Tag Archives: Gillian Welch

Des31

Musikalsk årsoppgjer 2011

Posted on by
Standard

Eitkvart år er eit bra musikkår, seier dei hos det svenske musikkmagasinet Sonic. Eg seier meg samd. 2011 føyer seg inn i rekka. Eg kjenner meg vel forsynt av tonar som har gitt næring og gjort inntrykk i år også. Nokre av dei har komme frå heimlandet. Aller mest verdt å nemne i så måte er nok hallingtrubaduren Stein Torleif Bjella og hans underfundig melankolske Vonde Visu. Av andre aktverdige framstøyt føler eg trong til å halde opp Martin Hagfors sin popintrikate I Like You, Tom Roger Aadland sin livserfarne Det Du Aldri Sa, The Last Hurrah sitt dronefolk-album Spiritual Non-Believers, og The Captain & Me, som i afrocalifornisk lyddrakt varta opp med eit konseptalbum (Migrant) om ein afrikansk flyktning.

Den ferdigredigerte lista over dei ti eg har sett aller størst pris på skiltar imidlertid ikkje med anna enn slikt som kjem frå det store engelskspråklige utland. Frå det same utland har eg aller først lyst å nemne ei god handfull eg synst det var litt vanskelig å utelate, men som likevel blei det. Utelete. Eg nemner, i fleng: Okkervil River (I Am Very Far), Sarabeth Tucek (Get Well Soon), Bon Iver (Bon Iver, Bon Iver), Bill Callahan (Apocalypse), Akron/Family (S/T II: The Cosmic Birth And Journey of Shinju TNT), The Decemberists (The King Is Dead), The War On Drugs (Slave Ambient), Southeast Engine (Canary), The Low Anthem (Smart Flesh). Men altså, først og fremst, og aller mest handla det om desse:

10. Girls – Father, Son, Holy Ghost
Utan blygsel serverer dei låtar som den neonspirituelle Vomit, surfande Honey Bunny, rifftunge Die, og meir til. Utan blygsel tek dei litt her, låner litt der, og skaper eit popbilde som er både enkelt, fengande, intrikat, mangfaldig og elastisk poptastisk.

9. Gillian Welch – The Harrow & The Harvest
Åtte år sidan førre plate, og ho er den ho er. Saman med mannen sin, David Rawlings, leverer ho tradisjonsbundne tonar i organisk forfatning. Ti asketiske og akustiske songar som på ulikt vis er rota i sørstatsgotikken og dens hang mot å spegle det dystre og amoralske.

8. Abigail Washburn – City Of Refuge
Ho kan sin banjo, og ho kan sin americana, men aller viktigast er det at ho kan noko om musikalsk poding. Med å dryppe nokre doggfriske dråpar av Kina i det amerikanske lagar Abigail Washburn noko som er litt annleis, og som har ein frodig personlegdom ein slett ikkje møter så ofte.

7. Laura Marling – A Creature I Don’t Know
Ei plate skapt av ei kvinne med ei tydelig stemme. Ei som lagar songar ut frå sitt eige indre. Ikkje sjølvutleverande og hudlause songar, men songar der ho med nøye avmålt distanse til det personlige og private ser seg sjølv som menneske, som kvinne, på den store gåtefulle og krevjande scena kalla tilværet. Laura Marling er kanskje ung, men ho er ikkje født i går. Og har ikkje lenger berre ein akustisk gitar.

6. Fleet Foxes – Helplessness Blues
Den er absolutt annleis enn debuten, og den er absolutt veldig Fleet Foxes. Pecknold har ikkje svikta sine idear. Plata har ei mørkare sjel, den dansar i mindre grad med lette popsteg, og den held seg i eit ganske så samanhengande sonisk bilde. Den har meir lyd enn debuten, den har større kompleksitet, nokre fleire psykedeliske manerar, og den vil nok av fleirtalet bli opplevd som litt vanskeligare.
Samstundes, den har varmen. Den vellydande og harmonimerka Fleet Foxes-varmen. Og den kjennes nær, imøtekomande open, og velkommen.

5. Bonnie Prince Billy – Wolfroy Goes To Town
Årets Bonnie Prince Billy plate er i rosa omslag, og med eit knippe låtar som etterlet seg eit temmelig så spartansk inntrykk. Men rosa er den berre utanpå, inni er det svart. Og spartansk er ikkje synonymt med nusselig om noko skulle falle for å tru det. Ta heller då ein smak på tittelen; Wolfroy Goes To Town. Nemlig, ulven er på ferde.
Ulveframferd av typen uling og gauling er sjølvsagt heilt fråverande. Denne ulven luskar og smyg mot målet, men vondt kan den bite. Både mot gud, djevel, venn, fiende, lykka og kjærleiken. Og langs vegen den går legg den etter seg eit titals storarta songar.

4. A.A. Bondy – Believers
A.A. Bondy manar fram diffuse snapshots og gåtefulle stemningsleie. Gjennom ti låtar dyppa i gårsdagens regn, brennmerka med melankoliens render, og omslutta av eit heimsøkt drag. Folk noir. Ti opptrinn som skjeler mot både røyndom og draum. Og glipa imellom. Ti scener der atmosfæren dei lever under fortel like mykje som orda dei er forsynt med. Ti scener av det slaget som stort sett er like mørke som natta, og like lumske som vegen heim ein tåkete morgon.
Med andre ord, slike som held til i eit tematisk territorium det har komme mange songar ut av. Men å legge det fram like meisterlig, i ord, tonar og sonisk habitt, som det A.A. Bondy gjer på si tredje soloplate er slett inga vanlig hending.

3. My Morning Jacket – Circuital
Med Circuital gjer Louisville-banden det tittelen hintar om, dei vender blikket mot dit dei starta ut. Mot ein storslagen americana med staselige sørstatstakter. Men dei er også eit popband, eit sveitt og rytmisk band, eit funky band. Eit mangslunge band.
Og ein 33 år gamal songar med ei sublim røyst, som syng om tilværet sett frå ein vaksen mann sin synsvinkel. Som duellerer manndomen og ungdomen, og talar om pliktkjensla og ansvaret kontra fridomen og opprøret. Ikkje med eit moraliserande eller urokkelig blikk. Meir med eit undrande og leikent blikk. Eit som ser livet som ein sirkel, og dansar med det, og ikkje mot det. Eit fint blikk. På ei plate full av overskot og melodisk danselyst. På ei plate som smiler. Så eg smiler tilbake.

2. P.J. Harvey – Let England Shake
Tjue år inn i eit musikarliv som aldri har vore prega av stillstand har P.J. Harvey laga eit meisterverk. Ikkje sitt første, men kanskje sitt beste. Om krigen. Tolv poetiske, men ubarmhjertige krigsreportasjar, og elsk/hat songar om ein nasjon iferd med å visne på rot. «England’s dancing days are done» syng ho. «Let’s head out to the fountain of death & splash about» held ho fram.
Krig er ikkje vakkert. PJ Harvey zoomar direkte inn på slagmarka og fortel kva som er sjå. Ho er ein referent, ingen agitator. Ein poetisk songreporter, med sans for det konsise, og for kontrastar.
Let England Shake er ei plate om krigen og om England, men meir enn det handlar den om mennesket. Først og fremst handlar den om mennesket. Og slik femner den vidare enn vidt, og treff nærare enn nært.

1. Josh T. Pearson – Last of the Country Gentlemen
Texanaren Josh T. Pearson har vore i meir enn ein heis, og han har gjort seg sine erfaringar. På Last of the Country Gentlemen fortel han om nokre som har sett evigvarande spor. Dei handlar om livet med kvinna, om livet utan kvinna, om livet i selskap med alkoholen, om livet med Gud, og utan Gud, og om livet med musikken.
Han syng ikkje høgt, men eg høyrer han godt. Det går ei fortvilingas skjær igjennom han, han kviskrar, han sukkar, han skjelv, han svelgjer nokre ord, eg kan høyre klumpen i halsen hans. Han er intenst til stades, han er i feber, desperasjonen kryp rundt anklane hans, ein brann ulmar i bringa hans, han har noko han må få sagt, noko han må tilstå, eit tyngande skriftemål, han syng det. Som ein countrysongar. På sitt særeigne vis, som ein countrysongar. Ein tålmodskrevande og omstendelig countrysongar. Med ein gitar, ein kamerat på fiolin, og 100% sjel.

 

Nokre veker etter at denne lista vart publisert på Groove.no fant eg fram ei Kurt Vile plate eg hadde lagt til sides. Den steig etterkvart veldig i kurs, og må vel seiast å vere blant dei aller beste platene gitt ut i 2011:
Kurt Vile – Smoke Ring For My Halo

Seinare skulle også Hiss Golden Messenger sin Poor Moon bli ei kjær plate.

 

 

Des10

Gillian Welch – The Harrow & The Harvest

Posted on by
Standard

Asketisk, akustisk, og sterkt tilstades i songen. Slik leverer Gillian Welch og hennar mann sakene, igjen.

8

cover

Det tok si tid dette. Etter å ha brukt ganske så normale sju år på å gje ut sine fire første plater, og etter å ha mottatt åtgaum nokre hakk over det normale for desse fire, vart det stille gitt. I åtte år. Når stilla i år vert broten skjer det sjølvsagt ikkje med høglytte lydsprell. Slik er ikkje Gillian Welch.

Då ho var her sist, med Soul Journey, hadde ho bevega songane sine inn i eit bilde der elektriske instrument spelte ei rolle. Ho har ikkje nytta åra etter det til å pønske ut ei vidare ferd inn på det sporet. Med The Harrow & The Harvest tar ho vel snarare vegen tilbake til start. Der ho var med Revival og med Hell Among the Yearlings. Saman med mann sin David Rawlings, nokre akustiske gitarar, ein banjo, og lite anna. Det er forsåvidt nok, viser det seg.

Gillian Welch vart visstnok født i New York, og vaks visstnok opp i Los Angeles, men musikalsk kjem ho frå ein annan stad. Ho kjem frå ein stad der folk- og countrytonane har Appalachian-fjella i ryggen, bluesen frå Mississippi i blodet, og sørstatsforteljingane innabords. Ein divergens som stundom blir brukt mot henne. Det autentiske i hennar arbeid blir stilt spørsmålsteikn ved. Ho byr på adopterte tonar, og fabrikkerte følelsar har det blitt hevda. Kor tid det er plausibelt å bringe slike argument til torgs har alltid vore ei aldri så lita gåte for underteikna. Kor tid kan ein utanforståande hevde at «dine songar dei er fabrikkerte min venn» medan «hennar songar, dei kjem rett frå eit ekte hjerte, så det»? Og kva rolle spelar det no eigentlig? For meg er det opplevinga eg sit att med som spelar ei rolle, autentisk eller ikkje. Og Gillian Welch sine plater har alltid gitt meg gode opplevingar.

Uansett, i god tid før ho spelte inn si første plata flytta ho til Nashville. Derifrå har ho vore blant dei sikraste leverandørar av tradisjonsbundne tonar i doggfriske former. Slike som tida kan ha vanskar med å springe i frå, slike ein kan kalle tidlause. The Harrow & The Harvest har ti songar av det slaget. Ti av dei mørkaste Gillian Welch har formulert saman med David Rawlings. Han kallar dei for «ten different kinds of sad».

Ti songar som på ulikt vis er rota i sørstatsgotikken og dens hang mot å spegle det dystre og det amoralske. «The things I seen in Scarlet Town did mortify my soul» syng Welch nokre sekund inn i plata. Ei undergangsvise med driv og intensitet er i gang, og dama syng om djupe brønnar, mørke graver, og mannen som veit kva klokka er og som no står og bankar på døra. Vegen frå denne til den noko harselerande avslutninga svingar seg ikkje heile tida i like djevelske former, men ein sving eller to innom dit den særdeles lystige framtida høyrer til passar den seg vel for å ta.

«Some girls are bright as the morning, and some have a dark turn of mind» syng Welch ein sving lenger framme. Og det er desse skikkelsane med det mørke sinnelaget ho presenterer oss for utover. Utover på ei plate der samspelet mellom Welch og Rawlings glir så lytefritt, opptrer så samanvevd, er så raffinert, så vitalt, så naturlig, sjølv der det er intrikate linjer som blir spelt, at eg beint må undrast om dei er det perfekte ektepar.

Sånn i kontrast til samspelet som føregår mellom folka i songane deira. For det kan vanskelig seiast å vere perfekt. «I can’t say your name, without a crow flying by» erklærar hovudpersonen i praktfulle The Way It Will Be. Ein song eg kan høyre ånda både frå folk som David Crosby og frå Richard og Linda Thompson att i. Ein song som konkurrerer med Tennessee om tittelen plata sitt absolutte høgdepunkt.

Tennessee, ein blått brennande og melodisk forførande song om kranglete oppvekst, overgrep, og sjølvdestruktive val. Ei tonesett sørstatsnovelle god som nokon, der mykje blir fortalt, men der like mange bilde dukkar fram frå det usagte. Med opningslinja «I kissed you cause I’ve never been an angel» fangar Welch merksemda umiddelbart, den svinn aldri hen. Tennessee er laga av stoff som blir verande.

Verande blir også den gospelsmitta mordarballaden Silver Dagger. Ført i ord av eit mordoffer, frå «the dark side of a hollow hill», der ho drikk vin med englane og spekulerer på om «the great destroyer sleeps in every man». Det noko mindre blodige temaet lengt er djupt til stades i Down Along The Dixie Line. Bruer er brent, fleire enn lurt var, heime nær barndommens «wildwood». Så draumen om å kunne «leave the northland far behind» blir nok ikkje noko anna enn det, ein draum.

Under dette traurige, dette dystre, opplever eg ikkje at det er eit botnlaust mørke. Eg opplever at plata har eit langt nærare slektskap til ein lett bris enn til ein øydeleggande storm. Eg opplever plata som levande og lysten på å vere relevant. Den omtalar ikkje håpet som ein tydelig eventualitet, men har noko syndig i seg som kan minne om humor. Og ein ikkje ueffen snerr. Med ein slik ein tar plata i alle fall farvel. Høvelig nok titulert The Way The Whole Thing Ends. Tonen trenger seg på frå ein eldfull stad mellom beisk og munter, der det viser seg at ein angrande eks-elskar har lite å hente.

Here you come alone and crying
Now you want to be my friend
That’s the way the cornbread crumbles
That’s the way the whole thing ends

Den beste plata til Gillian Welch heiter framleis Time (The Revelator), men den nest beste heiter no The Harrow & the Harvest.

Først publisert på Groove.no (i 2011)