

Først har eg det å seie at Endetidsbilda slett ikkje er den totale undergang, og Likholmen er ikkje full av lik. Det som gjer seg til kjenne av songar her er av meir nyansert slag enn som så. På Endetidsbilda i soniske former som spenner frå det visepop-akustiske til noko ein vel kan kalle ganske så hard rock. Det siste i låta «Svart/kvitt/svart», der Æ sin gode kamerat Stefan Sundström i refrenget prøver å mane fram alt frå «nya sanningar» og «nya rena hav» til «nya fargor nu». Sundström spelar forresten ei større rolle i Likholmen-konseptet.

Det meste, for ikkje å seie alt, tar slutt, til slutt. Og det er vel der begrepet Endetidsbilda kjem inn. Graden av kor brutal denne slutten er varierer imidlertid noko frå song til song. «Bli ikke våt av gammelt regn» syng Æ vist nok, i eit stressfritt og nedpå nummer som eg ikkje oppfattar som stort anna enn undrande kring dette med kjærleiken. «Kanskje…» spør han seg i ein anna song, og då i duett med Ingeborg Oktober. I eit sonisk vennlegsinna bilde med litt countrypreg framfører dei to ein tekst som held mogelegheitene opne. Punktum blir sett med ein song som (ikkje heilt overraskande) heiter Endetid. Den går i ein slags marsjtakt og har eit lite hylande barnekor som syng «alle veia leda fram te endetid».

Eit par av dei, vegane altså, ledar kanskje til Likholmen. Og der sitt Stefan Sundström og syng om Skäppsrottor som ikkje kan temjast, og som stadig blir fleire og fleire, og berre så det er heilt klart: «Gud finns inte under däck». Han syng det til ein sedat folktakt utan plagsamt med lys på seg. Han syng også ein song kalla Stiltje, og han syng den sakte, men han syng den ikkje åleine, Ingeborg Oktober syng refrenget. Eit vakkert nok eit om at alt blir til jord til slutt. Og det går seigt framover, og eit pumpeorgel spelar ei rolle, og Sundström avsluttar sin siste song med å hevde at «snart är vi över». Ja det er dunkelt, «under ei uendelig rekke av horisonta» som unge Ingeborg Oktober syng det, sånn heilt til slutt.

TIDAL: Æ – ENDETIDSBILDA

TIDAL: LIKHOLMEN – BLINDSKÄR