Tag Archives: Matthew Friedberger

Nov5

The Fiery Furnaces – EP

Posted on by
Standard

Ei samling av singlar og rare ting. Det beste er fabelaktig, det svakaste er berre litt i raraste laget.

cover  Nyttårsgåva frå det eventyrlige søskenparet Matthew og Eleanor Friedberger er ein EP med heile ti spor, og med ei speletid på over førti minuttar. OK, så er det ingen EP då, bortsett frå i namnet. Det er heller ikkje ei innspeling med flunkande nytt stoff, men ei samling av singlekutt og raritetar. Nå har jo ikkje The Fiery Furnaces helde det gåande så veldig lenge (gav ut sine første ting i september 2003), og dei har fylt dei to første albuma sine med rimelig mykje stoff, så det kan ikkje vere så veldig mykje til overs. Kanskje det er derfor dei noko beskjedent titulerer utgjevinga EP.

Slike oppsamlingsheat har ofte større arkeologisk interesse enn musikalsk verdi, men eg vil hevde at det ikkje heilt er tilfellet med denne. Rett nok vil det for folk som sit med alle dei tre singlane til bandet, både CD- og vinylutgåvene (dei opererer med ulike ekstraspor på CD og vinyl), berre vere eit nytt kutt av verkeleg essensiell musikalsk verdi. Åtte av spora er nemlig å finne på desse singlane. For dei som derimot ikkje har anna enn dei to albuma til bandet vil det vere fleire nye og særdeles opplevelsesrike saker å sjå fram til.

Eg har ved tidlegare omtalar hevda at The Fiery Furnaces ikkje er heilt som andre band. Ein av tinga dei gjer noko annleis er måten dei presenterer seg i singelformat på. Når dei skulle gje ut Tropical Ice-Land som singel nummer to frå debutalbumet, var det ein ganske så anna versjon vi fekk servert enn den vi hadde blitt kjent med på albumet. Det er slett ikkje uvanleg å presentere endelause remiksar som ekstraspor på ein singel, fullt så vanleg er det ikkje at remiksen er singelen (jadå, eg veit at det er andre som også har gjort det). Det som på Gallowsbird’s Bark var ein fin og snodig liten akustisk-gitar dreven poplåt, blei utsatt for ei drivande beat- og synth-handsaming, og enda opp som ein heftigare og endå betre låt (sjølv om det ikkje er heilt Loaded forvandling vi snakkar om). Saman med Tropical Ice-Land på denne CD-singelen låg for øvrig ein pianodreven og honky tonk-infisert versjon av We Got Back the Plague, den er ikkje teken med på EP. Det burde den ha vore, det er nemlig ein sprek versjon.

Ein endå meir original singel-vri gjorde bandet då dei kom med sin tredje, ei veke før album nummer to Blueberry Boat. Som eit slags oppgitt sukk over å måtte gje ut singel i forkant av albumet, spelte dei inn ein versjon av den gamle låta Single Again. Låta er ikkje å finne på Blueberry Boat, og går såleis ikkje i appetittvekkar-ærendet slik dei fleste singlar er meint å gjere. Men det er ingen halvhjerta sak av den grunn. Istaden er det ein drivande og melodisterk låt, som på tross av sitt alvorlege tema («he beat me, he banged me, he swore he would hang me, and I wish I was single again…») går an å synast er rett så spenstig og artig. På CD-singelversjonen av denne var den praktfulle balladen Evergreen å finne. Her på EP er desse bundne i hop av det vidunderlige popeventyret Here Comes the Summer (ein Friedberger-original som ikkje er tilgjengelig nokon annan stad). Desse tre glir sonisk over i kvarandre og framstår som ein ti minuttar lang popovertyre av eit litt anna, og lettare tilgjengelig slag enn kva vi fekk servert på Blueberry Boat. Saman med nemnte Tropical Ice-Land er dette heilt nødvendige saker.

Skal ikkje hevde at resten av EP er like nødvendig. Dei seks gjenståande spora varierer frå det passe interessante til det noko famlande og litt melodisk tafatte. Matthew-sungne Sing For Me er ein yndig stjernestøv-spreiande sang om avskjeden mellom eit barn og ein sjømann-far. Smelling Cigarettes og Duffer St. George er tidlige forsøk på slike sonisk mangeslungne og outrerte forteljingar som Blueberry Boat var bygd opp av, og har absolutt verdi. Den tidlegare ikkje utgjevne Sullivan’s Social Slub har tendensar men går seg litt vill. Dei to b-spora Cousin Chris og Sweet Spots går det lett an å degradere til c-spor nivå.

Det fabelaktige er likevel så fabelaktig, og dekker såpass av speleflata, at har du det ikkje frå før (og alt har du ikkje) bør EP sterkt vurderast å bli henta inn til nærare inspeksjon.

6/10

Først publisert på Groove.no (i 2005)

 

Okt18

The Fiery Furnaces – Blueberry Boat

Posted on by
Standard

Eit nytt musikalsk angrep litt utanom det vanlige frå søskenparet Friedberger.

cover  Det tok nokre rundar før eg begynte å finne fram til skattane på Blueberry Boat. Av den noko flokete årsak at dette er ei musikalsk last fylt til randen (eller kanskje helst over randen) av fargerike, fantasifulle og smått infame påfunn som ein ikkje heilt skjønar poenget med med det samme. For sjølv om The Fiery Furnaces drikk av kjelder også andre har forsynt seg frå, ser det ut som effekten blir noko annleis når dette amerikanske søskenparet får stoffet innabords. Allereie på sitt friske og vindskeive debutalbum Gallowsbird’s Bark (2003), framstod Matthew og Eleanor Friedberger som noko litt for seg sjølv. Men dei to har likevel klart å plassere seg sjølve endå nokre hakk lengre vekk frå normal folkeskikk her på oppfølgjaren.

Matthew har uttalt at aller fremste inspirasjonskjelde til dette albumet er The Who, og då spesielt deires tidlegaste «små» rock-opera tilfeller A Quick One (While He’s Away) og Rael. Og ja, eg skal kjøpe den, spesielt sistnemnte låt (frå The Who Sell Out) surra nok rundt på høgfrekvens i skallen til Matthew når han tenkte ut eindel av innfalla her. Men opplegget deires dreg seg til tider lengre ut i det outrerte og avantgardistiske enn kvar Townshend og kompani (og dei fleste andre) nokon gong har vore. Ja, det blir tilført så rikelig med vitale og krakilske lydangrep at eg som lyttar dei to-tre første rundane føler meg temmelig forvirra (og litt skuffa). Etterkvart oppdagar ein imidlertid ein struktur og dynamikk i villnisset. Og då, då er det at lasta begynner å bli interessant.

Mykje er gjort når ein har forsert det glupske hinderet dei har plassert først i løypa. Det ber namnet Quay Cur, er seks akter breidt, ti minuttar langt, og høgare enn dødsforakten. Her får vi servert heile spekteret frå smertefulle piskeslag via «Moby-blues» til naiv ordleik, vandrande på ei ustabil linje frå den totale atonalitet til dei vakraste tonar. Krevande, men har ein først fått følelsen av ein slags kontroll med denne, blir dei resterande 65 minuttane litt lettare å hanskast med.

Langs ruta skal ein gjere seg kjent med talrike og ordrike skildringar. Surrealistiske, vanvittige og nokon det nesten går an å forstå. Dei slår seg fram i ein jungel av innfallsvinklar. Forfulgt av tonar henta frå ulike hjørner av rockehistorien, cabaret-formen, musikalar, spenstig folk og… tja, litt av kvart igrunn.

Idet den tidlegare nemnte brygge-glefsaren er passert ber turen over i Straight Street. Og som tittelen nokså korrekt indikerer er vi nå over i eit meir rettlinja parti. Eit parti som kan minne litt om bandet slik vi lærte å kjenne dei på debuten. Her er det vers-refreng-vers i tilnærma konvensjonell drakt. Låta travar fort avstad og fortel historien om ein lettare forvirra amerikanar som sit på Damascus computer cafe og høyrer på fotballprat; «Arsenal, Inter, Madrid vs. Valencia, I’m over-hearing all their nonsense in extensia». Refrenget kontrar det heile fullstendig og er seigt og bluesy; «So I walked up the length of the street they call straight, cursing myself cause I got there to late». Sterk sak.

Sterk kan og få være namnet på tittelkuttet. Nesten like langt som åpningssporet. Men kanskje litt meir likevektig. Med det meinar eg å seie at dei ulike delane den er satt saman av er i ein nærare melodisk familie med kvarandre. Ein familie det etterkvart er inspirerande å bli kjent med. Temaet er ein båttransport med merkelige og ublide opplevingar. Ved roret står ein viljesterk skipper som ikkje eingong lar seg skremme av piratar. Dermed endar det slik det må; «It’s sad and it’s cold at the bottom of the sea, but at least I got my blueberries with me».

Historiane om Chris Michaels og Chief Inspector Blancheflower høyrer og med til kategorien «nærmar seg ti minuttar og femner sonisk vidt». Førstnemnte varierer mellom å være travel, seig, fortryllande, vimsete og er tekstmessig fyldig men noko uklar (som kjent treng ikkje det være noko minus). Blancheflower-affæren er først historien om ein liten gut som har «dexadrine hyperactivity». Matthew er stemma hans, ei hastig nesten litt dysfunksjonell ei. Guten veks opp og blir politi. Og då kjem også Eleanor på banen. I eit meir melodiøst leie fortel ho, i vekselsang med broren, ein kriminell historie frå grisgrendte strøk (det er her vår unge venn er blitt sjefsinspektør). Tilslutt set Matthew punktum med eit heitt gitarminutt. Slett ikkje umulig å like denne heller.

Dei tre låtane som ligg mellom Michaels og Blancheflower opererer på meir konvensjonelle tomter. Og det er nett det som er litt greit her. Vekselverknad-strategien; tungt-lett-gyldent-mørkt-vondt-godt-trangt-fritt. Dei tre: Paw Paw Tree er ein rimelig enkel poprock-affære med sylskarpt gitarunderlag og noko dystre utsikter. My Dog Was Lost But Now It’s Found er spenstig og melodiøs blues, stundom akustisk, stundom stormande, heile tida storveges. Mason City blandar søtsmak og saltsmak, og er både seig og elegant. Dens leiande instrument er pianoet, noko den har tilfelles med fleire låtar på plata. For Matthew driv også denne gongen vel så mykje med tangent-traktering som gitar-lydering. Han trer fram og syng ein del også, noko han gjorde svært lite av på debuten. Men det er fortsatt søster Eleanor som er den dominerande vokale faktor. Og bra er det, for ho har nok ei betre stemme. Ei karaktersterk og drivande ei. Hennes rytmiske sangstil kan faktisk minne litt om Patti Smith, særlig der ho driv av gårde på sine villaste ferder.

Blant dei siste fem låtane er det kanskje eit og anna smådorskt augeblikk, men ikkje noko å dvele for mykje ved. Vesle Birdie Brain (kun tre minuttar lang) er nå i alle fall heilfin og farefullt vanedannande. Og avsluttande Wolf Notes ein surrealistisk og saktegåande skakkvals eg ikkje har tenkt å klare meg utan.

Slik kjem dei seg til lands, litt skamfarne, litt sjøsjuke, men med ein fangst langt over gjennomsnittet, og kun nokre betydningslause små bølgjeskvulp bak debuten sin. Så derfor mønstrar eg nok snart på igjen, med forventning i blikket og saltsmak i kjeften, vil eg tru.

7/10

Først publisert på Groove.no (i 2004)

 

Okt11

The Fiery Furnaces – Gallowsbird’s Bark

Posted on by
Standard

Eit søskenpar debuterer med ei fanfare til upolert og hemningslaus rock’n’roll.

cover  Vil du helst ha din rock og din blues kraftfull, kompakt, rakrygga og konvensjonell, kan du like godt stige av her. For denne turen her ber rake vegen til ein blues-gjødsla grøftekant der slike førestellingar er heilt ukjente. Det er ein grøftekant eg ikkje ante eksisterte, men som har nokre av dei styggvakraste blomane eg nokon gong har oppspora. Dei veks opp av steinar, ut av metallrestar, igjennom knuste glasflasker, og dei får sin gjødning frå ein kakkelovn som spyr ut gloheite, skarpslipte og vaklevorne riff og tonar henta frå ein ilsken men ikkje så lite fascinerande blues-republikk som for fleire år sidan blei utstøtt frå det gode selskap. Dei har ein uanstrengt haldning til sine røter, kan være respektlause, er ikkje redd for å bryte reglar, og har i all sin snodighet eit særdeles vinnande vesen. Dei kallar seg The Fiery Furnaces.

Med tilhaldsstad for tida i New York (oppvokse i Chicago) er søskenparet Matthew og Eleanor Friedberger foreløpig dei siste i rekka av larmande kvinne/mann duoar som byr rabalderet sitt fram i CD-format. Det skulle være nok å nevne White Stripes, The Kills, The Raveonettes eller for å gå ytterligare nokre år tilbake; Royal Trux. Og eit visst musikalsk slektskap til desse banda er også å spore i uttrykket til The Fiery Furnaces. Men dei har tilsett ein atskillig meir variert dose med ingrediensar til sitt råbarka rock’n’roll åtak. Dei plukkar nemlig akkurat kor dei har lyst, det være seg frå punk, rockabilly, folk, yndige poptonar, vaudeville, lo-fi eller frijazz, for alt er lov.

Det storebror Matthew måtte mangle av tekniske ferdigheter i sin traktering av gitar, piano, bass og andre uidentifiserte lydkjelder tar han solid igjen med sin glød, ustyrlig villskap og spenstige innfall. The Fiery Furnaces har heller ingen tvangsforestilling om berre å være to, så dei har med seg litt ekstra folk her og der. Trommis Ryan Sawyer er med på det meste, og set absolutt sitt merke på sluttresultatet med sin lealause og vindskeive slagferdighet. Mens på det vokalmessige plan er det Eleanor som dominerer, med ei myndig stemme i lende P.J. Harvey, Liz Phair, Chrissie Hynde.

Gallowsbird’s Bark er duoens debut. Og når lyden av grumsete gitar-rummel og hypertrillande pianoløp i åpningssporet South Is Only a Home fyller øyregangane skjønar ein fort at dette er eit opplegg litt på sida av god folkeskikk. Når dei så avsluttar 45 minuttar seinare med bibelske referansar, paranoia og dommedagstruslar i den skranglete og melodisterke folkblues-låta We Got Back the Plague, har dei fullbyrda ein fanfare til upolert og hemningslaus rock’n’roll. Dei har servert skitten blues i I’m Gonna Run, truande Velvet Underground monotoni i Leaky Tunnel, buldrande poprock med pågåande basstonar i Don’t Dance Her Down, og folkpunk med sylskarpt gitarfølge i Gale Blow. I Inca Rag kan vi ane skyggane av The Kinks, og i Up In the North er ikkje Pavement så langt unna, mens refrenget til Two Fat Feet har ein nær slektning i Divine Horsemen sin Tenderest Kiss. Og dei har nokre vage følingar ute i retning Sverige og Island i plata sine mest popinfiserte tilfeller Bright Blue Tie og Tropical Iceland. Dei er for øvrig mykje ute på tur i tekstane sine, England blir besøkt fleire ganger, og ved eit tilfelle fiskar Eleanor etter mikrofonen sin i Venezia. Det er imidlertid ikkje klare og lett forståelege bilder som blir teikna, men heller det ein kan kalle oppteikningar frå eit ubevisst sjeleliv, eller surrealisme.

The Fiery Furnaces; dei er primitive, dei er ubehandla, dei er på kokepunktet – og med seg har dei eit album det luktar årets debut av.

8/10

Først publisert på Groove.no (i 2003)