Monthly Archives: mai 2014

Mai25

Sturgill Simpson- Metamodern Sounds In Country Music

Posted on by
Standard

Klassisk lovlaus country, der pedal-steel og «god bless america» er byta ut med psykedelia og ei mytisk skilpadde.     9

Metamodern Sounds in Country Music  Opninga er ikkje avgjerande, men det skadar ikkje om den set ting litt på plass. På sitt andre album kjem Sturgill Simpson opp med ei slik opning. Eg snakkar då ikkje om bestefaren hans sin introduksjon, spelt inn over ei telefonlinje, og tilført litt ekkobehandling: «Introducing metamodern sounds in country music». Sjølv om den for så vidt er effektfull og sannferdig nok. Nei eg tenker på den første linja Simpson syng like etterpå, i songen som fantastisk nok heiter Turtles All the Way Down. «I’ve seen Jesus play with flames in a lake I was standing in» syng han. Eg nølar sjølvsagt ikkje så mykje som ein tøddel av eit sekund med å kåre linja til den nestbeste Jesus-opninga i platehistoria.

Det stansar ikkje med det. Songen har meir å by på, sjølvsagt har den det, og songaren har meir å formidle. Han har møtt djevelen også, påstår han, i Seattle til og med. Og Buddha, og blitt opplyst. Han uttrykke ein tydelig skepsis til kristendommen og dei moralske vaktmennene – «Every time I take a look inside that old and fabled book I’m blinded and reminded of the pain caused by some old man in the sky». Han syng om den gamle myta som fortel at kloden vår kvilar på ryggen til ei skilpadde, og om «reptile aliens», og om dop av ymse slag som «changed the way I see». Denne noko uvanlige beretninga, i countrysongsamanheng i alle fall, blir servert til tonar plukka i det same klassiske landskapet der dei lovlause i si tid henta mang ein song. Der Willie og Waylon, Merle Haggard og Johnny Cash henta mang ein song. Men Sturgill Simpson gjer noko meir med songen, han psykedeliserar den. Med varme bølgjer. Og i desse bølgjene uttalar han det eg trass alt tenker er songens sentrale linje: «but love’s the only thing that ever saved my life». For i botn er det ein slik song det er, ein song som helst ynskjer å fremje kjærleik og humanisme, «to everyone you meet and greet and cheat along the way». Ein fabelaktig song.

Sturgill Simpson, eit storarta namn. Han kunne vel eigentlig ikkje drive med så mykje anna enn countrymusikk med slikt eit namn. Når vi så i tillegg får høyre at han har vakse opp i ei lita bygd i Kentucky, med ein far som var narkospanar og ei mor som var dotter av ein gruvearbeidar (eller a coalminers daughter som dei seier i dei traktene), minkar vel ikkje akkurat sjansane. Men det skulle jaggu ta si tid. Som ung mann ramla han utav skuleverket, hangla inn i marinen, og segla verda rundt før han fant ut at det ikkje var særlig til idé. Skreiv nokre songar, reiste til Nashville, men der var det ingen som såg nokon grunn til å ynskje han velkommen. Så han fant i staden ein venn i whiskyen og anna flytande av same slag. Tok seg etter ei tid i nakken og fekk seg jobb som jernbanearbeidar. Som de no sikkert forstår: Tida går, og countrysongaren inne i han ser ut til å bli verande der inne, utan nokon gong å komme ut og gjere seg til kjenne. Men ei kvinne vil det annleis. Dei vil ofte det, kvinnene. Ho skaffar han små spelejobbar, utan å konferere med han først. Plutselig sitt han der berre, i klisteret, på ein liten klubb, med ei forventning om at han skal spele, nokre songar. Han gjer det, og han gjer det igjen, og så blir han med i eit band (Sunday Valley). Det siste skjer like etter at han for andre gong har flytta til Nashville, denne gongen saman med kvinna. Nashville kastar seg ikkje akkurat om halsen på han denne gongen heller. Til det er nok ikkje songane hans godt nok tilpassa den gjengse oppfatning av kva som slår an. Han er litt for mykje av ein lovlaus. Men ei plate fekk han då spelt inn etterkvart, kalla den High Top Mountain, og gav den like godt ut sjølv. Året er no 2013, Sturgill Simpson er midt i trettiåra, og ein og annan melder tilbake at plata er bra, riktig bra. Sant nok, og forståelig nok, for High Top Mountain er ei bra plate det. I tradisjonen til karane eg nemnte lenger oppe, samt ein og annan likesinna. Flust av slikt noko kom det ikkje i 2013, så sjølv om plata kanskje mangla den siste vesle ekstra susen av råsterk personlegdom, hadde den sin tvillause verdi.

Metamodern  Sounds In Country Music, ein storarta tittel. Inspirert av ein annan platetittel, og ei storarta plate. Ray Charles sin Modern Sounds In Country and Western Music, der Charles gjer country på sin måte. Med Metamodern Sounds In Country Music gjer Sturgill Simpson det på sin måte. Sjølvsagt gjer han det, han kunne ikkje tatt sjansen på ein slik tittel om han ikkje det gjorde. Så den er av eit anna kaliber enn debuten denne plata. Den har ikkje berre ein liten ekstra sus av råsterk personlegdom. Den er gjennomsyra av slikt. Spelt inn over fire dagar, med eit marginalt budsjett, ei handfull medmusikantar, og ei frisk innstilling. Produsert har Dave Cobb gjort. Same mann som har gjort same jobb på Jason Isbell sin Southeastern og Jamey Johnson sine That Lonesom Song og The Guitar Song. Sannsynlegvis dei tre beste platene med countryklang som har komme dei fem-seks siste åra. Med det som utgangspunkt er det nok ein smule dristig å hevde at Metamodern Sounds In Country Music faktisk kan være den aller beste plata Cobb har hatt fingrane sine borti. Eg tar sjansen likevel, for akkurat så steikande bra er denne plata.

Først og fremst er det den ufattelige friskleiken, og nærværet, i tonane eg merkar meg, men også viljen, og motet, både til å gå den rakaste enklaste mest naturlige og klassiske countryvegen, og til å driste seg utpå. For det er ikkje berre kring det arkaiske cover-fotografiet av Sturgill Simpson og den før omtalte opningslåta at det slyngar seg psykedeliske stemningar. Slikt skjer i fleire andre låtar også. Nokre gonger subtilt og sobert, andre gonger meir utstrakt.

Aller lengst ute på ein tripp er Sturgill Simpson i det nesten sju minuttar lange nummeret It Ain’t All Flowers. Psykedelisk skingrande el-gitarsoloar møter her effektar frå hip-hop, og ting blir gjort både framlengs, baklengs, skeivt og illevarslande. I det som i botn er ein mørk countryblues med kunngjeringar av typen «cleaning out the darkest corner of my mind», erkjenningar av typen «when you play with the Devil you know you gonna get the horns», og primale skrik både før og etter.

«Lately things have been a little complicated» annonserar Simpson i det han går i gang med den songen på plata som rockar og rullar heftigast, Life Of Sin. Og formidlar så ei historie om ein fyr som har eit fromt ynskje om «a little happiness, a little love». Han er eit godt stykke unna å få ynskje oppfylt, han er hard på medisineringa og synst «sex is cheap» og «talk is overrated», men klarer no i det minste å kvittere ut at det er henne (hovudårsaka til komplikasjonane) han har å takke «for all my songs».

Apropos snakking. Ein song på plata handlar spesielt om slikt. Skvaldring, lovnadar og tomprat. I eit samfunn på randen av den store depresjonen er det nokon som har altfor mykje å seie, utan å seie den minste fornuftige ting. Simpson oppsummerar det heile ganske så eksplisitt med linja «a picture’s worth a 1000 words, but a word ain’t worth a dime». I ein song eg tenker Johnny Cash kunne ha likt å sunge.

To av songane er det ikkje Simpson sjølv som har laga. Ein er ein gammal togsong av klassisk skapnad, Long White Line. Den andre er ein synthdansepop-hit frå det seine åttitalet. Det britiske bandet When In Rome sin einaste nemneverdige song, The Promise. Simpson gjer låta om til ein countryballade av den gripande sorten.

Simpson inntek for så vidt litt ulike posisjonar plata igjennom. I eit svakt lite augeblikk serverer han til og med ein liten fyrig gospelsak, A Little Light Within. Men eit overordna inntrykk er at fyren held seg på ein langt meir skeptisk avstand til Gud og religion enn kva den gjengse countrysongar gjer. Så noko takk til Gud, eller Gud velsigne Amerika er ikkje å sjå. På den korte takkelista hans finn eg i staden folk som Aldous Huxley, Carl Sagan og Stephen Hawking. Science fiction, astronomi, og vitenskap altså. Eg ser ikkje heilt bort ifrå at han gjerne kunne ha slått av ein prat med Dalai Lama også. Han ytrar i alle fall vennligsinna ord om buddhismen i Just Let Go. Nærare bestemt buddhismen sin Bardo-tilstand («a 49 divine day vacation»). Alt medan tonar frå eit keyboard flyt rundt, krengar litt, ja endåtil morskar seg litt. Eit keyboard (eller orgel) gjer seg også gjeldande i Living The Dream, på eit svellande vis, medan songaren fabulerer fram tankar av meir fatalistisk karakter. Slike som «I don’t have to do a Goddamn thing except sit around and wait to die».

Sturgill Simpson drar sine linjer til andre, til tradisjonen. Viser respekt, men først og fremst vågemot, og skapar ei plate som er noko litt for seg sjølv.

 

Mai11

Dei 5 beste albuma frå april 2014 (Slik eg har oppfatta det)

Posted on by
Standard

Woods – With Light and With Love                 8

With Light and With Love (Eit utdrag av ein lengre omtale publisert 10. mai 2014)

I si utvikling mot låtar med eit klarare blikk, og rakare rygg, har Woods denne gongen tatt steget inn i eit skikkelig platestudio. Det er ein arena dei aldri har oppsøkt før. Det kunne fort gjort ting verre. Dei kunne jo til dømes ha polert bort både sjarm og sjel. Noko som ikkje har skjedd, slikt er i staden berre blitt tydeligare.

1967 er ikkje uendelig langt unna. Ein elskelig poptone trenger seg inn i det meste, og den psykedeliske faktoren er lysande. With Light and With Love, det er selvfølgelig ikkje berre ein platetittel, det er også ein song. Albumets mest sentrale song, og i særklasse lengste. Gjennom ni samfulle minutt driv den framover, framover, framover. Groovet er der, orgelet gjallar, Earl syng om kjærleik og død, og gitarlyden er kvesst, soloane er konsise, og energien upåklagelig.

Aktiv rytmisk åtferd er noko som går att plata igjennom. Sånn stort sett, og i alle fall målt mot tidlegare Woods-bragder. Eg høyrer det i Moving To the Left, ein grasiøs og gemyttlig melodi med ein tanke Beatles innabords. Eg høyrer det i New Light, ein fengande folkrocklåt, der noko psykedelisk gnir seg inntil dei indre regionar og fruktbar harmonisong opererer i dei ytre, og The Byrds er like i nærleiken. Eg høyrer det i Leaves Like Glass (som visstnok er ei av to låtar som er spelt inn heime). Her høyrer eg også noko umiskjennelig Dylansk. Frå det innleiande trommeslaget og orgeltonane sin slektskap med Like A Rolling Stone til Jeremy Earl si smått snerrande frasering retta mot ein ikkje namngitt person.

Med sine manglar, med sine intensjonar, med sitt overskot, står plata fram som human og godgjerande popmusikk. Ord og tonar sprett både lett over overflata og skjer seg inn i materien, og det heile står fram som kongruent og variert i same andedrag. Vemodet blir oppmoda om å danse kinn mot kinn med gleda. Lyset blir slått ganske så ettertrykkelig på, sola skin, men det blir heller aldri lagt skjul på at motgang og død luskar i skuggane. Det er vel i grunn musikk som ikkje skal preikast i hel. Derimot er det musikk som ganske mange kunne finne på å like, trur eg.

 

Timber Timbre – Hot Dreams                          7

Hot Dreams   (Eit utdrag av ein lengre omtale publisert 7. mai 2014)

Utan at verden på noko vis har gått av hengslene har Timber Timbre drive på å laga bra musikk ein åtte-ni års tid no. Spesielt bra var bandet på sitt sjølvtitulerte tredjealbum. Eit album der frontfigur Taylor Kirk opererte mykje på eiga hand, og serverte heimsøkt og klaustrofobisk folk-blues under ein luftig og vidstrakt himmel. Året etter rista det meir i det soniske bildet. Dei var fleire, og nittenfemtiåra vart frekventert, i form av ein tumult mellom Roy Orbison og Screaming Jay Hawkins. Eller noko i den duren.

I mitt forsøk på å Hot Dreams kjem eg heller ikkje denne gongen unna Orbison. Det er noko med røysta, fraseringane, og tonane til Taylor Kirk som får meg til å tenke på den gamle heidersmannen. Og aller tydeligast er det i tittellåta. Tonen er krystallklar og tilhøva er lumre. Belysninga er fløyelsraud og syndarar sitt i kvar ein krok. Er det ein dagdraum eller eit nattleg mareritt? Kanskje aller mest ei sveittetokt i ytterkanten av røyndomen. «I wanna wake from hot dreams of you babe» syng songaren, før han lar Colin Stetson sin saksofon røyklegge sluttpartiet.

Ein Stetson som serverer saksofontonar av meir krakilsk skapnad i siste del av Grand Canyon. Ei western-melodisk framstilling, i god Lee Hazlewood ånd, av ein flytur frå Phoenix over Grand Canyons mektige munn til Hollywood. Der eg meinar å kjenne att konturane av førtitalets detektivar i svart og kvitt, eit forlorent motellrom, og «a divining by venetian blinds». Apropos vindaugsforheng: Curtains!? er plata sitt funky nummer. Westernfunky. Og ein auditiv filmsnutt der det tvetydig vert konkludert med at «curtains can conceal what it is they were to hide». Låta har forresten ein eim av Portishead i seg, og er ikkje aleine om det. Ikkje minst kan eg høyre slikt i opningsnummeret Beat The Drum Slowly. Der Kirk syng om kameraet som skal rulle, og generelt sett skapar eit filmatisk inntrykk. Eit inntrykk som også er der over alt på plata, ikkje minst når songaren knelar i This Low Commotion, og kjem med ei bebreiding om at «you turned me on, than you turned on me».

Hot Dreams er ein tanke meir raffinert enn tidlegare plater av Timber Timbre, og har ein varme som ikkje alltid konsulterer gufset. Men fredlaust er det.

 

EMA – The Future’s Void                               7

The Future's Void  Tretti år etter at William Gibson gav ut sin cyberpunk-klassikar Neuromancer dukkar EMA opp med ein song som ber bokas tittel. Songen går strake vegen inn i teknologiens og menneskets ve og vel. «ur makin» a living off of takin» selfies, is that the way that you want it to be? It’s such a narcissistic baby, it’s such a new milennial baby».

På coveret kan vi sjå Erika M. Anderson (EMA) med virtuelle røyndomsbriller. Eit gjennomgangstema på plata er livet på og rundt internettet. Ikkje så mykje ein framtidsdystopi, meir ein kommentar og ei skildring av tilstanden slik ho ser den rundt seg akkurat no.

På debutalbumet sitt, Partial Life Martyred Saints, vrengte ho av seg ni støyande viser med eit tidvis popmelodisk ganglag. Det tekstlige fokuset var retta innover mot hennar eigen kjenslesentral, mot dei subjektive sanningane. Slikt finst for så vidt på denne oppfølgjaren også.

«Feel like I blew my soul out, across the interwebs and streams» syng ho, og det handlar om den personen ein presenterer seg som på nettet kontra den personen ein «feel inside», og så handlar det om å føle seg som ei beskjeden brikke i «a big advertising campaign». Men det handlar nødvendigvis ikkje om Erika M. Anderson, det handlar vel i grunn om kven som helst.

Kven som helst som har klikka på linken som fortel om ein «dead celebrity». Kven som helst som har følt på ei skam ståande der «stupid naked». Kven som helst som opplever ei verd «eclipsed by a fever, striking masses down in their prime».

Instrumenta som fylgjer songane er denne gongen i all hovudsak av elektronisk art. Strenge, skarpe, kalde lydkjelder dansar og kranglar rundt låtar som oftare enn det kan virke som, sånn med det same, har eit godt melodisk hjerte. Dama syng hymnelikt i songar som When She Comes og Dead Celebrity, dvelande i 100 Years, manande og pågåande i god PJ Harvey stil på fleire spora, og både Blondie-fagert og Hole-iltert i den rivande grunge-kommentaren So Blonde.

Ei iskald og ekstremt dyster affære blir dette altså ikkje. Snarare ei med songar som pustar inn dugeleg med luft, av det livgjerande slaget.

 

Old 97’s – Most Messed Up                             7

Most Messed Up  «Rock’n roll’s been very very good to me» slår Rhett Miller ettertrykkelig fast. I opningslåta på Old 97’s ellevte album, Longer Than You’ve Been Alive. Eit ubetalelig dukk ned i livet til ein rock’n roll aktør. Ein ekspanderande melodi av det uimotståelige slaget, og ein seks minutt lang sjølvbiografi, som utelet mykje og sikkert lyg til litt, men som først og fremst klapsar til myta mitt i fjeset. «I’m not crazy ’bout songs that get self-referential, most of this stuff should be kept confidential, ah, but who even gives a fuck anymore?, you should know the truth, it’s both a blast and a bore , rock stars were once such mythical creatures, up there with presidents, playmates and preachers».

20 år etter at bandet suste inn på nittitalet med countryrock av det punkprega slaget har kvartetten enno ikkje lagt inn årene. Faktisk viser dei seg på Most Messed Up frå ei friskare og meir hardtspelande side enn dei har gjort på lenge.

Opningssporet er ikkje det einaste på plata som tar for seg livet som rockeartist. Temaet blir såpass heftig behandla undervegs at det kan vel forsvarast om eg hevdar at dette er eit konseptalbum rundt temaet. «Lets drink whiskey, and do it all night long, lets get drunk and get it on» lyde det i ei feststemt batalje. «I’m gonna play my guitar till my fingers fell off, sing till my voice is gone» blir gjentatt eit par gonger i ein annan song. Og så er den stygt fengande kaktusrockaren Guadalajara då. Ein liten røvarhistorie om ein fyr som får ein førespurnad frå ei kvinne om litt nødvendig hjelp – fordi «my bikini is stuck in the back».

I det tittelkuttet raljerar ut med sitt mantra «I am the must messed up motherfucker in this town» er det ikkje vanskelig å slå fast at dette er langt unna å kunne bli kalla elegant. Men du verden som det rockar og rullar.

 

Arc Iris – Arc Iris                                             7

Arc Iris  Sist gong eg høyrde Jocie Adams var ho ein av medlemene i The Low Anthem. No er ho frontfigur i Arc Iris. Kanskje vart The Low Anthem for trongt for henne. Ting kan tyde på det. Arc Iris kan tyde på det. Eit eklektisk tiltak. Her finst songar som ikkje driv veldig langt bort frå slikt The Low Anthem held på med, men her finst fleire songar som driv i ganske så mange andre retningar. Alle komponert av ei dame som har si musikkopplæring innan den klassiske musikken, men som set like stor pris på ein naken fjelltone som eit innfløkt prog-tema eller ein gnagande kammermelodi. Ho vil mykje, men ikkje meir enn det ho får til.

Instrumenta som er i bruk plata igjennom tel slikt som akustisk gitar, piano, orgel, kontrabass, cello, banjo, trompet, trombone og slagverk. Stilartane dei tar seg gjennom spenner frå bassig bluegrass (Money Gnomes) og sorgtung countryvisesang (Whiskey Man), via sensuell jazzig swinging (Singing So Sweetly) og praktfullt balladeri med venger av doo-wop (Ditch), til spenstige cabaret-tilstandar (Swimming).

Heile greia heng heilt naturleg og fabelaktig godt i hop.

 

Mai10

Woods – With Light and With Love

Posted on by
Standard

Tåka er borte, sekstitalet er tydelig, groovet er aktivt, og det melodiske blomstrar.                     8

With Light and With Love  Skogen ville vore uendelig stille om det berre var dei beste fuglane som song, var det ein som sa ein gong. Så bra då at det ikkje er uendelig stille i skogen, tenker eg. Så bra at Jeremy Earl ikkje teier stille, men syng. Med ei falsettrøyst som ikkje prøver å vere perfekt, som er det den er, som har litt Neil Young i seg, og som er oppriktig til stades i songen. I ti songar til ende på den sjuande plate til Woods. Ein tanke lenger framme i skogholtet (les lydbildet) enn den har vore på dei seks føregåande. Der finn den seg absolutt til rette.

Woods har vore i eit skikkelig platestudio. Det er ein arena dei aldri har oppsøkt før. Alt dei har spelt inn tidlegare er blitt gjort i frontfigurane Jeremy Earl og Jarvis Taveniere sitt eige vesle heimestudio. Musikken som har komme utav det har vore lausleg, psykedelisk, tåkete, folk, rock. Av og til har dei søkt inn mot eit motorisk groove, oftare har det vore vimsete og tilsynelatande ikkje heilt fokusert. Når det er sagt har dei plate for plate skjerpa fokuset. Presentert fleire og fleire låtar med eit klarare blikk, og rakare rygg. At denne utviklinga samstundes skulle føre til betre og betre plater er ingen sjølvsagt ting. Dei kunne fort ha polert bort både sjarm og sjel undervegs. I staden har dei berre fått slikt tydeligare fram. På to år gamle Bend Beyond i så blomstrande substansielle former at plata stod fram som eit av det årets beste. With Light and With Love er forsyne meg endå betre.

1967 er ikkje uendelig langt unna. Ein elskelig poptone trenger seg inn i det meste, og den psykedeliske faktoren er lysande. With Light and With Love, det er selvfølgelig ikkje berre ein platetittel, det er også ein song. Albumets mest sentrale song, og i særklasse lengste. Gjennom ni samfulle minutt driv den fram. Med unntak av ein kort sfærisk pause cirka midtvegs har den eit kvilelaust vesen. Groovet er der, orgelet gjallar, Earl syng om kjærleik og død, og gitarlyden er kvesst. Det er ei låt som er på veg framover, framover, heile tida framover. Med krum nakke. Utan å nøle. Her blir det ikkje myst mot fjerne horisontar, eller dingla inn på sidespor. Eg opplever låta som ein slektning av klassiske langlåtar som Down By the River (Neil Young) og Marquee Moon (Television). Den har den same suggererande krafta, og for så vidt også ein tekstlig tematikk som ikkje er heilt ulik. I Young si låt handlar det om at dama drar hovudpersonen «over the rainbow» før ho av uklare grunnar blir skoten nede ved elva, hos Television er linja «The kiss of death, the embrace of life» sentral, medan Earl han syng om å vandre med kjærleiken for så brått å melde «death brings us close». Men først og fremst er det energien, den uimotståelige konsise energien det handlar om.

I andre låtar handlar det om litt andre ting. Shepherd er ei countrylåt. Ei småskakk countrylåt, ute til venstre for Gene Clark, med ein slidegitar som høyrest ut som ein steelgitar, og ord som omhandlar livets gang – «fallin» in and out of love». Livets gang meinar eg å oppfatte som tema i Moving To the Left også. Ein grasiøs og gemyttlig melodi med ein tanke Beatles i seg, og ei tett rytmisk åtferd – «floating by and by … spinning with the sun … moving with the rest … moving to the left».

Tett rytmisk åtferd er forresten noko som går att plata igjennom. Sånn stort sett, og i alle fall målt mot tidlegare Woods-bragder. Eg høyrer det i Leaves Like Glass (som visstnok er ei av to låtar som er spelt inn heime). Her høyrer eg også noko umiskjennelig Dylansk. Frå det innleiande trommeslaget og orgeltonane sin slektskap med Like A Rolling Stone til Jeremy Earl si smått snerrande frasering retta mot ein ikkje namngitt person – «this life won’t wait for you … you try to clear up your life … I know I fucking wait for you».

Eg nemnte Gene Clark, og eimen frå det mest kjente bandet han spelte med, ærverdige The Byrds, er ikkje å komme forbi. Sterkast er den i New Light. Ein fengande folkrocklåt , der noko psykedelisk gnir seg inntil dei indre regionar og fruktbar harmonisong opererer i dei ytre. Den er der også i Only the Lonely, ein godlynt kjæledegge av ein popsong. Med melodisk siger i blikket, skarpleik i hoftepartiet, og varme i bringa – «with some love, with some light, in the human heart».

Og akkurat der fall eg for freistinga å kalle det som openbarar seg på With Light and With Love for human popmusikk. Ganske enkelt fordi eg opplever plata som 100 % menneskelig. Med sine manglar, med sine intensjonar, med sitt overskot. Den har mykje i seg og mykje for seg, og står fram som kongruent og variert i same andedrag. Sprett både lett over overflata og skjer seg inn i materien. Er fredfull og har ein sterk vilje. Vemodet blir oppmoda om å danse kinn mot kinn med gleda. Lyset blir slått ganske så ettertrykkelig på, sola skin, samstundes som det heller aldri blir lagt skjul på at motgang og død luskar i skuggane. Det er vel i grunn musikk som ikkje skal preikast i hel. Derimot er det musikk som ganske mange kunne finne på å like, trur eg.

Mai7

Timber Timbre – Hot Dreams

Posted on by
Standard

Alt tåler ikkje dagslys, men desse songane tåler å bli høyrt , fleire gonger.                                          7

   Dei to tilstandane behag og ubehag opptrer som oftast med ein rimelig trygg og føreseielig avstand seg imellom. I tilfellet Timber Timbre er ikkje denne avstanden trygg. Ta nå for eksempel Run From Me, ein låt mot slutten av bandets femte album, ein for så vidt behagelig låt. Eit varlig og fredelig pianoakkompagnement er lenge det einaste som støttar opp om songaren sin varme baryton-croon. Men tru ikkje med det at denne songaren syng om godmodige saker. «Run from me darlin», run my good wife» åtvarar han gjennom tre vers. Og for å gjere det heilt tydelig legg han til eit «you’d better run for your life» til slutt i kvart vers. Slik uttrykke vel neppe eit vesen med fred i sjela seg. Etter kvart glir det soniske over på parti med orda. Lydar frå diverse kjelder byrjar å rive å slite i songen, eit groove av eit eller anna slag byrjar å manifestere seg, songaren har gått over til å berre synge eit gjentakande «run, run, run, …..», med kvinnelig klagesong som bakteppe. Dei fleste teikn på behag har fordufta.

Songen er ein av fleire på Hot Dreams som har dette noko diffuse skiljet mellom det trygge og det utrygge. Eller for den saks skuld mellom det skakke og det rake, det varme og det kalde, eller det kantete og avrunda. Slikt blir det uro og spenning av. Og i tilfellet Timber Timbre, i alle fall: slikt blir det bra musikk av.

Utan at verden på noko vis har gått av hengslene har Timber Timbre drive på å laga bra musikk ein åtte-ni års tid no. Spesielt bra var bandet på sitt sjølvtitulerte tredjealbum. Eit album der låtskrivar, songar og generelt sett frontfigur Taylor Kirk var nokså aleine om ansvaret. Aleine om å uttrykke, og plante uhygge omkring, linjer av typen «I know there’s no such thing as ghosts, but I have seen the demon host». Heimsøkt og klaustrofobisk folk-blues under ein luftig og vidstrakt himmel. Tyngande og løftande i skummel foreining. Då Kirk dukka opp att året etter var så absolutt Timber Timbre eit band i ordets rette forstand. Det rista meir i det soniske bildet. Nittenfemtiåra vart frekventert, i form av ein tumult mellom Roy Orbison og Screaming Jay Hawkins. Eller noko i den duren. Demoniske manøvreringar av syndig bra slag var det i alle fall. Denne Orbison trur eg forresten eg lyt halde tak i når eg no skal prøve å plassere Hot Dreams. Det er noko med røysta, fraseringane, og tonane til Taylor Kirk som får meg til å tenke på den gamle heidersmannen med dei kraftige brillene. Og aldri har det vel vore tydeligare enn i tittellåta.

I wanna dance
I wanna dance
I wanna dance
With a black woman

I wanna still
I wanna still
I wanna still
My mind

Tonen er krystallklar, tilhøva er lumre. Belysninga er fløyelsraud, lufta er tett, syndarar sitt i kvar ein krok, med heite tankar og ustyrlege blodstraumar. Ein dagdraum, eit nattleg mareritt, ei sveittetokt i ytterkanten av røyndomen. «I wanna wake from hot dreams of you babe» syng songaren, før han lar Colin Stetson sin saksofon røyklegge sluttpartiet.

Målt mot det eg har vent meg til å få servert frå Timber Timbre er ikkje dette ein song som tar seg inn i dei altfor suspekte sfærar. Det slo meg, den tredje gong eg høyrte den, at dette kunne jo ha vore ein Richard Hawley song det. Sunge med distingvert patos på Coles Corner. Akkurat der har eg ikkje sett Taylor Kirk føre meg tidlegare. Heller ikkje i Laurel Canyon, men rykta seier at han levde og budde ei lita stund nett der i forkant av innspelinga av denne plata. Utprega Laurel Canyon manerar er det ikkje over nokon av songane på plata. Men Grand Canyon er vel ikkje så langt unna. Den er i alle fall ikkje langt unna slikt som Lee Hazlewood dreiv med. Ei western-melodisk framstilling av ein flytur frå Phoenix over Grand Canyons mektige munn til Hollywood. Der eg meinar å kjenne konturane av førtitalets detektivar i svart og kvitt, eit forlorent motellrom, og «a divining by venetian blinds». Før Colin Stetson igjen kjem innom med saksofonen, denne gongen med meir krakilske tonar på programmet.

Noko krakilsk er det også over Curtains!?, plata sitt funky nummer. Westernfunky. Ein auditiv filmsnutt der lite blir avklart, der det vert konkludert med at «curtains can conceal what it is they were to hide». Simon Trottier, som er den andre vesentlige krafta i Timber Timbre denne gongen, vartar opp med tangentbaserte tonar som har ein eim av Portishead over seg. Noko han gjer i fleire av låtane. Ikkje minst i opningsnummeret Beat The Drum Slowly. Der Kirk syng om kameraet som skal rulle, og generelt sett skapar eit filmatisk inntrykk. Noko som heller ikkje er eineståande berre for denne eine låta. Det er der når songaren knelar i This Low Commotion, og kjem med si bebreiding om at «you turned me on, than you turned on me». Og det er der når han bøyer nakken for The New Tomorrow og lar songens hovudperson slåss med religiøse gåter, «sleepin» on Bibles at night».

Hot Dreams er ein tanke meir raffinert enn tidlegare plater av Timber Timbre, og har ein varme som ikkje alltid konsulterer gufset. Men fredlaust er det.

Mai1

Stefan Sundström – Nu Var Det 2014

Posted on by
Standard

Det er 2014 og protestsongaren i Sundström prøver å skape litt sunn panikk.                                        7

  Det finst ein song om ein ball på Stefan Sundström sitt sekstande album. Guds Boll. Sundström skjenkar i den samanheng Erik Bye ein takk. Med god grunn. Songen er meir enn sterkt inspirert av Bye-klassikaren Herrens Klinkekuler. Draumen er nesten identisk, Vår Herre er ein liten gut, men i Sundström sin versjon er klinkekulene bytta ut med ein fotball. Guten driv og triksar og leikar Zlatan, han er god, dei andre borna står og måpar, han viser seg fram, han gløymer seg bort eit sekund, og ballen blir borte. Han leitar, og leitar, men finn den ikkje, til slutt går han heim til mamma, «kanske han kunde få en ny om han var snäll». Problemet for oss er sjølvsagt det velkjente; «det va vår egen jord han hade tappat». Og der er vi vel sånn om lag ved essensen av Nu Var Det 2014.

Stefan Sundström har vore innom både dei vanlige, og dei meir uvanlige, tema i den etter kvart gedigne bunken av låtar han har sunge. Han har vore humoristisk, burlesk, svartsynt, håpefull, sint, glad, alvorlig, nennsam, og mykje mykje meir. Denne gongen er han politisk. Denne gongen er han ein protestsongar i ferd med å miste det siste håpet. Han manar oss derfor til å stanse opp, snu oss meir enn eit par grader rundt, og så vandre vidare med ei noko anna innstilling, eit noko anna syn på tingas tilstand, for visst ikkje, ja visst ikkje vil nok livet slik vi kjenner det være ein saga blott.

I forordet (eller det ein i musikksamanheng vel ofte kallar press-release) skisserer Sundström opp likskapar mellom 2014 og 1914 (derav platetittelen). 1914, året då første verdskrig braut laus. Pengar har korrumpert, mykje vil ha meir, for ikkje å seie alt, misunninga regjerer, samhøyret har opphøyrt, hatet blir retta mot dei menneska som slit mest med å halde seg oppreist. Dystre tilstandar. Men det er valår i Sverige, og Sundström avsluttar forordet slik: «Låt supervalåret 2014 handla om att vi ska fan se till att överleva den ruttnande kapitalismens undergång. Och låt oss slippa ännu ett 1914.» Den totale undergangsstemning er dette altså ikkje. Her er eit håp om at noko skal skje, her er eit livsmot.

«Du har missuppfattat oss» kjem det snerrande frå Sundström i første låt. Eg ser ikkje bort i frå at orda kan vera retta mot ein sittande svensk statsminister. Dom Feta Åren Är Förbi syng han harmdirrande litt seinare, mot både statsledar og herr Krøsus. «Vissa mänskor slåss om en möglig bit bröd» uttrykke han det noko meir avmålt i avslutningssporet, «medans andra ägnar sin dag åt att öka antalet nollor på sitt gigantiska saldoutdrag» held han fram, «dom har profiten som sin hjärtmassage». For å seie det forsiktig: Det er ikkje mykje ære dei blir tildelt pengefolka og deira medløparar.

Malena derimot blir ein oppfordra å ta parti med. Kanskje er ho kvinna som i havfrue-mondur manar til motstand og revolusjon på platecoveret? Som stig opp av undergang og syndeflod, med Gud som vantru tilskodar. Heilt sikkert er ho kvinna som ikkje passar inn i samfunnets A4-format, og får svi for det. Vilt og vindskeivt syng Sundström hennar pris. «Dom sa att såren som dom gav till dej Malena, var nåt medfött och att du var onormal, ……, Så välj sida, ta parti nu för Malena, Imorrn kan hennes öde bli till ditt».

Det lengste, og vel kanskje mest sentrale, sporet på plata er Ägaren. Ein song som delvis blir lagt i munnen på den usympatiske, fascistiske kapitalisten («den Nya Ägaren»), men der songaren vel ikkje heilt klarer å la eit slikt menneske få gulpe opp sitt skryt og galle heilt i fred, og derfor plantar eit og anna av eigen munn innimellom. Ein human «Tokdoktor» blir spelt inn som kontrast til fascisten. Av andre rolleinnehavarar, i eit ganske så rikhaldig persongalleri, finn vi også Emil, Alfred og Pippi. Skrålande og burlesk visepunk av det vilt medrivande slaget.

Sonisk og melodisk er ikkje Sundström ute på eit stort endringstokt med denne plata. Han er til å kjenne att på det feltet. Med seg har han imidlertid ein trio som ikkje har spelt med han på plate før. Franska Trion, som består av tre svenskar, på kontrabass, trommer og piano (samt litt synthesizer). Eit snev av noko fransk har det vel kanskje vore over ein og annan Sundström-tone opp igjennom åra, snevet blir naturlig nok ikkje mindre denne gongen.

I tillegg til den nemnte Erik Bye-koplinga er det ei norsk kopling til. Frå Træna, der Sundström har tilbrakt mykje tid (som fiskar) det siste året, kjem Erling Ramskjell, betre kjent som kort og greitt Æ. Sundström har forma hans kanskje aller beste song, Tida E Knapp, i svensk språkdrakt. Og gjer ein inderlig god versjon av den. Sundström deltek forresten også på årets støtteplate til inntekt for eit oljefritt Lofoten, Vesterålen og Senja (Fisken, Havet og Kjærligheta). Ei sak som nok også er ein del av bakgrunnsteppet for den pianoyppige klimakriselåta Om 100 år («Meterologer spår, mammon rår, barnen får skörda det vi inte sår»).

Sundström finn undervegs også plass til ei utopisk vise i god gammal hippietradisjon. Grön Grön Grön, som omfamnar alt frå «småungers skrattande skrik», via blomstrande lier, klimprande vatn, smektande solskinn, til gratis trikkar (men ingen bilar), og ikkje minst folk som har «tid för varandra».

Personlig har eg alltids litt tid til Stefan Sundström. Også den Sundström som rettar knyttneven i været og talar kapitalismen midt imot.