I eit moderat og smidig modus lirkar Brooklynkvintetten nok ein gong fram ei plate som vinn i det lengre løp.

8

Der var den du, den sjette plata til The National. Trouble Will Find Me har dei funne på å kalle den, og til slutt fant den meg. Eller vi fant kvarandre. Det har i grunn alltid vore litt trøblete det der. Dei virkar alltid noko grå og traurige sånn i starten, desse platene til The National. Dei krev sine rundar, tre, fire, fem, seks. Og så med eitt skjer det ei openbaring, gode ting trer fram.

Ja Trouble Will Find Me har dei funne på å kalle den, det kunne dei vel for så vidt ha kalla alle platene sine. «When I walk into a room I do not light it up. Fuck» syng songaren. Og eg tenker at den var ikkje så heilt utypisk den du. «I don’t need any help to be lonely when you leave me» syng han også, denne songaren. Ja den er nok ny den linja der, tenker eg, men du verden den har sine slektningar. Strødd utover fem album eg har lært meg å halde umåtelig kjære. Eg klarar ikkje finne grunnar til å ikkje inkludere dette sjette i klubben.

The National er framleis det same bandet som debuterte med eit sjølvtitulert album i 2001, og dei er det ikkje. «If I forget you, I’ll have nobody left to forget» song Matt Berninger den gongen. Det er klart han kunne ha sunge det i dag også. To år seinare titulerte bandet si andre plate for Sad Songs For Dirty Lovers. Det kunne også ha vore tittelen på alle platene som har komme sidan. Og så er det tonen då, dei har på ingen måte snudd ut og inn på den sidan dess. Men, det var vel noko alt-country der ein gong som eg høyrer lite av i dag. Synthesizerane eg kan skimte lyden av sånn dann og vann no for tida kan eg ikkje minnast var der den gongen. The National gjer ting, tar sjansar, i dag, som var framande for dei for ti år sidan. Men vi er på det subtile plan no. Revolusjonerande endringsprosessar er for andre. Utvikling er ein langsam manøver, i tilfellet The National.

Suksessen kom ikkje til dei i eit stormande tempo heller. Det byrja vel så smått med fantastiske Alligator. Men sånn for alvor byrja det nok med ein song om eit Fake Empire, i det herrens år 2007, og plata den var på, The Boxer. Suksessen kom snikande inn i livet deira, og gjorde at femten til tjue tilhøyrarar i ei lita kneipe ned ei trapp vart til eit tusentals på innsida av breie dører. Her kunne ting fort ha gått gale. Det har vi vore vitne til mang ein gong. Musikken til The National har også i seg ei kjelde til trøbbel på dette planet. Dei kunne blitt eit anthem-band. Dei kunne ha byrja å brusa med fjæra og banka sakene inn med fyndige bevegelsar. Slik har det ikkje gått, fordi dei veit å halde att. Det er framleis noko prisverdig nøysamt og diffust ved dei.

Eit brødrepar dannar rytmeseksjonen. Scott Devendorf med bassgitaren er den stødige, og bandets mest anonyme kraft, men han er på pulsen til broren. Og det er pulsen sin det. Bryan Devendorf kan drive saktegåande tonar framover med tempofiksert tromming, eller han kan ta intrikate skritt på utsida av god taktskikk. Ein vil oppleve det som ei utfordring å prøve å klappe i takt med hans rytmegang. Men du verden som det denne trommisen foretar seg heile tida er i låtas teneste. Eit anna brødrepar, eit tvillingpar, står der med kvar sin gitar. Bryce og Aaron Dessner har mange jern i elden. Begge har dei formell musikkutdanning. Bryce har sine prosjekt inn i dei smalare sfærar av musikkverda. Aaron har bygd studio i garasjen sin, og har ytt produksjonshjelp til fleire plateinnspelingar dei siste åra. Som gitaristar i The National er dei på harmonisk talefot og i utfyllande diskusjonar, både grumsete og svalande. Femtemann i kvintetten, songaren Matt Berninger, har ingen bror.

Eller jo, forresten, han har ein bror. Ein ni år yngre bror. Som elskar heavy metal og horrorfilmar, og synst indierock er noko pretensiøst dill. Ein god bror. I 2010 vart Tom Berninger invitert med som roadie på High Violet-turneen. Han tok med seg eit kamera, og nytta høvet til å lage ein film. Om seg sjølv, og livet i kulissane rundt eit rockeband på tur. Det har også blitt ein film om The National. Mistaken for Strangers, som den heiter (etter ein av bandets låtar), hadde premiere berre nokre veker før Trouble Will Find Me kom ut.

«I should live in salt for leaving you behind» syng Berninger i opningssporet. Det er broren han har i tankane. Broren han reiste frå då denne var ni år gamal, og kanskje trengte den store helten sin rundt seg meir enn nokon gong. Det er blitt ein song om slektsband, om å forstå og misforstå, om å vere forskjellige. Den har både anger, forsoning og kjærleik i seg. Takten går i noko slikt som 7/8, melodien har eit gjentakande vesen, og den gjer inntrykk. Noko den ikkje er åleine om.

Den lakoniske barytonrøysta til Berninger er der og behandlar låt etter låt med skarpskodde tekstlinjer. «I have only two emotions» syng han, «careful fear and dead devotion». Og eg tenker at nett det kanskje er eit aldri så lite manifest. I alle fall om ein legg til at det sikkert er gjort med eit lite smil om munnen og ein bra dose sjølvironi i bringa. Når så er sagt, Trouble Will Find Me er ikkje bandets sterkast melankolitynga plate. Det er noko meir laust og ledug over den enn kva som er tilfelle med nokon av forgjengarane. Men ting blir ikkje tatt lett på av den grunn. Livet er ingen gylden spiral og døden er noko langt meir urovekkande enn ein fjern muligheit. «I do my crying underwater, I can’t get down any farther» croonar vår mann, og er midt inne i ein attraktiv song om døden og sine Demons. Ved eit anna høve ser songaren døden komme og innhente han i eit fornedrande augeblikk, «under the withering white skies of humiliation». Ei plate full av morosame songar om døden har eg registrert Berninger ytre i intervju. Kor morosame songane er vil det sikkert herske usemje om. Kor dominerande dødstematikken er kan nok også takast opp til diskusjon. Det viktige er vel at det ikkje er klinkande klart, og at i alt dette uklare sig den eine velsigna flotte låta etter den andre fram i dagen.

Platas siste halvdel er hakket sterkare enn den første. Då særlig takka vere tre songar. Graceless, Slipped og Pink Rabbits. Med ein kompleks puls i sin midte veks Graceless på erobrande vis seg inn i skiftande melodiske former. I låtas første del formidlar hovudpersonen nokså overtydande at han er oppe i ein situasjon han ikkje taklar. «I don’t have the sunny side to face this» er ei av linjene han kastar fram for å bli trudd på det. Andre del stuper han inn i med fylgjande ikkje altfor oppløftande melding: «all of my thoughts of you, bullets through rotten fruit». Deretter handlar det om å forstå døden, om at blomar kan gjere ein forskjell «if you’re dead in the mind», og at det er «the side effects that save us». Slipped er annleis. Slipped er ein enkel song, i eit stoisk mønster. Ei bedrøva pianolinje renn igjennom den, gitartonar skvulpar langs den, rytmen er bedagelig, og songaren syng om å oppsøke staden der ting gjekk gale. For å ta opp kampen og kanskje klare seg. Eller kanskje ikkje, kanskje heller berre for å erkjenne at «I don’t need any help to be breakable, believe me». Treffande nok. Men sterkast treff Pink Rabbits. Matt Berninger tar her eit steg bort frå den velkjente baryton-tonen og finn eit litt høgare register. I ein song eg knappast ynskjer skal ta slutt. Den har ein melodi som overmannar meg. Ein sonisk struktur med ein subtil ekspansjon. Pianotonar er igjen sentrale, rytmen dorsk men potent. Og tekstlinje på tekstlinje viser at Berninger er ein av våre tiders fremste skaparar av slike. Det handlar om ei rastløyse, eit sakn, og eit håp om å kunne vere i tankane til den som drog sin veg. For så plutselig å stå ansikt til ansikt med denne personen. «I’m so surprised you want to dance with me now» stotrar då hovudrolleinnehavaren fram, før den tilbakekomne lyt stå til rette for smerta vedkomande har vore årsak til:

You didn’t see me I was falling apart
I was a white girl in a crowd of white girls in a park
You didn’t see me I was falling apart
I was a television version of a person with a broken heart

– Og Bona Drag var soundtracket, og du sa «it would be painless», «it wasn’t that at all». Skilsettande stoff i grunn. Eg har høyrt Berninger påstå å ha laga åtte versjonar av denne songen, og at han er like glad i alle. Han ser for seg å sende ein liten boks ut til folket med samfulle åtte oppi. Nett det synst eg høyrest ut som ein utmerka idé.

Si vane tru har ikkje kvintetten sørgja for all lyd åleine. Dei har med seg ein anstendig gjeng musiserande hjelparar. Frå Sufjan Stevens til Richard Reed Parry til Thomas Bartlett til Sharon Van Etten. Og fleire spelar på strykarar og blåsarar. Men det blir aldri for mykje. Det blir i grunn akkurat nok. Nok til at The National manøvrerar endå ei uunnverlig plate inn i hylla mi.

Først publisert på Groove.no (i 2013)