Tag Archives: The Fiery Furnaces

Des30

Musikalsk årsoppgjer for 2004

Posted on by
Standard

Endå eit år er kome til sin ende, og det er tid for den særdeles viktige oppsummeringa; Årets beste plater. Skjønt den med tanke på kva som skjedde 26. desember i det Indiske hav, fortonar seg som ein mikroskopisk bagatell.

Etter nærare ettersyn vart eg sitjande att med drøyt 20 album som eg syntes fortjente plass på lista (så det må ha vore eit brukandes år). Her på Groove skal ein imidlertid ned i 10 stykk, så derfor var det berre å setje i gang og kutte ytterligare ned på antallet.

Desse 12 vart ein etter ein, og nokså ufortent fjerna frå lista:
The Gospel Of Progress – Micah P. Hinson
Rejoicing In The Hands – Devendra Banhart
The Graceful Ghost – Grey DeLisle
Cathedral – Castanets
Winged Life – Shearwater
Escondida – Jolie Holland
Amasskoul – Tinariwen
Stories Under Nails – Ben Weaver
Great Lake Swimmers – Great Lake Swimmers
Favourite Colours – The Sadies
Franz Ferdinand – Franz Ferdinand
Seven Swans – Sufjan Stevens

Ingen norske altså, korkje blant desse eller dei ti ”heldige” vinnarane. Men både Tussler, William Hut, Euroboys og nokre til har levert solide saker.

Så til dei ti utvalgte:

1. A Ghost Is Born – Wilco
Etter eit meisterstykke kjem ofte eit antiklimaks. Yankee Hotel Foxtrot var eit meisterstykke, men A Ghost Is Born er ikkje eit antiklimaks. I staden serverer Wilco nok eit meisterstykke, og tek samstundes eit skritt vidare på si innovative oppdagarferd i rock-universet. Albumet skil seg frå forgjengaren først og fremst med å redusere på mengden av synthbaserte og maskindrevne lydinnfall. Bildet er meir jordnært og varmt, enn dei noko bistrare og eksotiske strekane bandet farga (med magnetisk kraft) forrige gong. Fortsatt skuer Tweedy og hans medsamansvorne villig inn på uutforska territorier. Men aldri gjer dei slikt for å være sære, vanskelige eller pretensiøse. Her er ingen fakter og tull og tøys, berre pur kjærleik til musikken. Og sjølv om bandet er eit prosjekt i stadig endring har dei også sin lett gjenkjennelige signatur. Den står skreven der, innimellom den store handlefridom, dei lettbeinte utfluktene, den dempa uroen, og det åpne minimalistiske bildet, bakom Tweedy sine resignerte men sjelfulle vokale avleveringar, i hjarta av hans låtskrivarkunst.
Han avsluttar albumet med å hevde at; ”the best songs will never get sung”.
Sjølv om den påstanden kan virke nokså kategorisk trur eg det er nett desse songane, dei beste, dei usungne, Tweedy og hans Wilco heile tida jaktar på. Og dei tolv han har fanga denne gongen, og gjeve ein sonisk fødsel i ei mangefarga spøkelsesdrakt må då komme veldig nær nett slike skussmål.

2. Aw Cmon / No You Cmon – Lambchop
Eit dobbeltalbum eller to separate album? Det kan egentlig være det same. Det viktigaste er at Kurt Wagner og hans kollektiv fortsatt viser at dei er totalt immune mot å prestere likegyldige og daffe tone-framstøt. I forhold til dei seinare utgjevingane og spesielt den ekstraordinært sordinerte Is A Woman, har dei denne gangen retta opp ryggen og sett seg litt lenger fram på stolkanten. Dei talrike instrumentalistane har fått tildelt ei meir dominerande sonisk rolle, og overdøyver rett som det er Kurt sin vokal. Like fullt, det er herr Wagner som styrer vogna fortsatt. Med vokale tonar henta frå eit djupare bass territorium enn nokon gong før, smyg han seg rundt blant eit rikt antall meisterlige komposisjonar. Ja Aw Cmon / No You Cmon står faktisk fram som bandet sitt mest varierte og rikast fasetterte framstøt til nå, og er eit oppkomme av storveges Lambchop-klang. Litt annleis, men likevel kjent og kjært.

3. Chutes Too Narrow – The Shins
Denne kom opphavleg ut i oktober 2003, men fekk først i mars 2004 sin offisielle release i Norge. Og sidan det først var då den nådde mine øyregangar, blir den med på årets liste.
Frå dei lynsnart klappar sakene i gang, tett fulgt av eit kvikt ”woooh” på Kissing The Lipless, blir ein teken med på ei ferd inn i ei fargerik verd, der heftige hooks og briljante tonar presenterer seg i så tett ordning at ein aldri klarer å tørke vekk det fornøyde gliset før lenge etter at siste plystre-tone i avslutningssporet har lagt seg til ro. Tru likevel ikkje at dette er eit ”kjekt i dag gløymt imorgon opplegg”. Melodilinjene til The Shins har både substans og varig dynamisk kraft, og fylgjer slett ikkje alltid den aller mest opplagte ruta. Tekstane er glede, smerte og angst i eit surrealistisk fellesskap. Tilsaman er seansen den friskaste omgangane med tradisjonell popmusikk slik Beatles lærte oss den sidan The La’s kom vandrande utav Liverpool sine bakgater i 1990 (og forsvant like fort tilbake).

4. Dogs – Nina Nastasia
Endå eit album som eigentlig ikkje tilhøyrer 2004 årgangen. Dogs er Nina Nastasia sin debut, og fant vegen ut til publikum for første gong ved inngangen til dette årtusenet. Det gjorde den i eit svært begrensa antall (2000 eksemplar). Og har sidan vore umulig å finne for oss som fant fram til Nina si verd seinare. I år har den blitt trykt opp på nytt, og takk for det.
Nina er ein sjeldan fugl. Ein singer/songwriter med sterke låtar, personleg stemme og ein original innfallsvinkel. Ei dame som ikkje skuar i retning vedtatte normer for låtoppbygging, som tør å leve litt på sida av det gjennomsnittlege og sjølvsagt vinn mykje på det. Først og fremst fordi dei ulike angrepsvinklane ho nyttar seg av, gang på gang skapar praktfull dynamikk. Der ute på kanten, der det nennsomme rett som det er blir utfordra av det desperate. I det eine augeblikket kjempar ho mot lumske kastevindar, i det neste lener ho seg tilbake ei stille morgonstund, for så kanskje like etter å vitje skuggane i skumringstimen. På det tekstmessige plan er det vel sistnemnte tilstand som oftast blir frekventert. For Nina lar oss ofte møte kvinner og menn som stirar katastrofen i augene, som har eit hjarta innkapsla av bitande og angstfylte gifttrådar, som har mista grepet på tilværet, og der utfallet sjeldan ser ut til å bli av det gode.
Steve Albini har produsert, og lar Nina være i sentrum. Det er minimalistisk, usminka, vakkert og forførande.

5. Abattoir Blues / The Lyre Of Orpheus – Nick Cave & The Bad Seeds
Det er ein del år sidan no at det verkeleg slo gnistar rundt Nick og hans medspelerar. Ti år for å være nøyaktig. Med årets dobbelutgåve har mannen funne tonen igjen. Spelet er det same gamle velkjente, sjølv om det nok ikkje er like frenetisk og overoppheita som i mannen sine yngre dagar. Men det han skulle mangle av dristige utspel tar han igjen i smart struktur, sterk melodikk og generell rutinert faenskap.
Det kanskje dårligaste frøet av dei alle Blixa Bargeld har tatt farvel med laget. Men når den villaste katten har reist sin veg, tek dei andre til å frese litt ekstra. Kanskje skal dei innbudte gjestene frå London Gospel Community Choir og deires vitale og elegante sangglede få litt av skylda for det flotte resultatet også.
To innhaldsrike rundar med høgoktan gospel, inspirert blues, monumentale raid, flørting med poptonar, lumsk lusking, sakrale hymner samt omskriving av ein gresk tragedie.

6. Funeral – The Arcade Fire
Prisen for årets debut går til denne sekstetten frå Montreal. Ekteparet Regine Chassagne og Win Butler leiar an ei ferd rik på vanedannande musikalske opptrinn. Det går an å gjere det enkelt for seg og nemne Talking Heads, Gang Of Four, Flaming Lips, Pixies, Roxy Music og fleire andre, men Arcade Fire er meir enn summen av alt dei liknar litt på. Arcade Fire har med utgangspunkt i det som har blitt utvikla tidlegare meisla sitt eige uttrykk. Med mot, eit ope sinn samt eit arsenal av instrument skaper dei eit mangeslungent uttrykk, som spenner frå det overveldande via det kvilelause og febrilske til det tandre. Med ein fabulerande og undrande, av og til nesten naiv, innfallsvinkel oppdagar hovudpersonane i låtane deires eit nabolag og ein verden av løgn, smerte, lengsler og død. Det kunne blitt over toppen og patetisk, det blir glødande, vakkert og uimotståelig.

7. Trampin’ – Patti Smith
Trampin’ femner om eit breidt register, frå den skjøraste tone til dei mest infernalske raid. Frå personlege nedteikningar til sterke politiske og dagsaktuelle ytringar. Frå romantiske forestillingar via pretensiøst ordgyteri til kraftfulle utsegn, rikt krydra med fabelaktig surrealisme og vakre lyriske bilder. Det sentrale øyeblikket er like fullt det kraftfulle rittet Radio Baghdad. Tolv minuttar som er både dagsaktuelle og evigvarande. Tolv minuttar vekslande mellom sang, deklamering, kviskring og høglydte sukk. Tolv minuttar med same intense nerva vi fant i klassiske rock’n roll rekviemer som Land, Gloria, Radio Ethiopia og Rock’n Roll Nigger. Tolv minuttar med eit heilt anna verdensbilde enn den amerikanske administrasjonen. Tolv minuttar som får meg til å minnast kvifor eg tok til å elske Patti Smith, ein gong i det forrige årtusen.
Mykje bra blant dei resterande kutta også, både blant dei sakrale balladane og dei drivande rockenummer. Trampin’ er kort fortalt det beste dama har gjort sidan Easter, ein gong i det forrige årtusen.

8. Love Songs For Patriots – American Music Club
For ti år sidan var det stopp, gjengen som hadde gjeve oss California, Everclear og Mercury gjekk kvar sin veg. No har den vegen endelig ført dei saman igjen, og her presenterer Eitzel og hans klubbmedlemmer tretten låtar og ein time i velkjent AMC fasong. Det betyr musikk vaklande mellom dei varaste tonar og el-gitar feedback, forstyrra bassgangar, og anna glødande grums. Musikk som er free folkrockin’ nedover ein grusveg få andre tør følgje, men som hentar inspirasjonen frå store deler av det amerikanske musikk kartet; rock, folk, blues, country, jazz.
Frå sitt skeive hjørne har Mark Eitzel stadig noko å melde, både som sjelegranskar og som skildrar av meir politisk karakter. Og sjølv om det er livet sine mørkare irrgangar som oftast blir granska, og samfunnsynet hans er heller pessimistisk, så viser han på Love Songs For Patriots at han og har eit lite lyst glimt innerst i augekroken.
Årets comeback, og eit nytt kapittel i AMC sine makelause bulletiner frå dei skrå breidder.

9. Blueberry Boat – The Fiery Furnaces
Med utgangspunkt i søskenparet Friedberger sin interesse for The Who sine rock-opera tilfeller A Quick One (While He’s Away) og Rael legg Blueberry Boat til land med ei musikalsk last fylt til randen (eller kanskje helst over randen) av fargerike, fantasifulle og smått infame soniske påfunn. For sjølv om The Fiery Furnaces drikk av kjelder også andre har forsynt seg frå, ser det ut som effekten blir noko annleis når dette amerikanske søskenparet får stoffet innabords. Allereie på sitt friske og vindskeive debutalbum Gallowsbird’s Bark, frå i fjor, framstod dei som noko litt for seg sjølv. Men klarer likevel å plassere seg endå nokre hakk lengre vekk frå normal folkeskikk her på oppfølgjaren. Med tonar hente frå ulike hjørner av rockehistorien, cabaret-formen, musikalar, spenstig folk og …. tja, litt av kvart igrunn, serverer dei ein ordrik, vanvittig og surrealistisk seanse, vel verdt å få med seg.

10. Antics – Interpol
Med ein debut bak seg som fullt fortjent fekk mykje godord for sitt mørke og suggestive vesen, kan det ikkje ha vore berre lett å forme oppfølgjaren. Dei mest slåande endringane i forhold til debutskiva er at Paul Banks sin vokal er plassert lengre fram i bildet, tonen kan virke litt lysare, og ein del av låtane viser seg å ha kvaliteter i retning popdrops-lende. Slik blir dette noko litt anna, men og ei plate som har minst ein fot trygt plassert innafor det same feltet dei dreiv rundt på sist.
Bandet sin tone har stadig sine tydelige likhetstrekk med britiske new wave aktørar som Joy Division, The Sounds og Echo & The Bunnymen, men er fyldigare og meir velkledd. Det er tøft det er coolt det er stillstand i møte med eksplosivitet, det er smarte taktskifter og eggande rytmegangar, og på toppen av det heile injiserer dei stoffet med særdeles velutvikla dosar tiltalande melodilinjer.

Og når vekene, månadane og åra no har gått ser eg sjølvsagt at desse platene også burde ha vore nemnt, og kanskje til og med blitt tildelt atskilleg med skryt, i denne samanhengen:
The Walkmen – Bows + Arrows
Dungen – Ta Det Lungt
Devendra Banhart – Nino Rojo
Iron & Wine – Our Endless Numbered Days
Black Cab – Altamont Diary

Des30

Musikalsk årsoppgjer for 2003

Posted on by
Standard

Heime i stova mi har det faktisk vore teikn til elektrisk stemning under avspelinga av både det eine og det andre av årets musikalske framstøt, så sjølv om det ikkje er heilt 1969, 1975, 1977 eller 1991 kan eg vel ikkje gjere anna enn å seie meg godt fornøyd med plateåret 2003. Her er platene eg fann det aller riktigast å trekke fram:

1. Ben Weaver – Hollerin» At a Woodpecker
Det er sannelig ikkje kvar dag ein får oppleve sangarar som går så fryktlaust og direkte til verks i historiane sine som unge Ben Weaver frå St. Paul, Minnesota. Historiar om tap, savn, redsel, mot, håp, motgang, blod, fortvilelse, død, hat og lidenskap. Med ei stemme som ber i seg fjellets fasthet, skogens mystikk, præriens einsemd og elvas villskap leverer han 14 sangar som nektar å være likegyldige. Der han fjernar all ferniss og søker mot sjela til karakterane sine. Han finn den og, som regel skakkøyrt og ulykkelig, men med eit romantisk hjerte som dunkar ikkje langt unna.
Han pløyer ikkje ukjent mark, men han pløyer med ein intensitet og ein smertelig råskap som lagar spor få har gjort før han. Det er eit enkelt komp han har valgt som følge; akustisk gitar, banjo, mandolin, fele, litt enkel rytme og eit munnspel som er overalt. Sangane hentar sin inspirasjon frå folk, country og blues, det lyder friskt og ekte, og er som ein renselse mot alt det kjønnslause og masseproduserte.

2. Lucinda Williams – World Without Tears
La det være sagt med ein gong; World Without Tears representerer femte kapittel i føljetongen «Lucinda Williams sine ekstraordinære album». For nok ein gang har den Louisiana fødte Lucinda levert eit briljant album i skjæringspunktet mellom country, folk, blues og rock.
Sjeldan har eg høyrt ei plate så intenst levande som denne. Den er eit knust hjerte, ei skadeskutt sjel, eit rått og nakent oppgjer, og er full av lengsel og begjær. Det er ikkje mange som har mot til å servere ein så hudlaus, og til tider brutal poesi som det Williams gjer i desse 13 sangane. Ho opptrer utan sikkerhetsnett i sine skildringar av korleis innvollane vrir seg av fortviling og vrede over svikefulle elskarar, eller i framstillingane av frynsete og stormfull lidenskap. Men ho er aldri i nærleiken av å brekke nakken, den presise inn-til-beinet poesien fangar essensen, og Lucinda framstår nok ein gong som ein av vår tids mest truverdige skildrarar av mellommenneskelige (unntaks)tilstandar.

3. Joe Henry – Tiny Voices
Joe Henry sitt siste verk, døypt Tiny Voices, er ingenting mindre enn ein musikalsk fest av dimensjonar. Ein drøy time med store låtar, stor musikalitet, løpske instrument, eklektisk innstilling og sjel, sjel, sjel.
Det er ikkje støtt ord som levande, friskt og idérikt er like treffande som tilfellet er i forhold til denne vesle dingsen med innspelt musikk. Her sprett det fram tone etter tone med ei magnetisk tiltrekningskraft, som fører ein avgårde på eit usedvanlig fargerikt musikalsk eventyr. Vel kan det seiast å være atmosfæriske sammenvevde og intrikate klangar som dukkar opp. Men der andre i samme ærend ofte går seg fast i flinkheten og idérikdommen, har Joe ein så grødefull melodiskatt på baklomma at sangane aldri står i fare for å bli livlause skjelett.

4. Ed Harcourt – From Every Sphere
Det skulle ha vore eit dobbeltalbum. Det skulle hatt tittelen The Ghosts Parade, og det skulle bli eit ambisiøst konseptalbum om spøkelser, eventyr, fantasiar og draumar. Eit lengre kjærleiksforhold gjekk imidlertid i oppløysning i starten av prosjektet, slik endte Harcourt opp med mange sangar om savn og lidenskap. Så det blei litt annleis. Tittelen kunne likevel framleis vore dekkande, for spøkelser av ulike valørar har ei framtredande rolle på albumet. Men From Every Sphere er ein god tittel det og, for Ed Harcourt forsyner oss med opplevingar frå mange sfærer her. Det handlar om dei harde realitetane og uregjerlige fantasiane, om håpefulle draumar og svette mareritt, om fortida sine spøkelser og framtida sine forhåpningar, men aller mest handlar det om livet, om kjærleiken og om døden.

5. The Fiery Furnaces – Gallowsbird’s Bark
Vil du helst ha din rock og din blues kraftfull, kompakt, rakrygga og konvensjonell, kan du like godt stige av her. For denne turen ber rake vegen til ein blues-gjødsla grøftekant der slike førestellingar er heilt ukjente. Det er ein grøftekant eg ikkje ante eksisterte, men som har nokre av dei styggvakraste blomane eg nokon gong har oppspora. Dei veks opp av steinar, ut av metallrestar, igjennom knuste glasflasker, og dei får sin gjødning frå ein kakkelovn som spyr ut gloheite, skarpslipte og vaklevorne riff og tonar henta frå ein ilsken men ikkje så lite fascinerande blues-republikk som for fleire år sidan blei utstøtt frå det gode selskap. Dei har ein uanstrengt haldning til sine røter, kan være respektlause, er ikkje redd for å bryte reglar, og har i all sin snodighet eit særdeles vinnande vesen. Dei kallar seg The Fiery Furnaces.

6. Nina Nastasia – Run to Ruin
Dette kunne vore åtte låtar gjort i ein konvensjonell folkcountry-stil, og sikkert blitt eit rett så bra album. Dette kunne vore ei lita diktsamling, åtte minimalistiske nedteikningar, og det hadde også blitt patent. Men dette er likevel noko heilt anna: Det er Nina Nastasia si røyst, dvelande og forførande men framfor alt veldig levande, som opptrer i perfekt selskap med eit glødande ensemble, der instrumenter som cello, fiolin og kontrabass, samt Jim White (Dirty Three) sitt smidige trommespel spelar viktige roller. Her i krysningspunktet mellom Nina sine vokale prestasjonar og bandet sine frenetiske, men i høgaste grad dynamiske, avleveringar er det Run To Ruin sitt sanne ansikt og magnetiske tiltrekningskraft ligg. Her blir motsetningane sett opp mot kvarandre; lys versus skygge, det melodiøse versus det atonale, det skjøre versus det brutale, det vakre versus det stygge.

7. Richmond Fontaine – Post To Wire
Langt borte frå tonepyntarane og lydakklimatisererane sin verden går livet stadig sin skeive gang. Eit gjeng som manar fram inspirerte tonar frå denne delen av musikk-kartet er Portland, Oregon kvartetten Richmond Fontaine. Bandet sin femte utgjeving, med tittelen Post To Wire, gjer det klart og tydelig at vi her har å gjere med eit band som har så vel skarpsindige ord som tonar på programmet. På ein sti like i nærleiken av countryrock terrenget Uncle Tupelo, Jayhawks (Mark Olson-æra) og Whiskeytown vandra rundt i på 90-talet har dei funne eit åpent lende der så vel sår akustikk som truande ørkenvind og råbarka gitar overhalingar for lov å gjere seg gjeldande. Ein plass der også melodi-snittet til gamle heltar som Paul Westerberg (The Replacements) og Grant Hart (Hüsker Dü) gror.
Utan tvil eit av dei aller mest oppegåande country-infiserte rocke-tiltaka i dagens musikkbilde.

8. My Morning Jacket – It Still Moves
Neil Young + Wayne Coyne (Flaming Lips) : 2 = Jim James. Dette er ikkje matematikk, dette er ikkje ei udiskutabel sanning, men det er noko i fraseringane til My Morning Jacket sin sangar som minner veldig om dei to nevnte herrar. Det totale bildet er det imidlertid Jim og hans kompanjongar frå Louisville, Kentucky som komponerer med heilt sjølvmiksa fargar. Og det er eit stort lerret dei har sett seg føre å dekke (12 låtar, 70 minuttar), likevel er det sjeldan dei går trøtte og dreg uinspirerte linjer og strøk. For med noko som minner om sitt bysbarn Muhammed Ali sin smidighet, vev dei saman eit mektig brygg av seig boogie, countryflørt, riff rock samt kraftfulle droner og serverer det heile med eit melodi-mønster skapt av ein James som veit korleis rocke-vendingar skal gjerast og kor popskapet står.

9. Outkast – Speakerboxxx/The Love Below
Ingen årsbeste-liste utan ein dose med skikkelig funky saker, og då kjem ein ikkje forbi sørstats-duoen Outkast, som for tre år sidan leverte noko som minna sterkt om tidenes beste hip-hop album (Stankonia). Nå er dei tilbake med ein dobbel porsjon, henta frå kvar sin sydande seanse. Speakerboxxx tilhøyrer Big Boi og The Love Below er Andre 3000 sin. Og for ein rett dei serverer, for sjølv om det kanskje finst ingrediensar ein dyttar litt til sides, og ein sit noko aldeles stappmett tilbake hvis ein inntar alt i ei vending, er dette definitivt heftige saker. Hovedingrediensen er fortsatt Hip-Hop men det heile er i endå sterkare grad enn tidlegare tilført ein salig blanding av psykedelia, soul, jazz, swing, funk og pop. Hey Ya!

10. Pedal Steel Transmission – The Angel of the Squared Circle
Er du redd for steel gitarar, høyrest dette bandnavnet sikkert skummelt ut. Men det er ingen grunn til å skygge unna, for Pedal Steel Transmission leverer ein time rockbasert musikk som bør røre ved sjela til langt fleire enn steel gitar interesserte. Ja når sant skal seiast er det nok atskillig meir å hente her for tilhengarar av frigjort rock’n roll enn for dogmatiske country entusiastar. På programmet står nemlig ein saliggjerande mikstur av det meste ein kan tenke seg frå countryrock via psykedelia og progrock til postrock. Definitivt eit av denne hausten sine aller mest innbydande rock’n roll brygg. Der ein kan kjenne smaken av alt frå Love og Flying Burrito Brothers til nyare akter som Mercury Rev, Built To Spill og Wilco. Men når det er sagt; blandingen PST serverer er aller mest noko heilt for seg sjølv.

Og når eg så fekk tenkt meg om, i vekene, månadane og åra som kom etter at denne lista vart til, så ser eg så definitivt at desse platene også skulle ha vore med der:

Songs: Ohia   – The Magnolia Electric Co
M. Ward  – Transfiguration Of Vincent
The Wrens  – The Meadowlands
Okkervil River  – Down the River of Golden Dreams
Drive-By Truckers – Decoration Day
Broken Social Scene – You Forgot It In People
The New Pornographers –  Electric Version
The National – Sad Songs For Dirty Lovers
Sufjan Stevens  – Greetings From Michigan
Super Furry Animals – Phantom Power

Nov5

The Fiery Furnaces – EP

Posted on by
Standard

Ei samling av singlar og rare ting. Det beste er fabelaktig, det svakaste er berre litt i raraste laget.

cover  Nyttårsgåva frå det eventyrlige søskenparet Matthew og Eleanor Friedberger er ein EP med heile ti spor, og med ei speletid på over førti minuttar. OK, så er det ingen EP då, bortsett frå i namnet. Det er heller ikkje ei innspeling med flunkande nytt stoff, men ei samling av singlekutt og raritetar. Nå har jo ikkje The Fiery Furnaces helde det gåande så veldig lenge (gav ut sine første ting i september 2003), og dei har fylt dei to første albuma sine med rimelig mykje stoff, så det kan ikkje vere så veldig mykje til overs. Kanskje det er derfor dei noko beskjedent titulerer utgjevinga EP.

Slike oppsamlingsheat har ofte større arkeologisk interesse enn musikalsk verdi, men eg vil hevde at det ikkje heilt er tilfellet med denne. Rett nok vil det for folk som sit med alle dei tre singlane til bandet, både CD- og vinylutgåvene (dei opererer med ulike ekstraspor på CD og vinyl), berre vere eit nytt kutt av verkeleg essensiell musikalsk verdi. Åtte av spora er nemlig å finne på desse singlane. For dei som derimot ikkje har anna enn dei to albuma til bandet vil det vere fleire nye og særdeles opplevelsesrike saker å sjå fram til.

Eg har ved tidlegare omtalar hevda at The Fiery Furnaces ikkje er heilt som andre band. Ein av tinga dei gjer noko annleis er måten dei presenterer seg i singelformat på. Når dei skulle gje ut Tropical Ice-Land som singel nummer to frå debutalbumet, var det ein ganske så anna versjon vi fekk servert enn den vi hadde blitt kjent med på albumet. Det er slett ikkje uvanleg å presentere endelause remiksar som ekstraspor på ein singel, fullt så vanleg er det ikkje at remiksen er singelen (jadå, eg veit at det er andre som også har gjort det). Det som på Gallowsbird’s Bark var ein fin og snodig liten akustisk-gitar dreven poplåt, blei utsatt for ei drivande beat- og synth-handsaming, og enda opp som ein heftigare og endå betre låt (sjølv om det ikkje er heilt Loaded forvandling vi snakkar om). Saman med Tropical Ice-Land på denne CD-singelen låg for øvrig ein pianodreven og honky tonk-infisert versjon av We Got Back the Plague, den er ikkje teken med på EP. Det burde den ha vore, det er nemlig ein sprek versjon.

Ein endå meir original singel-vri gjorde bandet då dei kom med sin tredje, ei veke før album nummer to Blueberry Boat. Som eit slags oppgitt sukk over å måtte gje ut singel i forkant av albumet, spelte dei inn ein versjon av den gamle låta Single Again. Låta er ikkje å finne på Blueberry Boat, og går såleis ikkje i appetittvekkar-ærendet slik dei fleste singlar er meint å gjere. Men det er ingen halvhjerta sak av den grunn. Istaden er det ein drivande og melodisterk låt, som på tross av sitt alvorlege tema («he beat me, he banged me, he swore he would hang me, and I wish I was single again…») går an å synast er rett så spenstig og artig. På CD-singelversjonen av denne var den praktfulle balladen Evergreen å finne. Her på EP er desse bundne i hop av det vidunderlige popeventyret Here Comes the Summer (ein Friedberger-original som ikkje er tilgjengelig nokon annan stad). Desse tre glir sonisk over i kvarandre og framstår som ein ti minuttar lang popovertyre av eit litt anna, og lettare tilgjengelig slag enn kva vi fekk servert på Blueberry Boat. Saman med nemnte Tropical Ice-Land er dette heilt nødvendige saker.

Skal ikkje hevde at resten av EP er like nødvendig. Dei seks gjenståande spora varierer frå det passe interessante til det noko famlande og litt melodisk tafatte. Matthew-sungne Sing For Me er ein yndig stjernestøv-spreiande sang om avskjeden mellom eit barn og ein sjømann-far. Smelling Cigarettes og Duffer St. George er tidlige forsøk på slike sonisk mangeslungne og outrerte forteljingar som Blueberry Boat var bygd opp av, og har absolutt verdi. Den tidlegare ikkje utgjevne Sullivan’s Social Slub har tendensar men går seg litt vill. Dei to b-spora Cousin Chris og Sweet Spots går det lett an å degradere til c-spor nivå.

Det fabelaktige er likevel så fabelaktig, og dekker såpass av speleflata, at har du det ikkje frå før (og alt har du ikkje) bør EP sterkt vurderast å bli henta inn til nærare inspeksjon.

6/10

Først publisert på Groove.no (i 2005)

 

Okt18

The Fiery Furnaces – Blueberry Boat

Posted on by
Standard

Eit nytt musikalsk angrep litt utanom det vanlige frå søskenparet Friedberger.

cover  Det tok nokre rundar før eg begynte å finne fram til skattane på Blueberry Boat. Av den noko flokete årsak at dette er ei musikalsk last fylt til randen (eller kanskje helst over randen) av fargerike, fantasifulle og smått infame påfunn som ein ikkje heilt skjønar poenget med med det samme. For sjølv om The Fiery Furnaces drikk av kjelder også andre har forsynt seg frå, ser det ut som effekten blir noko annleis når dette amerikanske søskenparet får stoffet innabords. Allereie på sitt friske og vindskeive debutalbum Gallowsbird’s Bark (2003), framstod Matthew og Eleanor Friedberger som noko litt for seg sjølv. Men dei to har likevel klart å plassere seg sjølve endå nokre hakk lengre vekk frå normal folkeskikk her på oppfølgjaren.

Matthew har uttalt at aller fremste inspirasjonskjelde til dette albumet er The Who, og då spesielt deires tidlegaste «små» rock-opera tilfeller A Quick One (While He’s Away) og Rael. Og ja, eg skal kjøpe den, spesielt sistnemnte låt (frå The Who Sell Out) surra nok rundt på høgfrekvens i skallen til Matthew når han tenkte ut eindel av innfalla her. Men opplegget deires dreg seg til tider lengre ut i det outrerte og avantgardistiske enn kvar Townshend og kompani (og dei fleste andre) nokon gong har vore. Ja, det blir tilført så rikelig med vitale og krakilske lydangrep at eg som lyttar dei to-tre første rundane føler meg temmelig forvirra (og litt skuffa). Etterkvart oppdagar ein imidlertid ein struktur og dynamikk i villnisset. Og då, då er det at lasta begynner å bli interessant.

Mykje er gjort når ein har forsert det glupske hinderet dei har plassert først i løypa. Det ber namnet Quay Cur, er seks akter breidt, ti minuttar langt, og høgare enn dødsforakten. Her får vi servert heile spekteret frå smertefulle piskeslag via «Moby-blues» til naiv ordleik, vandrande på ei ustabil linje frå den totale atonalitet til dei vakraste tonar. Krevande, men har ein først fått følelsen av ein slags kontroll med denne, blir dei resterande 65 minuttane litt lettare å hanskast med.

Langs ruta skal ein gjere seg kjent med talrike og ordrike skildringar. Surrealistiske, vanvittige og nokon det nesten går an å forstå. Dei slår seg fram i ein jungel av innfallsvinklar. Forfulgt av tonar henta frå ulike hjørner av rockehistorien, cabaret-formen, musikalar, spenstig folk og… tja, litt av kvart igrunn.

Idet den tidlegare nemnte brygge-glefsaren er passert ber turen over i Straight Street. Og som tittelen nokså korrekt indikerer er vi nå over i eit meir rettlinja parti. Eit parti som kan minne litt om bandet slik vi lærte å kjenne dei på debuten. Her er det vers-refreng-vers i tilnærma konvensjonell drakt. Låta travar fort avstad og fortel historien om ein lettare forvirra amerikanar som sit på Damascus computer cafe og høyrer på fotballprat; «Arsenal, Inter, Madrid vs. Valencia, I’m over-hearing all their nonsense in extensia». Refrenget kontrar det heile fullstendig og er seigt og bluesy; «So I walked up the length of the street they call straight, cursing myself cause I got there to late». Sterk sak.

Sterk kan og få være namnet på tittelkuttet. Nesten like langt som åpningssporet. Men kanskje litt meir likevektig. Med det meinar eg å seie at dei ulike delane den er satt saman av er i ein nærare melodisk familie med kvarandre. Ein familie det etterkvart er inspirerande å bli kjent med. Temaet er ein båttransport med merkelige og ublide opplevingar. Ved roret står ein viljesterk skipper som ikkje eingong lar seg skremme av piratar. Dermed endar det slik det må; «It’s sad and it’s cold at the bottom of the sea, but at least I got my blueberries with me».

Historiane om Chris Michaels og Chief Inspector Blancheflower høyrer og med til kategorien «nærmar seg ti minuttar og femner sonisk vidt». Førstnemnte varierer mellom å være travel, seig, fortryllande, vimsete og er tekstmessig fyldig men noko uklar (som kjent treng ikkje det være noko minus). Blancheflower-affæren er først historien om ein liten gut som har «dexadrine hyperactivity». Matthew er stemma hans, ei hastig nesten litt dysfunksjonell ei. Guten veks opp og blir politi. Og då kjem også Eleanor på banen. I eit meir melodiøst leie fortel ho, i vekselsang med broren, ein kriminell historie frå grisgrendte strøk (det er her vår unge venn er blitt sjefsinspektør). Tilslutt set Matthew punktum med eit heitt gitarminutt. Slett ikkje umulig å like denne heller.

Dei tre låtane som ligg mellom Michaels og Blancheflower opererer på meir konvensjonelle tomter. Og det er nett det som er litt greit her. Vekselverknad-strategien; tungt-lett-gyldent-mørkt-vondt-godt-trangt-fritt. Dei tre: Paw Paw Tree er ein rimelig enkel poprock-affære med sylskarpt gitarunderlag og noko dystre utsikter. My Dog Was Lost But Now It’s Found er spenstig og melodiøs blues, stundom akustisk, stundom stormande, heile tida storveges. Mason City blandar søtsmak og saltsmak, og er både seig og elegant. Dens leiande instrument er pianoet, noko den har tilfelles med fleire låtar på plata. For Matthew driv også denne gongen vel så mykje med tangent-traktering som gitar-lydering. Han trer fram og syng ein del også, noko han gjorde svært lite av på debuten. Men det er fortsatt søster Eleanor som er den dominerande vokale faktor. Og bra er det, for ho har nok ei betre stemme. Ei karaktersterk og drivande ei. Hennes rytmiske sangstil kan faktisk minne litt om Patti Smith, særlig der ho driv av gårde på sine villaste ferder.

Blant dei siste fem låtane er det kanskje eit og anna smådorskt augeblikk, men ikkje noko å dvele for mykje ved. Vesle Birdie Brain (kun tre minuttar lang) er nå i alle fall heilfin og farefullt vanedannande. Og avsluttande Wolf Notes ein surrealistisk og saktegåande skakkvals eg ikkje har tenkt å klare meg utan.

Slik kjem dei seg til lands, litt skamfarne, litt sjøsjuke, men med ein fangst langt over gjennomsnittet, og kun nokre betydningslause små bølgjeskvulp bak debuten sin. Så derfor mønstrar eg nok snart på igjen, med forventning i blikket og saltsmak i kjeften, vil eg tru.

7/10

Først publisert på Groove.no (i 2004)

 

Okt11

The Fiery Furnaces – Gallowsbird’s Bark

Posted on by
Standard

Eit søskenpar debuterer med ei fanfare til upolert og hemningslaus rock’n’roll.

cover  Vil du helst ha din rock og din blues kraftfull, kompakt, rakrygga og konvensjonell, kan du like godt stige av her. For denne turen her ber rake vegen til ein blues-gjødsla grøftekant der slike førestellingar er heilt ukjente. Det er ein grøftekant eg ikkje ante eksisterte, men som har nokre av dei styggvakraste blomane eg nokon gong har oppspora. Dei veks opp av steinar, ut av metallrestar, igjennom knuste glasflasker, og dei får sin gjødning frå ein kakkelovn som spyr ut gloheite, skarpslipte og vaklevorne riff og tonar henta frå ein ilsken men ikkje så lite fascinerande blues-republikk som for fleire år sidan blei utstøtt frå det gode selskap. Dei har ein uanstrengt haldning til sine røter, kan være respektlause, er ikkje redd for å bryte reglar, og har i all sin snodighet eit særdeles vinnande vesen. Dei kallar seg The Fiery Furnaces.

Med tilhaldsstad for tida i New York (oppvokse i Chicago) er søskenparet Matthew og Eleanor Friedberger foreløpig dei siste i rekka av larmande kvinne/mann duoar som byr rabalderet sitt fram i CD-format. Det skulle være nok å nevne White Stripes, The Kills, The Raveonettes eller for å gå ytterligare nokre år tilbake; Royal Trux. Og eit visst musikalsk slektskap til desse banda er også å spore i uttrykket til The Fiery Furnaces. Men dei har tilsett ein atskillig meir variert dose med ingrediensar til sitt råbarka rock’n’roll åtak. Dei plukkar nemlig akkurat kor dei har lyst, det være seg frå punk, rockabilly, folk, yndige poptonar, vaudeville, lo-fi eller frijazz, for alt er lov.

Det storebror Matthew måtte mangle av tekniske ferdigheter i sin traktering av gitar, piano, bass og andre uidentifiserte lydkjelder tar han solid igjen med sin glød, ustyrlig villskap og spenstige innfall. The Fiery Furnaces har heller ingen tvangsforestilling om berre å være to, så dei har med seg litt ekstra folk her og der. Trommis Ryan Sawyer er med på det meste, og set absolutt sitt merke på sluttresultatet med sin lealause og vindskeive slagferdighet. Mens på det vokalmessige plan er det Eleanor som dominerer, med ei myndig stemme i lende P.J. Harvey, Liz Phair, Chrissie Hynde.

Gallowsbird’s Bark er duoens debut. Og når lyden av grumsete gitar-rummel og hypertrillande pianoløp i åpningssporet South Is Only a Home fyller øyregangane skjønar ein fort at dette er eit opplegg litt på sida av god folkeskikk. Når dei så avsluttar 45 minuttar seinare med bibelske referansar, paranoia og dommedagstruslar i den skranglete og melodisterke folkblues-låta We Got Back the Plague, har dei fullbyrda ein fanfare til upolert og hemningslaus rock’n’roll. Dei har servert skitten blues i I’m Gonna Run, truande Velvet Underground monotoni i Leaky Tunnel, buldrande poprock med pågåande basstonar i Don’t Dance Her Down, og folkpunk med sylskarpt gitarfølge i Gale Blow. I Inca Rag kan vi ane skyggane av The Kinks, og i Up In the North er ikkje Pavement så langt unna, mens refrenget til Two Fat Feet har ein nær slektning i Divine Horsemen sin Tenderest Kiss. Og dei har nokre vage følingar ute i retning Sverige og Island i plata sine mest popinfiserte tilfeller Bright Blue Tie og Tropical Iceland. Dei er for øvrig mykje ute på tur i tekstane sine, England blir besøkt fleire ganger, og ved eit tilfelle fiskar Eleanor etter mikrofonen sin i Venezia. Det er imidlertid ikkje klare og lett forståelege bilder som blir teikna, men heller det ein kan kalle oppteikningar frå eit ubevisst sjeleliv, eller surrealisme.

The Fiery Furnaces; dei er primitive, dei er ubehandla, dei er på kokepunktet – og med seg har dei eit album det luktar årets debut av.

8/10

Først publisert på Groove.no (i 2003)