Ein melankolikar finn seg eit nytt namn, tenker andre tankar, og lagar ei latterlig vital plate.

I ran down the road
Pants down to my knees
Screaming, «Please come help me
That Canadian shaman
Gave a little to much to me!»

Av og til skjer det berre. Og ein kjenner seg blamert, og opprådd. Då kan det kanskje vere like greitt å berre kaste trommestikkene ifrå seg, fylle bilen med det meste av det ein eig, og dra sørover. Gjere krav på det første huset ein får auge på, i det ein sig inn i den store byen. Skulle det by på motstand kan ein prøve å erklære noko slikt som at «my reality is realer than yours, and there’s no time in the present, and there’s a black dog on the bed». Det skulle kunne funke. Så, etter å ha ofra sine gamle klede på eit bål i bakgarden, og komme til ei forståing med sjølve beistet, kan turen for eksempel gå ut til Malibu. Der ein kan rase rundt «on the beach» i selskap med ein viss Neil. Seinare, i West Hollywood, kan ein drikke syre-te med nokre skodespelarar, eller valium-te med eit par filosofar, om berre ikkje henda hadde vore så fulle av drinkar då. Og så, tilbake i Laurel Canyon, kan ein sette seg ned og skrive ein roman, «because it’s never been done before».

Josh Tillman har vore i musisk bevegelse ein del år no. I skuggen av det store scenelyset, eller på ein trommekrakk bakom songaren og gitaristen. Gjennom fleire plater har han, som J. Tillman, utforska det tungsindige krysningspunktet mellom Nick Drake og Townes Van Zandt. I tre år har han i tillegg vore trommeslagar i Fleet Foxes. Der er han ikkje lenger, verken i krysningspunktet eller på krakken bak Pecknold & co. Og ikkje er han i Seattle lenger heller, han er i Los Angeles. Der gjer han det litt annleis.

Han har tatt namnet Father John Misty, og med Jonathan Wilson som sin næraste samarbeidspartnar har han laga ei plate kledd i ein tidleg 70-tals skrud, der folkrock, countryrock, softrock og psykedelia er dei dominerande ingrediensane. I eit slags krysningspunkt mellom Gene Clark og Harry Nilsson (med ei og anna kopling til andre saker i nabolaget).

Det var ein roman han eigentlig sette seg føre å skrive. Den fekk raskt tittelen Mostly Hypotetical Mountains. Eit utdrag på tretti sider ligg ved inne i coveret på Fear Fun. Her dansar Tillman sine ord og betraktningar rundt i eit breiare stemningsleie enn kva som har kjenneteikna melankolien som ganske så eigenrådig fylte opp dei sju føregåande platene hans. Det knugande og mismotige blir i romanen konfrontert med sardoniske innfall, dopprat, hedonisme, ein bisarr humor, og ikkje så reint få absurditetar. Noko som har forplanta seg djupt inn i songane på plata.

Nokre månader før plata blei sleppt la Sub Pop ut ein video på YouTube av låta Hollywood Forever Cemetery Sings. Då eg kom over den skjønte eg fort at her var det noko anna i emning. Videoen viser ei ung kvinne i kronisk kamp med sine omgjevnader. Songaren startar kvart vers med strofa «Jesus Christ, girl». Det handlar om sex, dop, og død, og eit fromt ynskje om å få litt hjelp til å grave. Sonisk blir den driven fram av ein mektig puls, inne i eit endå mektigare ekkokammer, samstundes som den er velsigna med ei intens melodisk gripeevne. Avgjort ikkje J. Tillman, definitivt Misty.

Ein fyr som heilt naturlig startar plata si slik: «Fun times in Babylon, that’s what I’m counting on». Ein syndig stad der songaren ser for seg at han skal røyke alt som er innafor rekkevidde, i selskap med kvar einaste dame han har elska. Men låtas tone er ikkje på noko vis av det utsvevande slaget, den kryp folknært og er sterkt varmegjevande. Kontrastbygging er også ein del av Mistys si verd. Han avsluttar seansen førti minutt seinare i liknande soniske former med Everyman Needs A Companion, og syng om vennskap og mytemakeri. Mellom anna ved å referere til ein tenkt samtale mellom Jesus Kristus og døyparen Johannes. Ein ordentlig mannfolkprat om ei viss Maria.

Han opererer i trakter der andre har gått før, men dansar rundt der på sin måte. Ganske så variert gjer han det også. Det ravar ei countryånd av Stones-kaliber over sprelske I’m Writing A Novel. Ein røvarhistorie om korleis songaren hamna i Los Angeles (gå tilbake til første avsnitt om du ynskjer eit nokonlunde truverdig referat over kva den handlar om). Ein mild softrock bris bles gjennom Nancy From Now On. Well, You Can Do It Without Me er ein bluesy og friskt buktande sak om å selje sjel og dronning for ei trone. Medan Tee Pees 1-12 har fele og steel-gitar, og er ei eventyrlig countryferd som hamnar langt ut i det usiviliserte.

Som den miljøvernaren han vil vere tar Misty seg også tid til å grunne over songens og kunstens rolle i klimaproblematikken. Eigentlig vil han helst ikkje tenke over kor mykje olje som går med til å lage ei plate, eller male eit bilde. Men han gjer det, og syng om det i salige Now I’m Learning To Love The War. Med eit glimt i auge. Eit glimt som vel også er til stades i den særs attraktive Only Son Of The Ladiesman. Eller kanskje ikkje. Kanskje er den meir alvorlig denne songen? Der den tar for seg ein kvinnesjarmør og den «legacy of ruin» han har etterlete seg. Sidan både Sunset Strip og Moon River blir nemnt i teksten er det nærliggande å tenke at Frank Sinatra har vore i tankane då songen blei til.

Eller kanskje ikkje. Tankane til Misty vandrar slett ikkje alltid dit det er naturlig å tenke at dei skulle vandre. Eller burde vandre. Dei ser samanhengar der det slett ikkje er opplagt at slike finst (og kanskje ikkje finst heller). Dei kan kanskje seiast å vere ein tåkefyrstes tankar, eller ein blasfemikars, eller ein satans forteljar. Og låtskrivar. Og songar. Ein ganske så fantastisk ein i grunn.

9/10

http://www.youtube.com/watch?v=2PvcmhKRGeY

Først publisert på Groove.no (i 2012)

Og tonane smyg rundt som nattlige skuggar ein gjerne kunne tenkt å feste på veggen.

7

Long May You Run, J Tillman er tittelen på ein av dei tidlege og fåtallig opptrykte CD-R utgjevingane til Seattle-lokaliserte J Tillman. Ein tittel som vel skulle seie sitt om kor den unge mannen har vore og henta inspirasjonen til det han driv med.

For det er der, i landskap som Neil Young har vitja ein del gonger, at Tillman smyg rundt. Nærare lokalisert til dei meir skugglagde avkrokane der både ein Mark Kozelek, ein Damien Jurado og ein Jason Molina har vore før han, mang ein gong. Og i liten grad i dei meir opne og folkpoporienterte områda der bandet han nyleg entra trommekrakken hos, Fleet Foxes, harmonerer rundt.

Når det er sagt. J Tillman sit ikkje fullt så aleine med sin akustiske gitar gjennom Vacilando Territory Blues som på sine fire tidlegare framstøyt. Han har fått med seg eit par Fleet Foxes kameratar til å uttrykke seg gjennom lengtande «oooooh-oh-ooh-oh»-harmoniar, og ved eit par høve reiser han seg endåtil opp og frontar eit fullskapt banduttrykk. Slik blir albumet hans sonisk sett mest varierte.

Elles er mykje med det same. Det er ikkje eit gladlynt territorium han luskar rundt i. På ingen måte. Dette er ei mollstemt ferd gjennom nattlege tankesfærar. Med spor av resignasjon i tonen. Utan at vi snakkar om den fullstendige kapitulasjon. Tristesse, men ikkje av like desperat kaliber som det nokre av hans førnemnte brør i melankoliens teneste stundevis har dukka ned i.

Det trykkande vanviddet er no likevel nær på å nedkjempe songaren i det cellognagande høgdepunktet Laborless Land. «I don’t need a song to tell me, I don’t need old histories warning, for what i saw that blood-red morning» syng han med skjelvande røyst, og gispar etter «daylight». Eit dagslys som nok ikkje gjer seg til kjenne. Verken i den låta, eller nokon av dei andre. Utan at natta som rår er utan ende. Eller utan glimt av lys. Det er nokre sprekker i skylaget.

Sprekker som nok ikkje slepp igjennom verken det store svaret på nattas gåte, eller meininga med livets generelle uutgrunnelige vesen. Men det vert ymta noko om å kjenne seg tilfreds, sjølv om meininga ikkje er eit lysande mål i det fjerne. Vacilando er spansk, og er visstnok eit ord ein brukar om ein vandrar som vandrar for vandringa si skuld og ikkje for å finne fram til eit eksakt mål. Noko av den same filosofien ligg vel også bak ei linje som «the universe makes much more sense without a purpose», frå låta James Blues.

Visse religiøse motiv skin også igjennom. Klarast i den spartanske visa Master’s House. «You won’t need a dime to board the Master’s House… You won’t need a sin to pray in the Master’s Church… You won’t need a guide to find the Master’s Door». Ein herre kanskje ikkje heilt identisk med den meir kresne og fordømmande vi har høyrt snakk om frå kyrkjeleg hald. Eller kanskje det er slik han er? Kven kjenner hans eigentlige vesen? Kven kjenner hans namn? Vel, «Suffering doesn’t know God’s name» hevdar songaren midt mellom gnissel og ståk i Imperial Grand Blues. Låta som for alvor rufsar til inntrykket av ein fullendt visekveld.

Det gjer også det siste sterkt elektrifiserte halvminuttet av Barter Blues. Men då har den allereie vart i sju minutt, og vore ei nennsamt banjokrydra og fortvila vise om ein fyr som på sin veg til himmelen støyter på ein person «dressed like a murder» som han kjenner att, men slett ikkje vil låne bort verken sjel eller hjerta til. For «you can’t brake, what you can’t borrow».

J Tillman låner atmosfæren og melankolien frå mang ein sakral og nedstemt nattevandrar, men han fargar den med sin eigen gråfarge. Du merkar det kanskje ikkje sånn med det same. Men gje han litt tid, så har du endå ein det er verd å dele mørket med.

Først publisert på Groove.no (i 2009)