Eit stort australsk rockeband, og ei plate som har tolt tidas tann.                                  10

Siste vers:

I wake up in the morning
Thinking I’m still by your side
I reach out just to touch you
Then I realise
It’s a wide open road
It’s a wide open road

Med framifrå metaforar henta frå eit både verkeleg og eit mytisk Australia skildrar David McComb avstand og sakn på gripande vis. Vegen fram til siste vers har sine brente bruer, sine tapte illusjonar, men først og fremst er den kjenneteikna av vidstrakte aude landskap. Songen er enkel, songen er stor. Stor i si fyndige og lengselsfarga melodidrakt. Fremja gjennom keyboardlinjer som høyrest ut som milde fløytetonar, ranke gitarakkordar, eit maskinelt trommebeat og bassen som rullar rundt det, og ikkje minst trommeslaga som fleire gonger stikk innom og piskar songen framover, og oppover. Stor er den også i kvar uttalt linje David McComb legg bak seg av fortvila lengsel. Formidla direkte frå eit bryst iferd med å eksplodere. Wide Open Road er både lyden av noko fjernt og mystisk og noko nært og veldig gjenkjenneleg. Tretti år etter at den dukka opp kan ein finne den på lister over dei beste songane frå Australia. Og så er den vel sjølve kvintessensen av kva The Triffids var den gongen på midten av åttitalet då dei skapte sitt meisterverk Born Sandy Devotional.

Før det, fleire år før det, i siste halvdel av syttitalet hadde David McComb og Alan «Alsy» Mac Donald funne i hop. Oppdaga punk, og byrja å spele punk. Der dei trava rundt i gatene i verdens mest isolerte storby, Perth, på den australske vestkysten. Særleg var det New York-scena som opptok dei (Velvet Underground, Patti Smith, Talking Heads, Television). Etter nokre kortvarige punkbandforsøk vart så The Triffids fødd i 1978. Bandmedlemmer kom og gjekk, men David McComb som kreativt overhovud, låtskrivar, songar og gitarist var der heile tida. Rimeleg trygt på plass bak trommene var også stort sett Alsy MacDonald der. Heilt fram til bandet smuldra bort i 1989, etter albumet The Black Swan (ein for så vidt høvelig tittel på ei svanesong det).

David McComb skreiv drøssevis av songar i sine unge år. Spelt inn blei dei også, og gitt ut som sjølvfinansierte kassettutgjevingar. Seks i talet, i åra 1978-81. I 1982 kom eit par ep’ar på uavhengige plateselskap. Før det som blir rekna som deira debutalbum, Treeless Plain, såg dagens lys i 1983. Ein absolutt sjanger skal eg vere forsiktig med å plassere det dei laga i desse åra under (blant anna fordi eg slett ikkje har høyrt alt). Men la meg noko upresist kalle det folkrock med både countryspor og støyande tildragingar. Til felles har det, alt saman, at det i si tid blei tildelt særdeles lite merksemd. I alle fall i heimlandet. Rough Trade Records i London hadde imidlertid snappa opp debutalbumet, og ein etterfølgande ep (Raining Pleasure), og platene hadde fått ei ikkje heilt ueffen mottaking i engelsk musikkpresse. Så bandet drog derfor like greitt til London, og slo seg ned der.

Arbeidet med album nummer to starta. Gil Norton blei hyra inn som produsent. Ein ung mann frå Liverpool som på den tida var relativt fersk i faget, men som seinare skulle skaffe seg eit solid rykte gjennom sitt arbeid med bl.a. Pixies, Throwing Muses, Foo Fighters og Patti Smith. Eit band denne Norton på den tida allereie hadde vore involvert med var Echo & the Bunnymen, og deira mektig flotte album Ocean Rain. Ja av alle britiske postpunk-album er det vel nett dette albumet Born Sandy Devotional nærar mest slektskap til. Eit slektskap som handlar om korleis det nakne og heimsøkte glir ut i det storslagent vakre og meislar seg fast der.

Før innspelinga av Born Sandy Devotional starta lufta David McComb nokre tankar om korleis han såg føre seg at plata skulle bli. Det skulle ikkje bli eit album beståande av eit samansurium av låtar han hadde liggande. Han ville skrive nye songar, og det skulle vere eit tema. «The theme will be unrequited love but the language will reach way above and beyond that» slo han fast. Eg vil hevde at han på det ferdige albumet oppfyller sine ambisjonar.

Born Sandy Devotional kjem ikkje smygande. Heilt utan innleiing, utan varsel stormar McComb si svaiande røyst inn i bildet med det same. «No foreign pair of dark sunglasses will ever shield you from the light that pierces your eyelids» syng han, og er i gang. The Seabirds er i svevet, og albumets tone blir satt. I eit australsk lys, frå eit eksiltilvære i London. Songen dirrar og den vaklar, blant psykiske strykarar og eit lengtande gitartema. Men det er snert i trommeslaga, og grunntonen er solid. Songtekstens hovudperson kjenner seg ikkje solid, han snublar, han blør, og ei kvinne spør «Are you drinking to get maudlin or drinking to get numb?».

Albumcoveret er eit foto frå Mandurah, ein liten australsk kommune sør for Perth. Vi ser eit fragment av landskapet Born Sandy Devotional er fødd utifrå. Vi ser strand og sand og mudder. I barndomsminne-songen Estuary Bed er det nett i dette utsnittet David McComb lar forteljinga vandre. Frå det idylliske barndomsbildet som no er ugjenkalleleg historie og over i ei notidig rastløyse som ikkje er historie. «Sleep no more, sleep is dead» syng ein Macbeth-inspirert McComb. «Sleep no more on the estuary bed» syng ein McComb som har opplevd illusjonar forvitra.

Born Sandy Devotional er ein albumtittel eg har grunna over. Den er ikkje heilt til å forstå, samstundes som den fortel ein god del om kva dette handlar om. Om fødestaden, om sanden, strendene, om å gje seg over. I tittelkuttet handlar det om ei jente, født Sandy Devotional. Og om han som tilber henne. Men tittelkuttet er ikkje ein del av det opphavlege albumet. Det dukka først opp, i ei halv utgåve, på albumet som fylgde ikkje så lenge etter, In the Pines. Fullversjonen – motorisk og bass-sterk – er først å finne på ei remastra utgåve av Born Sandy Devotional som kom i 2006, som ei tjueårs-markering. Der er det ein del andre låtar bandet dreiv på med på midten av åttitalet også. Slike som ikkje trumfar songane som i si tid hamna på plata. Då med mogeleg unntak for nettopp tittelkuttet, samt den sonisk kranglevorne Time of Weakness.

Tilbake til dei originale rillene. Der dukkar det etter kvart opp ein Chicken Killer. I ein song med eit vilt driv. «I knelt I aimed I missed I ran» erklærer songaren innleiingsvis, og hiv seg så inn i ei opprivande rock’n roll-ferd om kjærleik og død, og med få spor av ein lykkeleg slutt. To av songane der er det kvinna i bandet, Jill Birt, som syng. Begge har eit vesen som nærar slektskap til den engelske folktonen. På nokså ulikt vis. Tarrilup Bridge kan sende eit gufs ned ryggrada, medan Tender is the Night spreier ein melankolsk varme.

Skulle eg lage ein liten topp tre frå Born Sandy Devotional, ja så veit eg ganske så klart kva trekløver som hadde blitt med. Wide Open Road har eg presentert allereie. Ved sida av den ville Lonely Stretch ha regjert. Eit intenst drama med postpunk-bass og rivande takter fora på blues og gospel og støy. Bandet hadde nok drukke ein bra dose av Nick Cave & The Bad Seeds sitt debutalbum før dei hamna utpå dette køyret. «I took a wrong turn off of an unmarked track» opnar McComb og fortel så ei fortvila beretning om å hamne på villspor i eit landskap utan referansepunkt. Etterkvart kjem natta luskande og villreida veks. Då handlar det om ei kvinne også. Ei hovudpersonen har gjort urett. Angeren slår gnistrar rundt songaren i det han kastar seg over ei gammal gospelhymne som eit siste forsøk på å finne trygg grunn. – «Rock my soul in the bosom of Abraham, Guide me back to the bosom of Abraham».

Aller best av dette trekløveret er Stolen Property. Ein song eg no, i tretti år, har følt meg inderleg heime i. Ein ballade som flyt i både melodisk medgang og sonisk motstand. Av det slaget ein fort kan ty til ord som sfærisk, episk og mektig for å beskrive. Men ikkje det meir problematiske ordet svulstig. Stolen Property hamnar aldri der, ikkje i nærleiken ein gong. Den gror og den gjentar, den veks og den gjentar, den flyt og den høgg, og den er inderleg og ufatteleg vakker. Men den lar det vere med det. Den har eit vagt slektskap til Springsteen-låta Drive All Night. Stolen Property har også natta i seg, men den startar i regnet.

There’s someone standing in the rain like they have no place to go
Maybe that someone is you, maybe someone you don’t want to know

Songaren talar til eit Du. Det kan like gjerne vere ein måte å halde avstand til seg sjølv på. Etter nokre strofer blir så denne Du til «Darling», og eg anar ein viss sarkasme hos songaren når han slenger ut linjer som: «Darling you are not moving any mountains, You are not seeing any visions, You are not freeing any people from prison». Midtvegs i songen skjer det eit nytt skifte. Songaren oppmodar til å «let her run away». Så vender han seg til denne Du att, med tankar om henne – «She can’t hurt you now… She don’t belong here any more». Og så litt seinare, ei linje som er i slekt med sitatet eg starta omtalen med, frå Wide Open Road: «Reach out it’s getting darker now she’s not there». Før songen til slutt sluttar ro med seg sjølv i form av eit gjentakande «This is stolen property».  Her er melankoli og tristesse så det held, men songen har også ein liten sigerstemning i seg. Og ja, den har lutrande evner. Eg veit det, eg har prøvd det, fleire gonger.

 The Triffids blir framleis, i 2016, booka til ein og annan konsertarena. Men utan David McComb. Han døydde, etter ei lengre tid med helseproblem, i februar 1999, knapt 37 år gammal.

 

TIDAL: THE TRIFFIDS – BORN SANDY DEVOTIONAL