Category Archives: 2010

Des31

Musikalsk årsoppgjer for 2010

Posted on by
Standard

Endå eit bra musikkår er til ende. Ei liste på ti, og ti til som burde fått plass er gjort klar:

20. Laura Marling – I Speak Because I Can
19. Kanye West – My Beautiful Dark Twisted Fantasy
18. Arcade Fire – The Suburbs
17. Beach House – Teen Dream
16. Wooden Wand – Death Seat
15. Thomas Dybdahl – Waiting For That One Clear Moment
14. Paul Weller – Wake Up The Nation
13. LCD Soundsystem – This Is Happening
12. Pearly Gate Music – Pearly Gate Music
11. The Sadies – Darker Circles

10. Kristin Hersh – Crooked
Crooked gjer til kjenne ei Kristin Hersh betre enn ho har vore på fleire år. Betre, meir variert, og med låtar av det angrepslystne slaget. Låtar med ein brann i brystet, og eit rastlaust ganglag. Låtar som høyrer med til dei mest energiske ho har presentert i soloformat nokon gong.

9. Mary Gauthier – The Foundling
Eit konseptalbum. Eit barn blir adoptert bort like etter fødselen, og opplever ein oppvekst med sterkt mangelfull omsorg. Rømmer. Inn i eit liv med rus og kriminalitet. «Wanders the darkness and travel alone». Ringer opp si biologiske mor, seier takk og adjø. Hovedpersonen er Mary Gauthier sjølv. Eit sterkt portrett. I country og folk.

8. Justin Townes Earle – Harlem River Blues
Den kjem, innover meg. Frå fleire hald. Den er forankra i tiår av amerikansk musikktradisjon. Den har røter som strekk seg langt tilbake, men ikkje berre i ein retning. For, det er så mang slags songar på Harlem River Blues. Gode songar. På den sterkaste Earleplata sidan Guitar Town.

7. Sharon Van Etten – Epic
Ein singer/songwriter som har sjølvkjensla intakt, som stig fram i eit lys ho vil vere i, ikkje ei som sitt bortkomen i scenelysets utkant og mumlar unnselig. Ikkje det at det ho byr på ikkje er kjenslevart, og kjem oppriktig og beine vegen frå hennar eige hjerte. I ganske så melankolske ordelag og tonefall. For det er det, også.

6. Phosphorescent – Here’s To Taking It Easy
Kosmisk americana. Matthew Houck rullar opp vindauget og tar inn den amerikanske grunntonen. Frå hillbillyland til On the Beach. Sfærisk og jordnært. The Mermaid Parade og ein mektig flott tur til Los Angeles. «Are you getting a lot of attention now».

5. The Walkmen – Lisbon
Lisbon er eit album der det melodiske og raffinerte har gode kår. Lisbon er eit mindre komplekst album enn You & Me. Eit album reinska for overflødig lyd. Der gitaren, vokalen og trommene på kvart sitt vis trer klart fram, i eit reint bilde, og blir tydelige. Men einsretta og gnitent på kontrastar er albumet ikkje. Her er lys og skygge, her er tilfredsheit og misnøye, her er kvile og kløe, her er vellyd og motlyd. Lisbon er tynnkledd og reinskoren, men like fullt kraftfull og frodig.

4. Jamey Johnson – The Guitar Song
Vår mann i Nashville er tilbake med endå lenger skjegg, og ei endå lenger plate. Røff, uredd, sentimental, og suveren. Ein songsyklus der tilstandar vert granska frå litt ulike vinklar, der kjensler vert kjent på, augeblikk fanga, og songen feira. Det er mørkare enn det er lyst. Svartare enn det er kvitt.
Moral og umoral, tru og utru, Gud og Jack Daniels. Slik er countrymusikkens vesen. Frå Hank Williams til Johnny Cash til Jamey Johnson. Han skil seg ikkje ut på nokon måte sånn. Familien syng han om også. Men han gjer det med si stemme. På sitt vis.

3. Timber Timbre    – Timber Timbre
Det er ei fredlaus røyst. Ei einsam og tyngd røyst. Det er noko i den som kan minne om Roy Orbison, men og noko som kan minne om Nick Cave. Den tilhøyrer Taylor Kirk. Eine og aleine Taylor Kirk. Ein kar som for tida held til i Toronto. Dit han kom for nokre år sidan, etter ein oppvekst i dei meir grisgrendte strøk av Ontario, Canada. Songane hans har henta meir frå det rurale enn det urbane.
Dei er sterke desse songane hans. Dei har ei langsam suggererande kraft. Ei mørk kraft. Dei har si stamtavle tilbake til folktonar som har gjort seg gjeldande i generasjonar, og skular samstundes bort på gamle bluestonar i nabolaget. Men songane er Taylor Kirk sine. Det tvilar eg aldri på. Han presenterer dei på sin måte. Han gjer dei sin eigen heimsøkte og golde signatur. I eit bilde som er stort men også klaustrofobisk, truande men vakkert, som rommar stilla, og vekker uro.

2. The National – High Violet
Med High Violet har The National på ingen måte gjort noko som minner om eit radikalt hamskifte. Dei er til å kjenne att. Albumet er like fullt ikkje nokon Boxer del 2. Absolutt ikkje. Eller ein Alligator-tur med blåpapiret på innerlomma, for den saks skyld. Dei går litt lengre denne gongen. Gjer meir utav seg. Stirer inn i eit større landskap, og skaper ein kraftigare lyd, krassare lyd, meir fasettert lyd. Dei fem i bandet, og folk dei har fått hjelp frå. Godt over tjue i talet.
Blikket og fokuset til Matt Berninger, songaren, har alltid hatt denne tendensen å styre mot skuggane der mismotet gror, mot krokane der villreia veks. Slik vart det denne gongen også. Slik, men kanskje litt annleis likevel. Songane på High Violet skaper ikkje like sterkt dette synet av ein songar som sit og speglar sitt eige sinn i eit halvtomt vinglass. Det er komme inn eit perspektiv her som i større grad omfattar meir enn berre han sjølv. For når han spaserer der med sine skinande tennissko, med terrorfrykta i bakhovudet, og motløysa i brystet, og hevdar å vere ”afraid of everyone”, er det ikkje sitt eige ve og vel han har fremst i tankane. Den eitt år gamle jenta han ber på skuldrene sine har gjeve han ein litt annan vinkel.

1. Nina Nastasia – Outlaster
Eg har aldri høyrt Nina Nastasia smile. Ikkje på Dogs, ikkje på Run To Ruin (spesielt ikkje på Run To Ruin), eller på nokon av dei andre platene ho har gjeve ut desse ti åra ho har drive på med slikt. Eg kan ikkje høyre henne smile på Outlaster heller. Det er sånn det skal vere.
Eg har aldri høyrt Nina Nastasia gje ut ei uinteressant plate. Ho har meisla meisterverka Dogs og Run To Ruin, og spedd på med tre framifrå plater til. Outlaster gjer på ingen måte skam på denne rekka. Det er sånn det skal vere.
Nina Nastasia er ei dame som held til på utsida av det heilt vanlige. Det kan saktens gjerast forsøk på å plassere henne i folk/vise/country/singer/songwriter-båsen, men ein vil nok oppleve at ho røskar og slit, og ikkje utviser verken tilstrekkelig folkskikk eller konvensjonell nok åtferd til å kunne haldast fast der. Det er sånn det skal vere.
Det er sånn Nina Nastasia har gjort seg til ein av det siste tiårets mest interessante musikarar. Med songar som krev litt tålmod. Litt tid. Dei har noko marginalt og vagt over seg. Sånn med det same. Men dei veks seg til gripande songar. Songar kledd og arrangert i former som både harmonerer, varmar, nyanserer, glefser og utfordrar. Og med tekstar som seier det dei har å seie, og lar det bli med det.

 

 

Des9

Jamey Johnson – The Guitar Song

Posted on by
Standard

Vår mann i Nashville er tilbake med endå lenger skjegg, og ei endå lenger plate. Røff, uredd, sentimental, og suveren. Country er groovy.

8

cover

Det finst ein fyr i Nashville som gjer det litt annleis. Han kom flyttande dit frå Alabama tidleg på 2000-talet. Prøvde livnære seg som låtskrivar, men måtte ty til ekstrajobbar innimellom. I 2006 hadde han ferdig sitt debutalbum. Eit ikkje spesielt annleis album. The Dollar var tittelen, men av nett det slaget skrapte albumet inn så få at plateselskapet gav han sparken. Ein utagerande livsstil førte til at han fekk sparken på heimefronten også.

Så vakna han opp ein dag. Bakrusen dansa med støvlar på, smerta var nådd inn til kjernen, angeren brann. «The high cost of living ain’t nothing like the cost of living high» vart konklusjonen. The Lonesome Song heitte plata han nå laga. Plateselskapa i Nashville stilte seg ikkje akkurat i kø for å få gitt den ut. Ikkje utan å få løyve til å flikke og pynte litt på den først i alle fall. Ikkje faen, sa songaren, og gav ut plata på privat basis via nettet.

Ein dag kom Luke Lewis over plata. Luke Lewis, sjef for Mercury Records. Han kalla songaren inn på teppet for ein liten samtale. «Hello», sa Lewis, «I don’t know what you guys are doing in that studio, I don’t care. Just don’t mess with that sound». «Hell, I came here to tell you that», repliserte songaren. Platekontrakt vart underteikna. To år seinare nærmar The Lonesome Song seg 1 million selde eksemplar.

«We’re going to keep doing it wrong till we like it that way» sa gode gamle Willie Nelson ein gong. Jamey Johnson har teikna abonnement på det utsagnet. Ikkje det at han har funne opp noko nytt. Han er i countrymusikken. Ikkje i utkanten av den, eller på kant med den, men han gjer den med taggar. Med taggar, flekkar, tæl, og seg sjølv djupt involvert.

Men ikkje åleine. The Kent Hardly Playboys har han døypt den laust samansette gjengen han har samla rundt seg. Den lyden Luke Lewis snakkar om over, skal desse ha sin dugande del av æra for. Ein lyd som brenn, med eit groove som er grumt, med gitarar som både kan gråte audmjukt og glefse lumskt (både av typen akustisk, elektrisk og steel), eit orgel i varmblodig flyt, og eit piano som både luskar og trillar. Ein lyd som er likeså pålitelig (og upålitelig) tilstades når The Lonesome Song i desse dagar vert avløyst av The Guitar Song.

Ei countryplate plar ha ei lengd på sånn cirka halvtimen. Med ti songar, kor av 1 eller 2 er skrudd i hop slik at dei skal kunne fange merksemda via radiosignal. The Lonesome Song er 56 minuttar lang, og har 14 songar med kvar sin sterke personlegdom, men som likevel renn over i kvarandre som årene i blodsystemet. The Guitar Song doblar.

The Guitar Song er eit dobbeltalbum. 25 songar, 1 time og 45 minutt. Disk 1 er svart, disk 2 er kvit. Rykta sa det var slik fordi den første er eit mørkets og dei dunkle tankars album, mens det andre prøver fange livets lysare stunder. Det er vel ikkje heilt slik. Den svarte disken har absolutt sine strimer av lys, mens den kvite har fleire svarte flekkar. Mest er det vel ein songsyklus der tilstandar vert granska frå litt ulike vinklar, der kjensler vert kjent på, augeblikk fanga, og songen feira.

Men det er mørkare enn det er lyst. Svartare enn det er kvitt. Og det er Lonely At the Top. Songaren klagar sin nød i ein innleiande barsamtale. Hans noko meir medtatte samtalepartnar har mildt sagt vanskar med å føle medynk, og tar til motmæle; «it might be lonely at the top, but it’s a bitch at the bottom». Songen er ført i penn av Keith Whitley, og er ein av fem her som Jamey Johnson sjølv ikkje har laga.

That’s Why I Write Songs har Johnson skrive sjølv. Den er også den einaste songen på plata han gjer heilt åleine, med si baryton røyst, og sin akustiske gitar. Eit resiterande manifest over kvifor han har enda opp som låtskrivar, og ein hyllest til dei mindre kjente låtskrivarane i countryhistoria. Hank Cochran for eksempel. Ein Cochran som på si side er mannen bak Set «Em Up Joe, også ein song som hyllar låtskrivarar frå countryhistoria.

Slik er det litt på Guitar Song. Eit tema i ei låt på det svarte albumet har gjerne sin tematiske partnar over hos det kvite albumet. Heaven Bound og Thankful For The Rain er to andre eg tenker har eit slikt band. Begge er forma i audmjuke ordelag, og snakkar vent om ei kvinne som var der, og som ein vemodstynga songar har eit usikkert håp om vil søke hans selskap på nytt. Det er ikkje audmjuke ordelag som bitt Playing The Part og California Riots i hop. Dei deler derimot eit noko negativt lada syn på Los Angeles. Eit syn som er blitt slik etter ein innspelingsseanse Johnson hadde i byen. «Taking a dip on the sunset strip in the morning, ain’t nothing like the smell of tofu and high dollar wine», syng ein noko sarkastisk Johnson (samstundes som han stel litt frå ein vidgjeten one-liner av Robert Duvall). Nei då var det andre tider, og meir handterlige tider, den gongen «the only LA I knew was Lower Alabama». Og tonen, og groovet, det er sugande det, det er sørstat det.

Og endå meir sørstatsrock er det når bilen er på veg heim til Macon. Der «love all night» visstnok er i vente, og songaren får med seg to kvinner med etternamn Coppola i lysten og varmblodig harmonisong. Langt mindre lystefull er Can’t Cash My Checks. Ein sakte brennande, og sju minuttar lang affære, der overlevingsinstinktet super etter luft, og ærligdomen blir utfordra. «You can take my word, but you can’t cash my checks» kjem det frå ein hardt prøvd hovudperson. Og går du ut bakdøra hans og rett over haugen, kan du skode «all these plants that’s been paying my bills».

Ja, «these are sad times, world gone mad times, men doing bad times». Så hevdar i alle fall songaren i det raffinerte countrysoulnummeret Even The Skies Are Blue. «God must be crying». Gud ja. Kanskje ein skulle tatt ein prat med han? I Remember You siterer nokre linjer frå denne praten.

Moral og umoral, tru og utru, Gud og Jack Daniels. Slik er countrymusikkens vesen. Frå Hank Williams til Johnny Cash til Jamey Johnson. Han skil seg ikkje ut på nokon måte sånn. Familien syng han om også. Ei trøystande voggevise til dottera si, titulert Baby Don’t Cry. Eller han teiknar eit idyllisk bilde av barndomens langsame verd, i den tilbakelente visa Front Porch Swing Afternoon.

Ei tid som var handlar også tittelkuttet om. To gitarar heng på veggen hos pantelånaren. Dei startar ein samtale. Tidene har vore betre. Bill Anderson, ein gammal countrymann, er stemma til den eine. Han minnes (eller kanskje skryt på seg) tider då han var i henda til Haggard, Robbins og Cash. Den andre gitaren sukkar imponert, han har stort sett måtta nøye seg med å kurere «some heartaches» i mindre attraktive buler.

Og Heartache, den så ofte omsunge Heartache opptrer i personifisert form på plata, i den barskt truande songen som ber dens namn. Skildra i si evige jakt etter nokon å kødde med, nokon å plage. Ein fattig stakkar til dømes. Ved at den rike fysaken oppe på haugen lokkar til seg hans kjære. Då vert det Poor Man Blues. Då vert det hemn. «When he took her love away from me I had nothing else to lose. So I taught that rich man just what happens when a poor man gets the blues».

Frå hemngjerrige idear til audmjuk kjærleik, frå bitter anger til fagre minner, frå feil adresse til riktig veg. Det finst så mange slags songar på The Guitar Song. Men ikkje for mange. Jamey Johnson gapar ikkje over for mykje i dobbeltformat. Han leverer årets beste countryalbum, igjen.

Først publisert på Groove.no (i 2010)

Des9

Angus & Julia Stone – Down the Way

Posted on by
Standard

Vennlegsinna og vestkystforma tonar for ein døsig sommarettermiddag.

5

cover

Ingenting er annleis. Kjærleikens vilkår er det sentrale temaet på Down the Way også. Den som brenn, den det er eit håp for, og den som er rusta eller heilt fordufta. Formulert og sunge i roterande rekkefølgje av dei to som har sett sitt namn på coveret. Søskenparet Angus og Julia Stone.

Då dei to vaks opp skoda dei utover Stillehavet frå utkanten av Sydney. Tonane dei omgjer seg med her gjer lite for å skjule at dei meir enn gjerne skodar utover det same havet frå ei strand i California også.

Down the Way er det andre albumet til søskenparet. Dei har ekspandert den nøkterne kassagitarlyden som prega det tre år gamle debutalbumet. No er gitaren rett som det er elektrisk, trommene markante, og strykarar kringset mang ei strofe. Stundom kunne eg tenkt meg at dei hadde helde meir tak i det varlege. For det hender at intensiteten ein sporar der svinn hen for dei når lyden veks.

Men dårlige blir aldri desse songane deira. Til tider vert dei endåtil riktig så gode. Som når California, Heart Of Gold, og regnbogen vert omfamna i Angus sin døsigelektriske Yellow Brick Road. Eller når Julia seier adjø til sine Santa Monica Dreams i eit skjørt folkarrangement, og broderen korar med lengt i sinnet.

Dei skriv altså songar kvar for seg. Men syng dei med ein veldig så nyttig harmonibistand frå den andre. Julia syng sine med ei pre-pubertal røyst, som kan skape inntrykk av noko skjørt og naivt. Litt er det kanskje slik også, men ho seier også klart i frå. Som når ho i opningskuttet Hold On ganske så bestemt gjer fylgjande linje til eit mantra; «hold on, what did you say that for?».

Angus syng sine songar med ei slentrande smått uvøren røyst. Songar som tematisk spenner over eit rimelig vidt register. Frå kald djevelskap i Black Crows til høgtflygande lykke i Big Jet Plane. Av songane som fortener stempelet riktig så gode, kjem nok fleire frå hans hånd, enn frå søstera si.

On the Road heiter ein i denne klassen. Grepet om el-gitaren er bra, vestkystlyden blir tilført eit southern-sting, og refrenget står opp for det enkle; «she don’t like it when I’m on the road». To til: Hush med sitt eggande driv, si luftige utforming, og sine attraktive countrykolorerte tonar. Og Draw Your Swords, som klorar seg fram frå ulmande desperasjon, til full desperasjon, med ein Angus som hevar røysta meir enn nokon annan stad; «you are the only one».

Tretten songar pluss eit bonusspor, og det tar ikkje slutt før timen er passert, og vel så det. Litt meir enn eg vel eigentlig kjenner at eg treng. Men den bunka av gode songar som veks seg anstendig høg undervegs tar eg gjerne med meg vidare.

Først publisert på Groove.no (i 2010)

 

Des9

Bergen Mandolinband – Til Skogen

Posted on by
Standard

Med Vestlandet i ryggmargen, strengar som gnistrar, og tonar som fengjer, gjer dei seg fortent til ei smule merksemd.

6

cover

Livet er som kjent ikkje eit ferdigteikna kart. Livet blir til undervegs, det. Oftare som eit offer for det planlause og tilfeldige, enn som eit resultat av det strikt uttenkte og skarpt gjennomførte. Derfor må det ikkje så reint sjeldan finne seg i å fjerne klunger og skitne spor, der det sannsynlegvis heller kunne tenkt seg å supe sol og danse barbeint.

Så når det sprudlar som best, kan det avgjort vere lurt å forsikre seg at ein er eigar av ein redningsvest. Ein fest kan nemlig aldri vara evig (sjølv om ein stadig likar lure seg sjølv til å tenke annleis om nett det). Og det som kjem krypande fram i andre enden er sjeldan særlig attraktivt, og kan gjere vondare enn du anar. Like fullt, bøna går slik den: «Ta ikkje frå oss det vonda, for det er det vonda som gjer alt så fint».

Orda er Gaute M. Sortland sine. Songar og tekstforfattar i den fleirstemte mandolinbanden som i desse dagar har ei ny plate å by på. Etter å ha framført sine rotfesta folktonar (rotfesta i ein evig nordatlantisk tradisjon, som strekk seg frå dei svenske skogar til den amerikanske prærien) i engelske språkformer sidan det tidlege 2000-talet, slo dei i 2008 over på dialekt. Eit smart val, for med eitt ankra tonen deira seg fast i noko som virka vera deira eiga sjel. Deira vestlandssjel. Ei sjel farga og skaka av dei moralske krava og fuktige vilkåra som har tråla fjordane og svevd over vatna her sidan lenge før olje-alderen.

Det handlar mykje om dette å stadig drive inn på dei spora der den håplause kjærleiken gror, og festen alltid sluttar for seint. Der fridomen må sjå seg zooma inn i tronge lykteskjer, og bussen sjeldan kjem før dagen etter. Der bonangeren kanskje helst burde vore eit viskelær, galskapen på veg sørover, og døden eit avskilta alternativ. Ein landsdel verdt å flykte frå. Men kanskje endå meir; ein landsdel verdt å lengte tilbake til.

Frå sitt eksil i hovudstaden fangar Sortland og hans fylgjesvenner dei heimlige trakter med ganske så treffande formuleringar. Heimlige trakter, som slett ikkje er Bergen men strekninga Haugesund/Tysvær. Heimlige trakter, der mandolinen var eit populært våpen på den tida då unge folk elles lot grungeskjegget gro. Etter nokre år i opplag på loftet fekk den sin renessanse på studenthybelen i Bergen. Derfor Bergen. Derfor Mandolinband. Endå gitaren, banjoen, fela, kontrabassen, og meir til også gjer seg gjeldande. Friskt gjeldande.

Tonane, ein lett elskelig og veldig uproblematisk miks av bluegrass og visesong, er oftast henta frå Amerika. Dei er av typen tradisjonelle, eller står oppført med ein komponist som enten ikkje lever lenger, er veldig gammal, eller heiter Tom Waits. Frå sistnemnte si hand har dei henta Cold Cold Ground, døypt den Kald Kald Jord, latt den fylgje opphavsmannen sitt opprinnelige spor pensla med pietisme, sprit, innavl og innestengt opprørstrong, og på ingen måte tatt frå den gufset. Eit gufs som ikkje slepp taket før Fru Jonson sin son, i songen som fylgjer, er trygt bura inn, etter å ha utført simple handlingar på oppdrag frå eit par sjofle englar.

Tekstane tar Gaute M. Sortland på seg ansvaret for. Frå den innleiande historia om den vel sjølvgode typen som stadig bankar på døra til Mari, via den rastlause og utrangla skikkelsen som Ikkje Strekke Te, til han som står tynnkledd saman med dama si i Ingenmannsland, og ventar på bussen til festen.

Granitt har Sortland heile ansvaret for. Eit audmjukt stykke musikk, om ein fyr som har latt bandet i stikken for å krype under dyna med henne. Ein strykekvartett stryk vemodig, og alt er på sin plass. Konflikten band/privatliv/fest blir forresten gjort gjeldande som tema også ved eit par andre høve. Turnebussen har då dratt, og ein stakkar står att. Eller kanskje ikkje så stakkar, for når sjølvransakinga verkelig set inn lyde den slik; «Eg brydde meg aldri, og så fekk eg svi».

Bergen Mandolinband etterlet seg slett ikkje noko inntrykk av å ikkje bry seg. Tvert om, dei bryr seg om songen, dei gjer den puls, dei gjer den pust, dei gjer den varme. Ja ikkje minst varme. Dei burde snart dukke opp på ein fest nær deg.

Først publisert på Groove.no (i 2010)

Des9

The Black Angels – Phosphene Dream

Posted on by
Standard

Eit dronande psykedelisk mørke, ja, men her finst eit og anna melodisk lysglimt også.

7

cover

Akkurat som Black Mountain reiste The Black Angels til Los Angeles for å spele inn sitt tredje album. Akkurat som Black Mountain plasserte dei Dave Sardy i produsentstolen. Akkurat som Black Mountain har dei gjort redigeringsgrepet, skore ned på låtlengdene, og serverer oss ei plate som ikkje er stort meir enn halvparten så lang som dei to føregåande. Akkurat som Black Mountain lever dei under ein sonisk himmel der skyene skriv tal som 1967, 1968, 1969. Og i november skal dei på turne med Black Mountain.

Men, akkurat som Black Mountain er ikkje The Black Angels. Dei er frå Texas. Austin, Texas. Dei har vore i garasjen til 13th Floor Elevators. Dei har vore i mørkret til Velvet Underground. Dei har opplevd ein Strange Days med The Doors. Dei har på sine to første plater skapt ein dronelagt dirrande svart psykedelia som har evna å klistra seg til sinnet. I særskilt grad på den stridlyndte og groovelada debuten Passover, men også på den meir tåkelagte Directions To See A Ghost.

Melodisk stoff har ikkje vore deira greie. Ei heller soniske utflukter i dei retningar der psykedeliaen skin lysare eller er beint fram feststemt. Med Phosphene Dream gjer dei meir enn eitt forsøk på å rette litt opp i dette faktumet.

Det er låtar her eg snarare tenker Yardbirds eller Pretty Things om enn Erickson, Reed og gjengen. Det er låtar her, som om eg ikkje hadde visst betre, eg greitt kunne tenkt var henta frå eit eller anna samlealbum med obskur 60-tals pop av det hengslelause slaget. Den korte og enkle Telephone, med sitt banale tema. Den tette og kraftpopdrivande Sunny Afternoon. Og, bestelåta i denne kategorien, den fasetterte og melodisk både kitlande og slurande Yellow Elevator #2.

Eit tiltak i lysglimta og dei melodiske tillaupa sitt teikn sånn tvers igjennom er imidlertid ikkje Phosphene Dream. Det er stader her det dirrar og vibrerer meir enn dunkelt, og der gluggar blir skalka og vennligstilte tankar blir forkasta. Bad Vibrations kan dei kalle slikt. Og presentere det som ein truande psykedelisk blues der svik og hemntankar svingar seg i dødsdansen. River Of Blood kan dei også kalle det. For så å forme det som ein veldig flaum av elektrisk kraft og stålsettande virvar. Eit ritt der utgangen enten blir den sikre død, eller den endelause fridom.

I hear footsteps coming near us.
They’re getting louder, I am frightened.
This is it yeah, we are ready!

Elles har dei sine frenetiske oppgjer med krig og religion og presidentar. I eit basskraftig og heimsøkt tittelspor. Og i nyanserike True Believers. Ei låt som går ei sonisk løype frå det semi-akustiske til eit avsluttande nesten stilleståande dronelandskap der «devilish women warning men of their actions».

Phosphene Dream er ei plate med eit opnare, lausare og meir variert sound enn sine føregjengarar. Flørtinga med, og forsøka på, å tilføre den soniske tilstanden eit meir melodisk preg trur eg kan vere ein smart veg å fylgje vidare. Seier eg, vel forvisst om at det framleis er slik at det er i dei manande, marerittmalande og nådelause former bandet viser seg aller sterkast. Phosphene Dream har sitt av slikt. Og bra er det, og veldig bra er Phosphene Dream.

Først publisert på Groove.no (i 2010)

Des9

Black Mountain – Wilderness Heart

Posted on by
Standard

Dei strammar seg opp, smalnar fokuset, og reduserer på dei psykedeliske faktene.

6

cover

Moderne musikk er ikkje noko for Black Mountain. Det proklamerte dei allereie i første spor på si første plate. Og dei har ikkje lagt skjul på det sidan. Ikkje på Wilderness Heart heller.

Wilderness Heart er vel i grunn vel så fastna i dei heilage åra 1966-72 som det Vancouver-banden sine to føregåande album er. Vel så fastna, og meir konsentrert og kompakt i sitt vesen. Denne gongen handlar det gjennomgåande om låtar av 4-minuttars kaliber. Låtar med ein strammare struktur. Her er ingen faseterte underverk a la Tyrants, eller psykedeliske djupdykk a la Bright Lights. Ingen teikn til utflipping, eller snusing på uautorisert syre. Så eit album som bringer banden Viddere er dette ikkje.

Men det førte dei til Los Angeles (og til Seattle). Der det vart til at dei spelte inn store deler av plata, med andre enn seg sjølve i produksjonsrolla. Utan at det kan seiast å ha gått gale. Dei har ikkje latt seg bli glatta til, har ikkje vaska vekk ureine tankar, har ikkje frisert seg grundig og vel, eller funne på å trakka spesielt respektfullt i spora dei fylgjer. Dei dynkar sjela si i klassisk rock’n roll og hevdvunnen folk herligdom, og spelar som om dei har funne opp heile greia sjølv.

«Bang, bang the drum, children having their fun with the blues».

Det har Black Mountain også. Med bluesen, med country og folk, med riffrock og heavy metal, med psykedeliske former og duettsongens dynamikk. Med eit overskot sjølv den mest iherdige kapitalist vil misunne dei, gjer dei det tydelig at dette er tonar dei elskar, dette er tonar dei eig, dette er Black Mountain, og slik gjer vi det.

Med bulder og brak, og maksimal rock’n roll tyngde i The Hair Song. Ein countryrockar i Stoneskappe plassert midt i ein Zeppelinsk himmelstorm. Grunnlagt på ei uimotståelig melodisk kraft, og boren fram av mektige hammarslag og flagrande energi.

Med gitarriff i Sabbath-ånd, og glefset i angrepsposisjon i Old Fangs. Ein stonerfunky sak der keyboardet er psykisk, orgelet fysisk og visjonane blodige.

Med akustisk gitar, og fleirbotna fokus i Radiant Hearts. Ei folkrocklåt der marerittet ligg og ulmar medan håpet prøver gjere seg gjeldande frå ein meir himmelsk vinkel. Ei folkrocklåt der ungane «plays softly around the explosions» og himmelen er tilsmussa av «radiant hearts, waiting to guide you back home». Ei folkrocklåt som ikkje tek seg tid til å lene seg tilbake, men driv krumbøygd mot …… ja, sei det.

I lag utgjer desse tre ei grundig god første fase. Men så, så er det at albumet styrer seg inn i ein noko mindre engasjerande midtfase. Ei fase med seigriffa Rollercoaster, tempometalliske Let Spirits Ride, og bluesrock a la Jack White i The Way To Gone. Låtar det velkjente dusinet allereie har ein fyldig porsjon av.

Tittellåta derimot gjer greia si. Vilt, mørkt og søvnlaust. Med monsterriff av det farlig tøffe slaget, og Amber Webber i den vokale hovudrolla. Intenst til stades i den vokale hovudrolla.

Amber Webber, dama i banden. Det er berre i tittellåta ho har den vokale hovudrolla. Men det er slett ikkje den einaste songen der ho syng. Ho syng på dei fleste ho. Ved sida av Stephen McBean. Som duetterande partnar, som nynnande kolorist, som motvekt, som dynamisk støtte, som subtil pasningsleggar til den nonchalant bitande røysta til Sephen McBean. Interaksjonen desse to røystene imellom er ein essensiell part av det som til slutt endar opp som Black Mountain-uttrykket. Ja ein beint fram avgjerande part i grunn.

Avgjerande i positiv lei har også dei psykedeliske vindane som har pleidd å farge fjellsidene i all slags fargar vore. Vindar som ikkje bles like virvlande og fargar like intenst denne gongen. Men dei finst her. Mellom anna i folkpopen som omkransar Buried By the Blues. Berre ikkje så ute på kanten som dei kanskje burde ha våga seg, i ei låt som eg tolkar å vere ein tributt til Syd Barrett.

«It’s our most metal and most folk oriented record so far» hevdar Stephen McBean i presseskrivet. Han har heilt rett. Og der innleiinga er dominert av inferno og barske riff, er avslutningsfasen ei visestund i to kapittel. Den ikkje heilt trygt jorda countrypsych-balladen The Space Of Your Mind er gjev nok, men Sadie er gjevare. Og mørkare. Ein truande undergangsballade, tilsett statisk gnissel og elektriske render, som endar opp i tung dyster rytmikk og formanande «la-la-la-la-la».

Slik endar Wilderness Heart heilt annleis enn det starta, men slett ikkje mindre interessevekkande. Sagaen om Black Mountain derimot (eller for den saks skyld Pink Mountaintops, Blood Meridian, Lightning Dust, og andre avleggarar) endar neppe her. Det er for mykje brusande blod i omløp der i garden til det. Sjølv om det altså ikkje brusar like spektakulært tvers igjennom Wilderness Heart som det gjorde på In the Future. Men det kjem sikkert tider for slikt igjen.

Først publisert på Groove.no (i 2010)

 

Des9

S. Carey – All We Grow

Posted on by
Standard

I eit ambient mønster byr S. Carey på viser utan hastverk.

5

cover

Om Justin Vernon (Bon Iver) var Philip Glass ville hans namn vore Sean Carey. All We Grow heiter beviset, eit stykke jazzklingande folkalbum som lener seg mot repeterande strukturar i eit fordringslaust bilde. Eit bilde med meir bevegelse enn det eg først fekk inntrykk av, men ikkje heilt nok til at eg søkk inn i den djupaste forma for tilfredsheit.

All We Grow er denne Sean Carey (eller berre S Carey som han vel å kalle seg her) sitt debutalbum. Men ein musikalsk novise er han på ingen måte. For ikkje så altfor lenge sidan gjorde Carey ferdig sitt perkusjonstudie ved eit musikkinstitutt i Wisconsin, og har etter det brukt mykje av tida si til å gjere musiserande teneste for andre. Ikkje minst (snarare mest kan vi vel kanskje heller seie) som rytmisk hovudansvarlig i turnebandet til Bon Iver.
Innimellom har han hatt tid til seg sjølv, og sine eigne ambisjonar. Dei har mellom anna handla om å ha namnet sitt (eller i alle fall store deler av det) på framsida av ei plate med eigen musikk. Så, utan hastverk, men med fokus på eit musikalsk bilde forma av eigne førestillingar om kva god musikk er, har han komponert, spelt og limt i hop All We Grow.
Det er eit tålmod i uttrykket til Carey. Låtane hans kretsar rundt eit smalt register av tonar, tonar som kan fortona seg bortimot stilleståande, og noko anonyme. Men det er ei fargetilsetting inni der, ei vennlig og sympatisk ei. Den sig fram, etterkvart.

Han spelar på fleire instrument, men får også litt hjelp. Syng gjer han stort sett sjølv. Med ei røyst som nok har eit atskillig meir marginalt vesen enn den til hans venn Vernon. Litt preglaus kanskje, røysta. Men på sitt vis høyrer den til i stemninga.

Ei stemning med ein særdeles lite oppskakande karakter. Det må i så fall vere monotonien og den manglande forløysinga som finst i ein stadig gjentakande piano- eller gitarfigur. Eller Action. Låta Action, som cirka midtvegs foretar eit brot i mønsteret. Ein instrumental som knurrar, og driv. Ein instrumental der gitaren er elektrisk, og Carey for alvor kastar seg over instrumenta han er utdanna til å handtere, trommer og perkusjon. Ein oppkvikkande seanse. Ein nødvendig seanse. For frå Move til Broken kunne dette elles kanskje fort blitt litt nok.

Nok sordinerte svev og dempa nedslag. Slik det er synst eg dei førti minuttane er til å leve med. For ikkje å seie, til å trivast med.

Først publisert på Groove.no (i 2010)

Des9

Johnny Cash – American VI: Ain’t No Grave

Posted on by
Standard

Johnny Cash sluttar aldri å synge. Men no er det visst tomt på båndet til Rick Rubin.

5

cover

Det er slutt no, blir det sagt. Ain’t No Grave er siste sukk. Siste kapittel i ein føljetong som har prega moderne musikk sidan midten av nittitalet. Utrulig nok.

Johnny Cash var inga heit potet, eller stod særlig høgt i kredibilitetskurs på byrjinga av nittitalet. Det hadde gått eit tiårs tid sidan han song eit par Springsteen-songar, og gjorde noko minneverdig. Takka vere Rick Rubin og American-serien skulle han imidlertid bli noko av det mest kredible og uangripelige i heile musikkverda. Vel, ikkje berre takka vere denne Rubin og serien då. For, det er jo ein katalog bak der også, som ein absolutt ikkje skal kimse av. Frå Folsom Prison Blues til The Man In Black og tilbake igjen byr den på store countryaugeblikk. Nokre av dei største. Med American-serien har krafta i denne katalogen blitt endå sterkare.

Det er sagt at det var Rubin som styrte mykje av dette prosjektet. At dei fleste songane var det han som fant fram til. Men det var Cash som song dei. På sitt vis. Med si røyst, denne formidable signaturen av ei røyst som fyller kvar strofe med ein nesten usannsynlig kombinasjon av autoritet og eit audmjukt sinnelag. Mot slutten vart den noko skrøpeligare denne røysta, litt skjelven og vissen i kantane. Den var på veg mot døden. I september 2003 stilna den.

Men American-serien var ikkje komme til sin ende av den grunn. Rubin hadde nemlig litt av kvart på bånd han, som verda ikkje hadde fått høyre enno. For Cash song så lenge det var pust i han, og Rubin satt der med opptakaren sin. Den luringen. Og som luringar flest veit han ein god del om korleis det kan vere lurt å spele ut korta sine. Med omhu. Så han venta til 2006 før han gjorde eit utspel. Det bar tittelen A Hundred Highways, og gjorde for så vidt ikkje skam på serien. Den sterkt reduserte helsa til Cash er veldig nærverande albumet igjennom, men hans eineståande evne til å vere i songen hadde ikkje forvitra. Dermed vart det eit, om ikkje skilsettande så i alle fall, verdig punktum. Trudde eg.

Fire år etter viser det seg altså at Rubin har gøymt unna til eit utspel til. Eit som har sitt opphav frå dei same studiobesøka som A Hundred Highways vart til under. Så det har sine kvalitetar, det har sine manglar, og det har sine songar. Ti stykker, om døden, kjærleiken, og livets lærdommar.

Sonisk er det spartansk, slik vi er blitt vant til. Nokre gonger blir røysta berre akkompagnert av ein akustisk gitar, andre gonger fylles det på med litt meir. Bluestonane i tittelsporet blir til dømes rytmeforfulgt av noko som kan høyrast ut som tunge tramp frå kjettingbundne føter. Effektfullt. Cash sin aller siste sjølkomponerte song I Corinthians 15:55 prisar livet og ser inn i døden, og blir kolorert med dunkle strykartonar. Medan avsluttande Aloha Oe har så mykje smektande hawaii-gitar at det blir i drygaste laget.

Fastast er røysta til Cash der den hungrar etter å sløkke tørsten i Marty Robbins sin Cool Water. Sårast er røysta der den fortel om den siste timen av eit kjærleiksforhold i Kris Kristoffersen sin For the Good Times. Lunast er den i Tom Paxton si vemodige vandringsvise Can’t Help But Wonder Where I’m Bound.

Plata har nok ikkje dei for all framtid kanoniserte augeblikka, slik dei første kapitla i serien hadde. Den tilfører vel heller ikkje noko av framtidig arkeologisk verdi, som ikkje A Hundred Highways tar seg av. Men den har då sine songar. Sine livskloke og sympatiske songar. Og det er då ikkje heilt utan verdi det.

Først publisert på Groove.no (i 2010)

 

Des9

Clinic – Bubblegum

Posted on by
Standard

Merseyside-kvartetten har tatt vegen frå det frenetisk forstyrra til det melodisk poppsykedeliske, utan å legge att gnisten.

6

cover

Tre låtar inn i Bubblegum, og eg byrja fundere på om eg var komme feil. Men så kjem Lion Tamer, og er veldig Clinic. Stram, pågåande, lyssvak, forstyrra garasjerock/minimalistisk krautrock slik kjennemerket til Liverpool-kvartetten har vore, i over ti år. Men så, hei, kjem Linda. Ei akustisk vise, ei ganske så vennlig innstilt kjærleiksvise. Og om det ikkje akkurat er kjærleiksviser som dominerer Bubblegum, så er det ei lystigare innstilling her, eit vennligare hjerte, eit sonisk meir dempa preg. Mykje er akustisk basert, i eit psykedelisk bilde, frå eit 60-tal som bandet alltid har hatt ein hang mot.

Når det er sagt. Og visst eg tenker meg litt om. Det var litt meir popsong-preg over Do It! også. Deira førre plate. Meir enn kva som er å finne i det tette marginaliserte drivet som prega deira album frå Internal Wrangler og framover. Debultalbumet Internal Wrangler (frå 2000), tretti minuttar med rytmisk intensitet og manisk melodiåtferd. Ei fabelaktig plate i grunn.

Do It! var riktig så bra den også, i sitt litt meir konvensjonelle mønster. Bubblegum er endå nokre skritt i konvensjonell retning. Men det er stadig Ade Blackburn som syng, og han gjer det framleis på denne pasjonert angripande men samstundes lett snublande måten sin.

«In the dark you’re never gone» syng han i I’m Aware. Den poppsykedeliske moderate og «oooh, oooh»-vakre førstesingelen. Og om den kanskje ikkje heilt har sine likemenn på plata, så har den i alle fall sine slektningar. Sterke slektningar, som Forever (Demi’s Blues) med sitt fengande gitartema og subtilt eggande vesen, og Another Way Of Giving med sitt vagt austlege preg, og ja, eggande vesen.

For vel er det eit akustisk utgangspunkt her, men det blir omfamna av noko anna, og ikkje minst av ein verknadsfull rytmikk. Ikkje av den rabiate og sterkt åtakshungrige sorten, men ein meir sordinert sort. Sordinert, men eggande. Eller smått jazzig, med visper i hand i Freedom Waltz. Eller nesten fråverande i den fredsame visa om Baby.

Vennligare sa eg visst. Jo, men ikkje vennlig. Mjukare og rundare kunne eg også sagt. Ja, men ikkje utan angrepslyst, ikkje utan kantar. Dette foruroliggande, dette forstyrra som har vore ein del av Clinic sin eigenart er ikkje feid under teppet på Bubblegum heller. Det er i lufta, det svevar rundt, det skapar ein viss uro, ein nyttig uro. Det er berre ikkje så nærgåande og tydelig til stades lenger. På eit par unntak nær då. Eg nemnte Lion Tamer, og kjenner eit behov for å nemne den snerrande og Pixies-dynamiske Orangutan også. Resten, resten fører stort sett sine tonar i dei meir popmelodiske former.

Så kan ein kanskje seie at det er då fleire der ute som gjer sakene sine på denne måten, enn den måten Clinic skapte på Internal Wrangler. At noko av særpreget er blitt ofra på det melodiorienterte sitt alter. At ein søker Clinic for å få ein dose forstyrra garasjerock / minimalistisk krautrock / devoistisk postpunk, og helst det. Vel-vel, eg har nå likevel falt litt for denne plata eg. For eg likar melodiane eg finn her. Og då kjennest det i grunn heilt greitt at dei har gjort det på dette viset, denne gongen.

Først publisert på Groove.no (i 2010)

Des9

Lloyd Cole – Broken Record

Posted on by
Standard

Det starta ganske så perfekt for over 25 år sidan, sidan har det blitt meir ordinært.

4

cover

«Are You Ready To Be Heartbroken?» spurde Lloyd Cole i 1984. «You can call me Mister Heartbreaker» syng Lloyd Cole i 2010. På si nyaste plate Broken Record. Jo, det har handla ein del om knuste hjerter i songane til Lloyd Cole. Enten det er songaren sitt, eller andre sitt. Temaet har ikkje fordunsta. Men tonane han plasserer det i er sjeldan like perfekte.

«Louise is the girl with the perfect skin, she says turn on the light otherwise it can’t be seen» song Lloyd Cole i 1984. I låta Perfect Skin. I den sterkt lada, konsist formulerte, og melodisk gåsehudframkallande opningslåta på albumet Rattlesnakes. Glasgow-studenten Lloyd Cole og hans Commotions sitt debutalbum. Ei ru og cool barytonrøyst manifesterte seg, i eit bilde av folkinspirert gitarrock, sterke låtar, og tekstar som refererte til Greta Garbo, Leonard Cohen, Simone de Beauvoir, Truman Capote, Norman Mailer, Arthur Lee og On the Waterfront. Her var ein som hadde lest bøkene, sett filmane og høyrt musikken. Og ikkje la han skjul på det. Og jaggu slapp han unna med det.

Han klarte vel aldri heilt å fylgje opp alle lovnadane som Rattlesnakes gav. Men han har vore her heile tida. Først nokre rundar til med Commotions, så berre under eige namn. Etterkvart ganske så aleine under eige namn. Som ein folksinger med gitaren, og i nokre samanhengar med computeren. Nå har han samla saman eit band igjen, og presenterer eit stykke folkpoprock av det ganske så gjennomsnittlige slaget.

Stemma har eit mjukare preg, og eit meir medtatt preg. Songane også. Det er loving & leaving, laughing & crying. Dei fleste illusjonar har gått tapt, fleire år har passert enn det det står att. Livet har fått grå kantar, og eit ikkje spesielt fargerikt innhald. Det er tomgang, velkjente reprisar, minste motstands veg, og tredje vers er identisk med første vers.

Med andre ord: «We’re starting to sound like a broken record». Eller: to sjeler, under same tak, begge kjenner på noko, men ikkje det samme. «He sees a lover, she sees another man overboard». Kva om ein var ein song? «Could a song, just a song break you down?».

Det er songar komponert og framført i eit folkpoprocksegment. Stort sett i eit pluss/minus midtempo skikt. Dei er enkle, likeframme og har verda full av slektningar. Ingen er dårlige eller flaue. Fleirtalet er høgst gjennomsnittlige. The Flipside er vakker.

The Flipside, ein varleg, vemodig og mild song. Om to hutrande sjeler som møter morgonen ihop. Og der, like før sola fargar morgongryet, «in the last remaining moments
before the sunlight sends us home, we’ll hear the flipside of That Gentle Melancholy Feeling». Den er verdt å høyre.

Men Broken Record, mannens tolvte studioalbum, er nok ikkje like vel verdt å høyre, sånn frå første til siste tone. Den har eit litt for preglaust vesen til at det blir spesielt interessant. Så bring on the Rattlesnakes heller. Og The Flipside, for all del The Flipside.

Først publisert på Groove.no (i 2010)