Category Archives: 2009

Des4

The Broken Family Band – Please and Thank You

Posted on by
Standard

Ukomplisert og gitarfiksert rock’n roll, rimelig fri for utfordrande tendensar.

5

cover

Etter platetittelen å dømme er det eit audmjukt og elskverdig innstilt Broken Family Band som entrar manesjen denne gongen. Realiteten er nok noko annleis. På sitt mest optimistiske handlar Please and Thank You om å ikkje kaste inn handkle sjølv om utsiktene er ganske tilskya. Men vel så ofte blir det trakka rundt i heller desillusjonert sørpe, eller det blir gjort freidige forsøk på ytringar av det meir sarkastiske slaget. Ikkje så heilt ulikt det vi har høyrt frå denne kanten før, altså.

Med ryggen til dei akademiske salane i heimbyen Cambridge har dei forma stoffet i eit ukomplisert og gitarfiksert rock’n roll bilde. Eit lydbilde som har fjerna seg ein god del frå der dei var den gongen dei starta opp, for sju-åtte år sidan.

Då var dei inspirert av ein Texas-tur, skaffa seg banjo og steel-gitar, la om til amerikansk aksent, og lot det stå til. På sitt beste riktig så friskt og sjarmerande. Langs vegen har dei gradvis funne tilbake til den engelske aksenten, tatt i bruk meir elektrisk kraft, og tona ned countryfaktene. Til dei i dag står her heilt utan banjo og steel-gitar, og høyrest ut som om dei nett har komme ut av garasjen.

Men evna til å foreine tonar i eit melodisk sett dugande mønster har dei ikkje lagt av seg. Den viser dei fram i denne forma også. Om enn ikkje heile vegen til endes.

Den er der i det beiske opningssporet. Der songaren, Steven Adams, ber ein livsfjern kompis, med barten full av kokain, om å heller komme seg tilbake til hotellsenga; «and please yourself». Den er der i Salivating, der det velkjente temaet «borte bra men heime best» blir lagt på bordet i rimelig illeluktande og botferdig fylde. Og den er der i Cinema vs House, ei låt der problematikken om kor den beste staden for ein date er, blir tatt opp til vurdering; heime hos deg, heime hos meg, eller kanskje på kino («but that’s two hour without speaking»).

På grensa til plumpt blir det i St. Albans, der vi møter ein fyr som har reist nokre mil for å få seg eit knull. «But no one wants to fuck you in this town». Og på grensa til kvinnefiendtlig blir det i The Girls In This Town, der songaren skildrar damene i byen som ansvarslause, promiskuøse og utan framtid.

To elektriske gitarar er ganske så skarpslipte og blir nytta til både effektfull riffing og korte eksplosive orgiar. Bassen pumpar langt framme i bildet, og det blir slått hardt på trommeskinna. Låtane er bygd mykje over same lest, så er du på utkikk etter ein smule utfordring og variasjon er det sjølvsagt ikkje hit du skal.

Men skulle du vere lysten på likefram småkynisk engelsk gitarrock funkar dette ganske så greitt det. I alle fall fram til det blir sunge «don’t bury us until we’re dead» for n’te gong i spor åtte. Deretter er det vel strengt tatt slutt på sigarane.

Først publisert på Groove.no (i 2009)

Des4

Bonnie Prince Billy – Beware

Posted on by
Standard

Djupare inn i countryen enn nokon gong. Men tru ikkje at han sviktar. 

8

cover

Coveret er i svart og litt kvitt. Slik det også var då Bonnie Prince Billy for alvor meldte sitt kome med I See A Darkness. Den gongen med eit bilde av ein hovudskalle. Denne gongen med eit bilde av ein annan skalle. Opphavsmannens eigen. Henta rett ut av ei novelle av Edgar Allan Poe. Slik kan det i alle fall sjå ut. Tittelen, Beware, gjer ikkje så mykje for å dempe på det inntrykket. Men tonane frå den runde dingsen innafor dempar på inntrykket.

For dette er ikkje Billy stirande inn i dei mørkaste krokar. Dette er derimot Billy i sitt mest countryprega modus til dags dato. Og sjølv om country sjølvsagt handlar om vonde tap og verkande sakn, omfamnar Billy også fryden det er å kjenne blodet spele gjennom kroppen.

Det har aldri vore ein framand tanke hos Billy å arrangere møter mellom motstridande kjensler. Snarare tvert om, han har ofte gjort dei til dansepartnarar. Kanskje ikkje velvillige og sterkt synkroniserte partnarar. Men like fullt partnarar. Usikre partnarar. Stridige partnarar. Nedstemte partnarar. Og ved førre korsveg, Lie Down in the Light, også rimelig oppstemte partnarar.

Slik også på Beware. Her er smerter og tungsinn, lyster og skjemt. Han syng fram åtvaringar: «If you listen to me, you are lost». Og han syng om lammande sakn: «The more I am without you, the less I am a man». Men han gjev også uttrykk for at det er greitt å ikkje bli elska, berre ho klenger seg til han «all through the night». Eller han kan til livfulle tonar halde fram avskjeden som «the end of something wonderful».

Det har aldri vore ein idé hos Billy å drukne ord og tonar i eit lydrikt bilde. Langt i frå. Det spartanske og luftige har vore hans greie. På Beware er det meir lyd enn vanlig. Instrumenta er mange, og dei slepp til. Laussloppe og utan stramme taumar gjev albumet meg omlag dei same vibbane som det Dylan & The Band si Basement Tapes innspeling gjev meg. Og det er jo vibbar eg kan like å få.

Meir eller mindre harmonisk samsong pregar Beware i større grad enn noko anna album av mannen. Ved nokre høve, som på opningssporet Beware Your Only Friend og det folkrock-jazza avslutningssporet Afraid Ain’t Me, trør songarane til i oppildna og animerte midnattskor-former. Men oftare inntar dei ei noko meir skånsam rolle i bildet. Heldigvis, trur eg vi seier. Det kler liksom songane til Billy betre det.

Og det er på ingen måte dårlige songar han har komme opp med denne gongen heller. Sjølv om det knappast er nokon her som vil makte å snike seg inn på lista over hans ti aller mest minneverdige. Men så er no det ei særdeles gullkanta liste også då. Nærast an til noko slikt måtte i tilfelle den finstemte og leduge balladen Without Work, You Have Nothing vere. Der fiolinen kitlar, hornet sukkar, akustiske strenger varmar, og harmonitonen er gåsehud; «work, baby».

Vert å omfamne er også Heart’s Arms. Ein ballade som bygger seg frå nennsam til voluminøs. Ein ballade der hovudpersonen i pasjonerte ordelag etterlyser nokre skrivne ord frå den han elskar. Men han vert ikkje bønnhøyrt. Songens fortvilte maksimum kjem når e-posten endå ein gong viser seg å vere utan ord frå henne; «I open this awful machine, to nothing».

Countrytonen er klassisk i I Don’t Belong To Anyone. Av den sorten som kunne ha vore henta direkte frå The Louvin Brothers sin Tragic Songs of Life. Banjoen talar om lengsel, og songaren gjer likeså. Ikkje ein lengt retta mot ein spesifikk person denne gongen. Men ein lengt etter eit anna liv. Eit liv saman med ei kvinne, og nokon som kan kalle han pappa. Refrenget finn på subtilt vis sin plass i «freedom’s just another word for nothing left to lose»-tradisjonen:

«there’s no one who’ll take care of me,
it’s kind of easy to have some fun,
when you don’t belong to anyone»

Av andre songar verdt å nemne har vi den oppstemte og handklappa You Don’t Love Me, og den steelgitar-losa You Can’t Hurt Me Now. Vi har også I Won’t Ask Again med sitt refreng plukka frå songboka til Crosby, Stills, Nash & Young, den litt intrikate My Life’s Work, og den Nick Cave-slekta balladen You Are Lost.

Og sjå der du, då gløymte eg nesten (utan nokon som helst god grunn) den praktfullt refrengharmonerte Death Final, den smått oppspelte I Am Goodbye, og Nick Drake-blå There Is Something I Have To Say.

Då er vi komme dit hen at det berre står att å sette to strekar under svaret. Eit svar som handlar om at eg ikkje har oppdaga eit einaste svakt spor. Det skulle vel gjere Beware til eit album verdt å merke seg, skulle eg tru. I så måte held Bonnie Prince Billy ein no ti år gammal tradisjon vel i hevd.

Først publisert på Groove.no (i 2009)

Des4

Andrew Bird – Noble Beast

Posted on by
Standard

Så fabelaktig kan popmusikk vere. Om ein slepp til ein Bird med riktige idear, fager røyst og nystemt fiolin.

9

cover

Sjølvglødande hype eller uanstendige reklamebudsjett har aldri blitt Andrew Bird til del dei gongene han har hatt ei ny plate på trappene. Sakte men sikkert har det likevel vokse fram ein trufast fanskare som ser fram til hans neste framstøyt med von, og eit smått bankande hjerta. Det er det gode grunnar for. Andrew Bird har nemlig lagt seg til den fordelaktige vanen å servere popmusikk ein ikkje berre plasserer i hylla og gløymer. Så sjølv om hans plass i spaltene helst er av det diskret slaget, vil musikken hans leve lenge etter at førre vekes hype er på god veg inn i anonymitetens grå rekker.

Det er ikkje mykje grått over tonane til Andrew Bird. Tonar han har tappa frå mang slags kjelder. Og som derfor lyt finne seg i å dele rom med klangar og lydar dei ikkje har for vane å leve så altfor tett innpå. Men Bird fører dei saman med stø hand, og får det til å låte som om dei har vore dansepartnarar i ualminnelige tider.

Andrew Bird kom til popmusikken frå ein klassisk studert ståstad. Med fiolin som sitt hovudinstrument byrja han søke mot jazzige og folkfarga tonar av gammal årgang. Førkrigsårgang. Saman med eit band han døypte Bowl of Fire gav han på slutten av nittitalet ut albuma Thrill og Oh! The Grandeur. Før han fullendte bandsamarbeidet med meisterverket The Swimming Hour (i 2001). Eit album der han førte bluesen, soulen, jazzen, countryen og sigøynertonane saman til eit vitalt kraftpoputtrykk som var veldig hans eige.

Etter den spenstige symjetimen sa han farvel til bandet og byrja gje ut plater som berre Andrew Bird. Alle har dei dette eklektiske og idérike poputtrykket. Med den konsekvens at vegen inn til dei byr på visse utfordringar. Men langt i frå uoverkommelige utfordringar.

Berre ein fylgjer med.

Då vil ein rå med svingar ein ikkje er førebudd på, og kryssande tonar som er dårlig varsla. Og synst helst berre det er spennande at ei låt kan smalne til i enden av eit breitt refreng. For ein oppdagar at Bird sine soniske vegval ikkje har ei ekskluderande form. Han driv ikkje med skrudde ting for skrudde tings skuld. Han serverer tonar med ein hjertelig invitasjon til lyttaren om å bli med innafor. Og heile vegen tillendes.

Når det er sagt. Plata han nett nylig har levert frå seg, Noble Beast, er mindre forsynt av intrikat åtferd enn noko anna Bird-album. Den er i grunn ganske så lett å komme på talefot med. Ganske så lett å like. Utan at den mister glansen etter nokre rundar. Nei fanken, den skin berre meir og meir.

Å trampe fram med tunge skritt har aldri vore Bird si greie. Å la dei soniske påfunna krangle om merksemda har han også passa seg vel for å legge opp til. Det er det romslige, det luftige og det organiske han søker. Og finn fram til. Kvar gong. Denne gongen også. Spesielt denne gongen. For stort meir lett på tå gjennom ei luftig sfære enn det Noble Beast er blir ikkje popmusikk. Samstundes som den er slynga inn i eit varmt og nærast heilakustisk lydbilde ein vanskelig kan føle anna enn sterk velvilje overfor.

Eit av Andrew Bird sine varemerke er plystringa. Den er til stades på Noble Beast med. Ikkje i overdriven grad sjølvsagt. Mannen veit jo å avgrense seg. Han likar heller ikkje å virke repeterande. Det er vel kanskje derfor han ikkje bygger opp songane sine innafor heilt konvensjonelle popstrukturelle rammer. Joda, han har vers, han har refreng, og han har bruer. Men ver ikkje sikker på at han syng refrenget fleire gonger. Rekn med at han gjev versa litt forskjelligarta medfart. Sjå ikkje bort i frå at han kan ta ein liten Coltrane-runde med fiolinen. Og sjølvsagt kan det tenkast alternative måtar å forsere ei bru på.

Det er plystretonar som fører Noble Beast i gang. Om opningslåta Oh No har Bird sjølv sagt at inspirasjonen kom til han på ein flytur. Han satt i nærleiken av ei mor med eit lite barn som absolutt ikkje ville sitte på flyet. Barnet sitt gjentakande klagande og smått terroriserande «oh no» levde i øyregangane hans enno lenge etter at turen var over. At dette i neste omgang skulle føre til at han kom opp med eit suspekt sjarmerande sing-a-long refreng er på ingen måte sjølvsagt. Men det har han gjort:

Oh arm in arm we are the harmless sociopaths
Arm in arm with all the harmless sociopaths

Sjølve songen kan nok likevel tolkast å handle om heilt andre ting enn barns ulyst til å sitte i ro på eit flysete. Utan at eg kan seie eg sit med ei klar meining om kva det skulle vere. Verken når det gjeld denne, eller nokon som helst Birdsong. Han likar å uttrykke seg vagt. Han likar ordspel, klangen av ord, og gjerne vanskelige ord. Det er ikkje kvar dag ein må hanskast med ord og omgrep som calcified arythmatists, translucent alabaster eller innocuous plecostomus i popsongar.

Slikt fordrar kanskje tankar om at vi har å gjere med ein mann med vel høge pretensjonar. Tankar som glatt forsvinn i takt med kor raffinert og naturleg orda fell på plass i tonebildet. Det er heller ikkje på noko vis nødvendig med kunnskapar om kva ein Anthurium Lacrimae måtte vere, for å ha glede av Natural Disaster. Denne utsøkte songen der Bird får fram bilde av både evolusjon og undergang. Om våren som lurer under isen. Men også om utålelige dufter, og ein ulv med lungesjukdom. Økologisk popmusikk. Jepp. Både i ord og lyd.

Naturen, og det som lever, andar, døyr, og vaknar til liv att der, verkar vere eit slags gjennomgangstema på Noble Beast. Masterswarm til dømes, blir invadert av mikroskopiske skapningar med gode og mindre gode hensikter. At låta i tillegg har ein kriblande kravlande rytmikk dempar ikkje det inntrykket. Tittelen i mangefasetterte Anonanimal blir på si side fort til eit ikkje-dyr. Til ei vakker men lumsk sjø-anemone. Medan det i vemodige Nomenclature blir stilt spørsmål med om det ikkje er på tide å spørje havet, for å få eit litt anna perspektiv på tilstanden.

På sitt mest vemodstunge er Bird i balladen Effigy. Fiolinen let mest som ei fele, og det handlar om einsemd og ikkje heilt enkle mellommenneskelige tilhøve. Med bilde tilbake til tradisjonen å sette fyr på eksakte kopiar av personar ein ikkje hadde noko til overs for (- det vil i det minste halde flugene vekke, insinuerer songaren). Optimistiske tankar blir heller ikkje formidla i Souverian. Vakre Souverian. Det er noko vesentlig som er til hinder for det. For sjølv om våren er i emning og fuglane syng; «my lover won’t return to me». Så då blir det vel heller til at tistlane rispar han opp.

I eit meir catchy hjørne finn ein Bird når han serverer smart pop i Fitz and the Dizzyspells, fortel om merkelige draumar, og gjer substantiv om til verb; «so soldier on, soldier on». Popdynamikk av det uimotståelige slaget er også kva The Privateers byr på. Håp har den også. Eit haustleg håp; «now all the leaves are fallen dear… so carry me to Mecca, with what you my divine».

Det lette blir aldri lettvint. Det tunge blir aldri trykkande. Og tonane dansar så elegant. Noble Beast er popmusikk så levande, og så feiande flott, at alle elskarar av slikt noko burde omfamne det med sine hjerteligaste famntak. Prompte.

PS. I eit limitert opplag av albumet kan ein finne ein ekstra CD lagt ved. Ein ni-spors instrumentalsak titulert Useless Creatures, som Andrew Bird har spelt inn i trioformat, med Todd Sickafoose på kontrabass og Wilco-medlem Glenn Kotche på perkusjon. Det er kortare og lengre ambiente nummer. Det er ein kenyansk folkemelodi. Det er stoff som tenderer mot det klassiske lydfeltet. Og ikkje minst er det eit fint jazzgroove over mykje av stoffet. Høgdepunktet er det ti-minuttar lange kuttet Carrion Suite. Der Bird svingar bogen i både klassiske og jazza former, medan hans to medsamansvorne lar groovet gå.
Den er slett ikkje dum å ta med seg den heller.

Først publisert på Groove.no (i 2009)

 

Des4

Bibio – Vignetting the Compost

Posted on by
Standard

Plukkande gitartonar og varleg elektronisk gnissel på utflukt i eit grønt landskap.

5

cover

Ein mann, ein engelskmann, Stephen James Wilkinson, her kalla Bibio, sit på rommet sitt og plukkar tonar på den akustiske gitaren sin. Skaper små tema som han gjentar, og gjentar. Ein mann, her kalla Bibio, krydrar sine gjentakande gitartema med lydar frå elektroniske kjelder, feltopptak, og ved nokre få høve litt song. Det er vel i korte trekk kva Vignetting the Compost handlar om. Folktronica var det nokon som for nokre år sidan tenkte ut at dei kunne kalle slikt som dette.

Det skjer ikkje så altfor mykje på denne plata. Den er her vel mest for å skildre ein tilstand. Ein tilstand som gror fram av dødt og visna liv. Ein vårleg tilstand. Det vert rota litt rundt i rotlandskapet, men mest, mest ser ein og høyrer ein lyden av sindig vekst, og vakker natur. Eller for å sitere Bibio i ein av dei få sungne strofene på plata:

«A story tells me there is a couple there,
buried «neath the twisted roots,
…
their bones are tangled in that tree,
side by side and holding hands,
and that’s the reason why that tree is beautiful».

Langt oftare enn menneskesong, kan ein høyre fuglesong. Og elva som renn, langsamt. Eller ense ei floge, kalla Bibio, i enden av eit snøre, og ein fisk som kanskje bit. Og frosten som smeltar, og byr grønt liv om å spire fram. Utan ord.

Amongst the Bark and Fungus: Fremst og øvst rår eit monotont gitartema, under roterer skurrande elektronisk avfall. Odd Paws: To lyriske gitartema filtrerer seg i hop, og ein elektronisk bris duvar dunkelt i bakgrunnen. Dopplerton: Smått lystige gitarfigurar, og elektroniske motsatsar fargar bildet psykedeliagrønt. Weekend Wilfire: Høgdepunktet, med sitt frodige gitartema og sin perkussive snert, rik på sprudlande vårkjensle.

Og så ei lita gåtefull vise, Great Are the Piths, som sår eit visst mismot; «there’s a mist in a wood somewhere, it never leaves even in the arrid sun».

Dynamikken er subtil, eller fråverande. Overgangane er glidande, og mosaikken nyansesvak.

I ein heil time. Det blir kanskje litt for mykje. Litt for mykje av det same. Litt for mykje rundt i det same bildet. Litt redigering kunne derfor kanskje gjort seg. Ein halv time kunne kanskje vore nok.

Først publisert på Groove.no (i 2009)

Des4

Annbjørg Lien & Bjørn Ole Rasch – Come Home

Posted on by
Standard

Ein duo inviterer lyttaren inn i sin midte med enkle middel, og god meloditeft.

6

cover

– Du må slutte med disse synthesizerane, og få deg eit trøorgel mann, var folkemusikklegenda Halvard Kvåle si melding til Bjørn Ole Rasch, etter ein konsert med Bukkene Bruse i 1998. Så trøorgel vart det. Eit gamalt svensk eitt, som sidan har vore med Rasch nesten kvar gong han har spelt inn musikk. Denne gongen også. Ja veldig denne gongen, saman med felene til Annbjørg Lien.

Denne Rasch har ein lang og brokete bakgrunn som musikarar. Han starta ut med å skolere seg innan klassisk musikk, har sidan laga musikk for teater, spelt i jazz/prog/rock band, vore utstrakt nytta som studiomusikar, og var med då Secret Garden hausta ein Melodi Grand Prix-siger midt på nittitalet. Sidan den gong har han for det meste spelt i ulike folkemusikk-konstellasjonar.

I gruppa Bukkene Bruse saman med mellom andre Annbjørg Lien. Ei dame som i over tjue år no, på frodig og frilyndt vis, har traktert felene sine innafor folkemusikk tradisjonen. Med ein uttalt ambisjon om å dra den utav tronge båsar, og over proteksjonistiske grenser.

Denne gongen er det berre dei to, og ingen andre. Frå ei innspeling i deira eige studio i Kongshavn. Her skaper dei lyden av nærleik. For slik er desse tonane arrangert at ein får kjensla av å vere midt i blant dei. Men overmannande er dei ikkje. Dei opnar gluggar og slepp inn luft. Godt med luft. Og det vert gjeve rom for tramp, for klapp, og for knirk. Mykje knirk.

Frå den motsette sida av kompleksitet og lydrikdom kjem dei til oss med få middel. Utan å ende opp som ein einstonig duo. Langt i frå. Rasch er akkompagnatøren. Orgelet hans ligg litt bakom, derifrå gjev det frå seg tonar, eller utfører ei meir perkussiv teneste. Dei melodiske hovudlinjene spelar Annbjørg Lien. På hardingfele, eller andre feler. Og ved eitt høve syng ho.

Tittellåta, Kom Heim, er ei salme frå tradisjonen. Om den villfarne, som vert kalla heim. Dama syng bra ho, og mannen harmonerer forsiktig. Det er no likevel som instrumentalistar dei verkelig fyrer opp. Frå heftig og funky, til ære for eit minnerikt Redwood Tree, i Funk Trunk, til lyrisk og vemodig lågande i Hans Brimi-slåtten Tusseliten.

Innimellom desse har dei laga det meste sjølv. Hässleholm, ei oppstemt og vårleg hyllest til staden der orgelet hans Rasch vart laga. Phelia/Januar, ei sindig og tidvis smått intrikat affære til ære for gode vener, og ein bror. Woody’s Bounce, ein hastig sak med spanske taktslag. Og inspirert av ei gamal folkevogn har The Old Car blitt eit friskt og raudlett høgdepunkt tufta på solid melodisk teft.

Det er titlar på norsk, og titlar på engelsk. Tonane har nok likevel hovudsaklig sitt utspring frå ein norsk tradisjon, sjølv om dei tidvis også kan vere farga av amerikanske fjelltonar med ein litt meir ymse bakgrunn. Det kan høyrast i nemnte The Old Car, og endå meir i Tusshallingen/The Buckin» Mule, der siste sekvens er henta frå repertoaret til Old-time ambassadøren Bruce Molsky.

Viktigare enn kva dette er, er no likevel den kjensla av ekte varme som spreier seg i tjømda av desse flotte tonane.

Først publisert på Groove.no (i 2009)