Monthly Archives: oktober 2013

Okt14

Chris T-T – London Is Sinking

Posted on by
Standard

Byen, elva og menneska. Ein fryktlaus rapport frå livets skrå elvebredder.

cover  Legenden seier at Chris T-T kom til London samme veke som Tony Blair blei Storbritannia sin 51. statsminister (1997), den seier imidlertid ingenting om kor han kom frå. Med seg hadde fyren ein trestrengs gitar og ei dugandes skjorte. Samme kveld fekk han sin første spelejobb, som oppvarmar for den Londonbaserte folkrock-trioen Hefner. Sidan den gang har han budd i byen. Men skal vi ta tittelen på hans siste plate bokstavelig blir han kanskje ikkje buande der lenger nå.

Nå skal vi sjølvsagt ikkje forholde oss til tittelen London Is Sinking så slavisk. Snarare kan vi kanskje sjå på den som ein slags metafor for følgene av dei vellykka og utspekulerte sin dans rundt gullkalven. For dansar ein lenge nok, og blir kalven for tung, når ein vel stadiet der dei som ber byrden ikkje lenger orkar halde dansegolvet flytande. I det frådande nummeret Cull, går Chris T-T til og med ganske langt i å oppfordre til revolusjon. Ja, for sjølv om det kun er å lese mellom linjene og i parentes, så kjem han faktisk her med oppfordringar om å sørge for at verden blir kvitt eindel snyltarar og profitørar.

Med utgangspunkt i den engelske hovedstaden og spesielt elva som renn gjennom den, Themsen, har Chris laga ei slags konseptplate. Der det ikkje er ein samanhengande historie som blir fortald, men fleire beslekta skildringar om hendingar i og rundt den berømte elva. Og det er skildringar som nok ikkje høyrer heime i Tony Blair sin versjon av tilstanden i landet han regjerer. For frå den brutale cellodrevne åpninga London Aquarium, ei frenetisk skildring av framandgjering og stereotype rutinar, til Chris sin moderne versjon av London Bridge Is Falling Down, kalt Oil, er dette ein fryktlaus rapport frå livets skrå elvebredder.

Dette er ikkje Chris T-T sitt første framstøt i innspelt format. Debuten såg nemlig dagens lys i 1999, og hadde tittelen Beatverse. Året etter fekk han kontrakt med sitt nåværande plateselskap Snowstorm, og London Is Sinking er mannen sin tredje full-lengds utgjeving på denne labelen. Tidligare i år hadde han for øvrig eit liten lynvisitt i rampelyset, med
den spøkefulle singelen Eminem Is Gay. Den er ikkje å finne på dette albumet. Og takk for det, den hadde nemlig vore ganske på sidelinja i forhold til den heller motlause og innimellom endåtil uhyggjelige tonen som pregar desse 10 sangane.

Som ein barskare, men og meir poptone-fiksert og mangslungen utgave av Billy Bragg serverer Chris eit knippe desperate men melodisikre betraktningar frå ein sivilisasjon i trøbbel. Nå er slett ikkje London Is Sinking å betrakte som eit agitatorisk innlegg i den politiske debatten (kanskje med unntak av nevnte Cull), men meir eit knippe møter med mennesker i fatale livssituasjonar. Historiane han fortel kan og ha eit ganske outrert preg. Som 7 Hearts, om guten som er fødd med sju hjerter, og mora som skjermar han for all kontakt med det motsatte kjønn. For ein kan jo berre tenke seg for ein belastning forelskelse, og endå verre; hjertesorg, vil være i slik ein tilstand. Likevel er det ingen absurd eller vasete forteljing, men ein vemodig og nydelig sak om frykt, lengsel og tilslutt; møtet med ei jente.

Albumet sitt vondaste øyeblikk er den langsomme Battersea Bridge Baptism, der Chris til tonane av elektroniske klangar og ultratriste cellostrøk fortel om jenta som druknar sin nyfødde i Themsen. Mens det i den nennsomme Tomorrow Morning finst eit håp for morgondagen. Eit håp som er forsvinnande lite i det før nevnte avslutningssporet Oil. Ein dramatisk affære med ei avslutning i fullt kaos, skarpt understreka av eit manisk repeterande: «Oil in the river when the bridge fell down».

Ikkje så veldig lystelig med andre ord.

7/10

Først publisert på Grovve.no (i 2003)

Okt14

Richard Swift – The Novelist

Posted on by
Standard

Ein psykedelisk miks av 30-tals cabaret-tonar og nyare popmusikk på musikkhistoria sitt kortaste konseptalbum.

cover  «Det var i den tid jeg gik omkring og sultet i New York City, denne forunderlige by som ingen forlater før han har fåt mærker av den…» (fritt etter verdenslitteraturen sine kanskje mest berømte opningslinjer).

Det har seg nemlig slik at Richard Swift har satt seg føre å lage eit lite konseptalbum om ein forfattar-yngling som i 1930-åra flyttar til den store byen for å søke kjærleiken, samt få inspirasjon til å skrive ruvande litteratur. Men der veldig lite går slik han hadde tenkt seg det. Slik har hans prosjekt temamessig mykje til felles med Knut Hamsun sitt sagnomsuste mesterverk frå 1890; Sult.

The Novelist er sannsynlegvis også musikkhistorien sitt kortaste konseptalbum. Åtte spor unnagjort på i underkant av 20 minuttar (det er vel i grunnen slikt ein kallar eit minialbum). Swift nyttar imidlertid tida si godt. Og klarer både ved hjelp av smarte tonar og melankolske bilder å gje lyttaren aninga av å komme innpå denne forhutla sjela som vandrar rundt i depresjonstida sitt New York. Sjølv om det i eldfull intensitet aldri når Hamsunske høgder.

Det første minuttet, Foreward, blir brukt til å stille øyregangane inn på førkrigstida sine lydar og tonar. Men når vi først er plassert der er den unge Swift smart nok til å bringe inn elementer frå seinare tiders musikalske krumspring. Slik gjer han både historien og tonane til meir tidlause hendingar. Lady Day har sitt vaudeville piano, sin lyd av gamle radiobølger, men i dens langsomme og sorglause skapning kan vi også ane undertonar av 60-tals psykedelia, samt trampe takten etter pulsen frå ein moderne trommeboks. Lovely Night startar som om var den eit spor frå Kurt Weills Tolvskillingsopera, men etterkvart trer den ut av det gamle lydbildet og inn i eit langt meir moderne landskap, der vi kan skue spor av både Brian Wilson og Ed Harcourt.

På Sadsong St. har skylaget no for alvor begynt å dekke til utsiktene i retning den brennande lidenskapen, og vår mann trøystar seg; «over and over and over I say it again, I’m happy when the sun don’t shine». Lengselen tilbake til barndomsheimen blir illustrert med eit minutt trillande tonar frå ein leike-musikkboks, i Blues For Mother. Tittelkuttet er ein piano-støtta og småskeiv dystervals av det tiltrekkande slaget, og skildrar leitinga etter orda, og den manglande energien til å få noko utav funna. Ballad of Clifford Swift er eit nytt kort instrumentelt mellomspel som set fokuset mot slekt og heimtrakter. Noko den sjølvransakande og sterke konklusjonen Looking Back, I Should Have Been Home More også har merksemda retta mot. Før den fader ut med å fleire gonger gjenta dei lengtande orda; «remember when you loved me babe».

Denne karen noterer vi oss, ikkje sant?

6/10

Først publisert på Groove.no (i 2004)

 

Okt14

Stephen Malkmus & The Jicks – Pig Lab

Posted on by
Standard

Frå slentrande fiksfakserier til manande progrock.

cover  Pavement; 1990-åras kanskje fremste leverandør av essensielle rockeplater. I løpet av ein drøy fem års periode, presterte dette bandet å gje oss tre plater som alle fortjener å bli karakterisert som blendende oppvisningar i vanvittig rockmusikk. Dei meldte for alvor sin ankomst med det ultimate slacker-mesterverket Slanted & Enchanted (1992), ei plate underteikna aldri kjem til å føle seg ferdig med. Denne blei to år seinare etterfulgt av Crooked Rain, Crooked Rain, som er spekka til randen av frigjerande og vilter pop og rock. Wowee Zowee (1995) var i Pavement-målestokk eit lite kvileskjær, men like fullt ein solid prestasjon. Det tredje mesterverket kom med Brighten the Corners (1997), eit album som bygger på det beste frå tidlegare utgivelsar, og er ei makelaus rekke med frodige sangar. På Terror Twilight frå 1999 heldt dei dessverre ikkje lenger samme klasse, låtane var greie nok, men gløden virka å være på vikande front, og ikkje lenge etter kom meldinga om at Pavement var historie.

Stephen Malkmus (Pavements vokalist, gitarist og ansvarleg for største delen av låtskrivinga) fekk etter kort tid ein solokarriere på beina. Det sjølvtitulerte albumet frå 2001 var imidlertid ikkje den heilt store opplevinga, noko som fekk meg til å konkludere i retning av at han kanskje hadde gjort sitt når det handla om å forsyne oss med sprelsk rock’n’roll. Kjekt derfor å kunne melde at dette lyt revurderes, for med Pig Lib viser han seg frå ei sprekare side enn på mange år.

Dette er for øvrig ingen soloplate i ordets egentlige betydning, for både i ord og uttrykk er medmusikantane i The Jicks så avgjort viktige for resultatet. Dei deltok også på framstøtet i 2001, utan å gjere seg særlig bemerka ved den anledningen. Nå er to år godt og Stephen og gjengen er blitt ein samspelt og heftig combo.

Albumet er både samme gamle gode Malkmus, og ein Malkmus i ein smule utvikling. Eg har alltid betrakta mannen først og fremst som låtskrivar og sangar, men på Pig Lib framstår han meir som gitaristen Stephen Malkmus enn han har gjort på noko anna plate. Her finn ein for eksempel den ni minuttar lange 1 % Of One, der 2/3 av låta er ein jam som spenner frå det nennsomme til det oppjaga. Gitarpoesi som nærmar seg Tom Verlaine si klasse manar han fram på Witch Mountain Bridge, ein låt som i likhet med fleire andre på plata hentar litt elementer frå progrock. Pluss på ein dose psykedelia, litt folkrock og dei sedvanlige slentrande Malkmus-fiksfakseriene, og du har kanskje eit lite bilde av kva det heile dreier seg om.

Låtsmeden Stephen Malkmus har så desidert trylla fram nokre skikkelig godbitar her, som den smarte og melodisikre (Do Not Feed the) Oyster (med ein usedvanlig surrealistisk tekst), og avslutningssporet «Us», som med sin harmonisang er litt utypisk, men du verden så vakker. Imens poprock-saken Vanessa From Queens er ein tragikomisk affære, der Stephen syner sin språklige schwung; «There’s aggresion in the air this morning, got your ballerina tights around my head, in a samurai pose on the bed.» Heftig går det også føre seg i det psykedeliske funk-nummeret Sheets; «It takes all night to get off you».

Følgende tekstlinje henta frå før nevnte Us, kan få stå som ein illustrasjon over kva Stephen og bandet har fått til på denne plata; «I wish we could get our act together, make some sense of present tense alright».
Så la oss ikkje avskrive denne mannen ennå, for sjølv om vi ikkje snakkar mesterverk i klasse med dei tre nevnte Pavement-platene, så er dette i alle fall eit overbevisande frontalangrep på oss som tvilte.

7/10

Først publisert på Groove.no (i 2003)

 

Okt14

Candi Staton – Candi Staton

Posted on by
Standard

Over 30 år gamle soul-skattar, for første gong tilgjengelig på CD.

cover  Då kan alle som har høyrt om Candi Staton rekkje opp handa. Som eg tenkte ja, det var ikkje så mange. Men de to borte i kroken med henda oppe, kan de snakke litt høgare. «Young Hearts Run Free». Akkurat ja, disko-hiten til dama frå midten av 70-talet, det er den de kjenner til. Men det er heilt greit det, vi andre har jo endå mindre å bidra med. Og Young Hearts Run Free er jo ei ålreit låt det, sånn i klasse med Gloria Gaynor sin I Will Survive, og Donna Summer sin Love To Love You, Baby.

Kjensgjerninga er imidlertid den at mellom 1969 og 1973 spelte Candi Staton inn ein bunke låtar som nesten alle saman går solid utanpå disco-musikken nokre år seinare. Med ei rungande, blødande og sjelfull stemme – heilt i Aretha Franklin og Etta James-klassen – trillar det eine soulhøgdepunktet etter det andre fram frå denne nyleg utgitte samlinga. Låtar som for aller første gong blir servert i CD-format. Låtar som bør finne vegen til alle der ute med ei viss interesse for «that sweet soul music».

Candi Staton vart fødd i den vesle Alabama-byen Hanceville i 1943. Her vaks ho opp under fattige kår. Allereie i fireårsalderen begynte ho å synge gospelsangar i det lokale kyrkjekoret. Ti år gammal vart Candi så sendt til ein kostskule i Nashville, der ho etterkvart blei del av ein gospeltrio, ein trio ho sjølv beskriv som «The Jackson Five of gospel». Dei turnerte med størrelsar som Mahalia Jackson, The Staple Singers samt ei ung og då ukjent Aretha Franklin. Sytten år gamal gifta ho seg nesten med sangaren Lou Rawls. Istaden vart det året etter ekteskap og med tida fire barn saman med ein presteson frå fødebyen hennas. Med hjelp frå bror sin fekk ho mot slutten av 60-talet sang-jobbar på ein lokal klubb, og vart her ein kveld oppdaga av R&B-sangaren Clarence Carter.

Herifrå gjekk vegen ganske så fort til Fame-studioet i Muscle Shoals i nordvestre Alabama. Sjefen og musikkideologen på Fame-labelen, Rick Hall, såg i Candi Staton ei dame som kunne utrette saker av samme grad som Etta James hadde gjort i hans studio året før (då klassikarar som Tell Mama og I’d Rather Go Blind vart spelt inn). Hall var ein mann med klare visjonar for korleis ting skulle lyde. Låtane var det stort sett han som plukka ut, lydbildet var hans verk, og Candi si stemme, i det håse, kraftfulle leie den er å høyre på desse innspelingane, var det Hall som lirka fram. Dermed kan ein jo saktens stille seg spørsmål om kor fullblods Candi Staton dette egentlig er. Og om det heile er så mykje meir ekte enn dagens TV-lanserte idoler. Det er det. For dette er musikk skapt først og fremst utifrå kjærleiken til tonane og ikkje til pengane. Og det er musikk som skildrar ekte kjensler og ekte opplevingar, formidla av ei dame som har kjent det og opplevd det og som forstår kvart ord ho syng. Enten ho syng om tapt kjærleik, svik, utroskap, søte kjensler, synd, skam, fortvilelse, armod, fridom, tru eller håp.

Her er tett med funky og kvasse tilfeller, kledd i drivande blåsearrangement og heftig koring. Aller fremst i rekkja står magiske I’m Just A Prisoner (Of Your Good Lovin»), raffinerte, den frekke I’d Rather Be An Old Man’s Sweetheart (Than A Young Man’s Fool), og den sensuelle og særdeles smart oppbygde He Called Me Baby. Men her er også nådelause og svette balladar, slike som Otis Redding-låta That’s How Strong My Love Is og den svikefulle Another Man’s Woman, Another Woman’s Man. Candi tar og Tammy Wynette sin countryklassikar Stand By Your Man og gjer den om til eit inderlig soulnummer. Og hennes versjon av Mac Davis-låta In The Ghetto står ikkje eit sekund tilbake for Elvis si noko meir kjente utgåve. Ei fabelaktig dame. Ei stor stemme. Vi lar ho ikkje bli gløymt ein gong til, gjer vi vel?

8/10

Først publisert på Groove.no (i 2004)

 

Okt14

Bruce Springsteen – The Essential Bruce Springsteen

Posted on by
Standard

30 låtar; frå dei første åra sine vitale tonar til dei seinare åra sine slappare saker.

cover  I den stadig veksande serien av Essential-utgjevingar frå Sony, er turen nå komme til Bruce Springsteen. Det er ein dobbel ein som inneheld 150 minuttar med musikk, pluss ein bonus-CD med raritetar. Som tilfellet er med dei fleste i samme serien, blir spørsmålet om dette så er det mest essensielle. Springsteen gjer i sine liner notes eit forsøk på å avvæpne ei slik problemstilling; «In any body of work there are obvious high points. The rest depends on who’s doing the listening. Where you were, when it was, who you were with when a particular song or album cut the deepest». Likevel, du kjem deg ikkje unna, mann.

Prime time Springsteen er perioden frå The Wild, the Innocent & the E Street Shuffle fram til den heimalaga og sordinerte Nebraska såg dagens lys i 1982. At denne epoken får tildelt det meste av CD1 er sjølvsagt eit absolutt minimum. At den heller ujevne debuten Greetings From Asbury Park N.J. får boltre seg med tre sangar er derimot litt i overkant. Det kunne strengt tatt helde med ein låt herifrå, nemlig den hormontette og blendande Growin» Up, men den er merkelig nok ikkje tatt med. Istaden får vi Blinded By the Light, For You og Spirit In the Night, ikkje dårlige låtar, men heller på ingen måte essensielle kutt. Frå spor fire til spor 15 derimot, er dette, med eit unntak, ein samanhengande straum av Springsteen-høgdepunkt, eit knippe av rockehistorien sine mest vitale øyeblikk, ein rock’n’roll-fest, rett og slett. Unntaket, for å ta det først, er hitten og allsang-tiltaket Hungry Heart, som eg aldri har følt noko særlig dragning mot.

Frå svermeriske The Wild… får vi servert den vakre balladen 4th of July, Asbury Park (Sandy), samt den lausslupne rockaren Rosalita (Come Out Tonight), eit glansnummer frå mang ein Springsteen-konsert. Eg hadde ikkje hatt noko imot om det rikhaldige opuset Incident On 57th Street også hadde fått plass her. Neste plate ut er den vegg-til-vegg produserte rocke-odysséen Born to Run. Fortsatt er det ein romantisk anlagt Springsteen vi møter, men samstundes kjem her og erkjenningar om at «maybe we ain’t that young anymore» og «the door’s open but the ride it ain’t free». Sitata er henta frå Thunder Road, ein legendarisk rock’n’roll tur ut av Jante med eit sterkt håp om å vinna førsteprisen; «So Mary climb in, it’s a town full of losers, and I’m pulling out of here to win». Fyren i det frenetisk temposkiftande og ikkje så lite fantastiske tittelkuttet tyr i si rastløysa til formålslaus bilkøyring, men har og ein vag draum om at; «someday girl I don’t know when we’re gonna get to that place, where we really want to go». Den episke rock’n’roll operaen Jungleland er tredje sak frå Born to Run, eit absurd drama i tre akter blant angstridde, tvilsomme og sjarmerande individer som dansar dødsvalsen i overoppheita gater:

Between flesh and what’s fantasy
and the poets down here don’t write nothing at all
they just stand back and let it all be
and in the quick of the night they reach for their moment
and try to make an honest stand
but they wind up wounded
not even dead…
Tonight in Jungleland.

Hardkokt poesi. Og sjølvsagt burde desperate Backstreets også vore med.

Mannen sin aller største bedrift er 1978-utgjevinga Darkness On the Edge of Town. Den har også fått med tre kutt. Den sviande og fryktlause Badlands kjem først. Ein melodisterk sak full av poetisk glød og med eit dynamisk driv som sparkar mismotet midt i ballane. Det er ein langt meir desillusjonert Springsteen vi møter denne gangen. Tittelkuttet er ein inderlig pulserande ballade om fyren som har mista alt, og har ingen forhåpningar om å vinne noko som helst tilbake. Han velger derfor å betale sitt avlat, og sonar der ute i mørkret på stupet av tilværet. Eit pågåande munnspel driv den heftige og innbitte Promised Land framover. Om den unge mannen som bit tenna saman og prøver å overbevise seg sjølv om at ein plass finst det eit bedre liv. Det er vel liten tvil om at både Adam Raised a Cain og Racing In the Street også skal ha plass på alt som vågar å kalle seg Essential Springsteen.

Hausten 1980 kjem dobbeltalbumet The River. Eit album som er meir komplekst i sine temaer enn dei føregåande. På den eine sida møter vi fortsatt dei desillusjonerte, dei tvilande og dei tungsindige, men her er og gitt plass til meir lettliva og optimistiske syn på tilværet. Det er likevel ingen tvil om at sangane som tilhøyrer førstnevnte kategori kjem best frå det. Og aller best er det velkjente tittelkuttet. Forpinte munnspeltonar drar denne vemodige balladen i gang. Her møter vi det unge paret som har fått livet sine barske realitetar midt i trynet. I det retrospektive sisteverset stiller hovedpersonen seg spørsmålet; «Is a dream a lie if it don’t come true», og det er då ein for alvor kjenner igjen skikkelsen som så kjekt skulle «pulling out of here to win» i Thunder Road. Tiltaket blei kanskje ikkje så seiersrikt likevel. Sammen med før nevnte Hungry Heart er dette den einaste låta frå The River som har fått plass på denne samlingen. Eg kunne også godt tenkt meg den melankolske, men akk så vakre far/son saken Independence Day. Frå eit album der balladane gjer djupast inntrykk kunne og spor som Point Blank, Drive All Night, Stolen Car og Wreck On the Highway absolutt vore aktuelle å plukke blant.

Så, idet mannen er i nærleiken av eit massivt kommersielt gjennombrot, gjer han ut ei plate med demo-innspelingar, og insisterer på at den er like offisiell som hans fem tidlegare studioalbum. Åleine, heime på kjøkkenbenken utstyrt med eit par gitarar, eit munnspel, stemma si og ein firespors bandopptakar spelar han inn låtane som skal bli til albumet Nebraska. Definitivt modig, definitivt vellykka. Kommersielt sett er det vel ingen stor suksess, men kunstnarleg er det eit av Springsteen sine aller beste album. Kun to kutt herifrå har fått plass på denne samlingen. Tittelkuttet er ein desperat og nådelaus ballade om paret som gjennomfører eit meiningslaust mordar-raid. Orda i sangen er lagt i munnen på drapsmannen, og viser fram ein forherda skikkelse som ikkje har funne nokon som helst grunn til å respektere verken sitt eige eller andre sitt liv; «I can’t say that I’m sorry for the things that we done, at least for a little while Sir, me and her had us some fun». Springsteen gjer ingen forsøk på å pynte på kjensgjerningane, brutalt og usminka lar han skakk-køyrde, desperate og fortvila skikkelsar frå vrangsida av den amerikanske draumen få komme til orde. I albumet sin beste låt, den melodisikre og heite Atlantic City, møter vi ein motlaus fyr som på grunn av at han har «debts no honest man can pay», tyr til gambling og i neste omgang lovbrot for å komme seg ut av uføret. Han ser likevel det tvilsame med å la seg drive inn på eit slikt spor, og prøver å overbevise seg sjølv og sin kjære om at det finst eit liv og ein ny sjanse på den andre sida av forbrytelsen; «Well I guess everything dies baby that’s a fact, But maybe everything that dies someday comes back». Det er naturligvis ein skam at den avsindig triste balladen Highway Patrolman ikkje er med her, likeins kunne det godt blitt avsett plass til både spartansk rockande Johnny 99 og den mørke State Trooper.

«Boooorn In the USA». Slik lydde det overalt sommaren, hausten 1984 (og for så vidt langt inn i 1985). Bruce er for alvor blitt stadionrockaren framfor nokon. Den maksimale suksessen er spikra, og dens navn er Born In the USA. Tittelkuttet høyrer egentlig til Nebraska-avsnittet, då var den ein bitter Guthrie inspirert folkblues sak (den er å høyre i ein slik versjon på outtakes-samlinga Tracks). I sin mest kjente utgave er den imidlertid eit keyboard- og gitardreve rockenummer med ein veldig datert 80-tals lyd. Sjølv om den tekstmessig er meint som eit angrep på det etablerte Amerika, sett gjennom augene på ein svikta Vietnam-veteran, blei den dessverre noko heilt anna. Springsteen sjølv gjorde vel i sin stadionrus heller ikkje så altfor mykje for å fjerne seg frå oppfatningen av låta som ein tilnærma nasjonalsang. Glory Days er ein midt i vegen rockar, tjomsleg og grei, men lite engasjerande. Dancing In the Dark er meir av det samme, berre endå kjedeligare. Nei, gje meg heller intenst kåte I’m On Fire, den einaste låta frå plata som hadde fortjent plass her. Jadå, eg veit at albumet har flust av hitlåtar, og eg veit det er mange som ser på plata som mannen sin beste. Men i mine auger er den temmelig ordinær.

Midt oppi Born In the USA ståheien giftar Springsteen seg med b-skodespelaren Julianne Phillips. På plata som dukkar opp i 1987, Tunnel of Love, er det mykje som tyder på at mannen begynner å tvile på heile giftemålet. Og til låtar kledd i ei meir beskjeden sonisk drakt enn 1984 utgåva syng han om kjærleik, tvil og freistingar. Tittelkuttet samt førstesingelen Brilliant Disguise er valgt ut derifrå og flyt av gårde i eit keyboard-dominert lydbilde, men klarer ikkje å trenge skikkelig under huden. Personleg ville eg nok heller føretrekt den vakre og håpefulle Tougher Than the Rest, samt den nakne og langt meir resignerte One Step Up.

Springsteen blir skilt og finn den ekteskapelige lykke saman med kordama Patti Scialfa. Desse gode dagane og eindel andre ting syng han om på dei simultant utgitte albuma Human Touch og Lucky Town. Bortsett frå eit velretta stikk til alle dei dårlige TV-kanalane, 57 Channels (And Nothin» On), ein låt som sjølvsagt ikkje har fått plass på samlinga, har han svært lite å by på. Dei to tittelkutta og Living Proof som er valgt ut, er ganske bleike og kjedelige affærer alle tre. Året etter lagar han filmmusikk. Og den fine låten til Tom Hanks-filmen Philadelphia vinn endåtil ein Oscar.

Ved neste korsvei har Springsteen flytta seg nærmare temaer han hadde føre seg i sine glansdagar. Plata vi snakkar om er den neddempa, sosialrealistiske og John Steinbeck-inspirerte The Ghost of Tom Joad. Dessverre framstår den i ei litt for einsformig og stilleståande drakt, så den store gnisten klarar han ikkje å tenne med dette albumet heller. Sterkt påvirka av tragedien den 11. september leverer han seinsommaren 2002 albumet The Rising. Men den store oppstandelsen er det slett ikkje. Ein heller middelmådig affære utan ein einaste låt som kallar på særlig interesse. Likevel meiner tydeligvis Bruce og Sony at tre av låtane kan kallast essensielt stoff. Nei, då er det langt meir schwung over låta han laga eit par år tidlegare, men som ikkje fekk plass på The Rising. American Skin (41 Shots), her i live-tapning, er ein sterk og intenst gripande sak om unge og mørkhuda Amadou Diallo som brutalt og heilt meiningslaust fekk kroppen fylt med tilsaman 41 kuler frå pistolane til fire New York politimenn. Grunn: Han stod i ein døråpningen med handa innanfor jakka for å hente fram lommeboka si. Den beste låta Springsteen har laga sidan kjøkkenbenk-seansen i 1982.

I 1998 gav Springsteen ut Tracks, ein boks med 67 tidlegare ikkje utgitte låtar. Det er tydeligvis meir slikt som ligg rundt og sleng, for han har fylt opp ein bonus-cd her med 12 songar av samme kategori. Det meste er nok kun av interesse for innbitte fans. Men From Small Things (Big Things One Day Come), låta han i si tid gav til Dave Edmunds, er ein straight liten fin rock’n’roll sak. Endå bedre er det spartanske rockabilly-nummeret The Big Payback, ein blodtørstig sak gjort like etter Nebraska-innspelingane. Mørk, og avgjort verknadsfull er også Springsteen sitt bidrag til filmen Dead Man Walking. Og mannen sin versjon av Jimmy Cliff-låta Trapped, som i si tid var med på We Are the World-albumet, er heller ikkje ueffen.

Konklusjon: Alt i alt er det for mange merkelige prioriteringar på denne samlingen til at den gjev det rette bildet av Springsteen sine beste øyeblikk. Strengt tatt treng vi vel heller ikkje ein slik sak for å dokumentere dei. Den essensielle Springsteen er stort sett å finne på The Wild, the Innocent & the E Street Shuffle, Born to Run, Darkness On the Edge of Town, The River, Nebraska (og kanskje Tunnel of Love). Resten av mannen sin karriere er temmelig middelmådig, med enkelte små lyspunkt innimellom.

7/10

Først publisert på Groove.no (i 2003)

 

Okt14

Bruce Springsteen -Greetings From Asbury Park NJ

Posted on by
Standard

Ein organisk og villig, men til tider vel snakkesalig og noko uforløyst debut.

6

cover

Det er noko uforløyst over Bruce Springsteen sin debut som plateartist. Han har mykje på hjerte, i alle fall ein god del meir enn dei ni sangane, med ei samla speletid på 37 minutter, heilt maktar å favne over. Ordene kjem i eit tempo og ei mengd som eg vil tru få klarar å absorbere, slik tenderer det for ofte meir mot oppramsing enn genuin samklang mellom ord og tonar. Det blir jævlig travelt når bandet på sitt lause karnevalistiske vis prøver å følge Springsteen sine vokale tirader. Ikkje for det, av og til fungerer dette tilsynelatande sleivete samspelet, og utfallet blir ganske så sjarmerande. Men i litt for stor grad blir resultatet meir av det frustrerande ufokuserte og kraftlause slaget. Og kun unntaksvis finn vi dynamikken som kjenneteiknar Springsteen på dei fem store platene som følger etter Greetings From Asbury Park NJ.

Innspelingen blei gjort i ein periode der Columbia Records visstnok var på jakt etter artistar som kunne ta opp arven etter Bob Dylan. Mange var det som fekk merkelappen «den nye Dylan» klistra i panna, men det var få som hadde utbytte av det (ingen, for å være meir nøyaktig). Springsteen slapp heller ikkje unna denne ublide skjebnen. Og sjølv om temaene i sangane er ganske så forskjellig frå Dylan, kan ein høyre spor av Dylanske fraseringar i låtar som Does This Bus Stop At 82nd Street?, og i Subterranean Homesick Blues-slektningen Blinded By the Light. Sistnevnte er for øvrig ein av høgdepunkta. Her klarar Springsteen å kombinere entusiasme med velklang i nokre rimkombinasjonar som kan ta pusten frå ein.

Ellers kan ein høyre elementer både frå Dylan-kompisane i The Band, og ikkje minst frå Van Morrison-utgjevingar som Astral Weeks og Moondance, sjølv om han ytterst sjelden streifar storheten til desse. Det må i så fall være på Growin» Up, ein Springsteen-klassikar om oppvekst, pubertale bekymringar og utopisk frihetssøking.

«I stood stonelike at midnight suspended in my masquerade,
I combed my hair till it was just right and commanded the night brigade.»

Ein endå betre versjon av denne er for øvrig å finne på live-boksen frå 1986. I eit opptak frå eit svett Roxy i 1978, er den faktisk eit av høgdepunkta på den 5 LPer fyldige boksen. På samme boks, og frå samme konsert, finn ein også ganske så drivande versjonar av både Spirit In the Night og It’s Hard To Be a Saint In The City, som beviser at Greetings From Asbury Park NJ innspelingane nok ikkje yter låtane full rettferdighet.

Ser vi bort frå nevnte Blinded By the Light og Growin» Up er det dei to relativt spartanske balladane The Angel og Mary Queen of Arkansas eg tykkjer mest om, den siste kan ein sjå på som ein forløpar til klassiske Springsteen-ballader som 4th Of July, Asbury Park (Sandy) og The River. For sjølv om dei resterande låtane nok har sitt potensiale, får eg ein følelse av at Bruce her blir ein rock’n’roller som febrilsk prøver å komme ut av klærne til ein visesangar, klær som han har fått tredd på seg ved ein feiltakelse.

Først publisert på Groove.no (i 2003)

 

Okt14

The Sleepy Jackson – Lovers

Posted on by
Standard

From Perth with love, og ei eklektisk innstilling, og ein overflod av idear.

cover  Det er ikkje kvar dag det dukkar opp store rockeband frå byen, som i alle fall på kartet fortonar seg som verdens kanskje mest isolerte storby, nemlig Perth på den australske vestkysten. Det siste eg kan huske er The Triffids (som mellom anna var ansvarleg for meisterverket Born Sandy Devotional). Sleepy Jackson viser imidlertid allereie her på sin debut (i full-lengds format) at dei har stoff i seg til å ta opp arven etter David McComb og kompani.

Bandnavnet gjer meg assosiasjonar i retning av ein søvnig, laidback amerikansk småby. Påverknaden frå amerikansk musikkarv er då også tydelig tilstades, skjønt laidback rekk berre til å forklare ein liten del av uttrykket. For Luke Steele og hans kumpanar har nærmast gått berserk i den gedigne rock’n’roll-kiosken, og fylt opp posen med alt som har virka forlokkande. Det fantastiske er at dei har klart å sette saman ein eventyrblanding som verken blir oppstylta eller smaksforvirrande, men kun appetittvekkande.

Som alle no sikkert skjønar er Sleepy Jackson eit av desse bandene det er vanskelig å putte i bås. Med Lovers utfordrar Luke Steele og medmusikantane hans ortodokse sjanger-forståelsar og tradisjonelle syn på korleis låtar og album skal henge saman. På samme måte som til dømes Flaming Lips, Beck og Super Furry Animals har gjort det siste tiåret. Med ein eklektisk innstilling, eit ungdommelig overmot samt ein overflod av idear manøvrerer bandet seg gjennom 13 eksempel på korleis pop og rock musikk kan te seg når den foregår i kreative sfærer.

Eg har omtalt Sleepy Jackson som eit band, det er i grunnen kun delvis tilfellet. Dette er først og fremst 23 år gamle Luke Steele sitt prosjekt, som han gjer saman med andre meir eller mindre faste bandmedlemmer. Han framstår i stor grad lik det ikkje alltid sympatiske geniet som skaltar og valtar med sine samarbeidspartnarar alt etter kva det er for slags behov han måtte ha. Utskiftingane vil nok ikkje bli færre når han dei neste åra, i følge seg sjølv, skal lage eit Pet Sounds-inspirert electronica-album, ei countryplate og eit kommersielt gospelalbum, berre for å nevne nokre av ideane hans. Slik kan han minne litt om andre jyplingar som Ryan Adams og Ed Harcourt.

Men framtida får vise kva han skulle finne på, nå får vi heller konsentrere oss om nåtida. Og nåtida er Lovers, nesten 50 minuttar med skarpskodd musikk. Det åpnar med Good Dancers, ein slags Beatles versus Beach Boys med falsett kor som blir utsatt for Flaming Lips-liknande syreangrep. Før vi i neste omgang blir tatt med på Vampire Racecourse, definitivt noko anna enn ein søndag på Øvrevoll, men uansett ein varmblodig rockelåt med slektskap til Velvet Underground circa Loaded, glamrock samt ein liten dose desperat David Thomas (Pere Ubu).

På spor som Rain Falls For Wind og Acid In My Heart minner sangstilen til Luke meg om salige Peter Perrett frå The Only Ones (bandet som i 1978 gjorde ein av historiens flottaste rockelåtar med Another Girl, Another Planet). Tekstane, i sin omgang med sjølvbedrag, ambivalent og problematisk kjærleik er ikkje så langt unna Perrett sine vanligaste temaer, heller. Mens han i Miniskirt og Old Dirt Farmer/Mourning Rain streifar innom meir country-liknande horisontar, noko nærværet av steel-gitar gjer sitt for å bygge oppunder. Sjølv om det ikkje er heilt konvensjonell country den godeste Luke har på programmet.

Don’t You Know er ein verneverdig melodi og eit foraktelig, fortvila, forvirra Flaming Lips psykedelisk tilfelle, med praktfull duett mellom Luke Steele og ei dame med navn Jade Macrae. Både på denne og i Psychedelic Furs-møter-Beck-og-sløy-funk-oppstår affæren Tell The Girls That I’m Not Hangin» Out finn det stad ein utstrakt bruk av synth, Moog og anna elektronikk.

Dei i størst grad tradisjonelle pop/rock øyeblikka på Lovers er det låtane This Day og Come to This som representerer. Førstnevnte ein flott sak i tradisjonen til Beatles med meir enn gangbar harmonisang, den andre litt meir på den rocka halvdelen, men ein utsøkt sak i ei Jayhawks-farga drakt.

I mange tilfeller kan slike ambisjonar som Luke Steele tydeligvis har, føre til at deler av verket blir paralyserte av alle outrerte innfall. Som dei fleste no sikkert har forstått er det i veldig liten grad tilfelle på dette albumet. Her blir sjangersprangene og dei fikse løysingane ein heilt naturleg del av det store bildet. Og vips, så står vi her med ein av årets verkelig hyggelige overraskelsar på platefronten.

8/10

Først publisert på Groove.no (i 2003)

 

Okt14

The Singles – Better Than Before

Posted on by
Standard

Dei har høyrt masse på Beatles, dei elskar Beatles, dei kan antakelig ikkje få nok av Beatles.

cover Detroit er i rock’n’roll-samanheng først og fremst kjent som heimbyen til eldfulle og hardtslåande band som MC5, The Stooges og White Stripes. Dei fire unge karane i The Singles tilhøyrer nok ein meir popfiksert retning i bilbyen, og kan derfor kanskje heller plasserast i det musikalske nabolaget til ferske Detroit-akter som The Sights og Brendan Benson. Men før dei tok tilhald i dette nabolaget var dei ein tur over Atlanteren, der dei på eit eller anna vis havna 40 år tilbake i tid, på the Cavern Club i ein berømt havneby i det nordvestlige hjørnet av England. Musikken dei fekk oppleve der prøver dei så å reprodusere her på si debutplate.

Eller for å seie det med eit ord: Beatles. Dei har høyrt masse på Beatles, dei elskar Beatles, dei kan antakelig ikkje få nok av Beatles. Noko dei har tatt konsekvensen av og derfor sjølv laga ei Beatles-plate. For det er som om dei har plassert seg midt i 1963, og heilt fritt latt lyden av the Merseybeat få regjere grunnen. Så ut i rommet strøymer dei, The Singles sine variasjonar over I Saw Her Standing There, She Loves You og I Want to Hold Your Hand. Enten dei blir kalla I’m In Love With You, Since You’ve Been Gone eller She’s Got A Hold, den opprinnelige idéen blei første gang sett ut i live for over 40 år sidan i Liverpool.

Nå er som alle sikkert veit The Singles langt ifrå dei første som har latt seg begeistre av kvartetten frå Merseyside, og heilt sikkert ikkje dei siste heller. Klassisk popmusikk vil jo alltid være ei rik kjelde til inspirasjon. Og rett skal være rett, det er vel også slik at Vince Fredericks (låtskrivar, sangar) og hans kameratar har høyrt på anna enn Beatles. For her finn vi også artige Buddy Holly takter (See You Again), pasjonert Yardbirds-blues (tittelkuttet) og finfin Byrds-jangle (Until You Came Along). Men skal dei fire unge karane gjere ein karriere utav sin glød for 60-talet sine tonar, lyt dei nok supplere med i alle fall ein liten dose eigenart ved neste korsveg. For sjølv om dette absolutt inneheld ein solid porsjon med ungdommelig sjarm og entusiasme, vil eit nytt album i samme leia være nokså meiningslaust.

Tar dei derimot med seg gløden frå sangar som den energiske tamburin-drevne He Can Go, You Can’t Stay og hissige It’ll Never Be the Same Again og gjer det heile ein smart injeksjon særpreg er det absolutt håp om at The Singles kan være eit band å sjå opp for.

Og då er det jo nesten litt synd at dei allereie har brukt opp tittelen Better Than Before.

5/10

Først publisert på Groove.no (i 2004)

Okt14

The Shins – Chutes Too Narrow

Posted on by
Standard

Ein 34 minuttar fyldig popdropspose med 10 utsøkte smakssamansetningar til å suge lenge og fornøyd på.

cover  Albuquerque, New Mexico. I musikk-samanheng absolutt ingen sentral stad. Strengt tatt er det berre to musikkrelaterte saker eg forbind med byen; 1. den sangen på Tonight’s the Night (Neil Young), 2. det er den andre byen den forsmådde ektemannen i By the Time I Get to Phoenix passerer. Nå har eg eit tredje punkt. For som ein del sikkert har fått med seg var det her den fantastiske popkvartetten The Shins fant saman.

No har dei visstnok flytta hovedkvarteret sitt til Portland, Oregon. Men viktigare, gjengen er klar med si andre plate under signaturen The Shins (dei har ei utgjeving også under namnet Flake Music, frå 1997). Og ankomsten til Chutes Too Narrow, som albumet heiter, er blitt ledsaga av rimelig store ovasjoner i indiepop-kretsar, ovasjoner som etterkvart også har nådd heilt fram til desken i norske dagsaviser.

Bandet debuterte i 2001 med albumet Oh, Inverted World. Og frå å være ein liten løyndom for dei få, vaks albumet seg gradvis utav kult-statusen. Dermed måtte dei plutselig også stå til rette for «ungdomssyndene» sine (McDonalds har nytta ein av låtane deira i reklamesamanheng). Slikt vil jo ofte føre til vraking hos den jevne indie-rockar, men det kan virke som om at James Mercer og hans menn har komme heilskinna frå det.

Chutes Too Narrow kom egentlig ut i oktober 2003, men fekk først i mars 2004 sin offisielle release i Norge. Og dei har denne gongen lagt til sides mykje av den lyseblå psykedeliaen som er ein viktig del av Oh, Inverted World. For sjølv om dei ikkje alltid fylgjer den mest opplagte popløypa på Chutes Too Narrow heller står denne fram i ei noko meir kompakt og konvensjonell poprock-drakt enn debuten. Men, vil eg påstå, den kan smykke seg med endå sterkare låtar.

Ja, her snakkar vi faktisk om ein av dei friskaste omgangane med tradisjonell popmusikk slik Beatles lærte oss den, sidan The La’s kom vandrande utor Liverpool sine bakgater i 1990 (og forsvant like fort tilbake). Som det høver seg slik musikk, stappar ein ikkje CDen full. Istaden blir vi tilbudt ein 34 minuttar fyldig dropspose med 10 utsøkte smaks-samansetningar til å suge lenge og fornøyd på.

Sjølv om vi har høyrt liknande tonar mange gonger før, har eg ingen problem med å hevde at The Shins gjer sin personlige og originale vri på tinga. Frå dei lynsnart klappar sakene i gang, tett fulgt av eit kvikt «woooh», på Kissing the Lipless, blir ein teken med på ei ferd inn i ein fargerik verden, der heftige hooks og briljante tonar presenterer seg i så tett ordning at ein aldri klarer å tørke vekk det fornøyde gliset før lenge etter at siste plystre-tone i nennsomme Those to Come har lagt seg til ro. Sjølvsagt klarer ein ikkje å sitte still, sjølvsagt jobbar både knipsefingrane og beina overtid, og sjølvsagt byr ein både seg sjølv og andre opp til lettbeinte rørsler. Men, og dette er viktig, The Shins er meir enn lettbeint popmusikk. For som nemnt, melodilinjene på Chutes Too Narrow fylgjer ikkje alltid den aller mest opplagte vegen, og småskrudde innfall, rett nok særdeles utvungent og naturlig håndtert, krydrar lydbildet i ny og ne. Slik oppnår dei å klistre lyttaren fast til låta umiddelbart, samstundes som dei unngår at nokon skulle finne på å gå lei før det har gått minst ein evighet.

Det er for øvrig ikkje berre tonekartet som har djupn her, James Mercer sin pop-poesi har og absolutt litt meir å fare med enn kva den gjennomsnittlege pop-snekker brukar å ha på lur ned i skuffa si. Her er både glede, smerte og angst i eit surrealistisk fellesskap. Og meir enn nok å bite i til eit uttal gjennomhøyringar. Slik får desse smarte og tilsynelatande bekymringslause melodilinjene eit verdifullt incitament av både uro og melankoli.

«and secretly I want to bury in the yard the grey remains of a friendship scarred». Edgar Allan Poe? Vel, kanskje ikkje heilt, men James Mercer manifesterer, ved fleire høve her, at han har ei utsøkt poetisk nerve inne. Linja over er henta frå det perfekt oppbygde og smertelige vesle pop-eventyret Kissing the Lipless. I første vers ligg Mercer sin vokal nedpå og heilt i front, så, idet nemnte linje er sunget ferdig byrjar brått korte brunstige el-gitar riff å varsle om at noko er på gang, og det som er på gang er eit ljomande refreng der Mercer flyktar den vemodige lyrikken sin opp i langt høgare tone-sfærer. Slik skaper ein akselererande dynamikk folkens. Betre enn dette blir det ikkje, men du verden så nære dei kjem nokre gonger.

Mercer sin innsats som sangar så vel som gitarist og låtskrivar er nok det sentrale og berande elementet plata igjennom. Som når han fortsetter blant høge oktavar, og lar gitaren både ringe og springe i kraftfulle So Says I. Eller er meir nedpå i folkpop perler som Mine’s Not a High Horse og Young Pilgrims, sistnevnte med eit litt udefinerbart slektskap til XTC sine Skylarking-dagar.

Forhold som tru, skyld, kjærleik og svik står sentralt i sakrale og fiolin-draperte Saint Simon, ein sak som i melodiføring sikkert kan finne sine åndsfrendar vandrande rundt med ein Rubber Soul langs 16 Lovers Lane. Medan den vemodige balladen Pink Bullets låner litt småtteri frå The Who-låta Behind Blue Eyes.

Energiske Fighting In a Sack hentar gnisten sin frå nokre av dei samme jaktmarkene som canadiske The New Pornographers har søkt rundt i. Turn a Square på si side er dreven av ein energi henta frå eit shiffle-liknande gitarjag. Og før dei når finalen tar dei og ein tur innom steelgitar-draperte country-tomter. Nydelige Gone For Good er klassisk countryrock om defekte følelsar, lengsel og einsemd; «I find a fatal flaw in the logic of love».

Så har ein ikkje denne allereie klargjort for sesongens sommartallerken, er det berre å utvide menyen.

9/10

Først publisert på Groove.no (i 2004)

Okt14

Billy Joe Shaver – Freedom’s Child

Posted on by
Standard

Country-veteran gjer eit framstøt som resulterer i både kompetent musikk og stygge feilskjær.

cover  La det være sagt med ein gong; eg har ingen inngåande kjennskap til Billy Joe Shaver sin etterkvart lange karriere som sangar og låtskrivar. Ein karriere som strekker seg tilbake til 70-talet då han dreiv rundt saman med andre lovlause som Waylon og Willie. Etter nokre års opphald som plateartist gjorde han på 90-talet eit slags comeback, og presterte, skal ein tru ryktene, eit knippe relativt heilstøypte plater under signaturen Shaver (sidan sonen Eddy og hans elektriske seks-strengar var blitt ein vesentlig bidragsytar). Den første av desse er den solide countryrock affæren Tramp On Your Street (1993), og er den einaste underteikna har stifta nærare bekjentskap med.

Livet har vendt si ubarmhjertige side til Billy Joe Shaver dei siste åra, då både hans mor, hans kone og sønnen Eddy døde med kort tids mellomrom. Noko som manifesterer seg i mange av tekstane på Freedom’s Child. Nesten halvparten av låtane er på ulike vis sjølvbiografiske tilbakeblikk, han klarar det også stort sett utan å ty til pinlig sentimentale virkemidler. Som i den spartansk orkestrerte og kronologisk oppbygde fortellingen Day By Day, men kanskje aller best i den humoristiske barndomserindringen Wild Cow Gravy. Artig er også det harmlause rockenummeret That’s What She Said Last Night, og Move It On Over-slektningen Deja Blues (med Todd Snider som gjestevokalist).

På That’s Why the Man In Black Sings the Blues går han, som tittelen indikerer, Johnny Cash sitt ærend, uten at han nærmar seg krafta og magien til originalen. Medan eg har lite positivt å seie om tittellåta, ein hyllest til amerikanske soldatar som kjemper den «gode» kamp på vegne av Amerika og «fridomen»; imperialistisk svada. Endå verre er den ultrapatriotiske og nasjonalistiske Good Ol» USA, som og var med på nevnte Tramp On Your Street, då var den berre tåpelig, i desse George W. Bush-tider finn eg den bortimot forkastelig.

Slik blir det ei ujamn oppleving. Men på sitt beste kan Billy Joe Shaver sin værbitte røyst by på kompetent countrymusikk, som mange countryinteresserte nok vil finne glede i.

4/10

Først publisert på Groove.no (i 2003)