Category Archives: 2005

Nov4

Currituck Co. – Sleepwalks in the Garden of the Deadroom

Posted on by
Standard

Eit amerikansk einmannsband med strengedansande fingrar og frifolk attityde.

cover  Den susande lyden av ei platestift som treff rillene vert etterfølgt av ei dirrande aust for midt-austen tona stemme. Lyden av ein akustisk gitar kjem inn og overtar. Fingrar dansar frå streng til streng og kallar fram fine tonar. Ei vemodsfull mannsrøyst med vakre melodilinjer på tapetet smyg seg med. I bakgrunnen surrar ein monoton mørk dur, og etterkvart lurer fleire kjelder med subtile påfunn seg med. Låta heiter Paid For Grace og innleiar Currituck Co si melankolske drift under ein psykedelisert himmel.

Currituck Co er i all hovudsak eit einmannsprosjekt drive av amerikanske Kevin Barker. Sleepwalks in the Garden of the Deadroom er hans tredje album under denne signaturen, og inneheld mykje attråverdig musikk. Han har sterke band til det lauslege amerikanske frifolk miljøet som dei seinare åra har vitalisert den akustiske folkmusikken. Han har delt scene med både Devendra Banhart, Joanna Newsome og Animal Collective, og var blant artistane på den sjanger-definerande samleplata Golden Apples of the Sun.

Alle låtane blir drivne fram av Barker sin intense men elegante fingerplukkande gitarstil. Låtane held seg stort sett rundt treminutters lengda. Wisdom of the Weeks er unntaket. Den passerer 10 minutt og går frå eit vevert balladeparti over i ein lang ragafolk passasje av det suggestive og John Fahey-inspirerte slaget. Fahey saman med bluegrass-virtuosen Clarence White, den engelske folkgitaristen Bert Jansch og den legendariske melankolikaren Nick Drake er fire uttalte inspirasjonskjelder.

To låtar er titulert Sleepwalking (I og II). Desse er dei melodisk mest straighte tilfella. Den første er ei yndig sak med tilskot av fiolin og piano, som nikkar forsiktig i celtic-folk retning. Nummer II er meir dyster, der den tar for seg det deprimerande i det å måtte sove aleine i ei seng meint for to. Rastløysa den skildrar vert ytterlegare understreka då dei akustiske tonane vert utfordra av ein skånsellaus elektrisk vegg midtvegs. Det same soniske trikset vert brukt i 8pm on a Friday, ei låt som i tillegg nyttar toget sitt monotone «sigge-di-do» som rytme. Medan tittelen fortel ganske så presist kva den sterkt Drake-farga Run Away From the Sun tar for seg. Mykje vemod altså, men i fleire fargar.

No vert aldri dette albumet ei like eventyrleg ferd som det kamerat Banhart har vore ansvarleg for på sine tre plater. Til det er nok ikkje Currituck Co sin signatur særeigen nok. Men det kan jo vere mykje velfungerande tonekvalitet i smarte lånerier også. Eller for å sitere førnemnte Fahey: «This nation needs more thieves and less librarians.»

6/10

Først publisert på Groove.no (i 2005)

Nov4

Crystal Skulls – Blocked Numbers

Posted on by
Standard

Eit debuterande Seattleband med middelmådig låtmateriale og eit noko eindimensjonalt lydbilete.

cover  Det er ingenting i vegen med inspirasjonskjeldene her i garden. Det er berre det at dei aldri er i nærleiken av å leve opp til dei. For med Television, The Feelies og engelsk postpunk i sekken og Steely Dan og softrock i kofferten, legg Seattle-bandet Crystal Skulls ut på ei popferd som sjeldan hever seg over det middelmådige. Noko eit eindimensjonalt og litt trøyttande lydbilete må ta den største delen av skylda for.

Ei av årsakene til at biletet manglar nødvendig dynamikk og variasjon er nok å finne i vokalen. Christian Wargo (han er også låtskrivar og ein av to gitaristar) har nemlig ei veldig flat og fargelaus røyst. Slik at det som måtte ligge av melodisk spenst i låtane (ikkje så altfor mykje, trur eg) sjeldan kjem til overflata. Vitaliteten i den smale formelen deira er det gitarane som står for. I samspel med Ryan Phillips hentar Wargo fram ein krystallklar og rimelig kvass tone som dannar ei oppkvikkande motvekt til den ellers noko daffe framferda.

10 låtar som i veldig liten grad skil seg frå kvarandre. Ein finn lite som fortener å få karakter av å vere frodig og interessant, men til gjengjeld kanskje heller ingenting ein kan kalle direkte dårlig. Det ein bit seg merke i er korte vitale gitarsekvensar, samt eit og anna dugande refreng. Dei sentrale strofene i Hussy og Every Little Bit blir derfor lagt merke til. Tilsvarande gjeld også Count Your Gold, men denne har i tillegg noko som minnar om fruktbare nyansar heile vegen, og kan kanskje derfor få titulere seg som ei god låt. Locked Down har på si side eit sympatisk vemod det går an å gje litt forsiktig applaus til.

Så mykje meir er det vel ikkje å seie om Blocked Numbers. Det er eit debutalbum. Og den klokkar inn på drøye halvtimen, utan å etterlate seg behov for noko dacapo.

3/10

Først publisert på Groove.no (2005)

Nov4

Cowboy Junkies – Early 21st Century Blues

Posted on by
Standard

Dei har ikkje endra seg mykje sidan starten, men mykje av magien la dei nok igjen i The Church of the Holy Trinity.

cover  Det er nærmare 20 år sidan no at denne canadiske gjengen tok sine første skritt som Cowboy Junkies. I 1988 kom så plata dei i all ettertid er blitt målt mot. Ja, det finst vel knapt ein plateomtale av seinare utgjevingar som ikkje nemner deira andre album The Trinity Sessions. Denne sakrale og magiske innspelinga, der dei førte klassikarar som Sweet Jane og I’m So Lonesome I Could Cry inn i sitt eige skånsame univers, og der Michael Timmins sine eigne låtar også heldt eit særdeles sublimt nivå. Sjølvsagt kunne dei ikkje stille seg under same mikrofon i same kyrkja for å gjenta bedrifta. Men ser vi bort frå kyrkja, den eine mikrofonen og magien, ja så har ikkje mykje endra seg i Cowboy Junkies si verd sidan den gongen.

Eg har ikkje fått med meg ratt alle av dei åtte post-Trinity albuma, men dei 4-5 eg har via større eller mindre merksemd har alle vore skodd over same lest. Dvelande tempo, kviskrande rytmikk, Michael sin Velvet-gitartone anno Pale Blue Eyes (som av og til blir byta mot den akustiske varianten), og Margo Timmins si elegiske røyst. Låtane smyg seg rundt i blåe terreng, stundom jazz-farga, stundom blues-malande men mest søker dei mot folk og country territorium. Kvart album har hatt sine fine stunder, men eit større eller mindre fleirtal av låtane har som regel vore meir søvndyssande enn sjelevarmande.

Ideen bak denne innspelinga var å finne fram til ei bunke låtar som tala om krig, vald, redsler, grådigskap, ignoranse og sakn. Det har dei også gjort, men dei maktar berre unntaksvis å manøvrere dei ni coverversjonane og to Michael Timmins-originalane inn på næringsrike vegar. For akkurat slik tilfellet var på Trinity Sessions-oppfylgjaren The Caution Horses (og som det har vore fleire gonger sidan også) så er mykje av det beste unnagjort i løpet av dei to-tre første låtane.

License to Kill er ein av dei betre spora på det noko sterile Mark Knopfler-produserte Bob Dylan-albumet Infidels. I Cowboy Junkies si drakt får låta minst like mykje melodisk tyngde og glød som det opphavsmannen i si tid gav den. Og teksten er jo like aktuell i dag som i 1983; «Man thinks ’cause he rules the earth he can do with it as he please / and if things don’t change soon, he will / oh man has invented his doom / first step was touching the moon.» Det skulle vel vere liten tvil om kven som er hovudadressaten for ei slik melding i dag. Ei litt meir subtil fordømming av dei amerikanske leiarane sine aggressive handlemåtar blir framført i den enkle og triste visa Two Soldiers, om den unge soldaten som aldri kjem heim igjen. Ei låt Dylan forresten også har gjort sin versjon av.

Dei to Michael Timmins låtane som følgjer, jazzige December Skies og bluesy This World Dreams Of er ikkje blant mannen sine beste. Det er ikkje dei to Springsteen låtane dei tar seg av her heller (Brothers Under the Bridge og You’re Missing), verken i Springsteen eller Junkies samanheng. Med eit lite unntak for den klagande bluesen No More er det i grunn ikkje så mykje meir attraktivt å hente her. Det kan vere at dei burde tenkje på å fornye seg litt, men å loope seg inn på funky hiphop-territorier med ein John Lennon-låt (I Don’t Want to Be a Soldier) trur eg ikkje er svaret. Det er vel heller ikkje eit særlig lurt trekk å prøve seg på U2-klassikaren One, for dei innehar tydeligvis ikkje lenger Johnny Cash-liknande evner til å ta slike ting ned, for så å tilføre det stille dirrande energi.

Med Early 21st Century Blues gjer Toronto-kvartetten altså ingenting for å rokke med uttrykket sitt. Dei signerer både lånt og heimeavla materiale med sin vanlige signatur. Men nok ein gong er det ein signatur som berre unntaksvis kan skilte med spreke sløyfer.

4/10

Først publisert på Groove.no (i 2005)

 

Nov4

Ry Cooder – Chávez Ravine

Posted on by
Standard

Cooder har samla artistar med meksikansk opphav til å skape eit levande bilete av ein stad og ei tid som er borte.

cover  Etter å ha reist eit drygt tiår i verdensmusikk frå Ganges via Timbuktu til Havana har Ry Cooder no enda opp i heimbyen Los Angeles. Der har han greve fram ein skammelig historie, frå andre sida av byen enn sin barndomsheim i Santa Monica. I dei austlege deler av LA kunne ein for mange år sidan finne bustadområdet Chávez Ravine. Her budde det stort sett folk av meksikansk avstamming. Dei var ikkje rike, og mange av bustadane var skrale, men dei hadde songen, kjærleiken, livet og kvarandre. Eller som Cooder syng i opningssporet; «Na na na na na, living in a poor man’s Shangri-La». Men i dei straumlineforma tankane til sjellause byutviklarar er ikkje slikt noko å legge vekt på. Så i utviklinga sitt namn sendte den amerikanske staten, ein gong på femtitalet, ein hærskare bulldozarar inn på området for å jamne det med jorda. Opp av ruinane reiste det seg i staden ein gigantisk murkoloss. Ein baseball-arena til den nyinnflytta klubben Dodgers.

Sidan midten av sekstitalet har Ry Cooder og hans gitar tråla tonar nær røtene til den moderne musikken. Først som gitarist i banda til Taj Mahal og Cpt. Beefheart, seinare som soloartist. På 70-talet kom det frå Cooder-hand ein jamn straum med plater. Med sin spenstige gitarstil og si tørre røyst gjorde han personlege tolkingar av låtar frå eit breitt spekter av sjangrar. Det var få eigenkomponerte saker, men som oftast ulastelige versjonar av andre sine komposisjonar (Leadbelly, Woody Guthrie, Johnny Cash, Joe South, Leiber & Stoller etc.). To favorittalbum frå denne perioden er Chicken Skin Music (1976) og Borderline (1980).

I 1980 gjorde han musikken til Walter Hill sin westernfilm The Long Riders. Dette vart startskotet for ein tiårsperiode der Cooder stort sett konsentrerte seg om filmmusikk. Det store høgdepunktet frå denne epoken er utvilsamt hans vemodsfulle og lengtande gitar-tonar i Wim Wenders sin fabelaktige Paris, Texas.

Eit møte med den klassisk gitar-spelande indaren V.M. Bhatt, dokumentert på albumet A Meeting By the River (1993), skulle verte starten for ei oppdagingsferd etter musikalske røter utanfor det nordamerikanske kontinentet. Ei reise som fekk ein overraskande, men ikkje desto mindre hyggeleg, kommersiell suksess gjennom hans virke med cubanske musikkveteranar (Buena Vista Social Club). Litt av det same grepet som i sine Havana-dagar har Cooder også gjort i sitt arbeid med Chávez Ravine. Han har kontakta og fått tak i fleire tilårskomne representantar for den meksikanske musikktradisjonen i LA. Forskjellen frå Buena Vista-prosjektet er at denne gongen har Cooder tildelt seg sjølv ei meir framtredande rolle. For i tillegg til å vere initiativtakar og produsent har han komponert fleire av spora, og han tar den leiande vokalrolla på fleire av kutta. Derfor er det vel heilt greit at han nyttar sjargongen «A record by Ry Cooder» på coverframsida.

Spiren til prosjektet vart sådd i 2001 då fotografen Don Normark spurde Cooder om han kunne lage musikk til ein dokumentar om Chávez Ravine. Normark snubla over ravinen på førtitalet ein gong, og lot seg freiste og inspirere til heftig fotografering (bileta er tidlegare presentert i boka Chávez Ravine, 1949: A Los Angeles Story). Cooder vart fascinert av historia, og det heile utvikla seg etterkvart til noko langt meir enn berre musikk til ein filmdokumentar. Fire år har det tatt å fullføre prosjektet. I løpet av av den tida har mellom anna to av dei medverkande veteranane gått bort. Chicano-kongen Lalo Guerrero som syng tre sjølvkomponerte låtar på albumet døydde i mars i år, medan pachuco-boogie meisteren Don Tosti, som er stemma til ein alien i den atmosfæriske åtteminuttaren El U.F.O Cayó, trakk sitt siste pust i august i fjor.

Med hjelp av 15 songar (nokre er gamle andre er nylaga, nokre i spansk språkdrakt andre i engelsk) skapar Cooder og hans medsamansvorne eit skarpt og fengslande bilete av eit samfunn, ei tid og ei rekkje livsskjebnar. Her er glede og sorg, kamp og resignasjon, realisme og mystisme i ei musikalsk mangslungen framstilling.

Bore fram av Flaco Jimenez sine friske trekkspel-tonar, Joe Rotondi sitt livlige pianospel og Cooder sin smidige produksjon syng nemnte Guerrero om skjebnen til eit boksande brødrepar (Corrido De Boxeo) og om lidenskapelege laurdagsdansar (Los Chucos Suaves). Litt meir melodisk grå er hans skildring av eit tilsvarande statleg-styrt angrep på meksikansk busetnad på hans fødestad i Tucson, Arizona (Barrio Viejo).

«Little» William Garcia, med ei fortid i latinorock-bandet Thee Midniters, er oppført som medkomponist på fem spor. Saman med David Hidalgo (frå Los Lobos) har han skrive låta om masseslagsmålet mellom marinegastar og pachucoar på Broadway i 1943 (Onda Callajera). Garcia syng sjølv denne låta, som meir enn hintar om at det sannsynlegvis sto pengesterke og tvilsame maktmenneske bakom hendinga. Han er også mann for det vokale i Leiber/Stoller sin knipsebluesy og meir bekymringslause 3 Cool Cats.

Søstrene Juliette og Carla Commagere som har kora på eit par Cooder-produserte album tidlegare blir gitt hovudmikrofonen i den sprelske og sjarmerande Chinito Chinito. Ein ertande hyllest til ein pengeflink kinesisk vaskeri-eigar. Ei låt førnemnte Don Tosti hadde ein lokal liten hit med på slutten av 40-talet. Kvinnestemme i førarsete har også den småfunky Muy Fifí. Ersi Arvizu framfører på elegant vis ein heit diskusjon mellom mor og datter vedrørande ein viss Smiley.

Cooder trakterer gitaren på sitt vanlige elegante, treffsikre og spenstige vis plata igjennom. Sonen Joachim Cooder og Jim Keltner slår og lirkar fram rytmar frå både konvensjonelle og ukonvensjonelle rytmeinstrument. Medan folk som Jon Hassell (trompet), Gil Bernal (saksofon) og Joe Rotondi (piano) er med og fyller ut biletet på fargerikt vis. Hassell gjer avgjort sitt til at den Waitsk-jazzy historia til Frank Wilkinson, Don’t Call Me Red, er attråverdig. Wilkinson var på femtitalet leiar for ei gruppe som rehabiliterte husmassen i mellom anna Chávez Ravine. Prisen han mottok frå amerikanske styresmakter for den jobben var forfølging og skuldingar om å være kommunist. Her ser han tilbake og kan lett sarkastiske slenge ut: «Fritz Burns, Chief Parker, and J. Edgar, I outlived those bastards after all.»

To oppdikta skikkelsar (men likefullt verkelige nok) kjem til ordet i låtane It’s Just Work For Me og In My Town. To spor som også har enkelte Tom Waitske klangfargar i seg. Den første er ein spartansk og funky blues, der bulldozarsjøferen fortel korleis han ser på rolla si i saneringsopplegget. Den andre er ein langsam jazzballade med eit kvikt midtparti, og her er det den mildt sagt usympatiske utbyggaren som fører ordet; «can’t you see a 50-story building, where a palm tree used to be?». Med ei stemme ikkje heilt ulik Willie Nelson syng Hawaii-fødte Bla Pahinui den luftig arrangerte og vagt countryfarga 3rd Base Dodger Stadium. Her ein kar går rundt og minnast, og ser for seg bustadane til slekt, naboar og venner rundt omkring på den svære arenaen. Både tekstlig effektfullt og melodisk flott. Den kanskje beste av Cooder sine komposisjonar på plata. Reint melodisk er det nok ikkje alle låtane som dreg seg i land som sikre vinnarar. Til dømes overlever førnemnte In My Town mest på sitt tankevekkande innhald, og opningssporet Poor Man’s Shangri-La lener seg mot litt for glaserte tonar. Medan El U.F.O Cayo søkjer mot for utsvevande og lite handfaste tonelandskap.

Alt i alt er Chávez Ravine likevel ei svært solid og ikkje minst raus utgjeving. 70 minuttar med hovudsaklig grøderik musikk, men også eit fyldig hefte med låt-tekstar (dei spanske tekstane er oversatt til engelsk og vice versa), små essay til kvar låt, samt talande illustrasjonar og bilete. Så dette er ikkje plata du går inn på næraste fildelingsstad og skaffar deg.

6/10

Først publisert på Groove.no (i 2005)

Nov4

The Colors Turned Red – Summer EP

Posted on by
Standard

Bandet som forsvann for 16 år sidan kjem tilbake som ein poplett sommarbris.

cover  Allereie før Haugesundskvintetten The Colors Turned Red albumdebuterte våren 1988 var det opplest og vedteke i norsk musikkpresse at plata skulle vere ein norsk popsensasjon. Som kjent har profetiar ein tendens til å verte sjølvoppfyllande. Så det tok ikkje lang tid ifrå plata hadde inntatt ulike musikkskribentar sine musikkanlegg til ravande omtalar nådde oss. I ei nær slekta transe gjekk så nokre tusen av oss straks av garde for å skaffe oss «tidenes beste norske plate på engelsk» (Kjetil Rolness, Nye Takter). For ein kunne jo ikkje gå glipp av «en debut-LP som setter en helt ny standard for hva pop bør være i Norge» (Torgrim Eggen, Beat).

Den første veka i selskap med LPen var ein sikker på at musikkpressa tala sant. Men når suggesjonskreftene kom litt på avstand byrja kvardagen å melde seg. Var nå dette så bra likevel? Det byrja snika seg inn ei ubehageleg kjensle av at dei fabelaktige poptonane eigentlig var litt kraftlause og kunstferdige. Låtane, The Big Balloon, Too Proud to Tell, ja dei fleste av Haakon Larsen sine komposisjonar var nok i utgangspunktet sydd saman i eit melodisterkt og smart popmønster, men det var noko med innpakkinga. Og hovudansvaret for at denne etterkvart skulle vise seg å ikkje yte låtane full rettferd låg hos den danske produsenten Robert Falcao. Ein kar som hadde forelska seg i siste mote innan digital popføring. Resultat; avsjeling. Eg har prøvd å hente fram plata nokre gonger sidan. Konklusjonen blir den same kvar gong; potensiell stor pop er fanga i eit irriterande datert og til tider livlaust lydbilete.

Eit halvt år etter at underteikna hadde gjort sine trasige oppdagingar (og sannsynlegvis Rolness, Eggen og fleire andre også) la bandet like godt inn årene. Og borte blei dei. I seksten år. I desember 2004 dukka dei så opp med eit nyinnspelt spor på ein lokal jule-CD. Og sanneleg om dei ikkje følgjer opp med ein firespors sommar-EP også.

Denne gongen har dei ikkje dratt så lange vegen for å spele inn sakene, og produsent er Bjørn Fløystad (Melt, Wholy Martin med fleire). Ein kar som maktar å fange fine poptonar utan å få tvangstankar i retning strigling og slikt. Resultatet er liketil, sorglaus og sommarfrisk popmusikk. Ja det var nok ein kar med liknande innfallsvinkel dei skulle fått med seg sist, då hadde det kanskje blitt det albumet profetiane snakka om.

New California er dreidd i yndige tonar frå ein vestkyst nokre tusen mil lenger vest enn Haugesund. Summer Single leikar på poplett vis med noko av den same haldninga til å verta singel som det Fiery Furnaces gjorde med sin Single Again frå i fjor. I Fair Enough legg vokalist Johnny Hazard stemma si eit hakk høgare og syng godlynte linjer om det lukkelege livet. Avsluttande Lyn er den mest energiske, og plasserer seg ein stad midt mellom The Crystals og Teenage Fanclub. Slett ikkje banebrytande saker, og heller ikkje dei beste låtane Larsen har komponert, men ein liten sympatisk aperitiff på noko som forhåpentlegvis vert prima saker. For ingenting hadde vore kjekkarane enn om albumet dei har planlagt å ha ferdig for ei tidleg 2006-utgjeving blir ein aldri så liten revansje (Haakon Larsen har visst nærare 200 låtar liggande, det skulle slett ikkje forundre meg om nokre av desse er av det poptastiske slaget).

5/10

Først publisert på Groove.no (i 2005)

Nov4

Danny Cohen – We’re All Gunna Die

Posted on by
Standard

Ein trøyttande time om død og forderving.

cover  Blant folk som dristar seg til å spele inn sine musikalske framstøyt finst det mange slags songstemmer. Frå dei tonetreffande lytefrie til dei som i så måte er fulle av lyter. Det er likevel ikkje der den største skilnaden mellom ei interessant og ei uinteressant røyst er. Nei ein må nok også hente fram element som sjel, personlegdom, utstråling, nærleik og dynamikk. Danny Cohen si røyst har sterkt reduserte kvalitetar i tonetreffing. Hovudproblemet hans er likevel at den scorar lavt på dei andre elementa også. Den har kanskje ein viss personlegdom, men det er nok ei grense for kor lenge han kan gjere seg interessant berre på den. Grensa er i alle fall atskilleg kortare enn den timen dei seksten songane på We’re All Gunna Die tek.

Danny Cohen er ingen nykommar, han har ein artisthistorie tilbake til 60-talet. Utan at noko av det han har gjort har nådd mine øyrer før denne plata kom ramlande. Den er ute på den høgst oppegåande labelen Anti. Ein label som kan skilte med artistar som Jolie Holland, Joe Henry og Tom Waits. Sannsynlegvis ser folka bak Anti eit eller anna i Cohen også. Men kva det i tilfelle skulle vere har ikkje eg klart å finne fram til.

Eg fant fort ut at å spele plata frå start til ende nonstop ikkje gjekk an. For i det heile å halde ut med fyren sin einspora tonetilstand måtte eg derfor ta plata for meg i brokkar (6-5-5). Då oppdaga eg at det låg ein brukande låt tredje sist. Coffee Is Evil er ein feberheit og fabulerande sak om ekle draumar som vert realitetar. Melodisk har den litt til felles med labelkamerat Waits; jazzig, døsig men giftig. Dei skakke og flittige tonane frå hornet til Ralph Carney (nemnte Waits sin sjefsblåsar sidan midten av 80-talet) gjer nok også sitt til at denne fell i smak. Albumet hadde heilt sikkert tent på å gje den fyren meir plass.

Plata sitt tema er, som tittelen tyder på, at alt og alle tar slutt ein gong. Han syng (prøver i alle fall) om nær døden opplevingar, overdosedødsfall, død forårsaka av voodoo, 60-tals ideologien sin død, kulturdøden og hjernedøden. I forsøk på å variere sitt einsformige tonebilete prøver seg med avantgardistisk stemmebruk, men det blir enten forsert eller pinlig. Aller tåpeligast er hans gjentakande «love, peace meeuueehh» utfall i Among the Cows. Då kjem han litt betre frå det i den gnagande balladen om malaren Magritte, og i historia om Cousin Guy, som via mishandling og stoffmisbruk forsvinn inn i galskapen. Her klarar han i alle fall å kle historiene i tilnærma passande klede.

Dei sære trekka hans kan minne litt om folk som Cpt. Beefheart og Daniel Johnston, men han har særdeles lite av desse to sin utstråling og substans.

2/10

Først publisert på Groove.no (i 2005)

Nov4

Clap Your Hands Say Yeah – Clap Your Hands Say Yeah

Posted on by
Standard

Dei har sett skrifta på veggen, og blitt omfamna av sentrale internett-aktørar. Dei er febrilske, dei blør og dei vil ha saltet.

cover  Internett er ein glitrande stad for ryktespreiing. I mai 2005 byrja det å gå eit vagt rykte om ein New York kvintett med eit spektakulært namn. Heime frå kjøkkenbenken pakka, adresserte og sendte karane i Clap Your Hands Say Yeah avgarde sånn ca. fem om dagen av sitt heimelaga og label-lause debutalbum.

22. juni skreiv Pitchfork ein entusiastisk omtale av albumet, og poengsette det til 9,0. Med eitt forsvann førsteopplaget på 2000 eksemplar. Frå no av var de daglige ordremengda gjerne opp i fleire hundre. Slikt blir det støle pakkemusklar, tørre tunger og ein travel haust utav. Når dei fem såg Times Square eksplodere i fest og fargar ved utgangen av året hadde dei kvitta seg med over 40 000 eksemplar. No skal dei få hjelp av den oppegåande labelen Wichita til å spreie albumet utover det europeiske kontinentet.

Og det er all grunn til å dunke saman lankane og la jubelen runge, for bandet har verkelig noko å by på. Med ei energisk innstilling serverer dei ei aldri så lita feststund fundert på nokre av dei same kvilelause og nervøse faktene som deira forgjengarar på New York-scenene Talking Heads og The Feelies gjorde til sine kjennemerke. Går ein forbi New York-angsten og vokalist Alec Ounsworth sin stemmelikskap med David Byrne, kan ein også finne spor av sprelske Modest Mouse-liknande fakter, samt litt Pavementske slentre-konturar. Utan at det skulle vere det minste motiv for å skrike reprodusentar eller hermegås av den grunn. For i signaturen bandet så fryktlaust graverer er særdeles mykje eigenrådig og frigjort også.

Eit av dei fremste kjennemerka til Clap Your Hands Say Yeah er stemma til Ounsworth. Eg har høyrt rykte om at det er dei som ikkje heilt klarar med den noko strangulerte og eksalterte stemmebruken hans. Hmmm, etter mitt syn er den fantastisk. Ukonvensjonell og fantastisk. Uttrykksfull og fantastisk. Tilsynelatande slurvete svelgjer og forkortar han ord. Samstundes flyt han med og konfronterar, og er eit konstant uromoment og ei sentral drivkraft.

Ounsworth er også ansvarleg for låtskrivinga, og har styltra saman ein bognande porsjon med vinnande melodilinjer. Hans fire medsamansvorne på gitar, keyboards, bass og trommer kastar seg heilhjerta med i leiken og bidrar til å pensle tonane inn i eit fargerikt og agelaust, men samstundes kompakt lydbilete. Ja kanskje er det bassist Tyler Sargent som skildrar det best, når han i eit Guardian-intervju seier dette om åtferda til bandet: «We go out in all these different directions, and come in somewhere else».

Det noko eksentriske valet av bandnamn, som dei etter seiande såg skrive på ein vegg på veg til sin første spelejobb, viser at dette er ein gjeng som ikkje nødvendigvis gjer det så heilt enkelt for seg sjølv. Sjølvsagt gjer dei inngangsporten til albumet litt snodig også. Orgelpumpande, Waits-groovy og skrålande, humpar Clap Your Hands seg inn heilt nede til venstre i biletet. Med låt nummer to plasserer dei seg så innafor dei meir sentrale strøk av sitt eige lydbilete. Let The Cool Goddess Rust Away driv tett fram i ein lett vemodig tone, med ein driftig tamburin som effektfullt krydder. Drivet er minst like tett i Over And Over Again (Lost and Found), den melodiske tilstanden upåklagelig, den ekspanderande og gjentakande gitarfiguren like enkel som den er uimotståelig, og konklusjonen minneverdig; «You look like David Bowie, but you’ve nothing new to show me. Start another fire, and watch it slowly die».

Tekstlig manglar kanskje Ounsworth litt av det poetiske sinnelaget til ein David Byrne, eller ein Matt Berninger. Han serverer likefullt sin meir enn godkjente dose med tekstlinjer av entusiasmeskapande karakter. Frå det absurde til det tilnærma handfaste. Frå «A clean shave in the morning, and a full beard with no warning!», til «And we can do the Zarathustra, we can do the broken fist, we can tear down all the borders, or abbreviate the list».

Neidå, ikkje heilt enkelt å begripe kor han vil alltid. Men vi kan jo leike at vi skjønar. Slett ingen ueffen leik det. Den skimrande og tidvis smukt harmoniserte balladen Details of the War handlar lite om krig i vanlig forstand, men desto meir om krunglete dame/mann-tilhøve. Soldatkjempande krig tar i staden det lett suggerande avslutningssporet Upon This Tidal Wave of Young Blood seg av. Med høgstemte gitarlinjer som fylgjesvenn syng Ounsworth her vemodsfullt og inntrengande om krigen sitt meiningslause vesen. Krig er også eit av elementa i den gitarvegg-stålsette og velmelodiserte In This Home On Ice, i tillegg til utfall mot patetiske TV-programmer, åndstomme motar og andre smaklause trekk i den forvirra vestlige verda. Den gromt groovy og sterkt uraffinerte Gimme Some Salt turnerer ein del av dei same problemstillingane, med eit par artige tekstfintar av Dylansk karakter som ekstra spissing; «Sally hit the pavement, wineglass in her hand» og «I was in the kitchen, cooking up a shark».

Låta som likevel har tatt det kraftigaste taket i meg er nok den nesten seks minuttar lange og absurd titulerte The Skin of My Yellow Country Teeth. Hektisk rytmisert, fresande synthdrapert, skimrande gitarkledd, himmelsk vakkert melodisert, og med ein Ounsworth som turnerer det fortvila, det stridslystne og det undrande med ukultivert og karismatisk vitalitet.

Du har sikkert skjønt det no, eg trur det må vere Clap Your Hands Say Yeah som har pælma den beste debutlyden vegg i mellom i stova mi i 2005.

8/10

Først publisert på Groove.no (i 2006)

 

Nov4

Cato Salsa Experience – No. 3

Posted on by
Standard

Ein medium dose Salsa: Her er energisk vilje, rytmisk dugleik men litt ujamn melodiføring og skrantande evne til spicy spissing.

cover  Eit forrykande innslag på Kongsberg Jazz 2004 og Vossajazz 2005 var kollaborasjonen mellom trioen The Thing (forsterka med amerikanaren Joe McPhee) og Cato Salsa Experience. Eit energifullt og særdeles næringsrikt møte mellom frijazz og groovy rock’n roll.

På CSX sitt tredje album, spelt inn i vekene etter vossajazz-seansen, er det likevel få spor av jazzbølgjer. Her går ferda vidare på vegen dei blinka seg ut den gong dei gav gass i 1998. I ein tjue sekundar lang opningssekvens ristar bandet av seg jazzjakka for så å styre seansen inn i ei rifftung og djupt Purple-influert batalje som truar med å brenne hol på natta. Samstundes som den klargjer grunnen for ei tokt der inspirasjonskjeldene stadig er band og artistar som hadde sine beste år i tidsrommet 1965-75 (les Rolling Stones, Led Zeppelin, The Who, The Stooges, Lynyrd Skynyrd).

På sitt førre albumframstøyt (The Fruit Is Still Fresh frå 2003) presenterte dei ei absolutt dugande låtrekkje, rimelig full av rytmisk kåtskap og med fleire innslag av melodisk velstand. Sjølv om temperaturen og meloditeften er noko lågare på No. 3, er dette ikkje verre enn at det skal la seg gjere å dele ut liknande karakteristika denne gongen også.

Ny sidan The Fruit Is Still Fresh er Bård Enerstad (han erstattar Nina Bjørndalen). Ein kar som i tillegg til å traktere tangentar og strengar tar seg av vokalen på nokre av spora. Slett ikkje dumt. Vokalen er nemlig ein aldri så liten akilleshæl hos CSX. Om det er Salsa sjølv eller andre som syng så vert resultatet ofte det same litt preglause, men kanskje då med eit unntak av nettopp Enerstad. I den medrivande Stones/Steppenwolf symbiosen It’s Gonna Be Easy er vokalen fleirstemt og plassert eit stykkje bak i miksen. Ei løysing dei kanskje kunne nytta seg av i større grad. Sørstatsrocken, og då særlig Lynyrd Skynyrd, har sannsynlegvis stått modell for den heite og gitarkvasse What a Day That Was. Frå same distrikt kjem også pianodrivne Take It Home. Ein temamessig artig sak om bandet som ein gong var stort men som no lyt nøye seg med å spele på ein «bar near you».

Eit sterkt aktivum på fleire av spora er Enerstad sine saftige orgeltonar. Tonar som spelar på lag med og utfyller det dansbare drivet bandet skaper. Av og til utfordrar karane dette drivet ved å skli over i vagt psykedeliserte retningar. Noko som ved enkelte høve kan skrivast på kontoen for skjerpande krydring, men som ved andre høve kan bli litt dynamikkforstyrrande. Ganske så heldig utav det kjem dei i den måneskinravande Milk For Revolution. Medan subtil psykedelia, skarpe retningskift og melodismarte løysingar kjenneteiknar albumet sitt kanskje beste spor Counting Down Your Dreams, med den lett oppgitte meldinga; «everywhere you turn, there’s a promise broken».

Alt i alt likevel ikkje fullt så sveitt og glødande som ein kanskje kunne ynskja seg det. Rykta skal forresten ha det til at CSX og The Thing har eit studiosamarbeide på trappene. Ser nok ikkje bort frå at omfanget av både sveitte og eldfullskap vil bli sterkare i den konteksten.

5/10

Først publisert på Groove.no (i 2005)

 

Nov4

Castanets – First Light’s Freeze

Posted on by
Standard

Natta er lang og tonen er dvelande, men americana-oppskrifta er litt meir ustabil og vågal enn kva normalt er, og det er jo bra.

cover  For eit år sidan presenterte Castanets seg med den skjøre og upolerte Cathedral (2004). Eit album av dvelande komposisjonar kokt i hop etter ei americana-oppskrift med vågal krydderbruk. Den samla strukturen kunne kanskje virke ein tanke uferdig, men dei fleste delane viste seg fram i så melodisterk form at verket stod temmelig så trygt. Både byggeteknikken, den melodiske forma og lengda (33 min.) er mykje den same når First Light’s Freeze no prøver å trenge seg igjennom haustlauvet.

Til saman 15 personar er kreditert som medverkande. Det er likevel ein mann, den skjeggete og ikkje så lite uflidde Raymond Raposa, som må ta på seg hovudansvaret. Han er låtskrivaren, songaren og den kreative frontfiguren. Grunntonen har han funne i det «altraktive» området som Will Oldham, Jason Molina og Phil Elvrum også har ransaka. Avant-country blir opplegget kalla i den offisielle website-biografien, og gjerne det, for Raposa har nok ein litt avantgardistisk innfallsvinkel til korleis opplegget hans skal henge i hop. Ein faktor som nok kan fortone seg som både fruktbar og sjenerande, men mest det første.

Castanets gjev metaforen «ein parantes» ein ekstra dimensjon ved å sette den buande klamma rundt fire korte instrumentalsnuttar. Snuttar som isolert sett ikkje har så stor verdi, men som likevel fungerer greitt som overgangar eller bindeledd. For det viser seg med First Light’s Breeze slik det gjorde med Cathedral at på trass av at enkeltlåtar skil seg ut som meir berande enn andre, så fungerer den aller best som ei kronologisk album-oppleving.

Tematikken den godaste Raposa puttar inn i tekstane sine er av den heller dystre sorten. «Let’s go outside dear, in the murderous night» lyder den første strofa, «get the hell out of Denton, with the privilege of everything» er noko av det siste han ytrar. I halvtimen som ligg mellom er det få teikn på optimisme. Det langsame og ekstraordinært nattsvarte opningssporet Into the Night tar ytterlegare eit steg mot avgrunnen når det fylgjer opp turen ut i den morderiske natta ved å konstatere at «the war is on, and all our friends are dying». Tempoet vert skrudd litt opp i A Song Is Not the Song of the World, der den driv fram på ei monoton elektronisk søyle. Den noko Oldhamske uttalen «I’m not walking with a wife, she’s not running with the dogs, she is not the world» står sentralt, og skarpe gitaranfall oppå ei dyne av keyboard-tonar trenger seg på.

Good Friend, Yr Hunger sig av stad i eit Violent Femmes møter Palace Brothers lune, med frisk akustisk strengeleik som fremste våpen. Bell Aloud er saktegåande meditativ nattangst (visst slikt går an å tenkje seg). «The night is long, come light» vert det sukka i det litt haltande tittelkuttet. No Voice Was Raised er den einaste låta som passerer fem minuttar. Det er også albumet sin beste og mest fullendte låt. Den startar forsiktig med akustisk gitar og grashoppe-lydande perkusjon for så gradvis å vekse inn i meir og meir uro, og endar i eit brennande kaos og eit druknande; «no voice was raised, no song was sung». På denne som ved fleire andre høve får Raposa effektfull og flott harmoni-hjelp frå Bridgit DeCook.

Etter at (Migration Concentric) har fått eit halvminutt til å klimpre ned temperaturen kjem All That I Know to Have Changed In You skjelvande som ei sår messe. Når denne har lagt seg til ro finn Raposa det passande å komme med programerklæringa; «I do not want to explain, and I’m not going to». Dette skjer oppå eit spartansk gitarkomp og i eit luftig landskap, og han fortsetter i vemodig tone; «I wanna get high on something, go dancing with someone». Men utan at den store tilfredsstillinga kjem rekande hans veg.

Seansen når sin ende med den skjøre instrumentalen Reflecting in the Angels. Då er det som ein brått kan skimte ein lukkeleg slutt, dansande på nokre solstråler som endelig har klart å bryte gjennom. For sjølv ei lang natt tar slutt, i alle fall for den som ynskjer å opne auga.

7/10

Først publisert på Groove.no (i 2005)

Nov4

Johnny Cash – Ring of Fire, The Legend of Johnny Cash

Posted on by
Standard

Endå eit kapittel i den aldri-avsluttande følgjetongen, korleis tene mest mogeleg pengar på ein avdød legende.

cover  Er du på utkikk etter ei samleplate med Johnny Cash, ja då har du mange å velje blant. Eit kort augekast på diskografi-lista hans skulle tyde på nærare 300. Det er alt frå ulike Best of og Greatest Hits til meir tematisk funderte samlingar. Nokre er fleirdoble og rimelig omfattande, men dei fleste er enkle. Berre etter hans død i 2003 har det kome ut nærare 100 stykke. Har så The Legend of Johnny Cash (med tilleggs-tittelen Ring of Fire) noko å tilføye som ikkje alt er gjort?

Om denne samleplata vert det hevda frå ansvarleg utgjevarhald at det er den første som har med låtar frå heile Johnny Cash sin karriere. Med heile meinast ifrå han spelte inn sin første låt i Sun-studioet til Sam Phillips (1954) og fram til mannen sine siste innspelingar for American-labelen til Rick Rubin (2003). Det stemmer for så vidt, nesten. Her er låtar frå Sun-tida (1954-58), Columbia-tida (1958-1986) og American-tida (1994-2003), men her er ikkje med låtar frå åra på Mercury records (1987-91), utan at akkurat det kjennes som eit vesentlig sakn.

I løpet av dei nesten femti åra han helde det gåande spelte han inn fleire tusen låtar. Derav ein rekkje klassikarar. 60 minuttar med musikk, som dei har nøyd seg med her, kan ikkje på langt nær fange alt som må reknast som essensielt. Så då får ein heller rekne dette som eit forsøk på å mikse ein liten aperitiff for nybyrjarar.

Er det så dei rette 21 låtane som er valt ut? Ja om det vil nok dei Cash-entusiastiske stridast. Etter mi meining har dei vel treft bra med sånn cirka 2/3. Seks-sju låtar ville eg ha bytta ut, og samstundes ville eg nytta CD-kapasiteten fullt ut, og slik fått plass til fire-fem låtar til. Då kunne dette kanskje blitt ein slags kanonisert Cash-introduksjon.

Kva som burde blitt utelete? Først og fremst U2-låta The Wanderer. Vidare versjonen av Depeche Mode sin Personal Jesus. Her er vi forresten inne på eit av problema med plata. Den har eit litt irriterande preg av å vere designa mot folk som ikkje er så veldig opptatt av Johnny Cash, og som heller ikkje nødvendigvis har dei store tankane om å bli det. Folk som tenker cirka slik: Litt Cash-musikk i hylla kan jo vere kjekt å ha. For det er visst litt kredibelt det, no. Ja, også er det jo låtar av Soundgarden, Depeche Mode, U2 og Nine Inch Nails her. Tøft.

Rusty Cage (Soundgarden) og Hurt (Nine Inch Nails) ville eg nok likevel ikkje ha fjerna. Absolutt ikkje. Her gjer Cash det han var ein meister til, finn den dirrande sjela i ein sterk song, og gjere den heilt og halden til sin eigen.

U2 er forresten representert med ei låt til her, One. Og Cash sin versjon er bra den, den er likevel ikkje av eit slikt kaliber at den fortener plass på ei plate som tar ordet Legend i sin munn. Frå åttitals-samarbeidet med Nelson, Jennings og Kristoffersen er signaturlåta Highwayman med. Den er for mykje åttital, og for lite sjel, vekk med den. Han har også mange låtar som burde fått plass i staden for I’ve Been Everywhere, A Thing Called Love og June Carter-duetten Jackson.

Kva som burde få komme inn i varmen? Frå hans tidlegaste Sun-dagar kunne nok både Rock Island Line og So Doggone Lonesome vore inne, og frå hans første Columbia-album burde så absolutt både I Still Miss Someone og Don’t Take Your Guns to Town blitt plukka ut. Den grovaste utelatelsen er nok likevel at den fantastiske The Ballad of Ira Hayes ikkje er med her. Peter LaFarge sin gripande historia om indianaren som går nedanom i selskap med whiskey-flaska, er etter underteikna si meining ein av Cash sine aller beste augeblikk. Albumet har gitt plass til to låtar frå den vidgjetne San Quentin vitjinga (San Quentin og A Boy Named Sue), men her er ingen frå den like så sterke Folsom Prison plata. Det kunne det godt ha vore. For eksempel Cocaine Blues og The Long Black Veil.

Johnny Cash starta 70-talet med å lage signatur-låta over alle signatur-låtar, Man In Black. Det vil seie, aller først gjorde han ein minneverdig versjon av Kris Kristoffersen sin bakrus-klassikar Sunday Morning Coming Down. Den burde ein ikkje ha svinga utanom. Seinare skulle ikkje tiåret bringe fram så altfor mange minneverdige Cash-augeblikk. Luther Perkins som heilt frå første stund hadde vore der med sin boom-chicka-boom gitar døydde allereie i 1969, og Cash sine samarbeidspartnarar utover syttitalet pakka mannen inn i eit langt mindre næringsrikt bilete. Ved inngangen til åttitalet kom det imidlertid ei plate verdt å få med seg, Rockabilly Blues. Det hadde absolutt gjort seg om til dømes den hutrande Cold Lonesome Morning hadde blitt huska når legenda skulle verifiserast. Tre år seinare gjorde han to Springsteen-låtar til sine eigne. Både Johnny 99 og Highway Patrolman høyrer så absolutt med til dei klassiske Cash-kutta.

Dei neste ti åra hoppar vi greitt over. Dei var ein gradvis nedoverbakke både kommersielt og kunstnarleg. På byrjinga av 90-talet var karrierebotnen nådd. Då dukkar det opp ein redningsmann. Rick Rubin tar Johnny Cash inn i sin pasjonerte American-varme, og brått vart den svartkledde igjen ein mann som alle uttrykte djup respekt for. Den første Rubin-produserte plata kom i 1994, bar tittelen American Recordings, og er ei levande røyst og ein akustisk gitar. Så enkelt, så sterkt. Då er vi framme ved ein annan stygg miss som konstruktørane av denne samlinga har gjort. Dei har ikkje tatt med ei einaste låt frå denne plata. Sjølvsagt burde det vore plass til både den gamle mordarlåta Delia’s Gone, Nick Lowe-signerte The Beast In Me og Tom Waits-komposisjonen Down There By the Train.

Vel, no byrjar eg nok å få alvorlig plassmangel på min alternative samling. Men ein låt til er umogleg å komme utanom. Will Oldham sin fabelaktige I See a Darkness var med på den tredje av dei fire American-albuma. Cash gjer der ein versjon (saman med Oldham) som tangerer original-innspelinga. Det var berre slikt han gjorde.

Framleis står det mange fantastiske songar i kø og ventar på å bli nemnt, nok til både ein og to og sikkert tre CDar. Så å samle klassisk Cash-stoff på ein enkelt CD, for så å kalle det The Legend of Johnny Cash, det blir vel nesten å halde folk litt for narr.

Eg kunne ha nytta høvet til å gå inn i det dryge dusinet med låtar på samlinga som er verkelige klassikarar. Frå Cash med låtar som Hey Porter, I Walk the Line og skjebnetilfellet Folsom Prison Blues på myndig vis nagla sitt reinskorne og nonsens-frie Sun-sound i samarbeid med Sam Phillips og The Tennessee Two (gitaristen Luther Perkins og bassisten Marshall Grant), og fram til han som ein gammal mann avlegge den gamle klassikaren Give My Love to Rose ein skjelvande gjenvisitt. Trur likevel den store Cash-gjennomgangen skal få vente til ein endå meir høveleg anledning dukkar opp.

Som ei ekstra opplysing kan eg forresten nemne at det finst ein amerikansk versjon av denne plata, som er litt annleis. Den har eit anna cover (ein eldre Cash vandrande langs ein landeveg med gitaren i handa), den har ei anna låtrekkefylgje, og den har eit litt anna låtutval. Talet er det same, men fire låtar er ulike i dei to utgåvene. A Thing Called Love, San Quentin, Personal Jesus og One er ikkje med på den amerikanske, i staden får vi der Sunday Morning Coming Down, One Piece At a Time, Delia’s Gone og The Man Comes Around. Ein essensiell ut og to inn, det gjer nok ikkje den store forskjellen.

Å karaktersette ei slik utgjeving blir på mange måtar meiningslaust. Her er meir enn nok soliditet til ein sikker åttar, men dei skisserte skavankane ergrar. Ergrar ganske grovt, faktisk.

5/10

Først publisert på Groove.no (i 2006)