Tag Archives: Yo La Tengo

Jan2

Musikalsk årsoppgjer 2013

Posted on by
Standard

2013: Det beste eg høyrte i år

Eg har ikkje tenkt å hevde at dei 25 platene eg har laga ei liste av under er dei 25 beste platene frå 2013. Men, av dei platene eg har høyrt frå dette året (og det er jo langt frå alle) trur eg desse 25 må vere dei beste. Om då ikkje John Grant eller The Sadies eller Neko Case eller Ashley Monroe eller Unknown Mortal Orchestra eller Eleanor Friedberger eller Erlend Ropstad eller Kanye West eller Ty Segall eller Houndstooth eller Mona & Maria eller Sudan Dudan eller Samantha Crain sine respektive utgjevingar burde ha fått ein plass her då. Det kan veldig godt vere.

25. Bill Callahan – Dream River
Ein av våre tiders beste songpoetar. Med klar og særeigen røyst tar han nokre steg i ein litt meir optimistisk retning. Og han er vel verdt å fylgje dit også.

24. Mark Kozelek & Desertshore – Mark Kozelek & Desertshore
Detaljerte betraktningar over dagliglivets prosaiske vesen, tilsatt velkjente Kozelek-
tonar (les Sun Kil Moon, les Red House Painter). Gode tonar.

23. Caitlin Rose – The Stand-in
Countrysongar og andre songar som lever sitt liv utafor tidas avgrensa rammer.
Fengande, brennande, swingande, varlege. Registeret er breitt nok, og songane har ein friskleik som vil vare.

22. Atlanter – Vidde
Bandet er nytt, men mannskapet, i alle fall Jens Carelius, har gjort seg bemerka før. Men dette er meir bemerkelsesverdig. Eit fjellpsykedelisk, vidtrekkande, bluesvandrande og groovy stykke norsk verdensmusikk.

21. Kacey Musgraves – Same Trailer Different Park
Countrytonen er konvensjonell, og nesten på permanent basis svingar den seg inn på eit fengande spor. Men den skrur seg ikkje fullstendig opp. Det er noko som held den att, som jordar den. Ein flittig bruk av akustiske instrument. Eit fråvær av glimmer og fjas. Friske tekstar, rammande tekstar, ein varme, eit mot.

20. Monica Heldal – Boy From The North
Ei ung norsk dame har funne fram til den engelske folktonen. Med den akustiske gitaren i fanget fingerplukkar ho seg gjennom låtane. Men ho har også ordna seg med nokre medmusikantar der elektrisiteten har ei rolle. I lag skapar dei eit rastlaust, bluesblått og groovy stykke musikk. Det handlar om inderlig kjærleik, bevegelse og fridom.

19. Houndmouth – From the Hills Below the City
Originalitet får andre ta seg av bjeffar dei, og omfamnar den amerikanske grunntonen med heile sitt glødande hjerte. Alle fire. Gitaren er alltid elektrisk, orgelet duvar og grev, og rytmeduoen er ikkje utprega anonym. Det er southern style, countryrock og rotekte rock. Og syng gjer dei alle. Åleine, og i medrivande harmonisk utfalding.

18. Yo La Tengo – Fade
Tida går ikkje i frå Yo La Tengo. I eit kvart århundre har dei sysla med sitt. Litt av kvart i grunn, men er like fullt alltid til å kjenne att. I år bydde dei på ei ganske så støysvak og homogen plate. Og tradisjonen tru var den rett så flott.

17. The Men – New Moon
The Men er absolutt ikkje eit trongt, einsarta og uniformert band. The Men vil mykje og mang slags. Først og fremst energisk rock’n roll. Gjerne med litt innebygd hengslete melodiøsitet. Men dei går heller ikkje av vegen for litt countryrock, hissig støy eller groovy kraut. Upolert og reinspikka.

16. Mikal Cronin – MCII
Det er power i den melodisk velorienterte poptonen til Cronin. Den klassiske beatleske poptonen. Tidvis skyllar fyren ei elektrisk gitarbølgje av nesten tsunamiske dimensjonar innover den. Men han spelar på andre instrument også (så godt som alle ein kan høyre på plata). Og han kan roe støyfaktoren, men det er aldri ei overordna målsetjing.

15. Oblivians – Desperation
Femten år etter at Oblivians var her sist dukkar dei opp att. Utan å ha forbetra seg, og takk for det. Her flyg dei vegg imellom, i full desperasjon, og er alt anna enn slutt. Dei sveittar og rockar som om tida aldri har flydd ifrå dei. Det gjer dei sjølvsagt heilt rett i.

14. Stein Torleif Bjella – Heim For Å Døy
Nei lystelig er det definitivt ikkje, men like fullt ein ny porsjon med ganske så udødelige viser. Meir presist elleve songar om å kjenne seg einsam og neglisjert, og ein om nokre gitarar. Formidla med akkurat så mange ord som trengst. Ikkje overtydelig, men heller ikkje utydelig. Forankra i eit Hallingdalsmiljø, men i grunn ganske så universelt.

13. Savages – Silence Yourself
Det er ikkje nokon grunn til å tvile på Savages. Deira agenda er å gå aggressivt til verks, dei sviktar den aldri. Verken på det soniske eller det tekstlige plan. «This album is to be played loud in the foreground» proklamerar dei. Du skal ikkje la deg forstyrre av andre signal. Du skal ha fokuset retta ein stad, hit, på debutplata til dei fire kvinnene i Savages. Det er i grunn ikkje så vanskelig.

12. Okkervil River – The Silver Gymnasium
Scena er den vesle staden der bandets songar og eminente låtskrivar Will Sheff vaks opp. Han skildrar ein barndom som handla vel så mykje om sjukdom og å bli mobba som om ubekymra leik i skogsholtet. Men det er ingen bitter flyktning som kryssar sine spor. Det er ein mann midt i trettiåra som evnar å vere både oppriktig og ettertenksam. Og som finn fram til poptonen i sitt eige orkester. Ein god tone det.

11. The National – Trouble Will Find Me
I eit moderat og smidig modus lirkar Brooklynkvintetten nok ein gong fram ei plate som vinn i det lengre løp. Der den lakoniske barytonrøysta til Matt Berninger behandlar låt etter låt med skarpskodde tekstlinjer. «I have only two emotions» syng han, «careful fear and dead devotion». Og eg tenker at nett det kanskje er eit aldri så lite manifest. På ei plate som ikkje veldig annleis, frå eit band som framleis er veldig bra.

10. Wooden Wand – Blood Oaths Of the New Blues
Eg opplever lydbildet på Blood Oaths som det luftigaste Wand har presentert i nyare tid. Som det rikaste også, men like fullt spartansk. Wand sine medspelarar skikkar seg, dei går ut og inn av bildet, dei har fått rolla som subtile understrekarar. I novellistiske songar av det heimsøkte og støvete slaget, dyppa i country og blues. Der tristessen og lengten rår, men der Wand også finn det føremålstenlig å minne om at «after the darkness there’s a light».

9. My Bloody Valentine – MBV
Det er då noko alvorlig apokalyptisk over mbv, er det ikkje? Poptonen som dansa som ein kaleidoskopisk draum gjennom store deler av Loveless den høyrer eg ikkje så mykje til her. Her høyrer eg noko dunklare noko. Ein slags klagesong kanskje, eller ein jamrande blues, eller ….. Eller for å seie det slik: Shields og hans kumpanar (som ikkje er særlig fleire enn Bilinda Butcher denne gongen) har endå ein gong skapt eit verk som eg ikkje heilt ut forstår, som sikkert alltid vil vere utydelig, og som eg derfor aldri vil bli ferdig med. Og bra er vel det?

8. Kurt Vile – Wakin On A Pretty Daze
Dei drar seg ut i respektable lengder fleire av spora på plata. Såpass at dette endar
opp som eit godt gammaldags dobbeltalbum. Der gitaren, og då spesielt den akustiske varianten, har ei viktig rolle. Gitaristen Kurt Vile har aldri vore noko å kimse av. Men denne gongen gjer han seg sjølv større arbeidsrom, og skapar meir meditativ godlyd, enn nokon gong.
I songar der Vile fører ein slags dialog med seg sjølv. Om eg då ikkje skal kalle det for monologar til ein person som ikkje er til stades. Eller refleksjonar over livet, musikken, kjærleiken, lengselen, og det å vere mann og far.

7. Laura Marling – Once I Was An Eagle
Utan unntak, femten songar til ende, handlar Once I Was An Eagle om kjærleiken. Det startar i eit stummande mørke. «You should be gone beast» lyde opningslinja. Det lysnar litt undervegs. Til slutt adresserar songaren ei oppriktig takkseiing til naiviteten «for failing me again».
Stemma og den akustiske gitaren har hovudrolla. Men utan produsent Ethan Johns si tilføring av rytmisk svir hadde ikkje dette blitt den plata det har blitt. Med handslegne trommer og perkussiv virilitet skaper han eit organisk groove som stikk innom og vitjar dei fleste låtane.
Det har blitt ei plate som er den openbare motsetninga til det fragmenterte. Den krev at ein har tid, at ein tek seg tid, den er verdt kvart eit minutt.

6. Jason Isbell – Southeastern
Ei plate full av countrysoul. 12 sterke melodiar som provar at Jason Isbell har eit grep om det melodiske slik gode låtskrivarar oftast harhar. Det er likevel hans grep om det tekstlige som verkelig imponerer. Han sirklar ikkje rundt med ord som fordampar, han går direkte til verket med ord som brenn seg fast. Han bruker ikkje fleire ord enn nødvendig, han økonomiserer, han er presis, som ein Carver. Han har noko å formidle. Og det han formidlar skildrar også det som ikkje blir uttalt. Eller det kan handle om noko eg først ikkje oppdaga det handla om. Det kan ha ei dobbeltyding. Isbell er ikkje eindimensjonal.
Jason Isbell har endelig laga plata eg ein gong trudde han var i stand til å lage, men som eg hadde byrja tvile på at han ville lage.

5. Vampire Weekend – Modern Vampires of the City
Det finst fleire grunnar til å tvile enn til å tru. Gud er i trøbbel. Sola går minst like ofte ned som den står opp. Visdom er ikkje synonymt med ungdom. Døden er uunngåelig, men heller seinare enn før. «There’s a lifetime right in front of you».
Med betraktningar av dette slaget tar Vampire Weekend oss med på ein liten tur inn i sinnet og sjela til Modern Vampires of the City. På ei plate som er like nådelaus som den er medgjerlig, like absurd som den er lettfattelig, like eksentrisk som den er fengande.
Vokalist Ezra Koenig fer til verket med reinspakka glød og tvillaust nærvær som fremste kjennemerke. Rundt han føregår det saker og ting. Multiinstrumentalist og produsent Rostam Batmanglij er ein mann rik på idear. Han skikkar inn det eine instrumentet etter det andre. Men lite samtidig. Det er godt med rom her. Eit rom som blir nytta til å gje kvar enkelt låt sitt preg, sitt stempel, sitt groove.

4. Ezra Furman – Day Of The Dog
Når Ezra Furman 13 sekund inn i opningsnummeret startar å synge så er det frå djupast nede i magen og utover det heile. Det er fullt åtak, og ein aggresjon mot det han ser der ute og det han kjenner der inne. «All the world is rising up like vomit, filling up my ugly little mouth, there’s a sickness deep inside my eyeball, got to find that tool to cut it out». At refrenget då blir «I wanna destroy something, I wanna destroy myself» er vel bortimot heilt naturlig.
Punk eller ikkje punk, det er for så vidt ikkje spørsmålet. Men svaret er ja, og nei. Dette er punk men langt meir enn som så. Dette er Bo Diddley-beat og femtitalet som tar seg via Dylan og Velvet Underground til punkens gullalder, derifrå går den i klinsj med Violent Femmes, sparrar med Bright Eyes, og sveittar opp ein dose gospel, for så å bli friskt og tydelig signert med Ezra Furman sitt eige handlag.
Ein kan vanskelig hevde at tematikken plata igjennom er av det lystelige slaget. Det handlar mykje om å vere i ein tilstand nokre sjelelige kilometer unna der ein helst kunne tenkt seg å vere. Men det handlar også om å prøve å komme seg ut av tilstanden, og å søke og finne fram til ein som svir mindre. Det handlar i liten grad om å lukkast med det.
Men du verden som Ezra Furman har lukkast med denne si femte plate.

3. Phosphorescent – Muchacho
Sånn mot slutten av plata, i nest siste song, høyrer eg Matthew Houck synge «oh, you’ll spin your heartache into gold». Eg tar like godt og stel den linja eg, for så i neste omgang å rette den mot opphavsmannen sjølv. «You’ll spin heartache into gold, Matthew Houck». Noko du har gjort, for så vidt, i alle fall tidvis, på plate etter plate dei siste ti åra, men denne gongen sannelig meir fullkome enn nokon gong.
Houck seglar framleis, slik han har gjort alle desse ti åra, under fana Phosphorescent. Om enn ikkje, slik det ein gong var, ganske så åleine. Eit visst mannskap har han med seg. Ikkje eit så reint lite eit heller denne gongen. Cirka 10 i talet trur eg det må vere. Det er nå likevel aldri nokon tvil om kven som har grepet om spakane. Houck har, vanen tru, produsert, arrangert, miksa, og skrive låtane. På det mest mangfaldig utforma Phosphorescent-albumet til dags dato.
Houck tek her i bruk elektroniske lydkjelder på ein måte han ikkje har gjort før, og han vitjar fengande poprefreng og tar eit par skikkelig groovy tak. Sonisk sett er albumet kanskje fyrens lettast tilgjengelige. Utan at det har gått utover tonane sin levedyktigheit, eller Houck si evne og interesse for å skildre kjelkete mellommenneskelige tilhøve.

2. Parquet Courts – Light Up Gold
Eg høyrer på Stoned and Starving, og songar frå tidlegare tider kryssar sporet. Det har noko med groovet å gjere, tenker eg. Først og fremst groovet. Det enkle groovet. Sjølve ur-groovet. Eit slikt eit som finn sitt tempo, og som så går, og går, og går, medan tonar av ulik karakter kravlar, kjælar eller piskar kring det.
– Eg spaserte gjennom Ridgewood Queens, innleiar Andrew Savage. Og groovet går, Det groovet. Der har Pablo Picasso spasert ein gong også, tenker eg. Og jentene kunne ikkje motstå blikket hans, og han blei aldri «called an asshole». I fylgje Jonathan Richman, tenker eg. Og groovet går, Det groovet. Ein gong var Lou Reed der også, tenker eg, og formidla morbide og syndige scener, og eit stadig gjentakande «she’s busy sucking on my ding-dong». Gitarane var primitive, orgelet brutalt, og Moe Tucker slo. Det var Det groovet. «I was so stoned and starving» syng Andrew Savage, og fortel om då han stod der med tåkete syn og funderte over om han skulle velje geléfiskar, rista peanøtter eller ei pakke lakris. Veslebror Max Savage administrerar takten, og ein krakilsk gitarsolo krøllar seg rundt den. Som ein svolten orm på jakt etter godsaker. Det er Det groovet.
Og saman med groovet, Dette groovet, går dei heim, utan napp, for så vidt, både Savage og Richman og Reed, både Parquet Courts, Modern Lovers og Velvet Underground. Og naglar kvar sin meisterlige rock’n roll song fast i det tidlause. Sister Ray, Pablo Picasso og Stoned and Starving. 1968, 1976, 2013, whatever, tenker eg.
Årets låt, tenker eg.
Med sine fem minuttars varigheit, og sine gitarsoloar er ikkje Stoned and Starving den typiske låta på plata. Den typiske låta varer ifrå eitt til drygt to minutt, har ikkje utprega god tid, gjer det den har intensjonar om å gjere, og slepp så neste til. Rå, energisk og primitiv punk, postpunk og rock’n roll. Det har sett seg i blodomlaupet til den unge kvartetten. Debutalbumet kokar over av det.

1. Jonathan Wilson – Fanfare
Å du heilage psykedelia! Her er det ambisjonar, her er det musikalitet, her er det ein kosmisk overflod av medrivande tonar.
Med Fanfare utvidar Jonathan Wilson sitt soniske univers. Han lar låtane få lov til å bli større. Gjev dei ein ikkje ueffen nyanserikdom, og sveivar tidvis opp ein energi som ikkje var der på den førre plata, Gentle Spirit. Fanfare er på mange vis eit konglomerat av soniske innfall, men du verden det er eit saumlaust konglomerat. Det hakkar ikkje undervegs. Dansen mellom dei djupaste søkk og dei høgaste tindar høyrest fullkommen naturlig ut.
Over 78 minuttar og gjennom 13 songar, i skiftande tempo, i mangslags fargar, og med vekslande krefter, har Fanfare grepe eit stadig sterkare tak i meg. Varmen har si tvillause skuld i det. Varmen som Wilson har inkorporert i kvar einaste spelte tone. Og så det melodiske då, det er heller ikkje skuldlaust. Det har sin divergerande personlegdom frå låt til låt, men presenterer seg alltid i ei form eg vil kalle smidig, og slik evnar det å smyge innunder huda, og inn til det inste.
Plata har flust av referansar til musikk som blei gitt ut i tidsrommet 1967 – 1977. Men den står aldri fast i noko som ein gong var. Eigentlig står den ikkje fast i det heile. Eigentlig flyg den som ei fri sjel mellom det den fangar og det den skapar, og har like mykje 2013 i seg som all anna musikk som har komme rekandes min veg i år. Men den har garantert meir framtid i seg enn det meste av den. For ikkje å seie all.

Des30

Musikalsk årsoppgjer for 2006

Posted on by
Standard

Jodå, 2006 har vore eit dugande musikk-år, det. Så når den sedvanlige årslista skal skjærast ned til dei vanlige ti, er det minst like mange som står igjen utan at eg har noko god forklaring på kvifor dei står der, og ikkje her. Det minste eg kan gjere er å nemne dei: Band Of Horses (Everything All the Time), Joanna Newsom (Ys), Calexico (Garden Ruin), Willard Grant Conspiracy (Let It Roll), Espers (Espers II), Richard Swift (Dressed Up For The Letdown), Bonnie Prince Billy (The Letting Go), The Black Angels (Passover), Rosanne Cash (Black Cadillac), Margot & The Nuclear So and So’s (The Dust of Retreat), Oakley Hall (Second Guessing), Lambchop (Damaged), Pink Mountaintops (Axis of Evol), Nina Nastasia (On Leaving).

Og så er det alle dei eg ikkje har høyrt då. Det finst garantert ein del gull der også. Nokre norske det har gleda meg å bli kjent med bør vel også nemnast. Ein av desse burde kanskje fått plass blant namna over. Vel, vel, eg gjer som Ballade, her er ti frå heimlandet:

1. Thomas Dybdahl – Science
2. Tellusalie – Is The Outside Still There?
3. Number Seven Deli – Seconds
4. Huntsville: For the Middle Class
5. The Low Frequency In Stereo – The Last Temptation of…
6. Motorpsycho – Black Hole / Blank Canvas
7. Girl From Saskatoon – This Is Only the Beginning
8. Roy Lønhøiden – Sanger Fra Skogen
9. Einar Stenseng – Einar Stenseng
10.The Captain & Me – Automata

Så var det hovudlista då:

10.Absentee – Schmotime

Ein platedebuterande engelsk kvintett med ei hengslete og energisk innstilling som diskar opp med låtar støypt i kjente former, der rockdosen er større enn popdosen, men begge dosane er viktige. Omtrent som om dei skulle vere Screaming Trees trakkande rundt i Magnetic Fields, med The National dansande på eit Pavement like ved. Det heile blir gjort med overmannande melodisk slagkraft.
Hovuddelen av æra skal kanskje gå til låtskrivar og vokalist Dan Michaelson. Ein fyr som har sekken full av kløktig formulerte og interesseskapande skildringar. Skildringar han forkynner med ei røyst som opererer i dei djupaste og mest røykskada delane av det menneskelige stemmeregister (som ein fusjon av Leonard Cohen og Mark Lanegan). Han introduserer seg slik; «In my life I have been known, to bring home more troubles than I’ve solved». Han gjer ingen forsøk på å finne løysingane i løpet av Schmotime. Og takk for det.

9.Neko Case – Fox Confessor Brings the Flood

«I’m holding out for that teenage feeling,» syng Neko Case midt inni her ein stad, som om ho var ein raudhåra Blondie. «The most tender place in my heart is for strangers» syng ho ein annan stad, med eit rufsete og stødig The Sadies som støttespelerar. «It’s not for you to know, but for you to weep and wonder,» syng ho på Patsi Cline-vis i tittelsporet, forsøksvis støtta av ein Howe Gelb som krafsar fram nokre kaktus-slekta gitarlinjer frå sidelinja.
Ein ukrainsk fabel om den hjertelause reven i skriftefar-drakt som lurer den naive ulven, er utgangspunktet. Den flokete kjærleiken, galskapen og nådestøytet er fortsettinga. Margaret vs Pauline, ein spurv vs ein hauk, liv vs død, og døyparen Johannes i full revelation-mondur møter opp til kamp.
Det er smygande, svingande, sveisent og sensuelt. Og det er poengtert, raffinert, minimalistisk, og ikkje minst ei klangfull og treffsikker røyst.

8.Pernice Brothers – Live a Little

Joe Pernice er brødrelaget si ryggrad og udiskutable pater familias. Ein låtskrivar og songar av stor nåde. Med sin tydelige anglofile legning som fremste kjenneteikn serverer han for femte gong i broder-samanheng ein raffinert poprett.
Gitaren er der nesten alltid, men klorar aldri ifrå seg i tøyleslause former. Tangent-forårsaka tonar kling eller svevar rundt. Rytmikken er gunstig, og strykarar har ein tendens til å dukke opp på dei riktigaste stader. Inni dette soniske bildet deponerar så Joe sine små vemodstunge, beiske, desillusjonerte, miserable, hatske, lengtande eller bedande tekstlige framstøyt.
Eg skal ikkje her og no hevde at Live a Little sto fram i salig drakt allereie i første runde. Joe gjer det ikkje på den måten. Han gjer det med tonar som kjem smygande over tid. Etter tre rundar byrjar ein kanskje å fatte mistanke. Etter to til er kapitulasjonen sannsynlegvis eit faktum, og ein er endå ein gong fanga i Joe sitt finmaska garn av intrikate, naturlige og utvungne poptonar.

7.Shearwater – Palo Santo

Det er folkrock. Folkrock som i tone og vesen nok lener seg sterkast mot den engelske tradisjonen. Men det er meir enn som så, langt meir. Skulle eg komme drassande med nokre referansar, ja så vil Spirit of Eden (Talk Talk) og Amsterdam Stranded (Midnight Choir) vere to nærliggande albuma å trekkje fram.
Hudlaust og desorientert, luftig og truande, der fundamentet er vakre og vanedannande melodiske løysingar framifrå kolorert med organiske lydmotiv. Meiburg si stemme kan dirre på kanten av å breste, som den skjøraste streng, for så nokre takter seinare å kaste seg inn i kampen med frenetisk styrke. Av og til er den klar og tydelig andre gonger skeiner den ut i utydelig uttale eller druknar og blir til ein bit av den instrumentale strukturen.
Det er både varleg og voldsamt, men framfor alt er det vakkert.

6.Jason Molina – Let Me Go, Let Me Go, Let Me Go

Omslutta av eit nesten ugjennomtrengelig mørke sit Jason Molina heilt åleine og manar «a desert spirit» frå baksida av sine attletne auger til å kalle fram scener frå dei siste timane før undergangen. Den lystrar.
Ugla gaular «pain, pain, pain», ulven utafor døra er mett på blod, og det regnar, og det regnar, «forever».
Her, frå utsida av livet, der dei fleste lydar står stille, går hans kjenslevare stemme tett på mikrofonen. Lyden av ein akustisk gitar eller eit piano klunkar lengre unna, nennsamt. Heilt til tittelkuttet kjem for å konkludere. Då høgg sylkvasse elektriske gitarlinjer seg gjennom mørket, gjennom smerta, bakom einsemda og inn i sjela på den fortapte; «let me go, let me go, let me go, so I can wait behind».
I sanning hudlause tonar og mismotet sin poesi. Det set avgjort sine spor.

5.Fionn Regan – The End of History

Så veldig mykje meir enn Fionn Regan si røyst og hans gitar er ikkje å høyre. Det trengst ikkje heller. Han er sannsynlegvis den mest interessante nye singer/songwriteren eg har høyrt sidan Elliott Smith. Han plukkar og jagar rundt på gitarstrengene i beste Nick Drake-ånd, og han syng med ei myndig og varm stemme. Litt hjelp får han rett nok, på nokre av spora er det trommer og bass, på nokre litt nennsam støy og sus langt bak, og på nokre ein fiolin, ein bratsj og ein cello.
På tekstplanet fylgjer han ikkje dei ordinære «mann-med-gitar-og-vemod-i-sinn» spora. Han presenterer sjølvskapte bilde, originale formuleringar og mystiske metaforar. Saker ein ikkje er ferdig med i første runde, men som nappar og utfordrar også i den tolvte runden.
Det er eit debutalbumet, og han kallar det The End of History, men eg er sikker på at han berre køddar med oss. For denne fyren har ikkje sunge sin siste song, denne fyren må berre ha meir på hjerta, mykje meir.

4.Vetiver – To Find Me Gone

Andy Cabic og hans Vetiver har spelt mykje i lag med Devendra Banhart, og har såleis fått plass i den etterkvart nokså overfylte båsen av freak-folk aktørar. Men lyden av To Find Me Gone oppfattar ikkje underteikna som spesielt freaka eller psykedelisk. Vetiver sine tonar har vel eit meir fordringslaust og drøymande preg over seg. Utan at dei blir karakterlause av den grunn, slett ikkje. Dei blir ført med ei lett hand og ei slørete røyst, og kjem dansande mot ein i luftige former (enten dei blir spelt av gitar, strykarar, perkussive tingestar eller anna).
Eg har ingenting imot å bli med i den dansen. I alle fall ikkje når den trer fram i slik ein melodivinnande skapnad som den gjer her. Tre låtar er eg blitt spesielt glad i. You May Be Blue med sitt Neu! i folkform groove, og si nydelige gjentakande gitarlinje. Frå same attraktive tonedistrikt som John Sebastian til tider var innom har Cabic henta den vakre og forsiktig kledde visa I Know No Pardon. Medan Red Lantern Girl sitt hyggepsykedeliske mønster blir utsett for eit effektfullt og to-minuttar langt el-gitar angrep i siste fase.
Definitivt eit bra selskap å gå seg vekk i.

3.Yo La Tengo – I Am Not Afraid of You and I Will Beat Your Ass

Kontrastfullt, eklektisk og sjangerignorerande det er Yo La Tengo det. Denne gongen nesten meir enn nokon gong før. Innramma av to lange låtar der gitaren søker psykedeliske fargar, fridom, fuzz og poesi. Den første med eit fokusert Neu-groove, den andre stukar rundt i nabolaget til Sonic Youth. Mellom desse får ein servert det meste. Blåsarpynta poptonar, skranglete popturar, tungsindig kammerpop, dundrande punkabilly, piano-pirra funk og smålat countryjazz. Georgia Hubley dreg ein på ei chanteuse sitt vis inn blant lengtande tonar i skumringstime-balladen I Feel Like Going Home. For så å vokalisere blant eggande handslåtte trommer, ein grom bass, spretne fløyte-liknande tonar og eit funky orgelbrus, nokre nummer seinare i The Room Got Heavy.
Med I Am Not Afraid of You and I Will Beat You Ass utfordrar Yo La Tengo i kanskje større grad enn nokon gong før ideen om eit album som eit stringent vesen. Det er bra. Eg elskar dei for det, og eg elskar dei for alle dei fabelaktige låtane dei gjer det med.

2.Simon Joyner – Skeleton Blues

Ein kan gripe Simon Joyner i å stadig vekk lene seg tett opp til tonar, tematikk, fraseringsmåtar og soniske vegval andre har prøvd seg på før han, det vere seg Dylan, Van Zandt, Cohen eller Velvet Underground. Men ein kan ikkje gripe han i, i alle fall kan ikkje eg det, å dvele ved det uinspirerte, det uvesentlige eller det middelmåtige. For i dei retrospektive tonane hans er det ein evigvarande gnist, ei naken kraft og ein gnagande uro som nektar det meiningslause og det grunne handlingsrom. Heile den svingete og mørklagte vegen frå første truande gitartone i Open Window Blues til siste lyriske klunk av My Side of the Blues.
Den akustiske gitaren er til stades i kvar låt, men den får ofte drahjelp av den elektriske fetteren sin, som både snor seg, lirkar og brenn. Steelgitar-render kjem også av og til sigande, og poengterte og subtile pianotonar smett innom og drar sin veg.
Skeleton Blues er countryrock frå baksida av stadion, blues frå ein dysfunksjonell avenue, og folkrock med klør frå ei sjel som blør. Det er dvelande og langsamt, det er brennande og rotlaust. Det er den ustødige dansen på ein «shifting pile of skeletons».
Det er skummelt vakkert.

1.Oakley Hall – Gypsum Strings

Dei er seks. Dei bur i New York. Dei har vore på Sunset Grill. Der ba dei ikkje forsiktig om ein plass ved bordet. Dei tok bordet, og disken, og golvet, og veggane, ja heile lokalet med. Og dei snudde det opp ned, og dei sette fyr på det.
Sånn kan det gå når ein inviterer eit band oppkalt etter ein kultforfattar frå California på eit måltid med Gypsum Strings, og i tillegg legg opp til at dei skal få lov til å vere uforsiktige i sin omgang med country- og folktonar.
Då Pat Sullivan tok farvel med sine medsamansvorne i det støyande og psykedeliske Oneida, starta han ganske fort opp Oakley Hall nettopp for å kunne manøvrere seg nærare country og folk-tonane. På sine to første album, eit sjølvtitulert frå 2003 og Second Guessing frå tidlleg i 2006 (den burde vore inne på lista den også ja), heldt dei seg stort sett på stiar Grateful Dead, Rolling Stones og Flying Burrito Brothers hadde tråla før. Dei dansar seg ikkje inn i eit heilt uutforska villniss i sitt tredje framstøyt heller, men dei skrur opp volumet og angrip tonane i eit fargerikt psykedelisert og trippeleksponert gitarelektrisk mønster som på skittent og hengslelaust vis meir enn lever opp til Volume Rambler-lovnaden frå andreplata.
Dei er fire menn og to damer. Rachel Cox har den vokale hovudrolla på nokre kutt og bringer då på banen konturane av ei Fairport Conventon-med-Sandy Denny kjensle. Ved eit par høve, for å dempe inntrykket litt, lar dei banjoen få spela hovudrolla. Men altså, det er i spora der dei set fyr på sine syredrenerte strengebeist at dei verkelig fører arven etter Hank Williams inn på eit uimotståelig villspor. Og aller best er låtane der Cox og Sullivan stiller seg side ved side og med løpsk samsang sender yrskapen sine sprudlande bobler oppover ryggrada mi.
Noko som minner sterkt om årets låt kjem når gjengen kastar seg over Lazy Susan på brunstig og harmoniskarpt vis for å stille det sentrale spørsmålet; «what you doin» in your garden». Og langt fleire enn to av dei resterande 8 spora er sterke opponentar til tittelen.
Så då, då må vel Gypsum Strings bli årets hovudrett då.

Des13

Yo La Tengo – Fade

Posted on by
Standard

Den sympatiske Hoboken-trioen byr på ei ganske så støysvak og homogen plate denne gongen.

7

cover

Stupid Things er slett ikkje dum. Den er fem minutt lang og dukkar opp midtvegs inne på den nye plata til Yo La Tengo. Lyriske gitartonar sildrar som ein klar vårbekk rundt eit hypnotisk groove som går og går. Ynde og kraft i potent samklang. Og ein songar som syng om den sterke kjærleiken, den som overlever dumme ting, humpete tilstandar og slikt. «We always wake up before we fall, and I always know that when we wake up, you’re mine». Den finn sin plass der opp saman med dei andre meisterlige Yo La Tengo låtane. Det er i grunn blitt mange av dei etter kvart.

Meir enn eit kvart århundre er gått, men tida har ikkje gått i frå Yo La Tengo. Dei har sysla med sitt, der over på den andre sida av Hudson River. Med to-tre års mellomrom har dei komme med ei plate. Noko eg har sett på som ei kjær hending kvar einaste gong. Av den grunn at noko slikt som dårlige, eller for den saks skuld middelmåtige, plater er av dei tinga Yo La Tengo aldri har belemra oss med. Dei har heller aldri kava med å prøve å framstå som noko anna enn det dei er. Dei har alltid vore til å kjenne att. Samstundes, det dei er, og det dei har vore, er langt meir enn berre eitt uttrykk. Nokre av platene deira høyrer med til nyare musikkhistorie sine mest sjangerbyksande saker. Men alt dei har gjort har dei gjort fordi dei er Yo La Tengo (ekteparet Ira Kaplan og Georgia Hubley, og bassisten James McNew). Og ingen andre. Aldri har dei gjort det fordi tidsånda eller bevegelsar har venta det av dei. Sånn tenker i alle fall eg om det. Sånn tenker eg at dei har unngått å gå av moten. Sånn tenker eg at tida er på lag med Yo La Tengo, og vil aldri gå i frå dei.

Men åra går, like forbanna. Også for Ira Kaplan, Georgia Hubley og James McNew. Fade er ikkje heilt utan spor av det. Eg meinar å oppfatte, i fleire av songane på plata, ein undertone av, eller ei erkjenning av, å være på veg bort frå noko som aldri vil komme tilbake. Som når dei tre i samstemt union syng «nothing ever stays the same» i opningslåta, Ohm. Ei låt som har form som eit groovy og melodisk vennlig anthem til noko som ikkje heilt kan forklarast, som til dømes at av og til er det dei dårlige folka som går til topps medan dei gode taper. Kaplan krøllar ein sprek gitarsolo rundt låtas stødige gang, før han saman med sine medsamansvorne ramlar inn i eit mantra om at det har vore moro dette her. «Maybe that’s okay if we’re not so young» lyde det lengre ute i programmet. I ei låt med eit forsonande sonisk vesen, The Point Of It. Her er det vel at livets urokkelige gang blir fundert over i dei tydeligaste ordelaga.

Say that we’re afraid
Say the night is close
Honey, that’s okay
If we’re getting old
If we’re not so strong
If our story’s told
That’s the point of it

På ei plate som er Yo La Tengo sin mest konsistente til dags dato. Sonisk samla om ein tone over mot den mildaste sida av slikt som Yo La Tengo driv på med. Velproporsjonert og levande produsert av John McEntire (Tortoise, The Sea and Cake). Den er absolutt ikkje utan eit vemod, men mest ser eg på den som oppløftande. Og lys, som ei 45 minuttars omfamning av livets uransakelige vesen.

Her får vi den omsorgsfulle visa I’ll Be Around, med sitt sirkulerande gitartema. Den Georgia Hubley sungne Before We Run, med sakte sorgtyngde blåsarar og eit liflig strykar tema. Lågmælte Is That Enough som legg seg ved sida av ein Lambchop-song. Den oppfuzza popsaken Paddle Forward sugande på ein Sugarcube. Og den spretne og tette soulpop-saken Well You Better. Av eit band som vel i grunn aldri kjem til å slutte med å gje ut gode plater.

Først publisert på Groove.no (i 2013)

 

Des9

Yo La Tengo – Popular Songs

Posted on by
Standard

Tjuefem år etter det første steget gjer dei framleis sin musikk med eklektiske og gode steg.

7

cover

Eit Yo La Tengo-album peikar aldri i berre ein retning. Det plar danse, døse, drøyme og drive rundt i sjangerignorerande former. Og jo vidare det femner, dess sterkare det blir.

Sånn verkar det vere med Yo La Tengo. Sånn har nittitalsklassikaren I Can Hear the Heart Beating as One, og deira førre framstøyt I Am Not Afraid of You and You Will Beat Your Ass blitt deira to største bravadar. Fullt så vidt femner ikkje Popular Songs, men tru ikkje vi snakkar stringent og einsretta av den grunn. Langt ifrå. Og tru ikkje dette er uinteressant stoff.

Sjølvsagt er det ikkje det. Trioen frå Hoboken kjem jo aldri tomhendte. Det har dei, gjennom tjuefem år, og eit drygt dusin av albumtitlar, vist oss at dei ikkje gjer. Det vil seie husbond Ira Kaplan og hustru Georgia Hubley har vist det gjennom tjuefem år. Bassist (og ein del anna) James McNew kom med ein del år seinare. På Painful. Det var vel då dei for alvor vart skikkelig gode. Det har dei aldri slutta med å vere.

Førre gong, for tre år sidan, var inngangsporten eit djuptgroovende og ti minuttar langt ragnarock kalla Pass the Hatchet, I Think I’m Goodkind. Denne gongen avsluttar dei seansen med noko liknande. I over eit kvarter krautar og røskar All the Glitter Is Gone rundt eit standhaftig tema, utan at den heilt maktar ta eit fullt så grepa tak som Pass the Hatchet gjorde. Men eit dugande forsøk gjer den.

Glittersortiet følgjer i hælane på elleve minuttar med ambient grønt akustisk vemod titulert The Fireside. Og det er på slutten av albumet Yo La Tengo har lagt dei lange spora denne gongen, for The Fireside på si side avløyser den nesten ti minuttar lange saktevandrande More Stars Than There Are in Heaven. Utan at nokon av dei legg inn søknad om plass i øvre del av trioens kanon.

Men det gjer opningssporet. Here to Fall er bølgjande psykedelia i eit rikt og ope sonisk lende. Ein songar som proklamerer «I’m here to fall with you, what else is there for us to do», ein groovy bass, og ein fiolin. Ein fiolin som snor seg i dei sentrale områda, på smått intoksikert og sterkt forførande vis. Storarta greier.

Dei tre byter på å synge, som vanlig. Dei har ikkje denne planetens mest markante røyster, nokon av dei, men dei klarar seg. Dei er absolutt ikkje soulsongarar, men dei gjer ein veldig Motown-inspirert sak kalla If It’s True. Og det funkar, og vert flott.

Dei skriv songar som omfamnar kjærleiken, og songar som talar litt mistruisk om den. Dei syng om løyndomar, og driv med nattlige funderingar. Denne gongen oftast i soniske former der støyen blir framstilt med sordin, eller berre har ei birolle i horisonten. Men ikkje Nothing to Hide, den har eit skittent gitaroppsyn, og eit sprettent ganglag, og så handlar den mest om at «we’ve all got something to hide».

Dei har ikkje gjort det til vane å legge ved tekstane når dei kjem med plate. Heller ikkje denne gongen. Tekstane og det vokale er ein sterkt inkorporert del av heile bildet, og skal derfor vere der, i bildet. Det gjer seg best der. Men Periodically Double or Triple har nokre fiffige linjer eg har skrive med raud tusj på tavla mi.

«Never read Proust,
seems a little to long,
Never used the hammer,
without somehow using it wrong»

Den funky Periodically Double or Triple med sitt skitne orgelgroove, og sitt vesle opprør mot å vere så jævlig betydningsfull; » I’ve got hole in my brain where what I meant to say lives … I don’t have to make it rain». Så det så.

Dei høyrer ikkje til blant dei sensasjonelle, dei trendy, eller dei eksplisitt nyskapande. Det dei driv med har dei for så vidt ikkje funne opp sjølv. Men dei driv med sitt, og gjer i grunn ikkje særlig til nummer utav at dei finst. At dei finst bør vi like fullt vere takknemlige for. At dei finst, og syng songar som All Your Secrets. Nennsamt, sittande, og pakka inn i eit berusande orgelbilde, alldeles uimotståelig vakkert.

Då, akkurat då, og rett som det er elles også, er Yo La Tengo ordentlig populære. I alle fall heime hos meg.

Først publisert på Groove.no (i 2009)

 

Des1

Yo La Tengo – I Am Not Afraid of You and I Will Beat Your Ass

Posted on by
Standard

Dei er i alle fall ikkje redde for å utfordre deg, og ja, dei «will beat your ass», skråsikkert.

cover  Startskotet; åtte retningssikre trommeslag, eit djuptgravande bass-groove melder seg på, dansande perkussivt krydder fyller ut, og så kjem gitaren fresande inn frå dødvinkelen. Aaahhh, den fordomsfrie Hoboken-trioen er ute med sitt tolvte album. Og dei har ikkje komme mange sekundane inn i det før eg byrjar å fatte alvorlig interesse for kor dette ber i veg.

Pass The Hatchet, I Think I’m Goodkind, lyde instruksen. Det eggande monstergroovet går berre ein veg; rett fram. I ti minuttar. Åh, James McNew, den basslinja der berre sug seg fast, fast, fast. Krypande rundt meistergroovet heile vegen til ende, ei ustoppelig rekke av glødande og utemte gitartonar. Poetiske, feedbackdrivne og fridomssøkande. Midt inni larmen prøver Ira Kaplan å synge litt også. Kva han syng veit eg ikkje. Det eg veit, dette opningssporet skulle vore dobbelt så langt, minst. Det eg lurer på, hadde det soniske utfallet blitt omtrent som dette om Neil Young ein eller annan gong rundt 1976 hadde bytta ut Crazy Horse med Neu!?

I motsatt ende rammar Yo La Tengo inn eit i sanning fargerikt album med elleve minuttar bølgjande fuzz-psykedelia, mystisk nok titulert The Story of Yo La Tango.

Mellom dei to lange låtane spirer det fram 12 kortare og ein nesten like lang. Dei har gjort det før, og gjer det altså igjen; vartar opp med noko som i LPen sin tidsalder måtte blitt eit dobbeltalbum. Det snart ti år gamle meisterverket I Can Hear the Heart Beating as One er ein annan av desse. Det er også til dette albumet vi må trekke for å finne I Am Not Afraid of You and I Will Beat Your Ass sin næraste slektning i Yo La Tengo-katalogen.

Kontrastfullt, eklektisk og sjangerignorerande kan få vere tre stikkord.

Den første store kontrasten dukkar opp i hælane på det nemnte opningssporet. Då sig dei ned i ein Beanbag Chair og syng om å lage «misery out of fun» akkompagnert av lette blåsarpynta poptonar. Utover albumet er dei innom dei fleste musikalske kolorittar som har vist seg fram i rock-samanheng dei siste 40 åra. Frå tungsindig kammerpop med subtil blåsar-napping i Black Flowers, via dundrande punkabilly i Watch Out For Me Ronnie til piano-pirra funk, med McNew i falsettsongar-rolla, i Mr. Tough. Ja dei tre har definitivt vakna opp av dvaletilstanden som til ein viss grad hadde råka dei med Summer Sun.

Å komme drassande med Velvet Underground når ein skal prøve å beskrive lyden av Yo La Tengo, kan vel seiast å vere ein særdeles lite original handling. Den er vel i grunn ikkje berre lite original, den er også noko upresis. Joda, dei har denne hangen etter å kle sine medrivande melodilinjer i utfordrande og fuzzjaga drakter. Men der Reed og hans disiplar stod fram som dekadente svartkledde nihilistar, er vel Yo La Tengo meir den nerdete gensar-kledde tremenningen. Den som fleirtalet av oss kanskje litt lettare kan identifisera seg med. Den som aldri pirrar interessa til tabloidene eller dei sterkt karisma-søkande. Den som sit i sitt anonyme hjørne og prøver å få til noko. Av og til skjer det også. Av og til kjem det saker og ting krypande fram frå desse hjørna som viser seg å ha like så mykje å by på (eller kanskje til og med meir) som det ein blir tilbydd i flomlyset eller i dei meir kredible bakgatene. Det er då den tålmodige unnselige mottakaren gledesstrålande mumlar fram sitt «yo la tengo» («eg har den»).

Dette betyr ikkje at VU-allegorien hermed er kutta, gravlagt og gløymt. Neida, den lever. Og den lever spesielt godt når eg tenker på Georgia Hubley. Når eg ser henne avbilda ved sida av sin mann Ira og bandkompis James, når eg høyrer henne dunke trommeskinnet og når eg høyrer henne synge. Georgia Hubley er den perfekte syntesen av Moe Tucker og Nico. Det varmar sjela å høyre henne på ei chanteuse sitt vis synge lengtande tonar i skumringstime-balladen I Feel Like Going Home. Ho får forresten god hjelp av nokre knokkellydande tonar frå eit piano og tidlegare Dylan-kollaboratør David Mansfield sine vemodstunge fiolintonar til å mane fram den rette stemninga på denne. Det er andre instrument som dominerer, og ei framdrift av ein atskilleg annan karakter som kjem til uttrykk i The Room Got Heavy. Eggande handslåtte trommer, ein grom bass, spretne fløyte-liknande tonar og eit funky orgelbrus. I ei dynamisk veksande form tar den seg etterkvart inn i eit ganske så frenetisk lende, og sikrar full siger. Nemnte eg at Georgia syng her også?

Midt i feltet smyg Daphnia innom. Ei ni minuttar lang ambient vandring i eit nakent og dunkelt rom. Brian Eno har vel gjort eit og anna som liknar denne opp gjennom tidene. På kvar si side av den opptrer heilt andre tonar. Den countryjazza smålate og nydelige oda til kjærleikslivet sine opp og nedturar, Sometimes I Don’t Get You, og den skranglete popturen I Should Have Known Better. Sannsynlegvis ikkje eit heilt tilfeldig Beatlesk lån av tittel.

Med I Am Not Afraid of You and I Will Beat Your Ass utfordrar altså Yo La Tengo i kanskje større grad enn nokon gong før denne ideen om eit album som eit rimelig stringent vesen. Det er bra. Eg elskar dei for det, og eg elskar dei for alle dei fabelaktige låtane dei gjer det med.

8/10

Først publisert på Groove.no (i 2006)