Hei hei du likeframme rastlause angstfulle fridomssøkande og fengande rock’n roll.             9

  «Ooh-la-ooh, she-leg-a-ooh-la-ooh-la-oohoo». Kom igjen, ta deg ein Doo-wop og bli med. «Ooh-la-ooh, she-leg-a-ooh-la-ooh-la-oohoo». Sånn ja, det er heilt ufarlig. I alle fall nesten, trur eg. Så hiv innpå litt til og ta deg ein tur. Slå opp teltet midt i musikken. Sving deg rundt og la hemningane ramla. Knips med fingrane og la rytmen ta deg. Tork støvet ut av augo og syng med:

Restless year
It was another restless year
It was a restless year
For a while we had no fear

Ezra Furman er her med sitt sjette album. Han kallar det ganske så perfekt for Perpetual Motion People, og gjer inntrykk av at bremsepedalen er ei oppskrytt oppfinning. Det er grunn til å feire. Så eg feirar. Spelar plata til døde og tilbake igjen, og feirar. Tenker at faren snart er over no, plata kjem ikkje til å slutte å virke. Den smalt så alarmerande lett på plass i første runde. Song etter song storma den over meg. Energisk i si framferd, melodisk i sitt vesen. Full på fridom og sing-a-long. Ein skikkelig ukomplisert og uimotståelig rakkar viste den seg å vere. Viser den seg framleis å vere. Eg byrjar å få ein mistanke om at den kan ha evig liv.

Ezra Furman vart fødd midt på åttitalet i Chicago. I slutten av tenåra reiste han til Boston for å studere. Korleis det gjekk med studiane veit eg ingenting om, men eg har høyrt eit rykte om at han skreiv drøssevis av songar. Og plutselig hadde han ei sentral rolle i eit rockeband, kvartetten Ezra Furman & The Harpoons. I åra som fylgde spelte dei inn tre album fulle av ungdommelig angst, vridde perspektiv og generell dødsforakt. Heilt utan at verken Amerika eller verden brydde seg nemneverdig med det. Meg sjølv inkludert, eg skulle i endå nokre år vere heilt og fullstendig uvitande om Ezra Furman sin eksistens.

The Harpoons la ned instrumenta i 2011, men Ezra fant ikkje roen. Han flakka vidare på eiga hand. Byrja utvida garderoben sin med kjolar og ymse feminine klesplagg. Kledde seg gjerne i plagga når han entra scena, og slo eit slag for det kjønnsoverskridande. Slik ein og anna rockeartist har gjort før han. David Bowie og Lou Reed for eksempel. To artistar som Ezra Furman nok står ein del i gjeld til. Glamrockaren Bowie og outsideren Reed. Furman har spelt Velvet Underground-klassikaren Heroin med Reed sjølv som tilhøyrar, og lyt vel innsjå at meir enn ein av songane hans er plaga av ein viss velvetsk turbulens. Slik Jonathan Richman i si Modern Lovers-tid også måtte gjere. Og akkurat der er vi komme fram til det punktet i historia der det heilt kort skal slåast fast at Jonathan Richman er ein fyr som nok også har gjort eit solid inntrykk på unge Furman.

Apropos ung, eg er eigentlig for gammal til dette her. Altfor gammal. I 1983 hadde eg den rette alderen. Det året eg gjekk bananas i debutalbumet til Violent Femmes. Løyste bortimot daglig inn psykologtimar hos Gordon Gano, og spelte Blister In the Sun, Kiss Off og Add It Up langt forbi det tilrådelige. Eg ser det ikkje som heilt utenkelig at Ezra Furman kan ha gjort noko liknande. For når vi først snakkar om at han står i gjeld til nokon så er kanskje den gjelda aller størst til Violent Femmes sine tonar og tema.

Making the rounds in my five dollar dress
I can’t go home, though I’m not homeless
I’m just another savage in the wilderness
And if you can’t calm down you can listen to this:

Death! – Is my former employer
Death! –Is my own Tom Sawyer
Death! – Waits for me to destroy her
I never wanna die and I’ll never grow older

Songaren er i frontlinja, har frivillig inntatt uriasposten, kjenslene dansar i sikksakk, han gjer ingenting for å dekke dei til. Snarare tvert imot. Som ein Gordon Gano med blikket desperat retta mot det endelige nederlaget vik han ikkje eit sekund unna. Her skal det gåast til verket.

To minutt og tjuefem sekund er den eksakte lengda på opningssporet. Det er alt som trengst. At det handlar om eit Restless Year finst ikkje fnugg av tvil om. At songaren opplever rotløyse og bevegelse som langt meir attråverdig enn fast eigedom kjem rimelig tydelig fram. Eit klesplagg og to og ein Dostojevski-roman er vel stort sett det som trengst av eignelutar. Noko eg sjølvsagt er altfor gammal og satt til å skrive under på. Men psst … eg elskar denne låta. Frå det innleiande doo-wop-refrenget til den brenn ut, elskar eg den. For all den punkglødande rock’n roll-ekstasen den er full på elskar eg den. Og så er det berre første sporet. Gløden svinn ikkje hen utover på plata. På ingen måte. I låtar som ikkje beveger seg langt frå rockens strikte vesen – med vers, refreng og ei og anna bru – tar Furman og hans medsamansvorne eit lidenskapeleg, men like fullt lausleg, grep om sakene. Verdt å notere seg kan vere at platas produsent Tim Sandusky bles like friskt i saksofonen som han har gjort på dei to føregåande Furman-platene.  Medan Furman syng som om det verkelig gjeld, som om det er noko heilt avgjerande som står på spel. Og slik er det kanskje også. Han skildrar einsemd og utanforskap på besettande vis, og han prisar fridomen som om den er det viktigaste av alt.

«Never classify me: don’t try» åtvarar han til swingande tonar i Wobbly. «My body was made this particular way, there’s really nothing any old patrician can say» slår han fast til sprelske tonar i Body Was Made. Det handlar om å krysse grensene mellom det feminine og maskuline slik ein måtte føle for å gjere det. Ja gjerne viske dei bort. Det handlar om å få aksept frå omverda, men det handlar også om å finne aksepten for det i seg sjølv.

«From two a.m. to four I live these secret lives, identities that all die off». Songen heiter Haunted Head, og er ei dampande affære i eit krysningspunkt mellom Memphis-soul og Bowie anno Station to Station. Ein dag i ein ung manns liv, Ezra Furman sitt liv formodar eg. Frå han står opp klokka seks og lagar seg speilegg til han kveiler seg rundt toalettskola den påfølgande natta, og «learning what it means to really pray».

Midtvegs inn i plata startar han ein song med å hevde at han er «sick of this record already». Det er den rastlause Furman som talar. Han som vil vere i bevegelse, som vil at nye ting skal skje, som forfektar at «you gotta keep it new to keep it true». Ein septemberdag i Boston var det ikkje slik, då mista han lysta på å leve, han var sjuk av sitt «ordinary life». Men han heldt fast i det likevel. Den gongen, og når han seinare har opplevd det same, har han også helde fast i det. Slik blir songen Ordinary Life til ei feiring av livet – «ditty bop sha lang lang, ditty lang».

Målt mot den førre plata til Furman, Day of the Dog, er det eit meir håpefullt drag over Perpetual Motion People. Håpefullt og smått kostelig. Slagferdig har han alltid vore, og er det ikkje i noko mindre grad denne gongen. «I’ve got a bright future in music as long as I never find true happiness» erklærer han i den smygande balladen Watch You Go By. Men eg høyrer at han smiler litt lurt når han syng det. «Hop to the melody and quit your job, out of the misery and in to the darkness» høyrer eg han, med eit vagt glis om munnen, føreslå i popkjappe Hark! To the Music.

Verre er det derimot når han ber om selskap i ei mørk mørk stund (i den smertefulle balladen Hour of Deepest Need), når han forkynnar at han ikkje vil vere «the bad guy» (i frenetiske Lousy Connection), eller når han ber om å få tilbringe ei natt «on your mind» (i det fortvilt heite nummeret Can I Sleep On Your Mind?).

Ezra Furman er av jødisk avstamming. Og han kan sin Tora. På tidlegare plater har det dukka opp fleire referansar til den gamle boka. Denne gongen er det ikkje så mange av dei. Men han avsluttar med ei akustisk gospelerklæring om at han ein dag ikkje skal synde noko meir – One Day I Will Sin No More, men «’til the day it all comes crashing in, I ask forgiveness for my sins». Stort meir kan ein vel ikkje forlange av ein heilt vanleg jordboar med ei rastlaus og fridomssøkande sjel.