Category Archives: 2012

Des31

Musikalsk årsoppgjer 2012

Posted on by
Standard

Dette er ikkje eit forsøk på å komme med ein brei analyse av musikkåret 2012. Slikt for andre ta seg av. Dette er i grunn ikkje noko anna ein smal liten egotripp. Ei liste over tjuefem plater eg har sett pris på i år. I ei omskiftelig men ikkje heilt tilfeldig rekkefølgje.

Eit raskt blikk over lista fortel meg at amerikanske tonar er sterkt overrepresentert, og at heimlandet berre er representert med ei plate. Hadde eg gidda å laga lista lenger kunne Highasakite, Susanne Sundfør, Anne Marie Almedal, The Little Hands of Asphalt, Hellbillies, Hanne Kolstø, Susanna, Tom Roger Aadland, I Was A King, Æ, Lindstrøm, Ida Jenshus, Narum og Meg og Kammeraten Min også ha fått ein plass. Og då kunne jo også fleire frå utlandet fått plass, plater av folk og band som Grizzly Bear, Ty Segall, Elephant Micah, Black Moth Super Rainbow, Mark Lanegan Band, Laura Gibson, Simone Felice, Cloud Nothings, Chromatics, Godspeed You Black Emperor, Leonard Cohen, Polica, Allah-Las, Kindness, Iris DeMent, Bob Dylan, Beach House, Dr. John, Turnpike Troubadours, Fiona Apple, Mount Eerie, Six Organs of Admittance, Beachwood Sparks, Frank Ocean, Giant Giant Sand, Richard Hawley, Thåström, Goat, Dirty Three, Cat Power, Anais Mitchell og Calexico. For dei gav alle ut bra plater i 2012. Men eg trur eg får nøye meg med desse:

1. Father John Misty – Fear Fun
Josh Tillman har vore i musisk bevegelse ein del år no. I skuggen av det store scenelyset, eller på ein trommekrakk bakom songaren og gitaristen. Gjennom fleire plater har han, som J. Tillman, utforska det tungsindige krysningspunktet mellom Nick Drake og Townes Van Zandt. I tre år har han i tillegg vore trommeslagar i Fleet Foxes. Der er han ikkje lenger. Han har vandra vidare, tenkt nokre andre tankar, døypt seg om til Father John Misty, og laga ei plate kledd i ein tidleg 70-tals skrud, der folkrock, countryrock, softrock og psykedelia er dei dominerande ingrediensane. Der det mismotige blir konfrontert med sardoniske innfall, dopprat, hedonisme, ein bisarr humor, og ikkje så reint få absurditetar. Latterlig vitale saker i grunn.

2. Neil Young with Crazy Horse – Psychedelic Pill
Eg plasserer lyden av Neil Young og Crazy Horse høgare enn dei fleste lydar eg finn der ute. Dei står bak fleire av mine favorittplater. Med Psychedelic Pill har dei laga ei til. Ei lang ei, med lange magisk harvande låtar, om livet slik det har fortona seg. Og beviser at tilbakeskoding, gamle takter og null utvikling kan være den rette medisinen.

3. Simon Joyner – Ghosts
Midt i eit dissonantisk utland hevar songaren si krokete røyst og hevdar at «a good man is hard to find, a bad one’s even harder to get rid of». Det er stygt. Det er fredlaust. Det er ein dobbeldose svartmalande og støyplaga countryrock. Unnfanga av ein seig ørkenvind, født bak ein vridd blues, pint under Velvet Underground. Avlevert med reinspikka overtydnad.

4. Lambchop – Mr. M
Det finst ei tid for Lambchop. Det finst absolutt tider som ikkje høyrer Lambchop til. Men innimellom er tida der, og då finst det ingenting som er betre enn Lambchop. Ingenting. Mr. M føyer seg inn i rekka. Den byr på ein ny porsjon underfundig og saliggjerande Lambchop-melankoli, denne gongen dedikert ein avdød venn.

5. First Aid Kit – The Lion’s Roar
Kledd i psykedelisk farga kaftan, og med 1969 mindre enn eit andedrag unna, den engelske folktradisjonen i bakhovudet, den amerikanske country/folk-tradisjonen i hjerta, Stockholm sine snødekte gater i synsranda, og ei kosmisk livskraft strøymande gjennom seg, tilfører First Aid Kit det tradisjonsbundne sin eigen friskleitte signatur.

6. Tønes – Sån Av Salve
Underfundig sosialrealisme, ispedd meir alvorsprega tankar kring det å være menneske, i hop med andre menneske. På kjent og snodig vis fyller Tønes plata med skildringar av folk som helde på med sitt. Små ting, dagligdagse ting, ting dei kanskje ikkje er spesielt stolte over å halde på med. Han gjer det minst like bra som han nokon gong har gjort det, og då gjer han det bra skal du veta.

7. Jack White – Blunderbuss
Feitt og overflødige tonar er kasta i komposten. Tilbake står eit reinskore, melodisk attraktivt, og dynamisk lite meisterverk, som er skittent og reint i funksjonell foreining. Det høyrest veldig ut som det beste Jack White nokon gong har hatt fingrane borti.

8. Tame Impala – Lonerism
Med ein sumpete romklang forserer Tame Impala ei sonisk løype som svingar seg frå Soft Bulletin til Strawberry Fields Forever. Som tittelen insinuerar er det eit einmannsverk. Kevin Parker sitt melodisk vinnande og psykedelisk utfordrande einmannsverk.

9. Sharon Van Etten – Tramp
Ei krystallklar og sanselig men samstundes nøktern røyst. Den pure, svevande men samstundes jordbundne tonen. Det er Sharon Van Etten det. Tramp handlar om folk som elskar. Frå første stund, frå Warsaw sine gitargråtande og skimrande breidder til Joke Or a Lie sitt spartanske og varleg dronegnagande adjø handlar det om å elske. Det handlar om at det er alt anna enn problemfritt.

10. Patti Smith – Banga
Det er ingen fakter hos Patti Smith. Ho prøver ikkje vere, noko, eller nokon. Ho er, stemma, poeten og rytmen. Framleis, i ein alder av 65 år, er ho det. Aldri halvhjerta, aldri noko mindre enn vital, tidvis formidabel.

11. Allo Darlin» – Europe
Først og fremst er dette uhøyrt forførande og vilt fengande popmusikk. Men eg høyrer noko meir også. Eit vemod, som finn ein klangbotn under den poppige overflata, og rissar eit bilde med fleire dimensjonar i seg. «Under Capricornia skies». Formulert av Elizabeth Morris frå Queensland, Australia, ein av dei verkelig gode låtskrivarane.

12. Woods – Bend Beyond
Woods fokuserer låtane, køyrer på med litt meir elektrisitet, og minst like mykje psykedelia. Slik vi kjenner den frå det myteomspunne sekstitalet. Og pop. Frå det same tiåret. Støtta opp mot den vindskeive og heimelaga estetikken til våre dagars uavhengige.

13. The Men – Open Your Heart
The Men er ikkje her for å imponere, dei er her for rock’n roll. Så utan tankar om virtuositet, innovasjon eller intrikate påfunn grip dei fatt i rocken sin inste kjerne, den urovekkande feberen, og tenner på. Gud skal vite at det brenn.

14. Andrew Bird – Break It Yourself
«Time’s a crooked bow, come on, tell us something we don’t know» oppfordrar Andrew Bird. Denne syngande fiolinisten og kontrastmakaren som sannsynlegvis ikkje har granska fasiten på korleis ein poplåt skal skruast ihop, og nettopp derfor lagar betre poplåtar enn dei fleste.

15. John Fullbright – From the Ground Up
Ein ung mann frå Oklahoma, med ei røyst som merkast, og songar som virkar. Countrysongar og andre songar, mang slags songar. Rock av brunstig avstamming, orgel og groove, soul og gospel, fengande gitarrock, og pianoballadar djupt nede i kneståande.

16. Damien Jurado – Maraqopa
Det byrja på Saint Bartlett, hans førre plate. Trubaduren tok eit steg inn i eit romsligare og meir rørsleprega landskap. Han er der framleis. Ikkje milevis unna den folktonen han har gjort oss kjent med opp gjennom åra, men unna. Han kan være elektrisk rockande, smått funky og psykedelisk popduvande. Men alltid Jurado, varmt søkande.

17. Darren Hayman and the Long Parliament – The Violence
Det er 1645, borgarkrigen rår i England, og kvinner blir skulda for å være hekser. Hayman fører den humane og melodiske folkpopen sin inn i sentrum av dette, finn nokre enkeltskjebnar, og gjer det grufulle synlig, gjennom ei ubroten rekke av velbygde songar.

18. Alabama Shakes – Boys & Girls
Med ungdommelig pågangsmot tar bandet soulmusikken med på ein groovy southern rock’n roll tur den berre har godt av. Og i leiarrolla, Brittany Howard. Eigar av ei stemme som tar inderlig eigedom i kvar einaste tone den har omgang med. Ei ekte kraft.

19. Old Crow Medicine Show – Carry Me Back
Dei er dei same helsebringande leverandørane av tradisjonsrike og uforfalska tonar som dei alltid har vore. Med minimal straumtilførsel men dugelig energi grip dei tak i merksemda og syng om fråflytting, heimebrenning, fylleslagsmål, og anna rural moro og smerte.

20. Bill Fay – Life Is People
Sist gong han var her, blei han ignorert. Det er 41 år sidan sist. I lag med fans og gode hjelparar kom han tilbake i år. Og vart ikkje ignorert. Life Is People er som tittelen insinuerar varm og humanistisk. Nokre tiår med livserfaring og djupfølt vørdnad unna den iherdige og tidvis krakilske kampen som utspant seg då han var her som ung.

21. Marissa Nadler – The Sister
Søstera er den sjølvtitulerte plata hennar frå 2011. Stemma hennar er like glasklar, sterk og skjør. Det er ikkje så mykje anna enn hennar eigne gitarplukkande tonar som akkompagnerar songane. Det er nakent og reint, og det dirrar. Og det er vakkert, som Christine og Constantine.

22. Lower Dens – Nootropics
Etter nokre år som soloartist, freakfolkartist, gjekk Jana Hunter inn i rolla som bandmedlem i kvartetten Lower Dens. Og musikken vart annleis. Spesielt på denne andreplata. Den held til i eit drøymande landskap, farga i blått, der kjølig elektroniske tonar har ei framskoten rolle. Med eit groove som tidvis går i krautrock-lei. Og inni der syng Jana, gåtefullt.

23. Hurray For The Riff Raff – Look Out Mama
Eit ungt band som på merkbart vis tar for seg av den amerikanske musikkarven. Frå folklore og country via southern blues til surf-rock. Og plussar på med ein ode til John og Yoko. I den sentrale vokalrolla ei kvinne med røter frå Puerto Rico, Alynda lee Segarra.

24. Shovels & Rope – O» Be Joyful
Eit tospann. Kvinne og mann. Cary Ann Hearst og Michael Trent. White Stripes har vore der. Då var det blues. Desse to tar fatt i tonar av countryslekt. Eit energisk grep tar dei om sakene, og går rett til kjerna. Slikt blir det lite utanomsnakk og visvas av.

25. The Walkmen – Heaven
Det handlar om å ha det bra. Det er det det gjer, på Heaven. Om å finne ein ro, og å ha det, ikkje perfekt, men bra. Om å vere i komfortsona. Langt unna den raude sona dei var i då The Rat vart til. Om dei har tapt noko på vegen hit? Energi? Ungdom? Vel, sånn er vegen. Men seg sjølv har dei ikkje tapt. Dei er framleis eit band å like, eit likandes band.

Des13

Father John Misty – Fear Fun

Posted on by
Standard

Ein melankolikar finn seg eit nytt namn, tenker andre tankar, og lagar ei latterlig vital plate.

cover

I ran down the road
Pants down to my knees
Screaming, «Please come help me
That Canadian shaman
Gave a little to much to me!»

Av og til skjer det berre. Og ein kjenner seg blamert, og opprådd. Då kan det kanskje vere like greitt å berre kaste trommestikkene ifrå seg, fylle bilen med det meste av det ein eig, og dra sørover. Gjere krav på det første huset ein får auge på, i det ein sig inn i den store byen. Skulle det by på motstand kan ein prøve å erklære noko slikt som at «my reality is realer than yours, and there’s no time in the present, and there’s a black dog on the bed». Det skulle kunne funke. Så, etter å ha ofra sine gamle klede på eit bål i bakgarden, og komme til ei forståing med sjølve beistet, kan turen for eksempel gå ut til Malibu. Der ein kan rase rundt «on the beach» i selskap med ein viss Neil. Seinare, i West Hollywood, kan ein drikke syre-te med nokre skodespelarar, eller valium-te med eit par filosofar, om berre ikkje henda hadde vore så fulle av drinkar då. Og så, tilbake i Laurel Canyon, kan ein sette seg ned og skrive ein roman, «because it’s never been done before».

Josh Tillman har vore i musisk bevegelse ein del år no. I skuggen av det store scenelyset, eller på ein trommekrakk bakom songaren og gitaristen. Gjennom fleire plater har han, som J. Tillman, utforska det tungsindige krysningspunktet mellom Nick Drake og Townes Van Zandt. I tre år har han i tillegg vore trommeslagar i Fleet Foxes. Der er han ikkje lenger, verken i krysningspunktet eller på krakken bak Pecknold & co. Og ikkje er han i Seattle lenger heller, han er i Los Angeles. Der gjer han det litt annleis.

Han har tatt namnet Father John Misty, og med Jonathan Wilson som sin næraste samarbeidspartnar har han laga ei plate kledd i ein tidleg 70-tals skrud, der folkrock, countryrock, softrock og psykedelia er dei dominerande ingrediensane. I eit slags krysningspunkt mellom Gene Clark og Harry Nilsson (med ei og anna kopling til andre saker i nabolaget).

Det var ein roman han eigentlig sette seg føre å skrive. Den fekk raskt tittelen Mostly Hypotetical Mountains. Eit utdrag på tretti sider ligg ved inne i coveret på Fear Fun. Her dansar Tillman sine ord og betraktningar rundt i eit breiare stemningsleie enn kva som har kjenneteikna melankolien som ganske så eigenrådig fylte opp dei sju føregåande platene hans. Det knugande og mismotige blir i romanen konfrontert med sardoniske innfall, dopprat, hedonisme, ein bisarr humor, og ikkje så reint få absurditetar. Noko som har forplanta seg djupt inn i songane på plata.

Nokre månader før plata blei sleppt la Sub Pop ut ein video på YouTube av låta Hollywood Forever Cemetery Sings. Då eg kom over den skjønte eg fort at her var det noko anna i emning. Videoen viser ei ung kvinne i kronisk kamp med sine omgjevnader. Songaren startar kvart vers med strofa «Jesus Christ, girl». Det handlar om sex, dop, og død, og eit fromt ynskje om å få litt hjelp til å grave. Sonisk blir den driven fram av ein mektig puls, inne i eit endå mektigare ekkokammer, samstundes som den er velsigna med ei intens melodisk gripeevne. Avgjort ikkje J. Tillman, definitivt Misty.

Ein fyr som heilt naturlig startar plata si slik: «Fun times in Babylon, that’s what I’m counting on». Ein syndig stad der songaren ser for seg at han skal røyke alt som er innafor rekkevidde, i selskap med kvar einaste dame han har elska. Men låtas tone er ikkje på noko vis av det utsvevande slaget, den kryp folknært og er sterkt varmegjevande. Kontrastbygging er også ein del av Mistys si verd. Han avsluttar seansen førti minutt seinare i liknande soniske former med Everyman Needs A Companion, og syng om vennskap og mytemakeri. Mellom anna ved å referere til ein tenkt samtale mellom Jesus Kristus og døyparen Johannes. Ein ordentlig mannfolkprat om ei viss Maria.

Han opererer i trakter der andre har gått før, men dansar rundt der på sin måte. Ganske så variert gjer han det også. Det ravar ei countryånd av Stones-kaliber over sprelske I’m Writing A Novel. Ein røvarhistorie om korleis songaren hamna i Los Angeles (gå tilbake til første avsnitt om du ynskjer eit nokonlunde truverdig referat over kva den handlar om). Ein mild softrock bris bles gjennom Nancy From Now On. Well, You Can Do It Without Me er ein bluesy og friskt buktande sak om å selje sjel og dronning for ei trone. Medan Tee Pees 1-12 har fele og steel-gitar, og er ei eventyrlig countryferd som hamnar langt ut i det usiviliserte.

Som den miljøvernaren han vil vere tar Misty seg også tid til å grunne over songens og kunstens rolle i klimaproblematikken. Eigentlig vil han helst ikkje tenke over kor mykje olje som går med til å lage ei plate, eller male eit bilde. Men han gjer det, og syng om det i salige Now I’m Learning To Love The War. Med eit glimt i auge. Eit glimt som vel også er til stades i den særs attraktive Only Son Of The Ladiesman. Eller kanskje ikkje. Kanskje er den meir alvorlig denne songen? Der den tar for seg ein kvinnesjarmør og den «legacy of ruin» han har etterlete seg. Sidan både Sunset Strip og Moon River blir nemnt i teksten er det nærliggande å tenke at Frank Sinatra har vore i tankane då songen blei til.

Eller kanskje ikkje. Tankane til Misty vandrar slett ikkje alltid dit det er naturlig å tenke at dei skulle vandre. Eller burde vandre. Dei ser samanhengar der det slett ikkje er opplagt at slike finst (og kanskje ikkje finst heller). Dei kan kanskje seiast å vere ein tåkefyrstes tankar, eller ein blasfemikars, eller ein satans forteljar. Og låtskrivar. Og songar. Ein ganske så fantastisk ein i grunn.

9/10

Først publisert på Groove.no (i 2012)

Des13

Allo Darlin» – Europe

Posted on by
Standard

Skinande popmusikk som både dansar på overflata, og grev seg under den.

8

cover

Idet sola kom kom Allo Darlin» også. Eit slett ikkje ueffent samantreff. Begge skin dei, begge varmar dei, begge er dei velkomne. Sola som ein gammal venn, Allo Darlin» som ein heilt ny ein. Bandet har rett nok spelt sin popmusikk eit par års tid, men på underteikna sin radar dukka dei først opp for ei dryg veke sidan. Til gjengjeld har eg nytta tida sidan til å ta tak i det forsømte og verkelig fråtsa i Allo Darlin» songar. Det vil seie dei ti songane som er å finne på den førre plata deira (som var debutalbumet), ei handfull frå eit par sjarmerande ep’ar, og så dei ti frå den siste då, den heilt ferske, kalla Europe. Eg har hatt det bra.

Bandet blei til eit par år etter at Elizabeth Morris flytta frå Queensland, Australia til London. Først var ho vel eigentlig heilt åleine bak namnet, men så kom den eine mannen etter den andre og ville vere med henne. Forståelig nok. Og slik blei det raskt ein kvartett utav det. Dama frå Australia har imidlertid heile tida vore den hovudansvarlige for låtskrivinga. På dette feltet har ho vist ein måte å ord- og tonelegge seg på som raskt fører tankane i retning av slikt som blir kalla Twee-pop. Altså, enkle, yndige og smått naivistiske popsongar, der eg-personen (ein jumper og anorakk-kledd, truskyldig og vennlegsinna skikkelse) står overfor utfordringar knytt opp mot menneske av eit noko tøffare og meir rufsete kaliber. Ein av bandets tidlegaste songar kan vel fort bli ein liten klassikar i klassen. Henry Rollins Don’t Dance er tittelen. Eit lite utdrag:

When my baby holds my hand
it’s like heaven on land
but baby don’t dance
baby is a punk rocker

I like to learn about the things that really matter to my baby
Black Flag and Fugazi
Bad Religion and Misfits are great
but can we go where only eagles dare
Henry Rollins don’t dance
Ian MacKaye doesn’t dance

Det sjølvtitulerte debutalbumet frå 2010 er vel stilt med likesinna saker. Frå den Parisromantiske friskusen Kiss Your Lips («underneath the stars on the ferris wheel, you swung your feet and sang my favourite Weezer song») til den sommarsvale Let’s Go Swimming («all of the punks in Camden could never shout about it, and all of the hipsters in Shoreditch could never style it …… So let’s go swimming this afternoon») handlar det om sjarmfull og elskelig pop, opp og i mente.

To år seinare. I år altså. Er bandet framleis der. I det uhøyrt forførande, vilt fengande, og sommarlige. Men det er ikkje heile sanninga om Europe. For det er eit vemod her også. Eit som kryp under den poppige overflata, finn ein klangbotn der som er ein tanke sårare, rissar eit bilde som har fleire dimensjonar med seg, og får det heile til å bli endå meir forførande. Og meg til å konkludere med at Elizabeth Morris er ein av dei verkelig gode låtskrivarane. Litt som Jonathan Richman, litt som Belle & Sebastian, og litt har ho tatt med seg frå landsfaderane i The Go-Betweens, men mest så har ho funne sin eigen vesle stad inne i dette bildet. Der formidlar ho at resignasjonen bør finne seg ein dansepartnar kalla håp, at ulysta gjerne kan finn fram til lysta, og at det før eller seinare vil, trass alt, alltid dukke opp ein skyfri himmel.

«Do you know how it feels», kan ho spørje «to be lost in the crush, when you feel so down at heel». For så nokre sekund seinare å føre refrenget mot sitt oppløftande crescendo, «We’re not done, «cos we’re still young». Eller ho kan synge noko slikt som at «you say the things you love are the things you never had, and when you hold them they pass through your hands like sand». Men songaren har nokre gjentakande draumar om at det ikkje treng vere slik, som handlar om å komme til unnsetning, om å finne ein harmoni «under Capricornia skies».

Dermed drog eg fram albumets to store låtar, Still Young og Capricornia. Den første ein episk manande og samstundes spretten popstormar. Den andre ein gitarringande sak grunnlagt på tonar som på erobrande vis fusjonerer vemodet og jubelen.

Sidan eg no, fornuftig nok, har hamna inn på temaet Europe og store låtar kjenner eg brått at det blei styggelig feil å avgrense den karakteristikken til berre to av dei. For kva då med Neil Armstrong? Opningslåta som handlar lite om månefararen, men desto meir om ein lengsel etter å riste av seg ei forvirring. Framført i popfriske andedrag. Friske er også draga, eller skal eg heller seie brisen, som fer gjennom Wonderland. Eit enkelt gjentakande gitarmønster kan gjere mykje, og gjer det, langs turen gjennom Wonderland, medan Elizabeth Morris syng om å vere «lost» og «left behind», og det å ha ei apokalyptisk kjensle i lag med ein spesiell person, for så å avslutte med skuldertrekket «but I don’t care».

Ukulelen har sine fans, og sine innbitne motstandarar. Elizabeth Morris spelar på den. Tidlegare gjorde ho det ganske mykje, på Europe atskillig mindre. Når ho skal framføre Tallulah gjer ho imidlertid gutta i bandet permisjon, står att aleine, finn fram ukulelen sin, og syng. Vakkert, om kjærleiken. Om å vere på biltur med berre dårlige songar på radioen, men heldigvis finne «the tape with Tallulah on». Om avstand. Om å skrive brev på baksida av eit «surf magazine». Om å lure på om ein har høyrt alle songane, og møtt alle folka, som betyr noko. Om å dagdrømme om noko som var, og håpe at det kanskje blir noko igjen, ein gong.

I wonder if you would wanna go there with me
when I’m finished over here
if you’re not finished with me

Vel, eg er ikkje ferdig med Allo Darlin». På ingen måte. For hos dei finn eg songar som vil vare. Lenger enn sola. Mykje lenger.

Først publisert på Groove.no (i 2012)

 

Des13

Tom Roger Aadland – Føyel og Stål

Posted on by
Standard

Fleire gode viser om slike ting som livet har å by på.

6

cover

Det strålar ein god varme utav songane til Tom Roger Aadland. Næra av livserfaring og eit raust sinnelag finn den fram til både melankoli og hugnad, Den kan te seg mjukt og fløyelsaktig, den kan te seg hardt og ubøyelig. Tittelen på Aadland si nye plate er inga tilfeldig sak.

Fløyel og Stål er Tom Roger Aadland si andre plate etter at han fekk sitt vesle gjennombrot med nynorskgjendiktinga av Dylans Blood On the Tracks (Blod På Spora). Han viste ved førre korsveg, og plata Det Du Aldri Sa, at han var vel så interessant når han laga songane sine heilt sjølv. Songar som i si soniske form høyrde til i eit rimelig ukomplisert og melodisk attraktivt folkrock-landskap. Songar der tekstane stod fram som velformulerte og kloke skildringar av slikt som menneske utsett seg sjølv og andre for.

Sine tidlegare plater har han spelt inn i nabolaget til den vestlandsbygda (Vikebygd) der han vaks opp og blei ein mann. Årets plate har han spelt inn i den norske hovudstaden der han no bur. Det er blitt ei plata som statuerar det han viste på Det Du Aldri Sa. Ein tanke meir fløyel over produksjonen kanskje, ein tanke meir pop i tonelaget kanskje, men først og fremst er han den gode trubaduren som framleis skildrar diverse mellommenneskelige tilhøve på slåande vis.

Eg ser skuggane rundt bordet
Eg ser skrømt på høglys dag
Eg ser alt me ikkje gjorde
Eg ser deg og meg i lag

Songen heiter Skuggane. Det er ein song om ei affære som ikkje blei noko av. Om det å sjå seg tilbake og kjenne angeren brenne for steg ein aldri tok. Ei sterk vise. Versa luntar langsamt, refrenget travar raskare, lidenskapen lever i tonane, og eg kan høyre både lengt og harme i songaren si røyst. Men han overdriv ikkje denne songaren, ikkje i denne songen, og ikkje i andre songar. Eg opplever han som uttrykksfull på den måtehaldne måten, den gode måten, langt langt unna der patos og slikt veks seg uhandterlig. Også når han sig i kne.

Eg sig, eg sig, eg sig i kne
Denne verda gjev deg aldri fred
Men ein engel kom meg til behag
Du er min beste ven på ein dårleg dag

Min Beste Venn På ein Dårleg Dag er det fengande folkpopnummeret som innleiar seansen. Ein song om det å skubbe seg på skarpe kantar for å finne fram til noko ein kan stole på, samstundes som songaren ymtar frampå om at det nok vil gå bra til slutt. Det er ein avstand der, mellom desperasjonen på den eine sida og den håpefulle trøysta på motsatt side. Kontrastar av dette slaget er eit gjentakande fenomen plata igjennom. Den lett spretne Smilefjes har eit muntert vesen. Men er no alt like smilande på innsida av fjeset? Den mjuke og godlynte tributten Skulle Kledd Deg i Silke blir avløyst av eit oppgjerets time. Blueslåta Song Gjennom Natta. Med ein eg-person som formulerer beiske skuldingar både mot seg sjølv og ei kvinne, og tida dei har tilbrakt saman. Ei tid som i bakspegelen fortonar seg full av rimfrost og klake. Like fullt, er det ikkje slik at han eigentlig sit der med eit sakn i brystet, og kunne tenkt seg tilbake dit? Eit sakn som i andre samanhengar blir formulert på andre måtar.

Kva bryr det meg om vårregnet fell
Om dagslyset varer litt lengre kvar kveld
Om mildvêret kjem, medan vinteren dreg
Utan deg her, kva bryr det meg?

Kva Bryr Det Meg er platas høgdepunkt. Ei gripande vise om kor fåfengte alle verdens store under fortonar seg når det aller viktigaste, Du, er borte. Poetisk og varleg uttrykt. Der akustiske gitartonar både fargar løypa med blomestøv, og vitjar søla i grøfta like ved. Og i skumringa som luskar etter kan ein ane at nokon strør litt sonisk gnissel, med nennsame fingrar. Det sitrar.

Tom Roger Aadland syng for så vidt ikkje om saker som aldri er blitt omsunge. Han syng for så vidt om livet slik det er. Men han gjer det med ord som får meg til å grunne. Som har ein verknad. I songar det derfor går an å lengte tilbake til. Og finne att.

Først publisert på Groove.no (i 2012)

Des13

Alabama Shakes – Boys & Girls

Posted on by
Standard

Dei tar soulmusikken med på ein groovy southern rock’n roll tur.

7

cover

Eg har i grunn aldri vore inne på tanken å bestille ein cocktail av Janis Joplin og Etta James, med Booker T kledd i White Stripes som groovy tilsettingsstoff. Men no sitt eg her og lurer på om det ikkje nettopp er det eg er blitt servert. Eit knips med fingrane for å seie fram ein klage er likevel ein fjern tanke. Nei då knipsar eg heller i fingrane og tar meg ein liten dans. For slik verkar den i grunn, denne cocktailen. Alabama Shakes kallar dei den visst.

Eg har for så vidt kjent til den ei stund. Det har nemlig vakse fram ein aldri så liten hype. Frå dei små blogsfærar via Jack White og SXSW til langt inn i hipstersfærar. Om eit soulrockband frå det djupe sør som skulle ha i seg ein flamme kraftigare enn dei fleste. YouTube kan vere ein bra stad å søke sanningsgehalten i slike tilfelle. Ei takknemlig oppgåve i dette tilfellet. For jammen har det florert med opptak av bandet, og jaggu har desse vist eit band med takta i botn, greipa i posisjon, og ein pasjonert bodberar i frontlinja.

Det er ikkje langt frå Athens, Alabama til Muscle Shoals (i same stat). Det viser kartet, og det kan eg høyre, av debutalbumet til Alabama Shakes. Det var i Athens, Alabama dei fant i hop for eit par år sidan, dei fire i bandet. Sidan har dei spelt. Zeppelin og Otis Redding. Rock’n roll og soulmusikk. Dei har turnert med Drive-By Truckers (viss frontfigur Patterson Hood er son til grunnleggaren av legendariske Muscle Shoals Studio), og både Jack White og Robert Plant har erklært seg som svorne fans.

Det er til å forstå. Det er energi i omsetnad der Alabama Shakes byr fram sitt tonale brygg. Ein energi som svingar seg med lys og skugge dynamikken frå dei to nemnte herrars respektive band. Etablert kring songar som har sørstatssoulen som ein grunnpilar, og ungdommelig pågangsmot som sitt vesen.

No skal eg ikkje hardnakka hevde at all den energien som dei jobbar fram på sine beste konsertopptak der ute i YouTube-jungelen er blitt med over på debutalbumet. For det har den ikkje. Like fullt, det er blitt ei plata som grev fram nok av slikt til å få merkelappen drastisk levande.

Det openbare midtpunktet i bandet er ei kvinne. Brittany Howard. Ho er stemma. Ei slik ei som fortærer liksom-souldamer som nattmat, med cajunkrydder på. Den går djupt, den er rå, den er sår, den er var. Den tar inderlig eigedom i kvar einaste tone den har omgang med. Den er ei ekte kraft.

Bless my heart
Bless my soul
Didn’t think I’d make it to 22 years old
There must be someone up above
sayin» come on Brittany, 
you got to come on up
You got to Hold On

Med slike ord presenterer ho seg. I eit opningsspor der groovet krev, riffet forsikrar og melodien signerer. Jubel og tvil i potent foreining, og eit glødande utålmod:

You got to wait!
Yeah! You got to wait!
But, I don’t wanna wait!
I DON’T WANNA WAIT!

Det er ikkje tida for dei utførlige funderingar kring tilværet, Brittany tuner inn på dei essensielle. Og då kan det handle om både det håpefulle og det trøysteslause. Ho oppfordrar å overlate til havet å «worry about being blue» i lausleg drivande Hang Loose. I den kraftfullt fyrige balladen You Ain’t Alone møtest sosial angst og katastrofeangst, og løyser billett for betre tider. Medan det grundige orgeldrivet i Hearbreaker aldri kan dysse ned at det ligg eit knust hjerte og skjelv då siste tone døyr ut.

Tittelsporet er ei vemodstung skildring av eit vennskap som brått fordunsta. Då dei to barndomsvennene blei fortalt at ho og han ikkje kunne vere venner lenger. No når barndommen var over. Han lystra, medan ho står att, og forstår mindre. Ei personlig skildring har eg registrert Brittany uttale. Neppe den einaste på plata. Noko seier meg at dama har ei sentral rolle i dei fleste songtekstane her. Og særlig i det elastisk groovande, og etterkvart febrilske, høgdepunktet Be Mine. Her er det kamp. «All them girls might wanna rip us apart» syng ho til sin kjære, «if they wanna fight, they done fucked with the wrong heart» forsikrar ho sine omgjevnader, før ho og bandet driv inn i albumets mest krakilske parti.

Ein må gjerne kalle det anakronistisk, og at dei er nærare 60-talet enn talet dei faktisk lever i. Vel, seier eg, dei lever då, ja ganske så tydelig lever dei, sånn i kraftfull kontrast til all den sterile soulmusikken på boks som stadig kjem flytande forbi no for tida.

Først publisert på Groove.no (i 2012)

 

Des13

Pål Angelskår – Follow Me

Posted on by
Standard

Utan sin Minor Majority, men lun og melodisk hyggelig som vanlig.

6

cover

Så var det Pål Angelskår då. Der var han igjen gitt. Lun og mild som vanlig. Utan dei store orda på tapetet. Slikt overlet han til andre. Skjønt, Follow Me. Det er då litt Messias-schwung over den tittelen, eller? Ikkje frykt, bakom tittelen er det annleis. Der sitt ein audmjuk mann og erkjenner sine mistak og begrensingar. Til enkle tonar, i eit elskelig og sympatisk tittelspor, som ikkje krev den store plassen. Så, då er det slik det plar være då, frå den kanten?

Slik det var då Pål Angelskår med sitt Minor Majority, gjennom fem plater det første tiåret av totusentalet, slo eit behagelig slag for den mjuke visepopen. No er han blitt soloartist, men har ikkje laga plata heilt åleine. Han har fått god hjelp frå sin aller tidlegaste Minor Majority-kollaboratør Andreas Berzcelly. Og på enkelte spor er det rett så mange som spelar med. Då blir det skapt lyd i eit monn det ikkje har vore heilt vanlig å høyre frå denne kanten.

Your House er eit slikt spor. Med orgelljom og elektriske gitarar i mektige melodiske løp. Samstundes som det blir hegna om dynamikken ved å tone ned lydtilførsla i versa. Med sine fem minuttars varigheit blir den eit nærast episk nummer. Om vennskap, minner og løyndomar.

Midtvegs dukkar det opp ein instrumental med tittelen From The Desk of Dr. Melfi. Eit av to nummer med klare referansar til TV-serien Sopranos. Det andre ber namnet til skodespelaren som hadde tittelrolla i serien, James Gandolfini, og er ein liten softrock-sak med eit tiltalande refreng, og fiolinist Lise Sørensen i koristrolle. Den rolla har ho i fleire av låtane, når ikkje Monica Blomeid har den då. Eit nyttig stemmekontrasterande verkemiddel det, som jo også har vore flittig nytta i Minor Majority-samanheng.

Som fiolinist har nemnte Sørensen sin mest markante opptreden i singelvalet Shut The Door Behind You. Der ho ekspederer ein nydelig liten sigøyner-slekta solo, i ei poplåt som til trass for sine vemodige drag handlar meir om å ynskje velkommen enn å seie adjø. I den stillferdige engelskfolksy I Can’t Make Out the Distance (ein av to låtar på plata som Angelskår har skrive i kompaniskap med Martin Hagfors) er det kanskje omvendt. Fem velformulerte vers om eit parforhold der dei gode kjenslene er i ferd med å svinne hen. «I feel your warmth on the edge of my bed, but I can’t light that flame in your eyes».

Og så er hausten her, og This Season Knows Your Name. «In it’s quiet quiet way, this season knows your name» syng Angelskår (og Sørensen), nokre banjotonar i gult og brunt lurer seg med, og ei countryslekta vise med trøyst i sinnet manifesterar seg. Medan eg tenker at det er songar som dette som gjer det til ei velkommen hending at Angelskår dukkar opp med ei ny plate, iblant.

Først publisert på Groove.no (i 2012)

 

Des13

Andrew Bird – Break It Yourself

Posted on by
Standard

Kontrastmakaren Andrew Bird er her igjen, med sin lettstega pop og sitt utprøvande sinnelag.

7

cover

Det som står stille treng ikkje vere stilleståande. Det flyktige kan fortone seg urokkelig. Alt er ikkje nødvendigvis slik ein trudde det skulle vere. «Here we go mistaking clouds for mountains» syng Andrew Bird. «There’s a hole in the ocean floor» påstår Andrew Bird. «Time’s a crooked bow, come on, tell us something we don’t know» oppfordrar Andrew Bird. Denne syngande og plystrande fiolinisten som sannsynlegvis ikkje har granska fasiten på korleis ein poplåt skal skruast ihop, og nettopp derfor lagar betre poplåtar enn dei fleste.

Det er noko mildt og forsonlig over tonen til Andrew Bird. Noko enkelt. Noko blidt, og luftig. Samstundes, ja så er det slett ikkje slik. For samstundes tek den ikkje den enklaste og rettaste vegen denne tonen. Den kan ta omvegar, lunte inn i ei sidegate akkurat i det refrengavenyen opnar seg eit par takter unna, eller trykke assosiasjonar til sitt bryst. «Hei, sjå kva eg fant» ropte Askeladden. Det er noko Askeladdensk over Andrew Bird. Og akkurat som Askeladden så vinn han på det, til slutt.

Han vinn fordi han i sitt opne og eklektiske sinnelag ikkje blir intrikat for det intrikates sak, ikkje blir tung og ugjennomtrengelig, men skapar ein lettbeint dans som heilt naturlig kombinerer dei elementære steg med dei utfordrande. Han får saker til å virke i hop. Slik har det vore sidan han dukka opp på midten av nittitalet. Gjennom eit titals plater.

Plater der forholdet mellom det enkle og det intrikate er ulikt vekta. På si førre, Noble Beast, var han på sitt mest tilgjengelige. Serverte eit arsenal av elskelig og beståande popmusikk. Og vant for alvor mitt, og mange andres, hjerte. Break It Yourself har ein annan dynamikk. Ein meir utflytande ein. Ein mindre planlagt, mindre arrangert ein.

Bird inviterte tre fyrar han har samarbeidd med fleire gonger (trommis Martin Dosh, bassist Mike Lewis og gitarist Jeremy Ylvisaker) til å spele ein bunke nye låtar saman med seg. Seansen gjekk føre seg på låven hans, i løpet av ei lita veke, med ein åtte-spors opptakar gåande. Og slik lyde det ferdige resultatet. Som noko som er blitt født og har fått sitt liv igjennom samspelet. Eit utvunge samspel mellom fire menn, og nokre gjester.

Ein viktig bit av signaturen til Bird har vore hans durkdrivne rimsmedevne. Ei evne han har kombinert med ei interesse for å trylle musikalitet utav kompliserte ord. Han har tona ned denne biten av seg på Break It Yourself. Han trenger inn i nokre dystrare irrgangar denne gongen, og malar eit mørkare bilde. Tekstlig.

«You’re the one who sank my Lusitania» syng Andrew Bird. Og tonen er vemodig, og tenderer mot country. Refrenget, som vel eigentlig ikkje er eit refreng, men ei dvelande vandring i cymbalregn, forfektar at «we don’t study this war no more». Den første verdskrigen, der det amerikanske passasjerskipet Lusitania blei senka av tyske torpedoar utafor kysten av Irland, og over 1000 menneske omkom. Ei viktig årsak til at USA valte å gå inn i krigen. «Go ahead, say something dumb boy, there’s no shame» syng Annie Clark (meir kjent som St. Vincent) i det andre verset. Eit vers som er hennar, og som prøver å lindre smerta frå det første verset. I ein duett som vel handlar meir om personlige tap og personlige krigar, enn ein verdskrig.

«Moon plays the ocean like a violin … melody you never heard before» syng Bird, i ein annan song. Sifters. Og tonen har natta i seg, og tenderer mot country. I refrenget, som er eit refreng, fortel songaren at om han var nattehimmelen ja så skulle dette, denne songen, vere hans «lullaby to leave by». Eg trur han.

Lusitania og Sifters altså, to høgdepunkt. Varlige høgdepunkt.

Orpheo Looks Back er noko ganske anna. Her er det driv, ein fiolin det gnistrar frå, og som blir til ei fele i eit folkloristisk territorium, medan songaren syng om å krysse ei grumsete elv der «love turns to fear». Danse Caribe har også sitt varmblodige feleparti, men elles kjem den vel meir som ein mild melodisk bris, der Bird syng om dette å forveksle skyer med fjell. Som i overført tyding, slik eg vel å tolke det, skulle tyde noko slikt som å forveksle fridom med grunnleggande lykke. Noko hovudpersonen i Eyeoneye kanskje kan ha gjort. Han har i alle fall, skal vi tru Bird, gjort seg sjølv uangripelig. Slik at ingen skal kunne knuse hjertet hans. «So you break it yourself» repliserer Bird då. Og no spelar han på gitar. For no er det pop, med snert og elektrisitet. Og det er ganske så fabelaktig.

No finst det stunder på plata eg ikkje skal hevde er fabelaktige. Opningslåta Desperation Breeds luntar seg inn på eit noko uinspirerande psykedelisk spor. Near Death Experience Experience er ein noko identitetsfattig tango. Og åtte minuttar lange Hole In the Ocean Floor kunne nok ha tent på å blitt redigert ned til det halve. Men, den største prosenten av denne timen med Birdmusikk held meg meir enn lys vaken.

Først publisert på Groove.no (i 2012)

 

Des13

Justin Townes Earle – Nothing’s Gonna Change The Way You Feel About Me Now

Posted on by
Standard

Earle må ha tatt eit opphald i soulsamlinga si før han spelte inn denne.

5

cover

Dette er ikkje Harlem River Blues, dette er Memphis In the Rain. Dette er ein ung mann sitt neste steg. Eit steg som har ført han nærare soulmusikken enn han nokon gong har vore.

Harlem River Blues, frå 2010, var plata då Justin Townes Earle markerte seg som noko langt meir enn sonen av sin far. Det var plata han viste seg som ein av våre dagars fremste utøvarar av country, folk og slektande tonar. Ei samling der Earle med ei pretensjonslaus og heilhjerta innstilling foreina det meste av det som har inspirert han.

Han går ikkje like vidtrekkande til verks på årets album. Dei fleste songane her har ein fellesnemnar. Den heiter soul. Men ikkje sveitt og lidenskapelig som hos Sam & Dave eller Otis Redding. Den er meir nedpå enn som så. Meir mjukt traskande, meir grublande, meir hutrande, som hos ein ung kvithuda mann med Townes som mellomnamn og countrymelankoli i genane. Countrysoul, med støytdemparar montert.

Eg tar meg sjølv i å tenke at han kunne jo ha køyrt dei litt meir til veggs desse låtane. Gitt dei eit noko meir brusande blodomløp. Gjødsla dei med litt meir rastløyse. For blir det ikkje litt for daft? Litt for avventande og uforløyst? Var det ikkje meir tenning, meir pasjon, då han var i soullune ved førre korsveg og song om Christchurch Woman og drog ein Slippin» and Slidin»?

Dette er Memphis In the Rain, og ein tretti år gammal mann på veg gjennom natta, der han høyrer faren synge «take me home again». Av og til vil han vekk, lengre vekk, langt vekk, andre gonger vil han bli oppringt, og vil heim. Han stiller seg spørsmålet Am I That Lonely Tonight. Til varlige anslag, og i eit blått luskande tempo. I neste vegkryss sukkar han «mama I’m hurting, in the worst way», medan han prøver å lære seg å bli ein betre mann. Ein som ikkje seier ting han ikkje skulle sagt, slik han i tittelkuttet erkjenner at det ofte blir til. Ein som derfor spaserar «on a sunday morning sidewalk», akkurat som Kris Kristofferson, med henda djupt i lommene for å stagge skjelvingane, og er redd for at det Won’t Be The Last Time.

Det er regn, det er natt, og morgonen er ein einsam ting. Skrifta står på veggen. Hjerter blir knust. Angeren kryp oppover. Ei endring bør komme, men den er det vel i grunn ingen andre enn du og du og eg og du som kan stå før. Eller kva Anna? Unfortunately, Anna. Du sitt her ved sida av meg no, på vår ferd gjennom regngrå gater. Du seier du «need to know that there’s something more to this life». Vel eg svarar deg slik, proklamerar songaren, sjåføren: «All this time you’ve been waiting for the world to change, but unfortunately, Anna, it’s you who needs to change.»

«Change» er eit nøkkelord, eit gjennomgangstema på albumet. Men ikkje eit med uana muligheiter. Det er jo trass alt livet dette handlar om. Det uforståelige livet. Som i songarens tilfelle starta i farens tredje ekteskap. Til slutt syng han ein song der mora er djupt involvert. Som samtalepartnar. «I’ll tell her I been gettin» sick again» fortel han, men «we both pretend we don’t know why». Og det handlar om faren, og kor han har vore. Og om sonen som undrar på om han skal ta vegen «back to the night … were my folks first met», og kanskje der finne ut korleis faren knuste mora sitt hjerte. Eller skal han la det fare, og Movin» On? Vi er i avslutningssporet, gitaren går chicka-boom, munnspeltonane dansar, tonane trillar, og Justin Townes Earle si femte plate er på sitt beste.

Ei plate som ikkje er den beste han har laga, og ikkje den nest beste heller. Men bra nok, for så vidt, til å få fram det den ynskjer å få fram, grubling og hutring i regnet, og nokre sordinerte soulglør som prøver å skape litt varme.

Først publisert på Groove.no (i 2012)

 

Des13

Sharon Van Etten – Tramp

Posted on by
Standard

Med slike songar, med slik ei plate veks Sharon Van Etten fram og blir ei av dei beste stemmene vi har for tida.

8

cover

Eg har nettopp høyrt Tramp for åttande gong, og den er betre enn nokosinne. Eg har nettopp høyrt Joke Or A Lie avslutte seansen, og på spartansk, meditativt, og forførande vis fylle rommet, for så å gå til ro, for åttande gong. Eg er fjetra. Den niande gongen er mindre enn ei armlengd unna.

Sharon Van Etten er lengre unna. Ho er i Brooklyn. Dei førtiseks minuttane som fyller Tramp på slikt eit fjetrande vis blei til der. I ein garasje. Aaron Dessner sin garasje. Aaron Dessner, den eine gitarspelande tvillingbroren i The National. High Violet vart til i den same garasjen. Tramp gjer, som de skjønar, ikkje skam på garasjen sitt rykte.

Sharon Van Etten kom frå sin heimstad i New Jersey til Brooklyn for nokre år sidan. Med kofferten full av songar om eit øydeleggande kjærleiksforhold nede i Tennessee. Eit forhold ho var den eine parten av, og som hadde minimisert trua hennar på at ho kunne bli musikar. Ei røyst og to fortalte henne at det fanst folk i Brooklyn som kunne rette opp i det. Tidleg i 2009 albumdebuterte ho med den spartanske, dystre og høgst personlige plata Because I Was In Love. Hennar smertande erfaringar med kjærleikslivet var også eit framtredande tema på oppfylgjaralbumet epic (med liten e ja). Denne gongen med litt meir volum og styrke på det soniske plan. Tramp, hennar tredje, skriv tittelen sin med stor forbokstav, og er plassert i eit endå litt større lydbilde.

Tramp har eit nærbilde av Sharon Van Etten som si coverframside. Dei to førre platene har hatt ei dus teikning av henne. På Tramp gøymer ho seg ikkje, ho ser deg i augo. Skarpt, tydelig, og i svart/kvitt. Tramp er laga av ei dame som veit ho har ein samling sterke songar å by på.

Tramp heiter visst så fordi Sharon Van Etten i den tida plata vart til ikkje hadde ein fast bustad. Det ho eigde hadde ho i bilen, seng fant ho hos venner. Når ho var i garasjen til Aaron Dessner kom det venner innom til henne, musiserande venner. Med namn som Zach Condon (Beirut), Thomas Bartlett (Doveman), Jenn Wasner (Wye Oak) og Matt Barrick (The Walkmen).

Aaron Dessner var der sjølvsagt heile tida. Det er eit yndig bilde av Sharon og Aaron inne i coveret. Eg likar å tenke at det er tatt utafor garasjen, etter endt innspeling. Dei smiler varmt. Nedst på bildet står det med små skrift «for John Cale». Takkelista er lang, slik er Shannon Van Etten. I tillegg har ho med ei liste ho kallar Recommended Listening, innehaldande 26 namn, frå The National, til Meg Baird og Lower Dens. Sharon Van Etten set pris på nabolaget, og god musikk.

Som lyttar finn ein kanskje ikkje ut med ein gong at Tramp er god musikk, verkelig god musikk. Det tok i alle fall nokre rundar før eg byrja helle mot det synspunktet. Albumet er kledd i ei sonisk kappe som ikkje avslører sin kjerne sånn med ein gong. Til gjengjeld har den ei kjerne som berre skin klarare og klarare når vegen inn til den først ligg open.

Tramp er ingen revolusjon, den er eit steg i Sharon Van Etten sin soniske evolusjon. Så den har songar eg drar kjensel på. Ikkje fordi dei har sine duplikat på tidlegare plater, dei er alle sjølvstendige barn av Sharon Van Etten sitt låtskrivartalent. Dei blir alle sungne av ei krystallklar og sanselig men samstundes nøktern røyst. Ei med eit større register enn sist eg høyrte frå henne. Ho tar gjerne med ein ekstra harmoni av seg sjølv også. Eit kjennemerke. Det melodiske sinnelaget, den pure, svevande, og lett dansande tonen er eit anna kjennemerke. Men den er ikkje berre slik, tonen, då hadde den forsvunne i det blå. Den er sterkt jordbunden òg, med ein feber drivande gjennom seg, og eit mørke som legg igjen fargen sin både utvendig og innvendig.

Slik er det, frå Warsaw sine gitargråtande og skimrande breidder til Joke Or a Lie sitt spartanske og varleg dronegnagande komme. Det er slik når ho rockar til meir enn nokon annan gong i sitt plateliv med Serpents. Og det er slik når Ask veks frå forsiktig gitarklimpring til magisk fylde, og når I’m Wrong tar tak med ein knitrande/brennande el-gitar, og eit manande dronehjerte.

Det handlar om kjensler. Det handlar om menneskelige interaksjonar. Det handlar om folk som elskar. Det handlar om at det er alt anna enn problemfritt. «You enjoy sucking on dreams, so I will fall asleep with someone other than you» snerrar ho i Serpents. Ein Serpents som er like mykje i angrepsposisjon i sine ordlige vendingar som i si soniske åtferd. Linja «It’s bad, it’s bad, it’s bad, to believe in any song you sing» blir gjentatt fleire gonger i I’m Wrong, i ein slik samanheng at vi skjønar det er ord som blir retta mot songaren frå ein annan person. Songen illuderer ein kvilelaus kamp for å få ei skrantande sjølvkjensle ovanpå. Så alt av erfaringar frå tida nede i Tennessee er nok ikkje er eit tilbakelagt stadium. Leonard, på si side, er ein litt annan stad. Den har eit meir sjølvransakande vesen. Hovudpersonen er her eine parten i eit trekantdrama, der hennar fremste utfordring er at ho er «bad at loving you».

Sharon Van Etten er slett ikkje alltid eksakt, ho serverer linjer som kan tolkast i ulike retningar. Songane hennar fløymer heller ikkje på nokon måte over av ord. Det unødvendige er skore bort. Det som står att dirrar, og forårsakar ein bevegelse. Det blir til songar som fortel om kjensler i utvikling.

Ta nemnte Leonard, høyr korleis ho i dei tre versa si siste linje på subtilt vis gjer til kjenne dramaets gang: «He loves you», «He loved you», «I loved you». Eller Joke Or A Lie, «I try» syng ho med eit snev av optimisme i sinnet. Midtvegs. «I tried» lyde konklusjonen.

Aaron Dessner prøver aldri å vise seg med fikse soniske vendingar. Han har sørgja for ein produksjon som fylgjer songanes tone og plasserer Sharon Van Etten si røyst i den leiande rolla. Dei andre i det store og gode laget som er med her olbogar seg heller aldri fram for å ta over seansen. Men for all del, dei har vore gode å ha. Thomas Bartlett trykke på nokre veldig riktige tangentar her og der, Barrick og Devendorf er trommeslagarar som ei kvar låt nyt godt av å ha i ryggen, og Jenn Wasner, Julianna Barwick og Zach Condon harmonisyng på velsigna vis. Sistnemnte endåtil som duettpartnar i trøystefulle og friske We Are Fine, «Say I’m alright. I’m alright».

Det seier eg også, og vel så det. Og nå, nå trykke eg inn play-knappen igjen.

Først publisert på Groove.no (i 2012)

 

Des13

Bill Fay – Life Is People

Posted on by
Standard

Han vart ignorert då han var her sist. For førti år sidan. Men ein gong ignorert må ikkje være for alltid ignorert.

7

cover

For mange år sidan var Bill Fay ein liten gut. Han kan minnast – fortel han i eit intervju med den amerikanske radiokanalen NPR – sommarferiane med far sin, der dei to satt på små kafear ved sjøsida, og såg folk spasere forbi. «Life Is People», sa faren. Ord som rørte den vesle guten. Tre ord som er blitt tittelen på plata som han gjer ut i desse dagar, nesten 70 år gammal.

Det er inga dagligdags hending at Bill Fay kjem med ny plate. Han gjorde det sist for 41 år sidan. Då 70-talet var ungt. To plater gav han ut, som få fant grunn til å skaffe seg. Plateselskapet viste ingen nåde, dei sa farvel til han, og såg heller ingen grunn til å trykke opp nye eksemplar av platene. Så dei forsvann. Og det same gjorde for så vidt Bill Fay.

I 27 år var det så godt som ingen som kjente til desse platenes eksistens. Først i 1998 vart dei gjort tilgjengelige igjen, på Colin Miles sin See for Miles label. Og yngre artistar byrja å snakke om denne Bill Fay (Jim O’Rourke, Nick Cave), og spele songane hans (Ed Harcourt, Jeff Tweedy). Ein kultartist var i ferd med å bli skapt. Ei tredje plate, Tomorrow, Tomorrow and Tomorrow, som vart spelt inn seint på syttitalet, men slett ikkje utgitt då, såg dagens lys i 2005.

Hadde dei entra verda første gong i 2005, dei to platene hans, frå det tidlege 70-talet, ville dei fått merkelappen frifolk klistra på seg. Og nokon ville sagt dei var gode. Underteikna medrekna. Særskilt den andre, Time Of The Last Persecution, må seiast å vere av det frapperande slaget. Ei reise mellom lys og mørke, Kristus og Djevelen, tru og undergang. I eit dirrande kosmos. I eit sonisk spenningsfelt, mellom rock og jazz, visesong og høgsong.

Og så er det at den unge amerikansk plateprodusent Joshua Henry for det for seg at han ikkje vil la det bli med det. Han kontaktar Fay, og fortel at han har eit inderlig ynskje om å få vere med å lage ei ny plate med han. Det får han også, til slutt, etter å ha gått nokre rundar med den sky og tilårskomne mannen. Songar skortar det ikkje på. Det har Fay laga heile tida, der borte i sitt vesle løyndomsfulle hjørne av London.

Eit lag av gamle kjenningar av Fay, eit gospelkor, ein strykarkvartett, og eit par yngre krefter, finn i hop. Ei plate blir skapt. Og ovasjonane kjem. Frå Mojo, til Pichfork, til langt inn i dei norske musikkspalter. Forståelig nok. For plata er flott den. Varm og godlyndt, mektig og skjør. Nokre tiår med livserfaring og djupfølt vørdnad unna den iherdige og tidvis krakilske kampen som utspant seg på Time Of The Last Persecution.

Bill Fay forfektar ei tru på menneska, og på livet. Slik tittelen ber bod om. Samstundes som han kan uttrykke eit mismot kring gjerningar dei same menneska foretar seg. Og samstundes som han verkar å ha eit ganske så avklart forhold til at livet slik vi kjenner det ein dag tar slutt. Han drar ved fleire høve inn bibelske hendingar og motiv i songane sine. Ja nokre av dei må vel seiast å formidle eit kristent bodskap. Som den sakte flytande og gnagande Big Painter. Der Fay først teiknar eit bilde av menneska si inngrodde evne til å ikkje lære av sine mistak, for så å rette blikket mot ei lita jente med «giggle healing eyes», og vidare derifrå mot han som har skapt desse augo, «the big painter in the sky».

Wilco-låta Jesus Etc. kan vel derimot vanskelig seiast å ha eit eksplisitt kristent innhald. Men det er andakt over Bill Fay sin versjon av den likevel. Han gjer den åleine frå pianokrakken, og, tenker eg, med Jeff Tweedy ærbødig nikkande i døropninga. Når Fay skal gjere This World, popsongen på plata, blir imidlertid Tweedy invitert heilt fram til mikrofonen. Saman syng dei to fengande tonar om den berg- og dalbaneturen livet kan vere, og som ingen stad møter på eit skilt der det står «an easy way out».

I 1971 song han om Omega Day, frå ein fredlaus sin ståstad, i 2012 syng han om The Healing Day frå ein fredfull vinkel, og krydrar det med den pastorale og fine antikrigslinja «every battleground is a place for sheep to graze». Sauer som i There Is A Valley blir gitt evna å kunne snakke med kvarandre, tilliks med trea, og blomane. Og det dei snakkar om er det dei har vore vitne til. Og det dei har vore vitne til er menneskelig brutalitet.

Men, han har trua, på menneska. Trass alt. I den sentrale og ekspanderande hymna Cosmic Concerto slår han det fast. Med eit mektig grep, som samstundes er audmjukt og varleg. Før han til slutt sit att åleine, ved pianoet, og er nær, og syng ein song om døden (The Coast No Man Can Tell), som sitt farvel. For denne gong.

Først publisert på Groove.no (i 2012)