Monthly Archives: oktober 2017

Okt23

Dig Deeper – In Central European Time

Posted on by
Standard

Om livet under ein brun himmel.

AA1004LTD Alien Agency Dig Deeper In Central European Time (LP-LTD)  «Have you seen the stars tonight, my friend?» spør songaren. «No, I haven’t seen them» svarar koret. Og under den stjernelause himmelen er folk på vandring, folk på flukt.

På sitt tredje album gjer Oslo/Bergen-bandet Dig Deeper flyktningen ei røyst. Ein mann, ei kvinne, eit barn si vandring under ein utrygg himmel. Der målet er eit nytt tilvære, eit trygt tilvære, In Central European Time. Men er det å finne der?

Bandets låtskrivar og songar Einar Kaupang blei som fleire andre opprørt over måten flyktningstraumen i 2016 blei mottatt i Europa, og i landet vi bur i. På albumet finn vi seks songar som tematiserer dette. Seks, i hovudsak lange songar som svevar og rockar i eit stort og opent lende. Fridomsrock har eg notert meg at bandet sjølv kallar det. Eg tenker absolutt dei er inne på noko der. Psykedelisk americana, tenker eg vidare. Og åttitalets Paisley Underground (á la Dream Syndicate og True West), og The Triffids langs Wide Open Road, og U2 rundt Joshua Tree. Men vi skal ikkje drukne Dig Deeper i eit referansejag. Dei er for gode til det. Og In Central European Time fortener lyttarar for nett det det er. Eit album av skimrande rock om menneske som desperat prøver å få eit liv utav livet.

“It makes leaving so much easier when there’s nothing left to leave” slår hovudpersonen i opningsnummeret How Can I Be Certain fast. Eit bilde av det å kjenne seg ufatteleg aleine blir så skapt i det songen svevar seg sakte oppover, til gripande tonar, før den høgg eit alvorleg tak i lyttaren idet songaren spør, på vegne av ein hovudperson full av skuldkjensle, «how can I be certain I’ll meet you in the afterlife?».

Og himmelen er ikkje stjerneklar, og himmelen er ikkje fargerik. Himmelen er brun. Og songaren syng ein song retta mot dei som sitt med makta. Han er ikkje nådig. Stars Tonight heiter songen, og songaren har eit bra kor i ryggen. Ein av kormedlemane heiter kanskje Torgeir Waldemar. Songen har i alle fall eit sonisk vesen eg tenker slektar litt på ein og annan song den karen har laga. Eit ganske så medrivande sonisk vesen.

Når punktumet så blir satt. Eit ti minuttar langt punktum, i form av avslutningssporet Sky Brown Sky. Eit krautslekta semi-instrumentalt nummer fullt av desperat psykedelia. Med kviskring i skuggane og mengder av syre i gitartonane. Ja når den til slutt stilnar hen har vi også høyrt den storvegse widescreen låta Don’t Ask Too Much, om flyktningens groande mistillit til det som har møtt han. Vi har høyrt Hey!, som skildrar ein smuldrande draum, ein umisteleg song, og den endelause vandringa. Og vi har høyrt albumets kortaste song, The Ticket. Ein countryrocksong med storarta koring (frå halve The Switch og heile Dig Deeper). Der hovudpersonen har fått fatt i ein billett, har funne eit sete på bussen, og turen går mot eit mogeleg håp. Han ser vinteren komme, men er fast bestemt på å ikkje gå av før våren er her.

Eit storslått verk der empatien for flyktningen skin og skimrar frå kvart ord og kvar ein tone.

7/10

TIDAL: DIG DEEPER – IN CENTRAL EUROPEAN TIME

Okt15

Protomartyr – Relatives In Descent

Posted on by
Standard

Ikkje akkurat tra-la-la.

Bilderesultat for protomartyr relatives in descent  Dei har kantar tonane til Protomartyr. Taggete og ugode høgg dei seg fram til meg. Eg vil ikkje seie at dei sånn med det same også blir der. For dei er ikkje heilt utan vidare lette å like. Dei tolv songane som utgjer Relatives In Descent kan med første, og andre, og tredje, høyring fortone seg melodisk tronge, og noko plundrete å ha med å gjere. Noko det nå, litt i ettertid, absolutt er mogeleg å sjå annleis på.

Eg oppdaga Detroit-kvartetten Protomartyr då dei i 2015 kom ut med sitt førre album, The Agent Intellect. Det var deira tredje. Mine matematiske evner fortel meg då at årets album er bandets fjerde. Mine øyrer, og nokre andre kroppslege funksjonar, fortel meg nå, etter å ha levd med albumet nokre veker, at det er bandets beste. Eit utsegn eg kan stå inne for sjølv om eg ikkje finn ein song her som ristar meg fullt så kraftig som Does It Shake? frå førre plate. Eller vent, snakkar eg vas nå? Alvorleg vas?

Vel, vel, vel, og svarte netter til ende, opningslåta A Private Understanding er då eit bra beist av ein song, er den ikkje? Jo då, det er den. Sine samfulle fem minuttar og atten sekundar til ende er den det. Frå den rumlar i gang, og trommeslaga opererer nett litt på sida av den naturlege rytmen har den uroa og desperasjonen i seg. «In this age of blasting trumpets a paradise of fools infinite wrath in the lowest deep» forkynner vokalisten Joe Casey. Han snakkar om sanninga som gøymer seg i kablane, og folk som lever med ei privat forståing av korleis ting heng i hop. Han gjentar fleire gonger undervegs at han ikkje vil høyre «those vile trumpets anymore», desse folka (denne presidenten) som ropar høgast og i altfor stor grad blir høyrt. Han drar inn den gamle filosofen Heraklit og hans idé om at ein aldri kan gå over den same elva to gonger. Fordi alt er i endring heile tida. Casey tar seg fridomen til å vri litt på det, til å synge «Heraclitus the Obscure constantly weeping because the river doesn’t move, it doesn’t flow, it has been leaded by snider men to make profit from the poor».

Det er grunn til å tru at Joe Casey har lest ein dugande dose av forhistoriske skrifter og både klassisk og nyare litteratur. Han skriv i alle fall tekstar som refererer til både eitt og hitt i den retning, og som har ein poetisk/litterær-kvalitet det er verdt å merke seg.

In my own head
Near the hole where hope drains out
and fear is branded deep
Amid the death of all things
not under law
or the thoughts I had before
Only in darkness does the flower take hold
It blooms at night

Slik lyde det siste av tre skilsettande vers i songen Night-Blooming Cereus. Det næraste albumet er ein ballade. Ein ballade henta borte frå eit dunkelt hjørne til venstre for The National. Med ein Casey som crooner i Nick Cave-lende. Og i det lendet, Cave-lendet, nærare bestemt lendet til den unge Cave, og nokre av dei samtidige av han der godt tilbake på åttitalet, som The Fall, som ei god handfull andre engelske postpunkband, der er det at ein kan plassere det soniske uttrykket til Protomartyr. Pluss litt garasjerock à la Detroit då. Nokre nyttige meter unna konvensjonell etterplapring. Ganske så nær sentrum av slikt eg vil kalle dugande eigenart. Eg ymta innleiingsvis frampå om melodisk trongleik og plundrete åtferd. Eg vil vel heller nå seie det slik at uttrykksendringane som fleire av låtane blir utsett for etter kvart viser seg å ha ein dynamisk vinst. Det er luft her, mellom tonane, og det gjer godt. Og det melodiske? Vel, det viser seg å blomstre, umerkeleg men effektfullt, som ein Cereus om natta. Ja i albumkatalogen til Protomartyr viser plata seg nok å vere den, ikkje berre beste, men også lettast tilgjengelege. Utan at eg på noko som helst vis er der at eg vil kalle den lett. For det er den jo ikkje. Og dagslys er den sparsam med å sleppe til.

War, and rumours of war
Clouds of poison in the sky
and poison in the soil
O Lord, how I wish there was a better ending to this joke

 Casey ser samtida i augo, og kjem ikkje opp med vidare optimistiske betraktningar. Noko han vekslar mellom å melde tydeleg og i meir abstrakte former plata igjennom. Når han spyttar orda i ei hengslengt snerrande form i låta Here Is A Thing opplever eg han i det abstrakte lunet. Når han i det gitarkvasse nummeret My Children skildrar arven vår generasjon etterlet oss er han i det meir eksplisitte hjørnet – «good luck with the mess I left you innovators».

Og til slutt kjem Half Sister, og Casey fortel tre historier frå ulike stadar og ulike tider, og sanninga står på spel. «Truth is the half sister that will not forgive» syng han. Før han legg inn mantraet «She is trying to reach you». Som han også gjorde då han avslutta opningssporet A Private Understanding. Dermed er ringen slutta. Med ei lita fortvila spore av håp, vågar eg å hevde.

8/10

TIDAL: PROTOMARTYR – RELATIVES IN DESCENT

Okt5

Tønes – Sesong Fire

Posted on by
Standard

Gode songar som spaserer seg ein liten tur inn i livets ettermiddagsmodus.

KINK036LP Kinkverk Tønes Sesong fire (LP)  Tønes syng om eit par vottar. «Vottane mor di strikte te meg» syng han. Og det er vel svigermor det. «De beste vottane eg he» legg han til (i varm samsong med Anne Lise Frøkedal og Frode Strømstad). Han fortel endåtil om eit lite hol i kanten på eine votten, eit han godt kan leve med, men som han like fullt tenker ho (altså svigermor) skal få sy igjen neste gong han treff henne. Det er slikt Tønes kan synge om. Som vi er blitt vant med at han kan synge om. Livets viktige små ting. På sitt underfundige og empatiske vis. Det er ni songar til på Sesong Fire som alle er i slekt med denne.

Sesong Fire kjem med litt meir alvor enn tidlegare Tønes-sesongar. Ikkje eit djupt og depressivt alvor, men eit med litt fleire spor av haustfargar i seg. Ettertenksamheitas haustfargar. Kanskje fordi Sesong Fire dukkar opp litt lengre ute i livet enn tidlegare sesongar.

«Sjå på livet» oppmodar songaren i starten av tittelsporet. Før han i enden av litt lett filosofering slår fast at «andre ting suste inn i livet». Og interessa for å fylgje med på tv-serien The Wire smuldra bort. Ein eller annan gong i løpet av sesong fire … eller var det kanskje i slutten av sesong 3? Vel, nå er hovudpersonen klar til å ta fatt på den igjen. Saman med sin kjære, og gjerne litt «heimalagte saft».

Eg sa alvor, men tenker at songen Korte Stond i alt sitt vesle vemodige vesen helst handlar om ein indre fryd. «Nå he eg ein drøm mindre, ein drøm mindre å jaga» syng songaren, og eg tenker at det handlar om å bli far. Og eg tenker det er ein vakker song. Det synst eg Holde Henna også er, vakker. Ei lett jazzig vise om å forsøke å finne tilbake til ein gnist i eit parforhold, ein gnist som var der før. Ved for eksempel å gjere noko så enkelt som å ta ein tur rundt i byen, og «jenna holda henda, sånn så me gjor før». Eller kanskje ta ein tur på visning, ellar minnast eit hus ein eingong var og såg på. Der ei gammal dama sette seg ved pianoet og spelte ei salme. Då er vi over i songen Det Sista Hu Ville. Ein særdeles sympatisk ein.

Eg sa alvor, og det er vel alvor når garden går under. Når løo må rivast, sauene slaktast og heio gror igjen. Temaet dukkar opp i den absolutt melodisk medrivande opningsvisa Signala. Ei like medrivande melodisk form har songen Gode og Vonde Dage. Ein liten vond hyllest til bygdas eigenproduserte revyoppsetting. Vond fordi den er jo ikkje utprega bra den der revyen. Hyllest fordi det er jo folk med slike initiativ som «fer hjulane te rolla og rolla, og samfunnet te å henga i hoba».

Med seg og spelar på plata har Tønes folk som har spelt med han før. Oftast dukkar trekløveret Anne Lise Frøkedal, Frode Strømstad og Emil Nicolaisen opp. Sistnemnte er kjent for å lage litt bråk når han finn fram gitaren og slikt. Det gjer han ikkje på denne plata. Sesong Fire har eit nennsamt og viseprega vesen. Nærast ein schwungande pophit kjem albumet i det det når sin siste song. Den heiter Dokke, og handlar ikkje om ei dokke. Den handlar derimot om ein jypling som snublar gjennom livet, og dei gode hjelparane, eller kanskje ikkje alltid fullt så gode hjelparane, han sette sin lit til.

Men den lune trubaduren Tønes trur eg vi kan sette vår lit til. For sjølv om Sesong Fire kanskje ikkje er den aller beste sesongen han har presentert, har den sitt å by på. Absolutt meir enn nok å by på.

7/10

TIDAL: TØNES – SESONG FIRE